بررسی انواع مختلف عایق‌های رطوبتی

مقدمه

عایق رطوبتی ماده یا سیستمی بوده که برای جلوگیری از نفوذ رطوبت به داخل یک ساختمان یا محیط مشخص طراحی شده است. این نوع پوشش عمدتاً در ساختمان‌ها به‌عنوان جلوگیری از نفوذ رطوبت به دیوارها، سقف و کف‌ها و همچنین از تخریب ساختمان به‌واسطه رطوبت و آب به کار می‌رود. عایق رطوبتی معمولاً از موادی مانند ممبران‌های پلاستیکی و فویل‌های رطوبتی، عایق‌های رزینی، مواد آب‌گیری و عایق‌های مختلف ساخته می‌شوند. این مواد معمولاً به دیوارها و سقف‌ها اضافه می‌شوند تا از ورود رطوبت به ساختمان جلوگیری کنند.

انواع عایق رطوبتی می‌توانند به‌صورت رول‌ها، ورق‌ها، پوشش‌ها یا محصولات دیگر ارائه شوند. عایق رطوبتی اهمیت بسیاری در حفظ ساختمان‌ها و ایجاد محیط زندگی سالم دارد، زیرا رطوبت می‌تواند به تخریب ساختمان، رشد قارچ و پوسیدگی مواد منجر شود و همچنین موجب کاهش سلامتی ساکنین شود. در ادامه ضمن بررسی اهمیت عایق رطوبتی در سازه شما را با انواع عایق مورداستفاده در ساختمان و بهترین عایق رطوبتی آشنا خواهیم کرد.

1. ضرورت استفاده و کاربرد عایق‌های رطوبتی

استفاده از عایق‌های رطوبتی در ساختمان‌ها بسیار حیاتی بوده و دارای مزایا و ضرورت‌های زیر است:

1. جلوگیری از تخریب ساختمان: رطوبت می‌تواند به تخریب ساختمان منجر شود. زمانی که یک ساختمان به طور مداوم در معرض رطوبت قرار می‌گیرد، اجزای ساختمانی مانند چوب، دیوارها، سقف‌ها و کف‌ آسیب می‌بینند. این امر ممکن است به ترک‌ها، پوسیدگی، رشد قارچ و فرسایش منجر شود.
2. حفاظت از سلامت ساکنین: رطوبت می‌تواند محیطی مطلوب برای رشد قارچ و باکتری‌ها فراهم کند که ممکن است به مشکلات سلامتی برای ساکنین ساختمان منجر شود. عایق رطوبتی از رشد این میکروب‌ها جلوگیری می‌کند.
3. افزایش بهره‌وری انرژی: وجود رطوبت در ساختمان می‌تواند نیاز به گرما و سرمایش را افزایش دهد. عایق رطوبتی کمک می‌کند تا میزان انرژی مصرفی کاهش یابد و بهره‌وری انرژی افزایش پیدا کند.
4. بهبود کیفیت هوای داخلی: رطوبت افزون بر ایجاد مشکلات ساختمانی، می‌تواند به کیفیت هوای داخلی ساختمان نیز آسیب برساند. رطوبت گاهی موجب ایجاد مشکلات تنفسی و حساسیت‌ می‌شود. عایق رطوبتی به کنترل میزان رطوبت و بهبود کیفیت هوای داخلی کمک می‌کند.
5. افزایش عمر مفید ساختمان: با کاهش تأثیرات زیان‌بار رطوبت بر ساختمان، عایق رطوبتی به طول عمر مفید ساختمان کمک می‌کند. ساختمان‌هایی که به‌خوبی عایق‌بندی شده‌اند، معمولاً دارای عمر مفید بیشتری هستند.
6. باتوجه‌به این مزایا، استفاده از عایق‌های رطوبتی در ساختمان‌ها امر ضروری است تا ساختمان‌ها را از تخریب و مشکلات زیان‌بار مرتبط با رطوبت محافظت کند و محیط زندگی سالم و اقتصادی را برای ساکنین ایجاد کند.

2. انواع عایق رطوبتی

1. در ایران باتوجه‌به شرایط اقلیمی و همچنین وجود منابع عظیم نفتی، از دیرباز متداول‌ترین عایق رطوبتی قیروگونی بوده است. ولی امروزه با پیشرفت علوم، عایق‌های نوینی تولید و ساخته شده‌اند که بعضاً به‌صورت یک‌لایه انعطاف‌پذیر یک میلی‌متری بر روی سطوح اجرا می‌شوند. از جمله انواع عایق‌های رطوبتی علاوه بر قیر می‌توان به قطران، عایق‌های پلیمری (انواع پلاستیک‌ها و لاستیک)، عایق‌های پیش‌ساخته، پشم‌شیشه، تیشو، رنگ‌هایی چون سیلر، انواع ضدزنگ‌ها، انواع ماستیک‌ها و درزبندها و… اشاره کرد که در این نوشتار مورد بررسی قرار خواهند گرفت.
2. 1- عایق رطوبتی قیر
3. قیر، به‌عنوان یکی از مواد سنتی و سنگین مورداستفاده در ساختمان‌سازی به‌عنوان عایق رطوبتی معمولاً استفاده می‌شود. این نوع عایق رطوبتی که به‌صورت معمول در ساختمان‌های باستانی یا در ساختمان‌های سنتی به کار می‌رود. دارای ویژگی‌های زیر است:
4. عایقی مؤثر در برابر رطوبت:قیر به‌عنوان یک ماده آب‌گریز و عایقی مؤثر در برابر رطوبت عمل می‌کند و می‌تواند از ورود آب و رطوبت به ساختمان جلوگیری کند.
5. ماندگاری طولانی‌مدت:قیر، اگر به‌درستی نصب و نگهداری شود، ممکن است به مدت طولانی در ساختمان باقی بماند.
6. مقاومت در برابر عوامل محیطی:قیر معمولاً در برابر تأثیرات زیان‌آور محیطی مانند تغییرات دما و خوردگی مقاوم است.
7. کاربردهای متنوع:قیر به‌عنوان یک ماده عایقی می‌تواند در انواع مختلف ساختمان مورداستفاده قرار گیرد.
8. بااین‌حال، باید توجه داشت که استفاده از قیر به‌عنوان عایق رطوبتی در ساختمان‌های مدرن کاهش‌یافته است. این امر به دلیل وجود مواد عایق رطوبتی پیشرفته‌تر و مطابق با استانداردهای ساختمانی مدرن است. همچنین، قیر به‌عنوان یک ماده سنتی دارای مشکلاتی مانند بوی ناخوشایند است به همین دلیل در ساختمان‌های جدید، مواد عایق رطوبتی پیشرفته‌تر و کارآمدتر به کار می‌رود.

قیرها را بر حسب منابع تهیه و تولید آن‌ها، به دودسته زیر تقسیم می‌کنند:

• قیرهای طبیعی (معدنی): قیر طبیعی از فرایند تغییر مختلف مواد آلی در زمین به دست می‌آید. به‌عنوان‌مثال، قیر طبیعی معمولاً از زغال‌سنگ یا چوب تولید می‌شود. قیر طبیعی ممکن است دارای تنوع و ویژگی‌های متنوعی باشد و این ویژگی‌ها به منشأ و ترکیب مواد طبیعی از جمله چوب، زغال‌سنگ، و غیره بستگی دارد. این نوع قیر دارای ویژگی‌های عایقی و ضدآبی بوده و به‌عنوان یک ماده طبیعی استفاده می‌شود.
• قیرهای نفتی (پالوده): قیر نفتی یا آسفالت از فرایند تقطیر نفت به دست می‌آید. این نوع قیر از مواد نفتی مشتق می‌شود. قیر نفتی معمولاً دارای ویژگی‌های عایقی و ضدآبی بوده و در دماهای مختلف انعطاف‌پذیر است. از این محصول به‌عنوان ماده پایه در تولید آسفالت برای پوشش‌دهی راه‌ها و خیابان‌ها و همچنین در ساختمان‌سازی و صنایع مختلف استفاده می‌شود.

1.2. عایق قیروگونی

استفاده از قیروگونی به‌عنوان عایق رطوبتی نه‌تنها بسیار قدیمی است؛ بلکه هنوز هم در برخی موارد مورداستفاده قرار می‌گیرد. قیروگونی به‌عنوان مواد عایق رطوبتی به‌صورت سنتی در ساختمان‌ها، به‌ویژه در ساخت و نگهداری ساختمان‌های سنتی و ساختمان‌های فراورده چوبی (مانند گنبد‌ها و چراغ‌ها) مورداستفاده قرار می‌گرفته است. این مواد دارای ویژگی‌های زیر هستند:

• عایق رطوبتی: قیروگونی به‌عنوان عوامل آب‌گریز و عایقی عمل می‌کنند و می‌توانند از ورود رطوبت به ساختمان جلوگیری کنند.
• مقاومت در برابر خوردگی: این مواد معمولاً مقاوم در برابر تأثیرات مخرب عوامل زیان‌آور محیطی مانند رطوبت و حرارت هستند و به ساختمان مقاومت می‌بخشند.
• انعطاف‌پذیری: قیروگونی به‌عنوان مواد انعطاف‌پذیر به کار می‌روند و می‌توانند تغییر شکل دهند و با جهش‌های ساختمان هماهنگی داشته باشند.
• زمان مقاومت: باتوجه‌به مراقبت و نگهداری مناسب، قیروگونی ممکن است به مدت طولانی در ساختمان‌ها مؤثر باقی بمانند.

به همین دلیل، در برخی موارد، به‌ویژه در ساختمان‌های باستانی یا در تعمیر و نگهداری ساختمان‌های قدیمی، از قیروگونی به‌عنوان یک عایق رطوبتی سنتی استفاده می‌شود. بااین‌حال، در ساختمان‌های مدرن، معمولاً از مواد عایق رطوبتی پیشرفته‌تر و مواد سازگار با استانداردهای ساختمانی معاصر استفاده می‌شود.

استفاده از عایق قیروگونی به‌عنوان یک عایق رطوبتی سنتی ممکن است مزایایی داشته باشد، اما همچنین با معایب و محدودیت‌هایی همراه است. در زیر به برخی از معایب استفاده از عایق قیروگونی اشاره می‌شود:

• بوی ناخوشایند: قیروگونی معمولاً دارای بوی ناخوشایند و مزاحمی است که می‌تواند برای ساکنین ساختمان مشکل‌ساز باشد. این بو معمولاً به‌عنوان یکی از معایب این عایق شناخته می‌شود.
• زمان‌بندی نصب و خشک‌شدن: قیروگونی نیاز به زمان برای نصب و خشک‌شدن دارد. این امر ممکن است موجب ایجاد تأخیر در پروژه‌های ساختمانی شود.
• نیاز به نگهداری مرتب: عایق قیروگونی نیاز به نگهداری و تعمیرات دوره‌ای دارد تا اثربخشی آن حفظ شود. اگر نگهداری به‌درستی انجام نشود، عایق ممکن است آسیب ببیند و رطوبت ورودی را پذیرش کند.
• حساسیت به دما: قیروگونی در دماهای بالا نرم می‌شود و ممکن است جریان داشته باشند، و در دماهای پایین سخت و شکننده شوند. این حساسیت به دما ممکن است مشکلاتی در مناطقی با تغییرات دمایی شدید ایجاد کند.
• زمینه برای ترک‌ها و نشتی‌ها: اگر نصب قیروگونی به‌درستی انجام نشود  در محله‌هایی که به‌اصطلاح خشک نیستند، ممکن است ترک‌ و نشتی‌ ایجاد شود و این امر منجر به نفوذ رطوبت به داخل ساختمان شود.
• محدودیت در کاربرد‌ها: قیروگونی به‌عنوان یک عایق رطوبتی معمولاً در برخی کاربردها محدودیت دارد. برای مثال، در ساختمان‌هایی با تکنولوژی‌های مدرن و نیاز به استانداردهای خاص، ممکن است استفاده از قیروگونی مناسب نباشد.

در نهایت، اگر تصمیم به استفاده از عایق قیروگونی در یک پروژه ساختمانی دارید، مهم است که  به نصب و نگهداری منظم آن توجه داشته باشید تا معایب احتمالی به حداقل رسیده و عایق بهره‌وری خوبی داشته باشد. همچنین، در صورتی که استانداردها و مقررات محلی مربوط به عایق رطوبتی را رعایت کنید، می‌توانید مشکلات احتمالی را کاهش دهید.

2.2. عایق رطوبتی قطران

قطران یک ماده سیاه و لزج است که به‌عنوان یک ماده طبیعی و شیمیایی مورداستفاده در صنایع مختلف به‌ویژه در صنعت راه‌سازی و ساختمان‌سازی معروف است. قطران معمولاً از مواد آب‌گریزی مانند قیر نفتی یا مواد پلیمری تولید می‌شود. این مواد به‌عنوان پوششی بر روی سطح دیوارها یا سازه‌ها اعمال می‌شوند تا از ورود رطوبت به داخل محافظت کنند. دلایل استفاده از عایق رطوبتی قطران عبارت‌اند از:

• حفاظت از سازه‌ها: رطوبت می‌تواند به تخریب سازه‌ها و مواد ساختمانی منجر شود. عایق رطوبتی قطران به‌عنوان یک محافظ در میان سازه و رطوبت، از ورود رطوبت به داخل سازه‌ها جلوگیری می‌کند.
• حفظ کیفیت هوای داخلی: نفوذ رطوبت به داخل محیط زندگی سبب افزایش رطوبت و تشکیل قارچ می‌شود که ممکن است به کیفیت هوای داخلی ساختمان آسیب برساند.
• محافظت از مواد ساختمانی: رطوبت می‌تواند به ساختمان‌ها و سازه‌های بتنی و فلزی آسیب بزند. عایق رطوبتی قطران به این مواد ساختمانی کمک می‌کند که در برابر نفوذ رطوبت محافظت شوند.

عایق رطوبتی قطران معمولاً در ساختمان‌سازی به‌عنوان یک‌لایه اضافی بر روی دیوارها استفاده می‌شود تا از نفوذ رطوبت جلوگیری کند و به حفظ ساختمان کمک کند.

3.2. عایق‌های رطوبتی پیش‌ساخته

عایق رطوبتی پیش‌ساخته یک نوع عایق رطوبتی است که به‌صورت پیش‌ساخته و آماده برای نصب تولید می‌شود. این نوع عایق رطوبتی معمولاً از مواد مانند فویل پلاستیکی، ممبران‌های پلی‌ایزوسوسیانات (PVC)، EPDM (مواد پلیمری)، ممبران‌های پلی اولفین (TPO) و مواد مشابه ساخته می‌شود. عایق رطوبتی پیش‌ساخته برای جلوگیری از نفوذ رطوبت به داخل سازه‌ها و ساختمان‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد.

مزایای عایق رطوبتی پیش‌ساخته عبارت‌اند از:

• نصب آسان: این نوع عایق‌ها به‌صورت آماده و پیش‌ساخته تولید می‌شوند و نصب آنها نسبت به عایق‌های مرسوم در محل کار سریع‌تر و آسان‌تر است.
• کیفیت کنترل شده: چون عایق‌ها در محیط کارگاهی تولید می‌شوند، کیفیت و کنترل مواد بهتر است و احتمال خطاها در نصب کمتر است.
• عمر طولانی: عایق‌های پیش‌ساخته معمولاً دارای عمر طولانی‌تری هستند و می‌توانند برای سال‌ها به‌عنوان عایق رطوبتی مؤثر عمل کنند.
• مقاومت به شکستگی: برخی از این نوع عایق‌ها به‌خوبی در برابر ترک‌ها و نشتی‌ها مقاومت دارند.
• کاربردهای متعدد: عایق رطوبتی پیش‌ساخته در انواع مختلف سازه‌ها و ساختمان‌ها، از جمله در پوشش‌دهی برای پشت ورق‌های فلزی، در زیر پوشش‌های کاشی و سرامیک، در سیستم‌های سقفی و زیرساخت‌های مختلف مورداستفاده قرار می‌گیرد.

به‌علاوه، معایب مربوط به عایق رطوبتی پیش‌ساخته نیز وجود دارد. این معایب ممکن است شامل هزینه بالاتر در مقایسه با عایق‌های مرسوم، محدودیت‌های درجه حرارت و انعطاف‌پذیری در برخی موارد باشد. انتخاب نوع عایق رطوبتی پیش‌ساخته باید بر اساس نیازهای خاص پروژه و شرایط محیطی صورت گیرد.

4.2. پشم‌شیشه

عایق رطوبتی پشم‌شیشه یک نوع عایق حرارتی و صوتی است که از پشم‌شیشه تولید می‌شود. پشم‌شیشه، یک ماده عایق از جنس شیشه ذوب شده است که به‌صورت الیاف نازک تولید می‌شود و به‌عنوان عایق حرارتی و صوتی در ساختمان‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد. عایق رطوبتی پشم‌شیشه، به‌عنوان نوعی از پشم‌شیشه مخصوصاً به‌منظور مقابله با مشکلات رطوبت و نفوذ آب به سازه‌ها تولید می‌شود.

مزایای استفاده از عایق رطوبتی پشم‌شیشه شامل موارد زیر می‌شوند:

• عایق رطوبتی: عایق رطوبتی پشم‌شیشه مانع نفوذ رطوبت به داخل سازه‌ها می‌شود و از تخریب سازه و سیستم‌های ساختمانی به دلیل رطوبت جلوگیری می‌کند.
• عایق حرارتی: پشم‌شیشه دارای ویژگی‌های عایق حرارتی خوبی است و می‌تواند به حفظ دمای داخلی سازه‌ها کمک کند. این ویژگی می‌تواند به کاهش هزینه‌های انرژی مرتبط با گرما و سرماپذیری در ساختمان‌ها کمک کند.
• عایق صوتی: پشم‌شیشه به‌عنوان یک عایق صوتی نیز عمل می‌کند و می‌تواند صداها را جذب و کاهش دهد. این ویژگی می‌تواند به بهبود کیفیت صدا در ساختمان‌ها و کاهش نویزهای محیطی کمک کند.
• بازیافت‌پذیری: پشم‌شیشه از جنبه زیست محیطی معمولاً قابل بازیافت و مورداستفاده مجدد است و به محیط زیست کمترین آسیب را وارد می‌کند.
• مقرون‌به‌صرفه: عایق رطوبتی پشم‌شیشه معمولاً هزینه کمتری نسبت به برخی از دیگر عایق‎‌های رطوبتی دارد.

ازآنجاکه پشم‌شیشه به‌عنوان عایق رطوبتی و حرارتی مؤثر است، در ساختمان‌سازی و سیستم‌های عایق‌بندی به طور گسترده مورداستفاده قرار می‌گیرد.

5.2. عایق رطوبتی تیشو

تیشو در واقع همان الیاف شیشه است که در فواصل معین و یکنواخت کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند. این محصول به‌عنوان حامل در تولید عایق‌های رطوبتی، عایق‌کاری لوله‌های گاز و آب جهت حفاظت آن‌ها از رطوبت، خوردگی و زنگ‌زدگی به کار می‌رود. تیشو در برابر آتش‌سوزی و فرسایش مقاوم است و در اکثر موارد در آن رزین تقویت‌کننده فنولیک نیز به کار می‌رود. ویژگی‌های تیشوی مرغوب عبارت‌اند از:

این محصول باید از نظر شکل ظاهری و رنگ کاملاً یکنواخت بوده و لبه‌های آن نیز صاف و بدون چروک باشد.

روی سطح آن نباید هیچ‌گونه خرده‌شیشه‌ای مشاهده شود.

باید عاری از رطوبت بوده و هنگام باز نمودن رول چسبنده نباشد.

6.2. پرایمرها

پرایمرها (آسترها) دسته‌ای از محصولات تولیدی بر پایه انواع قیرها، رزین‌ها، افزودنی‌ها و حلال‌های مختلف هستند که به حالت مایع و با استفاده از قلم رنگ، غلتک و یا اسپری بر روی سطح اعمال شده و پوششی ضد رطوبت و ضدزنگ ایجاد می‌کنند.

از انواع مختلف پرایمرها (شرکت‌های مختلف انواع گوناگونی از این محصول را تولید می‌کنند) جهت عایق‌کاری رطوبتی سطح بتنی، اسکلت فلزی ساختمان، صفحه‌ستون‌ها، تیرهای چوبی، تانک‌های ذخیره آب، لوله‌های فلزی آب آشامیدنی و فاضلاب و لوله‌های گاز و نفت استفاده می‌کنند. پرایمرها همچنین به‌عنوان پوشش زیرین لایه عایق رطوبتی پیش‌ساخته بام جهت ایجاد چسبندگی بهتر به کار می‌روند.

7.2. ماستیک‌ها و درزبندها

ماستیک و درزبند دو نوع مواد به‌کاررفته در ساختمان‌سازی و نگهداری سازه‌ها هستند که برای ایجاد عایق و درزبندی در اطراف درزها و اتصالات مورداستفاده قرار می‌گیرند. این مواد دارای ویژگی‌های مختلفی هستند که بسته به نوع کاربری و نیازهای پروژه ممکن است متفاوت باشند.

ماستیک

• ماستیک یک ماده چسبنده و انعطاف‌پذیر است که به‌عنوان یک عایق و چسبنده استفاده می‌شود.
• ماستیک به‌عنوان یک عامل درزبندی برای درزها، اتصالات و سطوح مختلف مورداستفاده قرار می‌گیرد.
• این ماده عمدتاً در پروژه‌های مختلف ساختمانی برای درزهای سقفی، پنجره‌ها، درب‌ها، اتصالات لوله‌ها و سیم‌کشی و همچنین در نصب عوامل عایقی مورداستفاده قرار می‌گیرد.

درزبند

• درزبند یک ماده عایقی است که برای ایجاد عایق در اطراف درزها و اتصالات مورداستفاده قرار می‌گیرد.
• این ماده عمدتاً برای جلوگیری از نفوذ هوا، آب و رطوبت به داخل ساختمان و همچنین برای عایق‌بندی حرارتی و صوتی به کار می‌رود.
• درزبندها معمولاً به‌عنوان پایه عایق‌بندی اطراف پنجره‌ها، درب‌ها، اتصالات لوله‌ها و سیم‌کشی و اتصالات ساختمانی به کار می‌روند.

• ماستیک و درزبندها می‌توانند از مواد مختلفی از جمله سیلیکون، پلی‌یورتان، لاتکس و مواد پلیمری دیگر تشکیل شوند. این مواد ممکن است ویژگی‌های مختلفی از جمله انعطاف‌پذیری، مقاومت در برابر حرارت، مقاومت در برابر تابش ماورای‌بنفش و مقاومت در برابر رطوبت داشته باشند. انتخاب ماستیک یا درزبند مناسب برای پروژه به نوع کاربری، شرایط محیطی و نیازهای عایقی و درزبندی مرتبط با پروژه وابسته است.

8.2. سیلرها

• سیلرهای عایق رطوبتی در بیشتر موارد به‌صورت شفاف یا با رنگ‌های متنوعی عرضه می‌شوند. اما از نظر عملکردی، رنگ سیلر تأثیر متوسطی بر عملکرد عایق رطوبتی دارد. رنگ در سیلرهای عایق رطوبتی به‌عنوان عامل تزیینی و تطبیق با رنگ و طراحی سازه‌ها و سطوح مورداستفاده قرار می‌گیرد.

9.2. عایق‌های رطوبتی پلیمری

• عایق رطوبتی پلیمری، معمولاً به‌عنوان ممبران عایق رطوبتی یا پوشش عایق رطوبتی نیز شناخته می‌شود و به ممبران‌ها و پوشش‌های سطحی از جنس پلیمرها تشکیل شده است که به‌عنوان یک عایق رطوبتی در ساختمان‌ها و سازه‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد. این نوع مواد عایق رطوبتی به‌منظور جلوگیری از نفوذ رطوبت و آب به داخل سازه‌ها و محیط‌های داخلی به کار می‌رود.

10.2. عایق‌های رطوبتی ساخته شده بر پایه سیمان

• این دسته از محصولات دوجزئی بوده و بر پایه سیمان ساخته می‌شوند و به‌صورت پودر مخلوط با آب تولید شده و به‌راحتی بر روی سطوح بتنی، آجری و… قابل‌اجرا هستند. از آن جا که این محصولات پس از خشک‌شدن خاصیت الاستیکی پیدا می‌کنند، در نتیجه ضربات وارده، فشارهای جانبی و تغییرات دما هیچ تأثیری روی آن‌ها نداشته و باعث شکسته‌شدن یا ترک‌برداشتن آن‌ها نمی‌گردند. همچنین به سبب این که این محصولات بر پایه سیمان هستند، عاری از مواد سمی بوده و می‌توان از آن‌ها در داخل مخازن آب آشامیدنی نیز استفاده کرد.

3. عایق‌های رطوبتی نوین

• امروزه باتوجه‌به گسترش شرکت‌ها و کارخانه‌های سازنده، عایق‌های رطوبتی بسیاری با نام‌های مختلف ساخته شده‌اند که هرکدام ویژگی و کاربرد خاصی دارند. در این نوشتار به برخی از این عایق‌ها اشاره مختصری خواهد شد.
• ایزوشینگل: این محصول لایه‌ای مستحکم از نوعی قیر اصلاح شده با پلیمرهای مرغوب است که به‌وسیله یک‌لایه پلی‌استر یا تیشو تقویت گردیده است. ایزوشینگل پوشش مناسبی برای سقف‌های شیب‌دار با زاویه بیش از 15 درجه است. نصب آسان، بارگذاری اندک بر سازه سقف، عمر طولانی، تنوع در طرح و رنگ و جلوه زیبا از مزایای این عایق محسوب می‌شود.
• ایزوفلکس: این عایق به‌صورت سرد و مایع اجرا شده و دارای مزایایی از جمله: ایجاد پوشش یکپارچه و بدون درز، مقاوم در برابر اشعه ماورای‌بنفش، وزن کم در واحد سطح، خاصیت عایق حرارتی و قابل‌اجرا در سطوح غیر هندسی است.
• نماسیل: پوشش عایق بر پایه آب و متشکل از رزین‌ها و پوشش‌دهنده‌های باثبات است که پس از اجرا ضمن محافظت از سطح زیر کار و ممانعت از شوره‌زدن آن، عایق رطوبتی کامل برای سطح ایجاد می‌کند. این محصول در رنگ‌های مختلف جهت‌نمای خارجی و داخلی ساختمان، سقف‌های شیب‌دار و استخرها و بر روی کلیه سطوح با هر جنسی قابل اجراست.
• واترسیل: ترکیبی الاستومتری که بر پایه آب و یا حلال قابل‌عرضه بوده و به‌عنوان عایق رطوبتی و پوشش محافظ روی سطوح کاشی، سرامیک، بتن و مخازن فلزی مورداستفاده قرار می‌گیرد.
• آرت فلکس: این نوع عایق سبک و کم‌حجم بوده، آب و رطوبت را جذب نمی‌کند ضمن آنکه از انعطاف‌پذیری بالایی برخوردار بوده و امکان استفاده از آن در انواع مکان‌های مختلف ساختمان وجود دارد. عایق آرت فلکس همچنین وزن نهایی سازه افزایش نمی‌دهند که این عامل خود موجب افزایش تاب‌آوری و مقاومت ساختمان خواهد شد. علاوه‌برآن نصب و اجرای آن با زمان و قیمت کم‌تر از ایزوگام صورت می‌پذیرد.
• عایق رطوبتی رنگ نانو: این عایق به‌صورت رنگ‌هایی ساخته شده بر اساس نانوذرات است. این رنگ‌ها به‌راحتی با استفاده از ابزار رنگ‌آمیزی معمولی قابل‌اجرا بر روی سطوح بوده و به میزان زیادی از نفوذ آب و رطوبت به درون ساختمان جلوگیری می‌کند. این نوع عایق در برابر نور خورشید و تغییرات دمایی آب‌وهوا مقاوم و اجرای آن با سهولت انجام می‌شود.
• ایزوپل: عایق ایزوپل عایق پلیمری ساخته شده بر پایه آب است. چسبندگی بالایی میان ذرات این محصول وجود دارد که باعث شده بسیار مقاومت بالایی در برابر نفوذ رطوبت و آب داشته باشد. اجرای آن نیز به‌سهولت انجام می‌گیرد و پس از اجرا سطحی کاملاً یکدست و یکنواخت را ایجاد می‌کند. از این محصول می‌توانید در عایق‌بندی دیوار و پشت‌بام استفاده کنید.
• ایزوگام: ایزوگام را که همه می‌شناسند محصولی بسیار رایج جهت عایق‌بندی بام منازل است که به‌صورت رول‌های یک طرف چسب در بازار موجود است. نصب آن بسیار راحت و تنها با اعمال حرارت به این رول‌ها، آن‌ها را به سطح موردنظر می‌چسبانند. این محصولات دارای عمر مفید ده سال بوده که مقاومت بالایی هم در برابر آب و رطوبت دارد. انواع ایزوگام‌ها در انواع یک‌لایه یا دولایه، در انواع فویل دار، پودری، سنگ‌ریزه‌ای و رنگی تولید و به بازار عرضه می‌شود.
• فوم عایق رطوبتی XPS: این نوع فوم ساخته شده از پلی‌استایرن اکسترود بوده و ساختار سلول بسته دارد. دارای وزن سبک، مقاومت فشاری یکنواخت در تمامی سطح، یکنواختی در چگالی این عایق است ضمن آن که استحکام و مقاومت بسیار بالا در برابر تغییرات آب‌وهوایی و در دماهای کم دارد. از همین رو محصول مناسبی برای استفاده در عایق‌بندی دیوارهای دوجداره، دیوار فونداسیون، در سقف‌های تیرچه‌بلوک، کامپوزیت، عایق‌کاری کف، سردخانه‌ها، ساخت ساندویچ پانل و مواردی ازاین‌دست است. یکی دیگر از مزایای آن حساسیت‌زا نبودن عایق‌های ایکس پی‌ای است. استفاده از این محصول دغدغه بروز مشکلات تنفسی و حساسیت‌های پوستی را برطرف کرده است.
• عایق رطوبتی الاستومتری: الاستومری نوعی عایق انعطاف‌پذیر باخاصیت ارتجاعی است به‌گونه‌ای که استفاده از آن را در انواع مکان‌های مختلف ساختمان ممکن کرده است. این عایق دارای ساختار سلول بسته بوده که مقاومت بسیار بالایی در برابر رطوبت، دما و حرارت داشته از همین رو به‌عنوان عایق رطوبتی، حرارتی و صوتی هم استفاده می‌شود. از دیگر مزایای آن عدم خوردگی، مقاومت در برابر رشد قارچ‌ها، قابلیت رنگ‌آمیزی و وزن سبک آن است. عایق الاستومری را می‌توانید به‌صورت رول‌هایی با قطر 6 تا 114 و طول 2 متر همچنین با ضخامت 6 تا 50 میلیمتر در بازار تهیه کنید. این محصول اغلب مصارف صنعتی برای ساخت انواع چیلر، بویلر، تأسیسات، مخازن در پالایشگاه‌ها و صنایع خودروسازی دارد.

4. نکات اجرایی در عایق‌کاری رطوبتی

• جهت عایق‌کاری بخش‌های مختلف ساختمان به‌خصوص پشت‌بام نکاتی باید مدنظر قرار گیرند که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره خواهد شد.
• سطح موردنظر باید عاری از هرگونه گردوخاک، رطوبت و چربی باشد.
• هنگام بتن‌ریزی در قسمت‌های مختلف ساختمان می‌توان مواد عایق رطوبتی ویژه‌ای را به‌صورت پودر یا مایع به بتن اضافه کرد و بدین ترتیب بتن را در برابر آب و رطوبت مقاوم کرد.
• در بام‌های سبز معمولاً کف بام را در محل باغچه‌ها، با ورق مسی یا گالوانیزه با شیب کافی و نیز دولایه عایق رطوبتی مناسب می‌پوشانند.
• در عایق‌کاری رطوبتی بام متداول است که قیری که در بام ساختمان به‌عنوان ایزولاسیون رطوبتی استفاده می‌گردد به‌وسیله آسفالت و یا فرش موزائیک پوشانیده می‌شود. آسفالت پشت‌بام که ماده‌ای با خلل‌وفرج حدود 5 درصد است خاصیت عایق ندارد بلکه محافظ در مقابل تشعشعات ضعیف اتمی روی عایق است. برای روش شدن رنگ آسفالت، جهت عدم جذب حرارت بهتر است پودر سنگ سفید، رنگ پلاستیک رزین دار سفید یا رنگ آلومینیومی روی آن اجرا کرد.
• اجرای عایق بام باید در فصول خشک‌سال انجام پذیرد. چنانچه این کار در مناطق پر باران صورت گیرد، باید از کم‌بودن میزان رطوبت داخل بتن یا پرلیت روی بام اطمینان حاصل کرد. در غیر این صورت پس از اجرای عایق رطوبتی آب در زیر لایه عایق تبخیر شده و چون مفری برای خروج ندارد باعث جداشدن لایه عایق از سطح بام و ایجاد برآمدگی می‌شود.
• کنج‌های 90 درجه نقطه ضعفی برای عایق‌های رطوبتی می باشند. بنابراین قبل از شروع به کار باید در این کنج ها با ملات پخی ایجاد کرد.
• پس از اتمام کار نوبت به مرحله آزمایش می‌رسد. ناودانی‌ها بسته می‌شوند و بر روی بام به مدت 24 ساعت آب می اندازند تا از عدم نشت آب اطمینان حاصل شود.

5. انبارکردن و نگهداری عایق‌های رطوبتی

• محصولات عایق رطوبتی بیشتر به‌صورت رول بسته‌بندی می‌شود. رول‌ها باید محکم پیچیده شده باشند و به‌وسیله نوارچسب پیچیده شوند. رول‌ها باید به‌صورت عمودی در انبار سرپوشیده نگهداری شوند. کف انبارهای صاف و دمای آن بین 35-5 درجه سانتی گراد باشد. چنانچه محصول در فضای باز نگهداری شود باید از پالت استفاده شده و روکش پلی اتیلنرنگی روی آن کشیده شود. باید توجه کرد که برای مدت طولانی نمی توان از فضای باز برای نگهداری عایق ها استفاده کرد. مدت نگهداری عایق از تاریخ تولید تا مصرف به مدت 6 ماه است.

6. بهترین عایق رطوبتی

انتخاب بهترین عایق رطوبتی بستگی به نیازها و شرایط محیطی خاص پروژه شما دارد. برخی از عوامل مهمی که باید در نظر گرفته شوند عبارت‌اند از:

• نوع پروژه: نوع پروژه شما تعیین‌کننده است. آیا این یک پروژه ساختمانی، پلاسکو، یا صنعتی است؟ هر نوع پروژه ممکن است نیازهای خاصی در زمینه عایق رطوبتی داشته باشد.
• شرایط محیطی: شرایط محیطی محل پروژه نیز مهم است. آیا پروژه در مناطق مرطوب، خشک، سرد یا گرم قرار دارد؟ شرایط هواشناسی محیط می‌توانند نوع عایق رطوبتی مناسب را تعیین کنند.
• نوع سازه: نوع سازه یا سطحی که نیاز به عایق رطوبتی دارد نیز مهم است. آیا شما نیاز به عایقی برای دیوارها، سقف، پنجره‌ها یا پایه‌های سازه دارید؟
• بودجه: بودجه موردنیاز برای پروژه نیز اهمیت دارد. برخی از عوامل عایق رطوبتی گران‌تر از دیگران هستند؛ بنابراین، باید به تعادل بین کیفیت و هزینه دقت کرد.
• استانداردها و مقررات محلی: ممکن است در منطقهٔ شما استانداردها و مقررات خاصی برای عایق رطوبتی و عملکرد آن وجود داشته باشد. از اطلاع از این استانداردها بهره ببرید.

بهترین عایق رطوبتی ممکن است شامل مواد مختلفی مانند ممبران‌های پلیمری، سیلرها، سیستم‌های عایق‌بندی مخصوص، عایق‌بندی ترمال و غیره باشد. برای انتخاب بهترین عایق رطوبتی برای پروژه خود، توصیه می‌شود با متخصصان ساختمانی یا مهندسان مشورت کنید و نیازهای خاص پروژه خود را بررسی کنید

جمع‌بندی ونتیجه‌گیری

جهت آشنایی کامل با  “اانواع مختلف عایق‌های رطوبتی” به پکیج “دوره جامع متره و برآورد پروژه (دکتر مترور)” در صفحه اصلی وب‌سایت مراجعه فرمایید.