بررسی انواع مختلف عایق‌های صوتی

مقدمه

امروزه آلودگی صوتی به مشکل روزافزون میلیاردها انسان در سرتاسر کره که در شهرها زندگی می‌کنند تبدیل شده است. مشکل اساسی آلودگی‌های صوتی مفرط این است که این آلودگی‌ها می‌توانند منجر به کم خوابی بشوند. کم خوابی یکی از علل اصلی بیماری‌های جسمی و روحی بوده، و می‌تواند تمامی زمینه‌های زندگی شما را تحت تأثیر قرار بدهد.

سر و صدا می‌تواند موجب مشکلات شنوایی و اختلالات خواب بشود، این زمینه‌ساز بیماری‌هایی از قبیل فشار خون بالا، مشکلات قلبی ناشی از فشار عصبی، و مشکلات روحی روانی است. سر و صدای مفرط همچنین موجب حواس‌پرتی و عدم توانایی در تمرکز نیز می‌شود.

با رشد جمعیت و بالاتر رفتن هرچه بیشتر تراکم جمعیت در شهرها، نیاز به عایق سازی صوتی روزبه روز درحال افزایش است.

1. عایق صدا یا عایق صوتی چیست؟

عایق صدا یا عـایق صوتی پوششی است که به‌منظور کاهش صدا و جلوگیری از عبور آن از محیطی به محیطی دیگر استفاده می‌شود.عایق‌های فوم صوتی با استفاده از تکنولوژی روز دنیا نقش مهمی را جهت کاهش صدا و انتقال آن به محیط پیرامون ایفا می‌کند. عایق‌های فوم صداگیر یکی از مدرن‌ترین و به‌روزترین عایق‌های جذب صدا در دنیا بوده که هم در مصارف ساختمانی و هم چنین صنعتی برای دیوارهای مشترک و کف و سقف سازه مورداستفاده قرار می‌گیرد.

از لحاظ کیفیت بسیار کارآمد و مفید می‌باشد. اکثر ساختمان‌های اداری و مسکونی فاقد عایق صدا بوده و موجب عبور صدا به پیرامون شده و آسایش افراد را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد.برای جلوگیری از عبور اصوات می بایست از عایق صدا بر روی دیوارها و کف و سقف ساختمان استفاده کرد تا از انتقال صدا به محیط پیرامون جلوگیری شود.دو موضوع مهم در طراحی و ساخت سازه های ساختمانی از نظر جذب و کاهش صدا که می توان به آن ها شاره کرد شامل : نوع عایق انتخابی ( چگونگی جذب صدا و اصوات قابل‌انتقال) و استفاده از مواد و مصالح عالی در ساخت‌وساز ساختمان‌ها.

تحقیقات صورت‌گرفته در زمینه عایق‌های صدا دلالت بر این نکته دارد که در کاهش انتقال اصوات استفاده از عایق‌های صوتی با ضخامت 2 الی 5 سانتی متر با استفاده از فناوری نوین بسیار موثر می‌باشد.با کمی هزینه بیش تر در ساختمان با عایق بندی صوتی علاوه بر جلوگیری از عبور صدا به محیط پیرامون می توان صرفه جویی زیادی در انرژی داشته باشیم. برای کاهش صداهای موجود در ساختمان چون صدای صحبت‌کردن ، تلویزیون ، مکالمه با تلفن ثابت و … می توان از عایق صوتی دیوار مشترک در ساختمان‌های مسکونی و اداری ، تجاری استفاده کرد.

عایق صوتی دیوار مشترک معمولاً در ساختمان‌های اداری و مسکونی به کار می‌روند و آن دسته از صداهایی را که بافرهنگ آپارتمان‌نشینی همخوانی نداشته باشد را کاهش می‌دهد. عایق صوتی دیوار مشترک جایگزین مناسبی برای عایق‌های سنتی بوده و بدون نیاز به چسب بر روی انواع سطح قابل‌نصب خواهند بود.

2. عایق صوتی چه‌کار می‌کند؟

صدا از دو طریق منتقل می‌شود. عایق صوتی از طریق همین دو روش می‌تواند جلوی انتشار بیشتر صدا را بگیرد. اصلی‌ترین راه انتقال صدا از طریق هواست. این زمانی اتفاق می‌افتد که امواج صوتی ایجاد شده (برای مثال توسط فردی که در حال صحبت‌کردن است یا موسیقی در حال پخش)، در هوا جاری می‌شوند و انتقال می‌یابند.
راه دوم مربوط به زمان است که ارتعاشات صوتی از اجسام جامد مانند کف‌های چوبی اتاق عبور می‌کنند.

3. عایق صوتی در برابر صدای هوا – برد

صدای هوا – برد، صدایی است که از طریق هوا منتقل می‌شود. فردی که در حال صحبت‌کردن است و رادیو و تلویزیون روشن از بارزترین تولیدکنندگان این نوع صدا هستند. صدای هوا – برد می‌تواند در خانه‌هایی که دیوارهایی نازک با عایق‌بندی ضعیف دارند مشکل‌ساز بشود. عایق‌بندی ضعیف یعنی صداها به‌سادگی می‌توانند از حفره‌های داخل دیوار (برای مثال پریز برق) عبور کنند. سروکله زدن با صداهای هوا – برد عموماً نیازمند خفه کردن صدا و افزودن حجم است. این کار با مهروموم کردن دیوارها، کف زمین، و سقف، و افزودن عایق به دیوارها برای جلوگیری از عبور صدا، انجام می‌گیرد.

4. عایق صوتی در برابر صدای ضربه‌ای

صدای ضربه‌ای، صدایی است که در اثر ضربه تولید شده و ارتعاشات آن در ساختمان جاری می‌شود. برای مثال می‌توان به فردی که پاهایش را روی زمین می‌کوبد، چکش‌کاری، بسته‌شدن درها و یا جابه‌جایی لوازم خانه اشاره کرد.

صدای ضربه‌ای معمولاً در خانه‌هایی که اتاق‌هایشان دیوار مشترک دارند مسئله‌ساز می‌شود. برای مثال اگر یک دیوار آجری داشته باشید که هیچ فضای خالی‌ای میان آن وجود نداشته باشد، ارتعاشات و لرزش‌ها به‌سادگی از یک طرف دیوار به طرف دیگر منتقل می‌شوند.

برای مقابله با صدای ضربه‌ای باید شکاف‌هایی باریک در دیوار ایجاد کرد تا جریان لرزش و ارتعاشات را قطع کند. افزودن عایق به دیوار (افزودن حجم) می‌تواند ارتعاشات باقی‌مانده را جذب و دفع کند. این عمل برای عایق سازی صوتی دیوار در برابر صداهای ضربه‌ای ضروری است.

5. چه مقدار صدا آزاردهنده است؟

در جدول زیر میزان انواع و اقسام صداها با مقیاس dB اندازه‌گیری شده است. dB واحد رایج اندازه‌گیری صدا است.

0 Db ساکت‌ترین صدایی است که گوش انسان می‌تواند بشنود. تنفس آرام صدایی معادل 10 dB دارد؛ یعنی صدایی معادل 10 برابر سکوت مطلق. پیچیدن باد میان برگ درختان برخلاف تصور عموم، 100 برابر سکوت مطلق است. صدایی که از یک زمزمه‌ی 30 dB ایجاد می‌شود، 1000 برابر بیشتر از سکوت مطلق است. این بدین خاطر است که دسی‌بل بر اساس یک مقیاس لگاریتمی محاسبه می‌شود، یعنی اختلاف میان صداها با بیشتر شدن صدا، افزایش می‌یابد.

گوشی انسان با صداهایی تا 85 Db مشکلی ندارد. بنابراین جاده‌های شلوغ نمی‌توانند موجب مشکلات شنوایی بشوند؛ حتی در طولانی مدت. با این حال شنیدن صدایی معادل 20 dB هنگام خواب می‌تواند آزاردهنده باشد. خوشبختانه هرچه صدا کمتر باشد، عایق سازی صوتی در برابر آن نیز آسان‌تر است.

در معرض صداهایی قوی‎‌تر از 90 Db بودن برای کوتاه‌‎مدت مشکلی ندارد، اما برای مدت طولانی می‌تواند به‌مرور زمان موجب کاهش شنوایی بشود. صداهای بالا 9 Db تقریباً می‌توانند از هر پنجره‌ای عبور کنند.

بنابراین اگر در مجاورت ریل راه آهن یا زمین‌های زراعتی زندگی می‌کنید، عایق‌سازی صوتی پنجره‌های می‌تواند فکر خوبی باشد. در معرض صدایی بیش از 100 dB بودن برای بیشتر از 1 دقیقه می‌تواند موجب آسیب‌های شنوایی دائمی بشود.

بنابراین اگر در مجاورت یک باند پرواز یا یک سالن کنسرت زندگی می‌کنید حتماً با دردسرهای آلودگی‌های صوتی آشنا هستید. اگر با صداهای بالایی 100 dB مشکل دارید بهتر است که عایق صوتی را جدی بگیرید و تمام سعی خود را بکنید تا هرچه بیشتر از تأثیر این آلودگی‌های صوتی بکاهید.

6. روش‌های عایق صوتی

روش‌های فراوانی برای عایق صدا وجود دارد که می‌توان از آن‌ها برای کاهش فشار صدا استفاده کرد. چندی از رایج‌ترین روش‌های عایق صدا به شرح زیر هستند:

• افزایش فاصله میان خود و صدا
• خنثی کردن امواج صوتی
• جذب امواج صوتی

1.6. افزایش فاصله میان خود و صدا

منطقی است که هرچه از منبع صدا دورتر شوید، محیط ساکت‌تر خواهد شد. متأسفانه این روش عایق صوتی در بیشتر موارد ممکن نیست. فشار و شدت صدا هردو با افاصله گرفتن از منبع صدا کاهش می‌یابند. سطح صدا با دو برابر شدن فاصله با منبع صدا تا 6 Db کاهش می‌یابد. بنابراین اگر منبع صدای شما را یک ژنراتور یا پمپ آب در نظر بگیریم، انتقال آن به بیرون از خانه و 20 متر دورتر بردن آن می‌تواند تأثیر به‎‌سزایی در عایق‌سازی خانه‌تان داشته باشد.

2.6. خنثی کردن امواج صوتی

خنثی کردن امواج صوتی روشیست که بیشتر برای عایق کردن حیاط یا باغ‌ها استفاده می‌شود. این روش بسیار مناسبی برای مواردیست که آلودگی صوتی از وجود جاده‌ای شلوغ، ریل راه آهن یا فرودگاهی در مجاورت خانه نشأت می‌گیرد. خنثی‌سازی از طریق جای‌گذاری موانعی میان خانه و صدا صورت می‌گیرد؛ به این طریق که امواج صوتی با برخورد به عایق‌ها، رو به بیرون منعکس می‌‎شوند. برای موانع بیرونی عایق صوتی می‌توان از حصارها، دیوارها، سایه‌بان، درخت‌ها و… استفاده کرد.‌

3.6. جذب امواج صوتی

جذب صدا اندکی با عایق صوتی متفاوت است. معمولاً بیشتر برای بهبود وضعیت آکوستیک یک اتاق از جذب صدا استفاده می‌شود. شیوه‌ی کار جاذب‌های صوتی بدین‌ گونه است که موادی را سر راه امواج صوتی قرار می‌دهیم، مقدار زیادی از امواج صوتی با برخورد با این مواد جذب شده و انرژی صوتی آن‌ها به انرژی گرمایشی تبدیل خواهد شد. فوم عایق صوتی یکی از مؤثرترین مواد عایق صوتی برای جذب صدا است. اکثراً از این فوم‌ها برای عایق‌بندی دیوارها، سقف‌ها و کف زمین استفاده می‎‌شود.

7. انواع عایق صدا

عایق صدا دارای انواع مختلفی است که در ادامه به بعضی از انواع آن اشاره می کنیم.

• پشم شیشه: عایق‌های صدای پشم شیشه به صورت رولی یا پنلی طراحی و تولید شده اند. پشم شیشه پتوییدر انواع مختلف تور مرغی دار، کاغذ کرافت دار و یا آلومینیومی تولید می شوند.

• فوم پلی اتیلن: این فوم به دلیل انسجامی که در بین دانه های خود دارد، مانعی بر سر راه امواج بشمار می آید و برای عایق کاری گزینه مناسبی است. می توان از آن به عنوان عایق صوتی در بین دیوارهای بتنی یا دیوارهای مشترک واحدها و قسمت های دیگر استفاده کرد.

• پانل گچی: این پنل ها با هسته ای از جنس گچ ساخته شده اند. پوسته رویه آنها از کاغذ یا فایبرگلاس پوشیده شده است. گچ به دلیل جذب صدا و عدم بازتاب آن، از عناصر عایق صدا به شمار می رود. در بعضی فضاها که نیاز به عایق صوت با درجه بالاتر است از پانل های گچی سوراخدار استفاده می‌شود.

• پنل آکوستیکی: پنل های آکوستیکی از جمله عایق‌های صوتی هستند که به صورت پنل هایی در ابعاد مختلف تولید میشوند. این پنل ها در رنگ های متنوع برای فضاهایی با کاربرد گوناگون استفاده می شوند.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

جهت آشنایی کامل با ضوابط و قوانبن مربوط به “ انواع مختلف عایق‌های صوتی” به پکیج “دوره جامع متره و برآورد پروژه (دکتر مترور)” در بخش گنجینه فایل وب‌سایت مراجعه فرمایید