درآمد یک مهندس عمران چقدر است؟

مقدمه

اگر به دنبال شغلی هستید که به شما فرصت ساخت پل‌ها، طراحی تونل‌ها و ساخت و نگهداری دیگر زیرساخت‌ها را بدهد، مهندسی عمران مسیر شغلی مناسبی برای شما است. درآمد مهندسی عمران به عوامل مختلفی، مثل شهر یا کشوری که در آن کار می‌کنید، بستگی دارد.

یک مهندس عمران می‌تواند در هر جای دنیا مشغول به کار شود؛ شما در این شغل می‌توانید روی سازه‌های باستانی در یونان کار کنید، طراحی پل‌هایی را در آلمان به عهده بگیرید یا در استرالیا جاده‌سازی کنید.

در این مقاله می‌خواهیم به شما بگوییم که درآمد مهندسی عمران در ایران و جهان چقدر است و تحت‌تأثیر چه عواملی قرار دارد؟

1. کار مهندس عمران چیست؟

ممکن است برای بعضی‌ها سؤال پیش‌آمده باشد که کار مهندس عمران چیست و درآمد مهندسی عمران چقدر است؟ مهندسی عمران شاخه‌ای از مهندسی است که روی نگهداری، ساخت و طراحی سازه‌های عمومی مختلف مثل سیستم‌های حمل‌ونقل، ساختمان‌های دولتی و تأسیسات و زیرساخت‌های عمومی مثل ایستگاه‌های قطار و فرودگاه‌ها، تمرکز دارد.

اکثر مهندسین عمران در شهرداری‌ها، سازمان‌های دولتی یا شرکت‌های خصوصی که پیمانکاری پروژه‌های زیرساختی عمومی را به عهده می‌گیرند، کار می‌کنند. شرط اصلی استخدام‌شدن به‌عنوان مهندس عمران، داشتن حداقل مدرک کارشناسی در این رشته و قبول‌شدن در آزمون‌های نظام‌مهندسی است. درصورتی‌که به تحصیلات خود ادامه دهید و مدرک کارشناسی‌ارشد و دکتری این رشته را بگیرید، می‌توانید مشاغلی بهتر با درآمد بالاتر پیدا کنید.

مزیت‌ها و معایب شغل مهندسی عمران

2. مزیت‌ها و معایب شغل مهندسی عمران

این شغل همانند هر شغل دیگری مزایا و معایب خاص خودش را دارد. استخدام‌شدن به‌عنوان یک مهندس عمران با مزایای بسیار زیادی همراه است. بااین‌حال، این شغل چالش‌ها و مشکلات خودش را نیز دارد.

مزایا

• درآمد خوب: درآمد مهندسی عمران یکی از مهم‌ترین مزایای این شغل است. مهندسین دارای تحصیلات خوب و گواهینامه‌های نظام‌مهندسی، هم در کشور ما و هم در سایر نقاط دنیا، پول‌های خوبی به جیب می‌زنند.
• بازار کار خوب: این رشته، یک گرایش محوری در مهندسی است و گرایش‌های محوری در تمامی رشته بازار کار خوبی دارند. پیش‌بینی می‌شود که از سال ۲۰۱۹ تا سال ۲۰۲۹ آینده شغلی عمران در دنیا ۲ درصد رشد را تجربه کند.
• فرصت کارکردن در خارج از کشور: فارغ‌التحصیلان این رشته به‌راحتی می‌توانند در هر جای دنیا کار پیدا کنند. آزمون‌هایی بین‌المللی برای civil engineering وجود دارد و با قبول‌شدن در آن‌ها می‌توانید در هر کشوری مشغول به کار شوید.
• تعداد بالای فرصت‌های شغلی دولتی: بسیاری از پروژه‌هایی که این مهندسان روی آن‌ها کار می‌کنند، پروژه‌های زیرساختی عمومی و متعلق به دولت هستند؛ بنابراین، فرصت‌های شغلی مهندسی عمران در سازمان‌های دولتی بسیار زیاد است. امنیت شغلی در سازمان‌های دولتی بالاتر است و حقوق و مزایای شما به‌صورت قانونی پرداخت می‌شود.
• رضایت شغلی بالا: مهندسین عمران، سازه‌هایی عظیم و باشکوه طراحی کرده و می‌سازند و با شغل خود مستقیماً روی زندگی مردم تأثیر می‌گذارند؛ بنابراین، کمتر کسی را می‌توانید پیدا کنید که از این شغل رضایت نداشته و کاری را که انجام می‌دهد، دوست نداشته باشد. به‌علاوه، این شغل در اذهان عمومی وجههٔ بسیار خوبی دارد.

معایب

• ساعات کاری طولانی: بعضی وقت‌ها پروژه‌های عمرانی می‌توانند چالش‌برانگیز باشند و مهندسین باید برای تحویل پروژه در مدت‌زمان مورد توافق، ساعت‌های طولانی و بی‌وقفه کار کنند.
• خطرات محیط کار: این شغل یک کار پشت میزی نیست؛ بلکه باید در محل اجرای پروژه حاضر شوید. حضور در محل ساخت پروژه‌های عمرانی می‌تواند خطرات زیادی شامل سقوط اشخاص از مکان‌های مرتفع، سقوط اجسام از ارتفاع، تصادف با ماشین‌آلات سنگین و … به همراه داشته باشد. به‌علاوه، این محیط‌ها معمولاً آلوده هستند و گردوخاک آن‌ها می‌تواند سبب مشکلات تنفسی شود.
• کارکردن در مناطق دورافتاده: گاهی اوقات سازمان یا شرکتی که برای آن کار می‌کنید، یک پروژه در یک شهر دیگر یا گاهی اوقات در یک منطقهٔ دورافتاده و خالی از سکنه تحویل می‌گیرد و شما باید در محل پروژه حاضر باشید.

در ادامهٔ این مقاله می‌خواهیم دررابطه‌با مزیت اصلی این شغل، یعنی درآمد مهندسی عمران صحبت کنیم. با ما همراه باشید.

3. چه عواملی روی درآمد مهندسی عمران اثر دارند؟

چندین عامل مختلف روی درآمد رشته مهندسی عمران اثرگذار هستند. مهم‌ترین این عوامل عبارت‌اند از:

• موقعیت جغرافیایی شرکت شما و شهر کشوری که در آن کار می‌کنید
• سطح تجربهٔ شما
• سطح تحصیلات شما
• نقشی که در شرکت خصوصی یا سازمان دولتی به عهده دارید (سه جایگاه پردرآمد در این شغل عبارت‌اند از: مدیر پروژه، مدیر مهندسی و مهندس ارشد)
• صنعتی که در آن کار می‌کنید
• شرایط محیط کاری

راه‌های کسب درآمد مهندس عمران

4. راه‌های کسب درآمد مهندس عمران

شما با داشتن یک مدرک تحصیلی و بهتر از آن، مدرک نظام‌مهندسی در رشته عمران می‌توانید به شیوه‌های مختلفی کسب درآمد کنید که در اینجا به مهم‌ترین آن‌ها اشاره کرده‌ایم:

• شرکت در یک دوره کارآموزی: درصورتی‌که هنوز دانشجو هستید یا تازه فارغ‌التحصیل شده‌اید، با شرکت در یک دوره کارآموزی می‌توانید کمی پول در بیاورید. هر چند که بسیاری از دوره‌های کارآموزی در مشاغل دیگر، بدون حقوق یا با حقوق کم برگزار می‌شوند، ولی دوره‌های کارآموزی در این رشته، درآمد نسبتاً بالایی دارند. به‌علاوه، این دوره‌ها با محسوب‌شدن به‌عنوان سابقه کار و مزایای بسیار زیاد دیگری که دارند، شانس استخدام شما را بالا می‌برند.
• استخدام تمام‌وقت در یک شرکت خصوصی یا یک سازمان دولتی: پس از اینکه تجربهٔ لازم را در یک دوره کارآموزی کسب کردید، می‌توانید در یک شرکت خصوصی یا یک سازمان دولتی در پست‌های مختلفی مشغول به کار شوید.
• کارکردن به‌عنوان مهندس ناظر: دررابطه‌با این شغل در بخش حقوق مهندس ناظر عمران صحبت خواهیم کرد.
• کارکردن به‌صورت پاره‌وقت یا پروژه‌ای در یک شرکت خصوصی: فرصت‌های شغلی پروژه‌ای و پاره‌وقت برای این رشته بسیار زیاد هستند. افرادی که در این شغل، سابقهٔ زیاد دارند و نام خود را مطرح کرده‌اند و به یک برند تبدیل شده‌اند، اکثر به‌صورت پروژه‌ای کار می‌کنند. درآمد مهندسی عمران در این حالت، به‌ازای تکمیل هر پروژه به او پرداخت می‌شود و معمولاً درآمد بالایی است.

به‌علاوه، امکان کارکردن به‌صورت پاره‌وقت برای یک سازمان نیز وجود دارد. مثلاً اگر شما در یک سازمان دولتی به‌صورت تمام‌وقت در ساعات اداری مشغول به کار باشید، می‌توانید در ساعات غیراداری به‌صورت پاره‌وقت برای یک شرکت خصوصی کار کنید.

• تأسیس یک شرکت مهندسی: درصورتی‌که دوست نداشته باشید برای دیگران کار کنید و منابع مالی کافی را در اختیار داشته باشید، می‌توانید یک شرکت مهندسی برای خود تأسیس کنید تا درآمدهای بسیار خوبی داشته باشید. بعضی از مهندسین باتجربه این کار را با تمامی چالش‌هایش انجام می‌دهند.
• کارهای اینترنتی: یکی از راه‌های کسب درآمد مهندسی عمران که کمتر مهندسی به آن فکر می‌کند، مشاغل آنلاین است. در زیر ۶ روش کسب درآمد آنلاین برای مهندسین عمران را معرفی کرده‌ایم:
  • راه‌اندازی یک وبلاگ تخصصی
  • فروش نقشه‌های ساختمانی
  • مدیریت یک کانال تخصصی در یوتیوب
  • برگزاری دوره‌های آموزشی آنلاین
  • ارائه‌ی خدمات مشاوره‌ای تخصصی
  • استخدام‌شدن به‌صورت نیروی دورکار در یک سازمان

5. درآمد مهندسین عمران در ایران

مطابق با گزارش سراسری میزان افزایش حقوق در سال ‌‌1403 که توسط تیم جاب‌ویژن تهیه شده است، در سال ‌‌1402، حقوق متوسط یک مهندس عمران در شهر تهران، در سطوح کارشناس، کارشناس ارشد و مدیر به ترتیب، 16.5 میلیون تومان، 21 میلیون تومان و 39 میلیون تومان بوده است. انتظار می‌رود که این مقادیر در سال ‌‌1403، به ترتیب، 31٪، 33٪ و 30٪ افزایش داشته باشد. به‌علاوه، حداکثر درآمد این شغل در سه سطح کارشناسی، کارشناس ارشد و مدیر، به ترتیب، 39 میلیون تومان، 47.6 میلیون تومان و 71.5 میلیون تومان است.

مطابق با همین گزارش در دیگر شهرهای بزرگ کشور، حقوق متوسط این گروه شغلی در سطوح کارشناس، کارشناس ارشد و مدیر به ترتیب، 18.7 میلیون تومان، 22.5 میلیون تومان و 30 میلیون تومان است.

در شهرهای کوچک نیز حقوق متوسط گروه شغلی عمران در سطوح کارشناس، کارشناس ارشد و مدیر به ترتیب، 24.7 میلیون تومان، 27.3 میلیون تومان و 40 میلیون تومان است.

درآمد مهندسی عمران در خارج از کشور

6. درآمد مهندسی عمران در خارج از کشور

همان‌طور که پیش‌ازاین گفتیم، موقعیت جغرافیایی یکی از مهم‌ترین پارامترها در تعیین درآمد مهندسی عمران است. در این بخش می‌خواهیم بر اساس آمار منتشرشده در وب‌سایت interesting engineering رنکینگی از کشورها بر اساس درآمد متوسط سالانه مهندسی عمران به شما ارائه دهیم.

وضعیت درآمد و بازار کار مهندس عمران در آلمان مناسب است. یکی از کشورهایی که مهندسین عمران علاقه‌ زیادی به مهاجرت کاری به آن دارند، کشور آلمان است و شاید بتوان آن را بهشت مهندسان نامید. پذیرش راحت مهاجران و سهولت در دریافت ویزای کاری، تعادل مناسب بین کار و زندگی، قیمت معقول اجاره‌خانه، موردتوجه قرارگرفتن معماری سبز و نیاز به تغییر بافت قدیمی زیرساخت‌ها که بازار کار این رشته در آلمان را بسیار داغ‌کرده است و غیره و غیره، دلایل علاقه‌مندی مهندسین عمران به کارکردن در این کشور هستند.

متوسط درآمد مهندسی عمران در آلمان، 60 هزار یورو در سال است. این در حالی است که متوسط هزینه‌ ماهانه‌ زندگی در کشور آلمان برای یک نفر، تقریباً 934 یورو است.

میانگین درآمد مهندسی عمران در کانادا در سال 2024، 111,224 دلار در سال است. همچنین، متوسط درآمد مهندسی عمران در آمریکا در سال جاری میلادی 93,132 دلار گزارش شده است. همانطور که می‌بینید، درآمد این شغل در کشور سوئیس از سایر کشورهای دنیا بالاتر است. در مجموع، دستمزد این مهندسین در کشورهای توسعه‌یافته، بسیار بالاتر از درآمد آن‌ها در کشورهای در حال توسعه است. بااین‌حال، باید هزینه‌های بالای زندگی در کشورهای توسعه‌یافته را نیز در نظر بگیرید.

به‌عنوان‌مثال، کشور سوئیس که در صدر این جدول قرار دارد، پس از کشورهای برمودا و جزایر کیمن، بیشترین هزینه‌های زندگی را در دنیا دارد (WorldData). در مجموع می‌توان گفت که درآمد این گروه شغلی در کشور ما حتی در مقایسه با کشورهایی مثل مکزیک، ترکیه، آفریقای جنوبی و برزیل، بسیار پایین‌تر است. این در حالی است که هزینه‌های زندگی در کشور ما بیش از کشورهای ترکیه و آفریقای جنوبی است (WorldData).

به‌طورکلی، وضعیت بازار کار مناسبی برای یک مهندس عمران و ساختمان، مهندس برق، مهندسی معدن، مهندس معماری، مهندس مکانیک و… در کشورهای پیشرفته وجود دارد.

7. حقوق مهندس ناظر عمران

سازمان نظام‌مهندسی کشور مسئولیت نظارت بر ساخت تمامی پروژه‌های عمرانی خصوصی و دولتی را بر عهده دارد تا تمامی ساخت‌وسازها مطابق با قوانین این سازمان انجام شوند. به همین دلیل، این سازمان، آزمون‌های نظام‌مهندسی برگزار می‌کند و فارغ‌التحصیلان رشته‌ عمران با قبول‌شدن در این آزمون‌ها می‌توانند پروانه‌ نظام‌مهندسی دریافت کنند.

این مهندسین پس از دریافت این پروانه می‌توانند در سامانه‌ مهندس ناظر ثبت‌نام کنند. پیمانکار یا مالک هر پروژه‌ عمرانی باید وارد این سامانه شود و از فهرست مهندسین ناظر، بر اساس نوبت، چندین مهندس را جهت نظارت بر جنبه‌های مختلف پروژه‌، استخدام کند؛ بنابراین، درآمد مهندس عمران ناظر پایه 3 عمران به‌صورت پروژه‌ای و بر اساس تعرفه‌های تعیین شده توسط سازمان نظام‌مهندسی در هر سال، تعریف می‌شود. همچنین نرخ این تعرفه‌ها در استان‌های مختلف، متفاوت است.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

یکی از مهم‌ترین مزایای شغل مهندسی عمران درآمد خوب است. حقوق و درآمد مهندسی عمران مثل نوع شغل، شرایط محیط کاری، شهر یا کشور، سطح تجربه، جنسیت و … بستگی دارد. کسانی که در این گروه شغلی فعالیت دارند می‌توانند از شرکت در دوره‌های کارآموزی با حقوق، استخدام‌شدن در یک شرکت خصوصی یا یک سازمان دولتی، کارکردن به‌عنوان مهندس ناظر، کارکردن به‌صورت پروژه‌ای یا پاره‌وقت برای یک شرکت خصوصی، راه‌اندازی یک شرکت مهندسی یا کارهای اینترنتی، درآمد داشته باشند.

حقوق و دستمزد این مهندسان در شهرهای مختلف کشور با هم دیگر متفاوت است. تقریباً می‌توان گفت که درآمدها در تهران از هر شهر دیگری بیشتر از و بعد از تهران، در کلان‌شهرهای دیگر بیشترین حقوق به این مهندسان پرداخت می‌شود. فارغ‌التحصیلان رشته‌ عمران می‌توانند در هر کشوری برای خود شغل پیدا کنند. مهندسین عمران در کشور سوئیس بیشترین درآمد را دارند؛ ولی متأسفانه درآمد این شغل تخصصی در کشور ما حتی با کشورهای جهان‌سومی مثل مکزیک، ترکیه و آفریقای جنوبی نیز فاصله‌ بسیار زیادی دارد.