نکات کاربردی اجرایی در سازه‌های بتن‌آرمه

نکات کاربردی اجرایی در سازه‌های بتن‌آرمه

مقدمه

سازه بتنی از رایج‌ترین و متداول‌ترین انواع ساختمان است. در اجرای سازه بتنی از بتن و یا بتن‌آرمه که ترکیبی از شن، ماسه، سیمان و میل‌گرد است، استفاده می‌گردد. سازه‌های بتنی به دلیل داشتن مزایایی همچون سهولت در اجرا و نیز هزینه کمتر نسبت به نوع فولادی، بخش اعظم سازه‌های جهان را تشکیل می‌دهند.

بسیاری از سرمایه‌های ملی کشور صرف ساختن ساختمان و بناها می‌شود که هرگونه سهل‌انگاری در طراحی محاسبات و اجرای ساختمان می‌تواند سبب به‌وجودآمدن خسارات جانی و مالی جبران‌ناپذیری در زمان وقوع حوادث طبیعی شود. قرارگرفتن کشور ایران بر روی کمربند زلزله باعث شده که درگذشته متحمل خسارات جانی و مالی زیادی شود از جمله زلزله‌های بزرگ می‌توان به زلزله منجیل بم و کرمانشاه را نام برد؛ اما این امکان هست که با اجرای درست ساختمان‌ها و استفاده از مصالح مناسب و مرغوب و عدم به‌کارگیری روش‌های سنتی در اجرای ساختمان از خسارت جانی و مالی کاهید.

متأسفانه، در برخی از ساختمان‌ها برخی از کارفرمایان و مهندسان ناظر دچار اشتباهات اجرایی در ساختمان‌های بتنی می‌شوند که باعث کاهش استقامت ساختمان در مواجهه با عوامل خارجی می‌شود

1. مراحل ساخت ساختمان بتنی

نحوه اجرای فونداسیون اسکلت بتنی

قبل از اجرای فونداسیون باید سه مرحله را پشت سر بگذاریم. اما این سه مرحله چیست؟

• پی‌کنی و مراحل قبل از اجرای فونداسیون 

1) اصلاح ناهمواری‌های زمین و گودبرداری

2) جانمایی پروژه

3) اجرای زیرسازی فونداسیون ( بتن مگر )

حالا به مراحل اجرای فونداسیون می‌رسیم.

• اجرای فونداسیون

مراحل اجرای فونداسیون در اسکلت بتنی به 5 بخش زیر تقسیم می‌شود. برای اطلاع بیشتر از هر بخش روی آن کلیک کنید.

1) آرماتوربندی فونداسیون

2) قالب‌ بندی فونداسیون

3) بتن‌ریزی فونداسیون

4) باز کردن ‌قالب‌های فونداسیون

5) عمل آوری بتن فونداسیون

• نحوه اجرای ستون‌ها در اسکلت بتنی

پس از اجرای فونداسیون، نوبت به آرماتوربندی ستون‌ها می‌رسد.

ستون‌‌های بتنی عمدتاً در مقاطع مربع، مستطیل و در برخی موارد دایره‌ای اجرا می‌شوند.

آرماتورها به‌طورکلی نقش تعیین‌کننده‌ای در رفتار سازه بتنی، جذب انرژی، شکل‌پذیری، افزایش مقاومت کششی و جلوگیری از گسترش ترک‌ها بر عهده دارند.

بدیهی است سازه با اعمال نیروهای ثقلی و جانبی دچار تغییر شکل می‌شود. همان‌طور که می‌دانید بتن مقاومت کششی پایینی دارد به همین دلیل در نواحی دارای تنش کششی، نقش آرماتورها بسیار حساس و تأثیرگذار خواهد بود.

هر آرماتور بنا به شکل و محل قرارگیری برای مقابله با تنش‌های خمشی، برشی، کششی یا ترکیب آن‌ها طراحی می‌شود.

وقوع ترک‌های مختلف در سازه‌های بتنی تحت بارگذاری ثقلی ناشی از وزن سازه و ملحقات آن با بارگذاری جانبی ناشی از باد و زلزله در اشکال زیر نمایش‌داده‌شده است.

آرماتورهای عمود بر مسیر ترک یا قطع‌کننده آن، نقش مهمی در کنترل و جلوگیری از گسترش آن‌ها بر عهده دارند.

در آرماتوربندی ستون‌ها، ابتدا میل‌گردهای طولی در اندازه مناسب برش داده شده و به ریشه ستون در فونداسیون به یکی از روش‌های اورلپ، فورجینگ و کوپلینگ وصله می‌شوند.

طول آرماتورهای موردنیاز در ستون برابر است با مجموع ارتفاع ستون، ضخامت سقف و طول مهاری که از روی نقشه‌های سازه تعیین می‌شود.

هم‌زمان تنگ‌ها نیز برش و خم داده شده و پس از نصب آرماتورهای طولی، از بالا در محل خود قرار می‌گیرند.

توصیه کارگاهی

• یک توصیه کارگاهی:

قبل از اجرای آرماتورهای طولی ستون، تنگ‌ها به‌صورت دسته‌ای بر روی آرماتورهای انتظار قرار گرفته و سپس آرماتورهای طولی اجرا شوند. پس از تکمیل وصله آرماتورهای طولی، تنگ‌ها به ترتیب در جای خود قرار داده شوند.

تنگ‌ها یکی از عناصر اصلی در تأمین شکل‌پذیری رفتار سازه‌های بتنی هستند که باید نهایت دقت در برش‌زدن و خم‌کردن آن‌ها به کار رود.

پس از تکمیل آرماتوربندی، رامکاها جهت تنظیم ابعاد ستون در دو جهت عمود بر هم با سیم آرماتوربندی به میل‌گردهای طولی متصل می‌شوند.

رامکا تکه میل‌گردی است که جهت تثبیت ابعاد قالب‌ها و تنظیم کاور بتن ستون‌ها و دیوارها به کار می‌رود.

سپس قالب بتن برای ستون‌ها با استفاده از قالب چوبی (متشکل از الوار، چهار تراش و تخته) یا فلزی تا تراز زیر سقف انجام می‌شود.

امروزه استفاده از قالب‌های فلزی به دلیل کیفیت و سرعت اجرای بالاتر و دوام بیشتر متداول‌تر است و قالب‌های چوبی عمدتاً در پروژه‌های کوچک بااهمیت کم مورداستفاده قرار می‌گیرند.

در این مرحله قالب‌های فلزی پس از روغن‌کاری با استفاده از گازوئیل یا روغن‌سوخته، متناسب با عرض ستون موردنظر یک‌به‌یک در جای خود قرار گرفته و توسط پین و گوه‌های فلزی در هم قفل می‌شوند.

قالب ستون‌ها با عرض ۱۰، ۱۵، 20 تا ۵۰ سانتی‌متر با طول‌های ۱، 1.5 و ۲ متر و همچنین قالب‌های کنج نیز در ابعاد 5×5 و 10×5 و 10×10 سانتی‌متر قابل تهیه هستند. به این نکته توجه شود که در قالب بندی ستون‌ها با توجه به امکان تراز نبودن کف، حتما باید تراز نهایی بتن ستون‌ها با استفاده از شیلنگ تراز مشخص شده و بر روی کلیه قالب‌ها علامت گذاری شود.

عدم رعایت نکته گفته شده موجب بروز مشکلات زیاد در مرحله اجرای سقف می‌شود.

در مرحله بعد قالب‌ها کاملاً شاقول شده و پشت‌بندها جهت جلوگیری از کج‌شدن و نا شاقولی احتمالی در هر چهار طرف ستون نصب و مهار می‌شوند.

بدیهی است برای مهار ستون‌های کناری باید از قلاب هنگام بتن‌ریزی فونداسیون و سقف‌های بعدی استفاده کرد.

در مرحله بعد قالب‌ها کاملاً شاقول شده و پشت‌بندها جهت جلوگیری از کج‌شدن و نا شاقولی احتمالی در هر چهار طرف ستون نصب و مهار می‌شوند.

بدیهی است برای مهار ستون‌های کناری باید از قلاب هنگام بتن‌ریزی فونداسیون و سقف‌های بعدی استفاده کرد.

پس از اطمینان از شاقولی قالب‌ها، جهت جلوگیری از خروج شیره بتن و اصطلاحاً شن نما شدن آن، پای قالب‌ها با ملات گچ مسدود شده و بتن‌ریزی ستون‌ها با پمپ بتن انجام می‌شود.

نتایج آزمایشگاه بر اساس نمونه‌های مکعبی به ابعاد 15 سانتی‌متر است ولی مقاومت مشخصه مورد انتظار در نقشه‌های سازه معمولا بر اساس نمونه استوانه‌ای استاندارد (قطر ۱۵ و ارتفاع ۳۰ سانتی‌متر) قید می‌گردد.

برای تبدیل مقاومت نمونه مکعبی به نمونه استوانه‌ای باید از جدول‌های مربوطه در مبحث نهم ویرایش سال 92 یا آیین نامه بتن ایران (آبا) استفاده کرد.

اما به‌صورت سرانگشتی برای تبدیل مقاومت مشخصه نمونه مکعبی به مقاومت مشخصه نمونه استوانه‌ای، با کسرکردن 5 مگاپاسکال از مقاومت نمونه مکعبی، مقاومت نمونه استوانه‌ای استاندارد حاصل می‌شود.

به‌عنوان‌مثال مقاومت فشاری ۳۰ مگاپاسکال (۳۰۰ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع) نمونه مکعبی، معادل مقاومت افشاری ۲۵ مگاپاسکال (250 کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع) نمونه استوانه‌ای استاندارد است.

قالب ستون‌ها و دیوارها در اتمام بتن‌ریزی نیز باید دوباره شاقول شوند.

به دلیل ضربات وارده به قالب‌ها حین بتن‌ریزی، امکان نا شاقول شدن آن‌ها وجود داشته و باید بلافاصله پس از بتن‌ریزی و پیش از گیرش اولیه بتن، شاقولی قالب‌ها و پیچش احتمالی آن‌ها کنترل شود.

شاقول‌کردن قالب‌ها با شل یا سفت کردن پیچ‌های تنظیم جک‌ها صورت می‌گیرد.

نکات اجرای سازه‌های بتنی

2. نکات اجرای سازه‌های بتنی

چند نکته اجرایی که اجرای آن در سازه‌های بتنی طبق آئین‌نامه‌های رسمی الزامی است و باعث بهبود عملکرد سازه می‌گردد.

• چاه‌های متروکه با شفته مناسب پر شوند و در صورت برخورد محل با قنات متروکه، باید از پی مرکب یا پی تخت استفاده کرد یا روی قنات را با دال بتن محافظ پوشاند.
• از خاک‌های نباتی برای خاکریزی نباید استفاده کرد. ضخامت قشرهای خاکریز برای انجام تراکم ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر است. برای انجام تراکم باید مقداری آب به خاک اضافه کنیم و با غلتک‌های مناسب آن را متراکم نماییم. البته خاکریزی و تراکم فقط برای محوطه‌سازی و کف‌سازی است و خاکریزی زیر فونداسیون مجاز نمی‌باشد. اگر ضخامت زیر سازی فونداسیون کم باشد (تا ۳۰ سانتی‌متر) می‌توان ضخامت بتن مگر را افزایش داد تا زیر بتن مسطح گردد. در صورت زیاد بودن ارتفاع زیرسازی فونداسیون، می‌توان با حفظ اصول فنی لاشه چینی سنگ با ملات ماسه سیمان انجام داد.
• در محلی که بتن تازه در تماس با خاک و یا آجر است بایستی با پوشش نایلونی و پلاستیکی روی خاک و آجر را پوشاند تا بتن و خاک در تماس مستقیم قرار نگیرند؛ زیرا خاک یا آجر آب بتن را جذب می‌کند.
• تمام قالب‌های بایستی آب‌بند باشد تا شیره سیمان از درز قالب‌ها خارج نگردد.
• اسپیسرهای پلاستیکی استاندارد در زیر شبکه تحتانی پی استفاده گردد تا مقدار کاور (پوشش بتن) طبق نقشه‌های سازه‌ای رعایت شود. همچنین بین دو شبکه میل‌گرد فونداسیون به تعداد لازم خرک قرار داده شود تا فاصله مذکور در کل فونداسیون رعایت گردد.

• خاموت‌ها با داشتن چندین خاصیت اهمیت فوق‌العاده‌ای دارند، لذا فاصله خاموت‌ها و نحوه اجرای صحیح آن در تیر و ستون رعایت گردد. خاموت‌های ستون علاوه بر تحمل نیروی برشی، هسته بتنی را محصور کرده و مقاومت بتن را افزایش می‌دهد. همچنین از کمانش میل‌گردهای طولی ستون و خارج‌شدن میل‌گرد از بتن جلوگیری می‌کند.
• خاموت‌ها بایستی با خم ۱۳۵ درجه اجرا شوند. بعضی پیمانکاران به دلیل عدم اطلاع از عملکرد این خاموت‌ها از اجرای این نوع خم به دلیل سختی کار طفره می‌روند.

رفتار ناحیه اتصال (ناحیه اتصال ستون و تیر) در زلزله در نوع رفتار سازه و جذب انرژی بسیار مهم است. اجرای دقیق و درست این ناحیه دقت مضاعفی نیاز دارد. در حدفاصل ارتفاع تیر، بایستی تعدادی خاموت در ستون قرارداد که خاموت‌های این ناحیه وظیفه انتقال برش از تیر به ستون را دارند. بعضاً به دلیل سختی کار از قراردادن این تنگ‌ها خودداری می‌نمایند که موجب خلل در انتقال نیرو در زلزله می‌شود.

• در ستون‌های طبقه آخر برای مهار کامل میل‌گردها بایستی میل‌گردهای طولی با زاویه ۹۰ درجه خم شود. طول مهاری خم باتوجه‌به قطر میل‌گرد طولی بایستی رعایت شود که در شکل نمایش‌داده‌شده است.
• آرماتور تیر در ستون انتهایی بایستی دارای خم ۹۰ درجه باشد و مهار گردد تا اتصال شرایط اتصال صلب را داشته باشد. خم میل‌گردهای تیر بایستی به‌طرف داخل باشند بدین معنا که میل‌گردهای پایین تیر، به سمت بالا و میل‌گردهای بالای تیر به سمت پایین خم شوند.
• طول وصله میل‌گردهای ستون طبق نقشه رعایت گردد و محل اجرای وصله در ستون‌ها، در ناحیه میانی ستون باشد. همچنین میل‌گردها ترجیحاً در یک تراز وصله نشوند. محل مناسب برای وصله‌کردن میل‌گردهای طولی تیرهای بتنی، بیرون از گره تیر با ستون و در محدوده یک‌چهارم تا یک‌سوم از طول دهانه از تکیه‌گاه (یک‌سوم میانی تیر) باشد.
• در طبقات، ابعاد هر ستون را از هر طرف حداکثر ۵ سانتی‌متر می‌تواند نسبت به طبقه پایین خود کوچک کرد. زمانی که تعداد میل‌گردها در طبقه‌ای کاسته می‌شود، میل‌گردهایی که قرار است قطع شوند بایستی حداقل به‌اندازه طول مهاری ادامه یابند. همچنین میل‌گردهایی که در طبقه بالا ادامه دارند، با شیب ۱ به ۶ در ارتفاع سقف خم شوند.

• میل‌گردهای طولی تیر در تقاطع با ستون‌ها بایستی حتماً از داخل میل‌گردهای طولی ستون عبور کنند.
• قالب‌ها بایستی کاملاً تمیز باشند و بین میل‌گرد و قالب از اسپیسر استفاده نمود تا از چسبیدن میل‌گرد به قالب جلوگیری نمود. پس از بتن‌ریزی قالب‌ها مجدد شاقول گردند و در صورت نیاز اصلاح گردند.
• از افزودن آب به بتن حمل شده بدون اجازه مهندس ناظر اکیداً خودداری شود. (معمولاً کارگران برای سهولت کار خود و روانی بیشتر بتن به آن آب می­افزایند که این امر از مقاومت بتن به‌شدت می‌کاهد؛ لذا توجه به این امر بسیار دارای اهمیت است.) در صورت نیاز دوغاب سیمان اضافه می‌گردد که نسبت آب به سیمان مخلوط بتن ثابت بماند.
• سقوط بتن از ارتفاع زیاد باعث جداشدن سنگ‌دانه‌های بتن می‌گردد. حداکثر فاصله سقوط بتن ۱٫۲ متر است.  لذا بتن زیری ستون‌ها و دیوارها در دو مرحله صورت گیرد.
• پلیت‌ها و شاخک‌های موردنیاز برای اجرای نما و یا اتصال دیوارها  و مهار اجرای سازه‌ای قبل از بتن زیری در محل موردنیاز تعبیه گردد تا نیاز نشود برای اتصال این موارد بتن را تخریب و به بتن آسیب بزنیم.
• تراکم صحیح و کامل بتن از الزامات اجرای بتن است. هدف از تراکم خارج‌کردن هوای اضافی محبوس در بتن و پر کردن و جاده‌ای بتن در تمام قسمت‌های قالب و اطراف میل‌گردها است.

عدم تراکم و یا نقص در تراکم

عدم تراکم و یا نقص در تراکم باعث می‌گردد:

۱- مقاومت بتن به دلیل وجود هوا کاهش می‌یابد

۲- پیوستگی بین بتن و میل‌گرد کامل صورت نمی‌گیرد.

۳- وجود هوا ترک‌ها را افزایش می‌دهد.

۴- نفوذپذیری بتن افزایش می‌گیرد.

• روش و نحوه تراکم به عواملی مانند روانی بتن، حجم بتن زیری و نحوه چیدمان آرماتورها و … بستگی دارد. برای ویبره کردن نیز بایستی ویبره در فواصل منظم داخل بتن کرد به‌طوری‌که محیط تأثیر ویبره با هم همپوشانی داشته باشند. چیدمان میل‌گردها بایستی طوری باشد که هنگام ویبره زدن، بتن اطراف میل‌گرد را به‌خوبی پوشش دهد.

عمل‌آوری بتن برای هیدراتاسیون سیمان و کسب مقاومت نهایی بتن بسیار مهم است. عمل‌آوری بتن شامل حفظ رطوبت و دمای مناسب برای بتن است. برای حفظ رطوبت بتن دو روش وجود دارد. در روش اول با عایق کردن سطح بتن، آب بتن را حفظ می‌کنیم و در روش دوم با آب‌رسانی ممتد، سطح بتن را خیس نگه می‌داریم. روش و نحوه عمل‌آوری بتن به پروژه و شرایط جوی بستگی دارد. حداقل روزهایی که عمل‌آوری باید صورت بگیرد بسته به بتن و شرایط جوی از ۷ تا ۱۴ روز است.

• برای پیوستگی بهتر است که بتن‌ریزی راه‌پله و سقف هم‌زمان اجرا گردد و پله‌ها نیز به دلیل افزایش ایمنی حین کار به‌صورت بتنی اجرا گردد.
• میل‌گردهای تیرچه به دلیل جوش‌پذیری، A2 است.
• با وجود طرح تیرچه‌ها به‌صورت تکیه‌گاه ساده بایستی آرماتور منفی به‌اندازه ۱۵ درصد مساحت آرماتور کششی وسط دهانه در تکیه‌گاه اضافه گردد.
• مطابق نشریه ۵۴۳ دفتر نظام فنی اجرایی در سقف‌های تیرچه‌بلوک برای بار زنده سقف کمتر از ۳۵۰ کیلوگرم بر مترمربع و دهانه کمتر از ۴ متر نیازی به کلاف عرضی نیست و برای دهانه بیشتر از ۴ متر یک کلاف عرضی نیاز است. حداقل میل‌گرد برای کلاف عرضی نصف سطح مقطع میل‌گرد کششی تیرچه است. برای بار زنده بیشتر از ۳۵۰ کیلوگرم بر مترمربع برای دهانه کمتر از ۴ متر یک کلاف، برای دهانه  ۴ تا ۷ متر ۲ کلاف عرضی و برای دهانه بیش از ۷ متر ۳ کلاف عرضی نیاز است که حداقل میل‌گرد برای کلاف عرضی برابر با سطح مقطع میل‌گرد کششی تیرچه است.

1.2. نکات تکمیلی

1.1.2. درز اجرایی

درزهای اجرایی بتن – هر توقف در عملیات بتن‌ریزی که موجب سخت‌شدن بتن می‌گردد، دلیلی بر وجود درز اجرایی خواهد بود. از روی دیگر مطابق ضوابط آیین‌نامه بتن ایران، هرگاه بتن‌ریزی از ۳۰ دقیقه تجاوز کند، باید آن بخش از بتن را یک درز اجرایی به‌حساب آورد، مگر آنکه حالت خمیری بتن با انجام فرایندهایی به آن بازگردانده شود. درز اجرایی بتن ممکن است دارای اشکال مختلفی باشد، ولی عمدتاً قائم یا افقی است.

لازم به ذکر است، به جهت جلوگیری از ایجاد درز، قطع بتن‌ریزی در محل تکیه‌گاه‌ها صورت نگیرد. تیرها، شاه‌تیرها، دال‌ها، سرستون‌ها و مانند آنها همگی قسمت‌هایی از یک سازه به شمار می‌آیند که باید در یک مرحله یکسان بتن‌ریزی شوند، بتن‌ریزی ستون‌ها ترجیحاً در تراز هر طبقه در محل سرستون یا تیر متوقف شود. درزهای اجرایی بتن بیشتر در ساختمان‌های بتنی کاربرد دارند. درزهای ساخت باید در محل‌های مناسب و زیر نظر مستقیم دستگاه نظارت پرداخته شوند.

بند ۹-۱۲-۲-۱-۲ مبحث نهم: درزهای اجرایی را باید در مقاطعی پیش‌بینی کرد که در آنها نیروهای داخلی و به‌ویژه نیروهای برشی کمترین مقدار را دارند. در صورت لزوم برای انتقال نیروهای برشی و سایر نیروهای داخلی، در محل درزهای اجرایی باید پیش‌بینی‌های لازم به عمل آید.

بند ۹-۱۲-۲-۱-۷ مبحث نهم:  ایجاد درزهای اجرایی کف‌ها باید در ثلث میانی دهانه دال‌ها و تیرهای اصلی و فرعی قرار گیرند. در تیرهای اصلی فاصله هر درز اجرایی تا تیر فرعی متقاطع با آنها نباید از دوبرابر عرض تیر فرعی کمتر باشد. در صورت تعارض مفاد بند ۹-۱۲-۲-۱-۲ اولویت دارد.

نحوه صحیح بتن‌ریزی

2.1.2. نحوه صحیح بتن‌ریزی

بتن‌ریزی دال‌ها و سقف‌ها، بتن‌ریزی در دال‌ها باید در یک‌جهت به طور متوالی انجام شود. محموله‌های بتنی نباید در نقاط مختلف سطح و به‌صورت پراکنده ریخته شود‌ و سپس به تسطیح آن پرداخت. همچنین نباید بتن را در یک محل و در حجم زیاد تخلیه و سپس به طور افقی در طول قالب حرکت داده شود. باتوجه‌به حجم بتن و روش‌های حمل و تخلیه عملیات باید به صورتی انجام شود که حتی‌الامکان از به‌وجودآمدن اتصال سرد در دال‌ها پرهیز شود.

3.1.2. بتن‌ریزی دیوار، ستون و تیرهای اصلی

بتن‌ریزی در دیوارها باید در لایه‌های افقی با ضخامت یکنواخت صورت گیرد و هر لایه قبل از ریختن لایه بعدی به طور کام متراکم شود. میزان وسعت بتن‌ریزی باید چنان باشد که هنگام ریختن لایه جدید لایه قبلی در حالت خمیری باشد. عدم رعایت این نکته باعث ایجاد اتصال سرد و در نهایت عدم یکپارچگی بتن خواهد شد. پیمانه‌های اولیه بتن باید از دو انتها عضو ریخته شوند و سپس بتن‌ریزی به قسمت مرکزی سازه ادامه یابد. در تمام حالات باید از جمع‌شدن آب در انتها و گوشه‌ها جلوگیری شود.

در بتن‌ریزی ستون‌ها حتی‌الامکان باید ارتفاع سقوط آزاد بتن را محدود نمود. این ارتفاع برای جلوگیری از جداشدن دانه‌ها به ۰/۹ تا ۱/۳ متر محدود می‌شود.

ویبره بدنه چیست؟

درصورتی‌که بتن احیاناً در قالب‌های بلند ریخته شود برای جلوگیری از آب انداختن بتن توصیه می‌شود از اسلامپ کم (بتن سفت) استفاده شود. کاستن از سرعت بتن‌ریزی نیز تا حدود زیادی از آب انداختن بتن جلوگیری می‌نماید. در ستون‌های بلند در صورت امکان می‌توان بتن را تا تراز ۳۰ سانتیمتر پایین‌تر از تراز قطعی ریخته و پس از یک ساعت، قبل از اینکه سطح بتن سخت شود بتن‌ریزی را مجدداً ازسرگرفته تا از ایجاد اتصالات سرد جلوگیری شود.

توصیه می‌شود برای جلوگیری از ضایعات ناشی از آب انداختگی بتن ارتفاع ستون ۲/۵ سانتیمتر بیشتر اختیار شود و بتن اضافی بعد از آنکه سخت شد تخریب شود. به‌منظور جلوگیری از ترک‌های ناشی از نشست خمیری بتن ستون‌ها و دیوارها توصیه می‌شود بتن‌ریزی این اعضا حداقل ۲۴ تا ۴۸ ساعت قبل از بتن‌ریزی تیرهای اصلی، تیرها، دال‌ها، و مجاور آنها انجام شود.

ماهیچه‌ها و سر ستون‌ها باید به‌صورت یکپارچه با ستون ریخته شوند.

4.1.2. حد اکثر دمای بتن‌ریزی

• مقررات ملی ساختمان در خصوص بتن‌ریزی در هوای گرم چنین بیان داشته است:

“هوای گرم هنگام بتن‌ریزی باعث پایین آمدن کیفیت بتن تازه و سخت شده می‌گردد. هوای گرم به دمای زیاد هوا همراه با باد یا بدون باد و رطوبت کم اطلاق می‌شود. این عوامل باعث تبخیر سریع آب، افزایش سرعت آبگیری سیمان، کاهش کارایی بتن تازه و تسریع گیرش آن می‌شوند که می‌تواند موجب کاهش مقاومت نهایی بتن گردند و هوای گرم همچنین باعث مشکلاتی در بتن‌ریزی و متراکم‌کردن آن و تشدید جمع‌شدگی خمیری می‌شود و موجب ترک در بتن جوان می‌گردد.”

بتن‌ریزی در هوای گرم مشکلات فراوانی نسبت به بتن‌ریزی در هوای معتدل در بر دارد و این مشکلات اثر مستقیم بر ویژگی‌های بتن تازه و بتن سخت شده دارد. به‌عنوان‌مثال در بتن تازه آهنگ گیرش سرعت یافته و اسلامپ به‌شدت کم می‌گردد و عملیات انتقال و تراکم و پرداخت بتن با مشکل مواجه می‌شود. از طرف دیگر افزایش سرعت‌گیرش باعث می‌شود که محصولات هیدراتاسیون به شکل نامنظم و کاملاً تصادفی شکل بگیرند که این باعث کاهش مقاومت بتن در درازمدت خواهد شد و به‌علاوه در بتن سخت شده مقاومت و پایایی بتن به علت بروز ترک‌های خمیری در بتن در اثر تبخیر آب از سطح بتن کاهش می‌یابد.

در هوای گرم باید توجه ویژه نسبت به مواد تشکیل‌دهندهٔ بتن، روش‌های تولید، نقل‌وانتقال، بتن‌ریزی و عمل‌آوردن مبذول داشت تا از بروز دمای زیاد در بتن و نیز از تبخیر آب که می‌تواند مقاومت قابلیت بهره‌برداری و پایایی قطعه و یا سازه را تقلیل دهد جلوگیری شود.”

آیین‌نامه بتن ایران (آبا)