الزامات مهم در انبار کردن مصالح ساختمانی

مقدمه

انبار و انبارداری به لحاظ اهمیتی که در تغذیه و تأمین مصالح ساختمانی موردنیاز قسمت‌های مختلف دارد نیاز مبرمی به سازماندهی صحیح و دقیق و کامل و کادری مجرب و دلسوز دارد. به همین دلیل انبارداری باید هوشمند، منطقی و مبتنی بر دقت زیاد و تعامل با سایر واحدها باشد. انبار از نظر ماهیت و اهمیت موضوع خدمات‌رسانی، تجمع سرمایه و ارتباطات درون و برون‌سازمانی آن از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.

در انبار سرپوشیده و مسقف، دیوارها و سقف‌های تمام فضاها بدون استثنا باید از مصالح غیر قابل‌اشتعال ساخته شود و به‌کاربردن چوب و مواد پلیمری قابل‌اشتعال در مصالح به‌کاررفته در ساخت انبارها ممنوع است. کف انبار باید از مصالح مستحکم از جمله بتن مسلح ساخته شود تا در برابر فشار وزن اجسام قابلیت تحمل بار را داشته باشد. کف انبار باید دارای شیب ملایم باشد تا در صورت شستشو، آب در بعضی قسمت‌های انبار جمع نشود.

1. کلیات انبارش و حمل مصالح ساختمانی

فاصله بین انبارها باید به نحوی باشد که به‌راحتی ماشین‌های آتش‌نشانی در حدفاصل بین انبارها حرکت کنند و انبار را دور بزنند. هر انبار مسقف باید دارای حداقل دو در، یکی در طول و یکی در عرض باشد و یکی از درها باید ماشین‌رو طراحی شود. در انبار باید از جنس فلز و سطح داخلی آن صاف و بدون شکاف و درز باشد. در بزرگ انبار باید دارای یک در کوچک جهت تردد پرسنل نیز باشد. پنجره انبار باید فلزی و مجهز به حفاظ فلزی و تور سیمی باشد. انبار به نسبت حجم و وسعت آن ‌باید به دستگاه تهویه و هواکش مجهز گردد. انبار باید به وسایل ارتباطی (تلفن، بیسیم، آیفون و…) مجهز باشد تا در صورت بروز حریق سریعاً اطلاع‌رسانی شود. سیستم سیم‌کشی برق در داخل انبار باید (توکار) و از داخل لوله‌های مخصوص انجام گیرد. کلید و پریزهای روشنائی باید از نوع جرقه نزن و غیر انفجاری انتخاب شود. تعبیه چاه ارت مخصوص انبار الزامی است. لامپ‌های روشنائی باید دارای حفاظ با حباب باشد و در داخل انبار هرگز نباید از وسائل و دستگاه‌های حرارتی شعله باز استفاده کرد. بهتر آن است که از دستگاه حرارت مرکزی استفاده گردد. انبار باید مجهز به وسائل و تجهیزات آتش‌نشانی باشد. در صورت تردد وسائل نقلیه (از جمله لیفتراک) در داخل انبار، اگزوز این وسایل باید مجهز به فیلتر جرقه‌گیر باشد. ارتفاع دیوار انبار مسقف باید حداقل 5/4 متر باشد.

هر انبار یا مجموعه انبار نیاز به یک سری دفاتر اداری دارد. به‌طورکلی هر 1000 متر انبار نیاز به 100 متر فضای اداری دارد که بهتر است در مرحله طراحی موردنظر قرار گیرد. در ضمن بخشی از این فضا باید در داخل انبار مسقف در نظر گرفته ‌شود.

ذخیره کردن مواد و مصالح در محیط باز نیاز به توجه به مواد قابل احتراق، دسترسی مناسب، خطوط انتقال نیرو و محافظت در برابر حریق دارد. مواد احتراق پذیر را به‌صورت ایمن روی هم قرار دهید. مواد احتراق پذیر را حداقل 3 متر دور از ساختمان‌ها یا سازه‌ها ذخیره نمایید. عرض راه رفت و آمد از بین توده‌های ذخیره مواد قابل اشتعال و اطراف آنها باید حداقل 5/4 متر باشد. از ریختن مصالح و زباله در آن جلوگیری کنید. مصالح و مواد را در زیر خطوط انتقال نیرو یا در جایی که ممکن است مانع خروج گردد یا تجهیزات اضطراری را سد کند، انبار نکنید. در نقاط مشخصی در انبار مصالح تجهیزات قابل حمل اطفای حریق قرار دهید.

وسیله نقلیه باید متناسب با باری که قرار است حمل کند، انتخاب شود. این وسیله باید از ظرفیت مناسب حمل بار و نیز فضای کافی برای جاسازی بار برخوردار باشد. وسیله نقلیه نباید بیشتر از میزان باری که در آیین‌نامه حمل بار در راه‌های کشور تعیین شده است، بارگیری شود. طول، عرض و ارتفاع بار نیز نباید از حد مجاز و قانونی آن تجاوز کند، زیرا احتمال برخورد آن با موانع سر راه در طول سفر وجود دارد.

زمانی که باید چند بار مصالح ساختمانی مختلف اعم از کوچک و بزرگ روی وسیله نقلیه قرار گیرند، باید بارهای ضعیف و آسیب‌پذیر را پشت یا روی بارهای بزرگ‌تر و مقاوم‌تر قرارداد. هدف از این کار جلوگیری از آسیب‌دیدن بارهای کوچک به هنگام ترمزگرفتن و کاهش ناگهانی شتاب است. بار آن دسته از مصالح ساختمانی که از لحاظ ساختاری، پتانسیل ایجاد خطر را دارند، باید به‌گونه‌ای بارگیری شوند که هنگام ترمزها یا انحراف وسیله نقلیه برای راننده و دیگران خطری در پی نداشته باشند.

برای جلوگیری از واژگونی بارهای بلند به هنگام ترمزهای شدید، طول بار جهت حرکت وسیله نقلیه نباید کمتر از 8/0 ارتفاع آن باشد. برای جلوگیری از بی‌ثباتی بار در حرکت در قوس‌های افقی جاده، عرض بار نباید کمتر از 5/0 ارتفاع آن باشد.

2. چک‌لیست

چک‌لیست فهرست از پیش تهیه شده سؤالات یا دستوراتی است که باید برای رسیدن به یک هدف خاص به اجرا درآید. به زبان ساده‌تر چک‌لیست ابزار کاغذی است که معمولاً در روش‌های مشاهده‌ای مورداستفاده قرار می‌گیرد. در این ابزار معمولاً اقلامی به‌صورت مکتوب برای ارزیابی متغیرهای مطالعه (که معمولاً بر اساس استانداردها نوشته می‌شود) درج گردیده و وجود یا عدم وجود این اقلام توسط مدیران با علامت چک مارک مشخص می‌شود. در حقیقت چک‌لیست فرم استانداردی است که مدیران را هنگام اتخاذ یک تصمیم یاری می‌دهد و از موردتوجه قرارگرفتن کلیه اطلاعات یا تلفیق آنها مطمئن می‌کند. چک‌لیست‌ها از طریق کاهش پراکندگی در قضاوت‌های مدیران سبب افزایش انطباق رسیدگی‌ها با ضوابط مؤسسه و سازمان می‌شود. چک‌لیست انبارداری و حمل کلیه مصالح ساختمانی شامل 32 قلم در گزارش این پروژه آمده است.

3. حمل و انبارش آجر و بلوک سفالی

آجرها و بلوک‌های سفالی (که از این پس تحت عنوان کلی آجر نامیده می‌شود) باید به‌گونه‌ای تحویل گرفته، ذخیره و حمل شوند که در مقابل آسیب، رطوبت، آلودگی و نفوذ مواد خارجی محافظت گردند. سفارش دادن و تحویل گرفتن آجر باید مطابق با پیشرفت کار صورت گیرد تا انبارش در محل که بیشترین احتمال آسیب‌دیدگی و اتلاف مصالح در آن وجود دارد، حداقل گردد. بسته‌بندی، تحویل، حمل و انبار کردن مناسب موجب جلوگیری از شکستگی، ترک خوردگی و خردشدن می‌گردد. رسید تحویل آجرها را در هنگام ورود به کارگاه یا محل انبار به دقت کنترل کنید.

فراهم سازی محیط انبارش سفت، مسطح و با زهکشی مناسب نقش قابل ملاحظه‌ای در کاهش آسیب به آجرها ایفا می‌کند. اگر در ساختگاه محیط مناسب برای انبارش فراهم نباشد، تمام ردیف‌های پایینی آجرها در تماس با گل و خاک و سایر آلودگی‌ها تخریب می‌شوند. آجرها باید مطابق برنامه‌ای مشخص و منظم انبار شوند که ایمنی کارکنان را با خطر مواجه نسازد. باید اطمینان حاصل شود که پشته‌ها، ردیف‌ها و توده‌ها پایدارند و کاربرد و انبارکردن به‌صورت ایمن انجام می‌شود. لازم است سطحی مسطح و ثابت (که معمولاً بتنی است) فراهم آید به‌طوری‌که آجرها در تماس با خاک یا گچ و مصالح سولفاتی یا مواد زیان‌آور قرار نگیرند.

آجرها را مستقیماً پس از بارگیری بر سطحی سفت، محکم و مسطح که از قبل آماده شده است، قرار دهید. اگر آجرها با نوار دورگیری شده یا در پوششی پیچیده شده‌اند، نوار یا پوشش را جدا نکنید. دقت کنید تا خردشدگی، تماس با خاک یا شکستگی به حداقل برسد. آجرها باید از بارندگی و یخ‌بندان حفظ شود.

آجرها باید بر سطحی مسطح با زهکشی آزاد که از عوامل محیطی حفظ شده است، نگهداری شود. پوشش پلی‌اتیلن حفاظت در برابر هوا را فراهم می‌آورد. اگر جهت نظارت و بازرسی این پوشش از روی آجرها کنار زده شود، باید دوباره بازگردانده شود.

در مورد بسته‌های بزرگ آجرهای بسته‌بندی شده، نباید بیش از 3 بسته روی هم قرار داده شود. آجر‌ها باید در انبار سرپوشیده به دور از رطوبت نگه‌داری شوند. کاربرد و نوع پالت مورداستفاده در محل ساختمان یا محل فروش از موارد مهم جهت جلوگیری از آلوده شدن مصالح آجری است. آجرها باید به‌گونه‌ای قرار گیرند که امکان حمل آسان و گردش هوای کافی اطراف آنها فراهم آید.

آجرهایی که در پوشش پلاستیکی ضخیم و محکم بسته‌بندی می‌شوند تا حدی ایمن هستند. هرچند، ممکن است بسته‌بندی حین حمل دچار آسیب‌دیدگی گردد و همچنین بسته‌ها حین حمل  ممکن است بر روی یکدیگر کشیده شوند که این موجب خردشدن سطح مصالح می‌گردد.

برای جلوگیری از شکستن و اتلاف آجرها باید از پالت برای حمل آنها استفاده شود. تمهیدات لازم را هنگام حمل باید به کاربرد تا شکستن آجرها و ضایع شدن آنها به حداقل برسد. برای بارگیری بسته‌های آجر باید از وسایل بالابرنده مانند لیفت‌تراک استفاده شود. در هنگام حمل استفاده از تجهیزاتی همچون محافظ آجر توصیه می‌شود. مصالح بسته‌بندی شده را باید با پالت بلند کرد یا با استفاده از جک پالت جابه‌جا نمود. از جابه‌جا نمودن آجرها با استفاده از چرخ‌دستی باید امتناع گردد، مگر در محل‌هایی که فضا محدود باشد.

4. حمل و انبارش عایق‌های رطوبتی

رول‌ عایق باید در هوای خشک و در انبار سرپوشیده دارای کف تخت با دمای 5+ تا 35+ درجه سلسیوس به طور قائم نگهداری شود. مدت نگهداری عایق رطوبتی از تاریخ تولید تا نصب نباید بیشتر از شش ماه باشد. چنانچه محموله در فضای باز نگه‌داری شود باید روی پالت نگه‌داری و روکش پلی‌اتیلن رنگی روی آن کشیده شود. اما نمی‌توان آن را بیشتر از یک هفته در فضای باز انبار نمود. رول‌ها باید به شکلی کنار هم قرار گیرند که جریان هوا بتواند از بین آنها عبور کند. رول‌ها را نباید روی هم قرارداد.

عایق‌های رطوبتی را می‌توان بر روی پالت در کف انبار و همچنین در قفسه‌ها نگاهداری کرد. چنانچه عایق دارای لایه محافظ کدر در زیر لایه پلی‌اتیلن نباشد و قرار است عایق به مدت طولانی در معرض تابش نور خورشید در انبار قرار گیرد باید از تابش محافظت شود. به‌منظور جلوگیری از احتمال خراب‌شدن محصولات در حمل‌ونقل، جابه‌جایی و انبارش، اقدامات زیر توصیه می‌شود: جابه‌جایی پالت‌ها با استفاده از بالابر چنگکی انجام شود. از برخورد ناگهانی پالت با زمین به‌ویژه در هوای سرد جلوگیری شود. پالت باید بر روی سطح صاف قرار داده شود و از هم‌پوشانی آنها اجتناب کنید. عایق رطوبتی باید به‌درستی در انبار تحت پوشش و در محل خشک قرار گیرد. در طول زمستان، عایق رطوبتی حداقل 24 ساعت قبل از استفاده باید در دمای بیش از  +5 درجه سلسیوس قرار گیرد.

رول‌ها را باید همیشه به طور عمودی حمل کرد. هنگام حمل باید دقت نمود که لبه‌های عایق پاره نشود. هنگام بارگیری و تخلیه باید از پرتاب کردن رول‌ها خودداری نمود تا از آسیب دیدن رول‌ها جلوگیری شود. وسایل حمل کننده باید سرپوشیده با کف تخت باشند. هنگام حمل دمای اتاقک کامیون و مانند آن باید بین 5+ و 35+ درجه سلسیوس باشد.

5. حمل و انبارش عایق‌های حرارتی

بارگیری و باراندازی در انبار مصالح عایق‌کاری حرارتی باید با دقت صورت گیرد و انواع گوناگون مصالح باید جداگانه دسته‌بندی شوند. مصالح عایق حرارتی باید در مکان‌های تمیز و سرپوشیده ‏نگهداری شده ‏و از آلودگی آنها با خاک، مواد مضر و به‌ویژه یخ، برف و رطوبت جلوگیری شود. مصالح عایق نمکش باید به طریق مناسبی بسته‌بندی شده ‏و دور از رطوبت نگهداری شوند.

قبل از انبار کردن، هرکدام از مواد باید در بسته‌بندی اصلی قرار داشته باشند یا مجدداً به‌درستی بسته‌بندی شوند. تراکم، خواص فیزیکی، اثر رطوبت، توانایی حمل و شکنندگی مواد باید در نظر گرفته ‌شود. در مواردی که مواد در قفسه یا در جعبه‌هایی که لایه‌های بالایی هیچ تأثیری بر روی مواد زیرین ندارد، محدودیت‌های داده شده نباید اعمال شود.

رول‌ و تخته عایق باید در هوای خشک و در انبار سرپوشیده با کف تخت با دمای معتدل نگهداری شود. رطوبت جذب شده توسط عایق، ضریب هدایت حرارتی آن را به‌شدت بالا می‌برد؛ بنابراین هنگام انبارکردن عایق‌های حرارتی باید تمهیدات لازم برای جلوگیری از نفوذ آب و بخار آب به داخل فراورده در نظر گرفته شود. عایق‌های حرارتی به‌ویژه آنهایی که جذب آب زیاد دارند باید در بسته‌بندی‌های مناسب پلاستیکی حمل شوند. هنگام حمل و انبارکردن، نباید بار وارده بر لایه‌های زیرین باعث تخریب آنها شود. برای جلوگیری از خطر آتش‌سوزی باید تمهیدات لازم به عمل آید.

در مورد اسفنج الاستومری قابل انعطاف از انبارش در یک فضای بسته که در آن دما ممکن است بیش از C˚51 باشد، اجتناب کنید. از آنجا که عایق‌های پلی یورتان در مقابل رطوبت نفوذناپذیر هستند، نگهداری آنها در محیط‌های مرطوب مشکلی ایجاد نخواهد کرد. اما از آنجایی که رطوبت در کل می‌تواند رشد آلودگی‌های بیولوژیکی و قارچی را افزایش دهد و همچنین به دیگر تجهیزات آسیب وارد کند، نگهداری عایق‌های پلی یورتان و پلی ایزوسیانورات در مکان‌های خشک توصیه می‌شود.

محصولات عایق پشم معدنی، به دلیل داشتن ساختار الیافی به رطوبت حساس هستند. توصیه اکید می‌شود که محصولات پشم معدنی تا زمان نصب از پلاستیک بسته‌بندی خود خارج نشوند و پس از خارج‌شدن، حداکثر تا مدت 24 ساعت در محل موردنظر نصب شوند. محل نگهداری محصولات عایق پشم معدنی باید خشک بوده و رطوبت نسبی آن حداکثر 40% باشد. در صورتی که رطوبت نسبی محیط بیش از 40% باشد، استفاده از سیستم تهویه توصیه می‌شود. همچنین، تا قبل از اجرا، نباید عایق‌های رزین‌دار بدون روکش در معرض نور خورشید نگهداری شوند. پشم‌های معدنی باید در زیر پوشش در محل سرپوشیده با تهویه مناسب و در بسته‌های جداگانه نگهداری شوند. محیط باید عاری از رطوبت، روغن، بخار و گاز‌های سولفور باشد. برای پشم‌های فله‌ای بسته‌بندی باید بر روی پالت‌های چوبی محافظت شده باشند.

از قرار گرفتن بسته عایق به مدت طولانی در زیر نور نور مستقیم خورشید اشعه UV اجتناب شود. در زمان انبارداری، دقت شود که پشم معدنی در معرض بارها یا فشارهای زیاد قرار نگیرد. پشم‌های با چگالی بیشتر همیشه در زیر پشم‌های با چگالی کمتر قرار داده شوند. انبارکردن پشم‌های معدنی در زمان طولانی بالای یک سال توصیه نمی‌شود. باز کردن بسته‌بندی تنها در محل استفاده از عایق صورت گیرد. این امر باعث به‌حداقل‌رساندن آسیب‌های احتمالی به مصالح خواهد شد.

6. حمل و انبارش کاشی و سرامیک

روش مناسب حمل و انبار کاشی استفاده از پالت است. در مرحله حمل برای مهار کارتن‌های کاشی بر روی پالت باید آنها را با بند مهار کرد و یا در داخل محفظه‌ای جاسازی نمود. در مهار پالت توسط بند باید ترکیب بسته‌بندی و بند از رهاشدن تمام بار جلوگیری کند. اگر احتمال رهاشدن کارتن‌ها وجود داشته باشد باید از یک مهارکننده اضافی استفاده کرد. فشار بندها باید در سرتاسر پک‌هایی که روی پالت قرار می‌گیرند یکسان باشد. بدین منظور باید از مهارکننده‌های بیشتری استفاده کرد. در مورد بارهایی که محکم بر روی پالت بسته نشده‌اند باید در تمام قسمت‌های بار از بندهای بیرونی به همراه بلاک استفاده کرد و اگر بندها نتوانند تک‌تک پک‌ها را مهار کنند باید بار را به کمک ساختار وسیله نقلیه با سایر بخش‌های خود آن مهار کرد.

برزنت‌ها و چادرهای کناری به‌هیچ‌عنوان نباید به تنهایی به عنوان سیستم مهار کننده پالت بکار روند مگر آنکه برای بارهای خاص طراحی شوند. بندهای روی پک‌ها و پالت‌ها در اغلب موارد بار را از عقب و طرفین مهار می‌کند اما برای مهار جلو و کاهش تعداد بندها به نصف باید جلوی بار را بلاک کرد.

زمانی که چند نوع کاشی  مختلف اعم از کوچک و بزرگ، سنگین یا سبک روی وسیله نقلیه قرار گیرند، باید کاشی‌های  ضعیف و آسیب‌پذیر را پشت یا روی کاشی‌های بزرگ‌تر و مقاوم‌تر قرارداد.  هدف از این کار جلوگیری از آسیب‌دیدن کاشی‌های کوچک به هنگام ترمزگرفتن و کاهش ناگهانی شتاب است.

آخرین مرحله کنترل محموله با بارنامه و تکمیل چک‌لیست حمل است. روی بارنامه و برگ فروش هر محموله باید نام کارخانه یا علامت تجاری آن،  نوع کاشی (لعاب‌دار و بدون لعاب و یا مخلوط آنها)، اندازه اسمی و گروهی، درجه مرغوبیت و علامت استاندارد در صورت اخذ مجوز نوشته شود.

اگر کارتن‌ها و پالت‌ها از بسته‌بندی مناسب و استاندارد برخوردار باشند سرپوشیده بودن بارگیر ضرورت ندارد؛ ولی چنانچه بسته‌بندی و شرینگ کارتن‌ها مناسب نباشد باید از وسیله نقلیه سرپوشیده و چادر استفاده نمود. حمل  کاشی باید به‌گونه‌ای انجام شود که از شکسته‌شدن کاشی‌ها و نیز نفوذ رطوبت جلوگیری به عمل آید. در حمل توسط کامیون باید کف کامیون حتماً صاف بوده تا از آسیب‌دیدگی‌های احتمالی جلوگیری به عمل آید. چنانچه بار به مقاصد گوناگون ارسال می‌شود اولویت‌بندی ردیف‌ها بر اساس آدرس‌ها انجام شود.

نگهداری کاشی در انبار باید با بسته‌بندی کارخانه باشد؛ اما چنانچه ناچار به نگهداری کاشی برای مدت کوتاه بدون بسته‌بندی  کارخانه شدیم انباشت کاشی‌ها به‌صورت افقی باعث شکستگی و خراشیدگی مخصوصاً در لایه‌های  زیرین می‌شود درحالی‌که چیدمان به‌صورت عمودی می‌تواند تحمل فشار زیاد را داشته باشد. وقتی چیدمان کاشی‌ها بیش از 3 یا 4 ردیف به‌صورت عمودی باشد بهترین شکل چیدمان هرمی است.

کاشی‌ها باید به‌گونه‌ای انبار شوند که برچسب آنها قابل‌مشاهده باشند و از پلاستیک بسته‌بندی کارخانه نباید خارج شوند و به‌دور از صدمات و منطقه ترافیکی نگهداری شوند.

7. حمل و انبارش بلوک‌های سیمانی

بلوک‌های سیمانی با سن کمتر از  5 روز نباید حمل شود، مگر آن‌که حداقل 75 درصد از مقاومت 28 روزه آن به‌دست آمده باشد. از بالا بردن و حمل غیرضروری بلوک‌ها جلوگیری شود. بلوک‌ها با استفاده از وسایل مکانیکی در محل موردنظر قرار داده شوند

وسیله حمل‌کننده بلوک‌های سیمانی مانند کامیون باید مجهز به وسایلی باشد که کار بارگیری و باراندازی و تحویل بلوک‌ها به نحو مطلوب و ایمن انجام شود. ه از نرده‌های ایمنی، پلکان با ارتفاع قابل‌تنظیم، میله زیرپایی دائمی نصب شده در کنار کامیون به‌منظور کمک به باراندازی بلوک‌ها استفاده شود. دستگیره‌های نرده‌ای به‌منظور دسترسی ایمن به پشت کامیون و نردبان متصل به کامیون در بارگیری و باراندازی ایمن به کار رود. در صورتی که بارگیری به‌صورت پالت بسته‌بندی انجام نشود و بلوک‌ها به‌صورت تک‌تک به کامیون انتقال داده شوند. از وسایل بالابرنده مانند لیفت‌تراک برای حمل و انتقال پالت بسته‌بندی به وسیله حمل‌کننده مانند کامیون استفاده می‌شود. کف کامیون برای بارگیری بلوک‌ها، باید صاف، دارای ریل ایمنی و با وسایل مهار کننده مناسب مجهز شده باشد.

8. حمل و انبارش بلوک‌های گچی

نگه‌داری بلوک‌های گچی باید در محل‌های تمیز و سرپوشیده انجام شود و به‌طور جدا از هم دسته‌بندی شده و از تماس آنها با خاک، مواد مضر، رطوبت و یخ و برف جلوگیری شود.

از وسایل بالابرنده مانند لیفت‌تراک برای حمل و انتقال پالت بسته‌بندی به وسیله حمل‌کننده  استفاده می‌شود. از کامیون برای حمل بلوک‌های گچی استفاده می‌شود. حمل  توسط وسیله حمل کننده باید به‌گونه‌ای انجام شود که از شکسته‌شدن بلوک‌ها و ایجاد ضایعات جلوگیری به عمل آید. تخلیه بار با استفاده از وسایل مکانیکی مناسب برای حمل و انتقال پالت‌ها به محل توزیع استفاده می‌شود. تخلیه با کامیون کمپرسی و یا پرتاب کردن پالت‌های بسته‌بندی بلوک‌های گچی مجاز نیست.

9. حمل و انبارش سقف‌پوش‌های گچی

نگه‌داری باید در محل‌های تمیز، سرپوشیده و عاری از رطوبت باشد و از تماس جعبه‌ها با خاک، مواد مضر، رطوبت و یخ و برف جلوگیری شود.

از وسایل بالابرنده مانند لیفت‌تراک برای حمل و انتقال بسته‌‌ها به وسیله حمل‌کننده  استفاده می‌شود. از کامیون برای حمل سقف‌پوش‌های گچی استفاده می‌شود. حمل  توسط وسیله حمل کننده باید به‌گونه‌ای انجام شود که از شکسته‌شدن سقف‌پوش‌ها و ایجاد ضایعات جلوگیری به‌ عمل آید. تخلیه بار با استفاده از وسایل مکانیکی مناسب برای حمل جعبه‌های بسته‌بندی به محل توزیع استفاده می‌شود. تخلیه با کامیون کمپرسی و یا پرتاب کردن جعبه‌ها مجاز نیست.

10. حمل و انبارش صفحات روکش دار گچی

برای قرار دادن پالت‌های حامل صفحات روکش‌دار گچی در کف کامیون باید از شمشال استفاده شود. عرض و ارتفاع شمشال باید هم‌اندازه باشد. طول شمشال باید هم‌عرض صفحات روکش‌دار گچی باشد. کلیه شمشال‌ها باید در وضعیت عمودی هم‌تراز  قرارگیرند، به‌گونه‌ای که شمشال‌های هر ردیف در راستای یکدیگر باشند.

هنگام حمل صفحات روکش‌دار گچی باید از نظر بدون مشکل بودن مسیر عبور محصول و همچنین خطر باد مورد ارزیابی قرار گیرد. پیش از بلند کردن صفحات روکش‌دار گچی داشتن جای پای امن در هنگام بلند کردن و همچنین یک سکوی محکم الزامی است. هنگامی‌که ارتفاع بار مانع دسترسی به صفحات بالایی از سطح زمین باشد، باید آن‌ها را با روشی ایمن و با استفاده از وسیله حمل کننده برداشته و به سطح زمین منتقل کرد.

در صورت حمل صفحات روکش‌دار گچی با وسایل حمل‌کننده، باید این صفحات از قسمت بالا و پایین و یا با دو دست از لبه پایینی و نزدیک به بدن گرفته شود. برای جلوگیری از شکستگی صفحات روکش‌دار گچی، هنگام حمل آن‌ها با استفاده از تجهیزات مکانیکی باید احتیاط‌های لازم در نظر گرفته شود.

هنگام حمل حفاظت صفحات روکش‌دار گچی در برابر آب و عوامل هوازدگی بسیار حائز اهمیت است. رویارویی با هوازدگی سبب آسیب‌دیدگی آن در برابر نفوذ رطوبت ‌شده و در دراز مدت آسیب‌دیدگی‌های بیشتری را به‌دنبال دارد. رطوبت می‌تواند بر چسبندگی کاغذ سطح و هسته گچی صفحات روکش‌دار گچی تأثیر گذاشته و مشکلات زیادی را در زمان به‌کارگیری و پس از اتمام کار ایجاد کند. اشعه ماوراء بنفش نور خورشید قابلیت صفحات روکش‌دار گچی پایه را کاهش می‌دهد.

11. حمل و انبارش سیمان

از میان مصالح مختلف ساختمانی هیچ‌یک به اندازه سیمان پرتلند عادی، با بی‌توجهی و سهل‌انگاری نگهداری نمی‌شود. چه بسا در اثر بی‌توجهی در نگهداری چندین تن سیمان پاکتی در گودال‌های بزرگ دفن شده است. عملکرد یک سیمان در بتن ممکن است به وسیله شرایطی که در آن سیمان انبار شده است و تمهیدات در حین حمل تأثیر پذیرد.

انبارکردن سیمان باید به‌گونه‌ای صورت گیرد که نم و هوای نمناک به آن نرسیده و دسترسی به هر محموله برای انجام آزمایش به‌راحتی صورت گیرد. نگهداری سیمان فله، فقط در سیلو مجاز است. نگهداری وذخیره سیمان در مناطقی که رطوبت نسبی هوا از90درصد بیشتر باشد، نباید در کیسه بیش از 6 هفته و در سیلوهای مناسب بیش از 3ماه تجاوز نماید. در صورت تجاوز از این زمان‌‌ها، سیمان باید قبل از مصرف آزمایش شود. مصرف سیمان‌های کلوخه شده که با یک بار غلتاندن کیسه‌های آن نرم نشود، بدون انجام آزمایش‌های تعیین کیفیت مجاز نیست.

کیسه‌های‌ سیمان‌ نباید بیش‌ از ده‌ ردیف روی هم چیده شوند، مگر آن که از اطراف به وسایل مطمئن مهار گردند و در این صورت نیز باید در هر پنج ردیف که روی هم چیده می‌‌شوند، یک کیسه از هر طرف عقب نشینی گردد. هنگام برداشتن کیسه‌ها، هر ردیف افقی باید به طور کامل برداشته شود و سپس از ردیف بعدی شروع گردد.برداشتن مصالح انبار شده باید از بالاترین قسمت شروع گردد.

سیمان باید روی بستری از تخته یا الوار در شرایطی فاقد رطوبت نگهداری شوند و باید توجه داشت که مصرف این نوع مصالح، به‌صورت دوره‌ای و گردشی صورت پذیرد تا از ماندن آنها برای مدت طولانی در انبار جلوگیری شود. مصرف بسته‌های از هم پاشیده، باید در اولویت قرار گیرد. اما مصالحی که به هر شکل تحت تأثیر رطوبت واقع شده‌اند را نباید به‌هیچ‌عنوان مصرف کرد. محموله‌های بزرگ سیمان را معمولاً در یک سیلو، در محوطه ‌دستگاه بتن‌ساز مرکزی نگهداری می‌کنند.

سیمان در ظروف سربسته و بدون منفذ برای مدت نسبتأ طولانی قابل نگهداری است. نگهداری یا ذخیره سیمان در سیلوهای مناسب تا مدت سه ماه مجاز است ولی مدت زمانی که در کیسه‏های سه لایه کاغذی حتی در شرایط مناسب حفظ می‏شود پس از 4 تا 6 هفته مقدار قابل ملاحظه‏ای از مقاومت آن کاهش می‏یابد. توجه نه تنها باید در مورد عدم سرایت آب به سیمان صورت گیرد، بلکه از قرار گرفتن آن در معرض هوای نمناک نیز باید اجتناب شود.

انبارکردن در پاکت‌های پاره و خیس جایز نیست. ذخیره طولانی در هوای نمناک گاهی اوقات موجب کلوخه شدن یا گیرش جزیی یا گیرش ناشی از هوا می‏شود. آزمایش عملی برای تشخیص قابل استفاده بودن سیمان خرد کردن کلوخه‏ها زیر فشار انگشتان است، چنانچه کلوخه‏ها خرد نشود نباید از آن جهت مصارف سازه‏ای استفاده کرد.

محل بارگیری وسیله نقلیه باید عاری از هرگونه اشیاء تیز و برنده باشد. این مهم، به‌منظور جلوگیری از پارگی و خراب‌شدن کیسه‌های سیمانی حین حمل  است. در صورت وجود میخ و وسایل تیز و برنده آهنی، باید محل بارگیری از این اشیاء پاکسازی شود.

کیسه‌های سیمان باید به آرامی در کامیون حمل گذارده شوند تا از آسیب احتمالی آن‌ها جلوگیری شود. همچنین باید اطمینان حاصل شود که پوشش ضدآب مناسبی که محکم مهار شده باشد به‌منظور جلوگیری از خیس و مرطوب شدن این کیسه‌ها بر روی محموله تعبیه شده‌ باشد. کیسه‌های سیمان باید به‌صورت متقارن و با یک تناوب مشخص چیده شوند تا از جابه‌جایی و آسیب آن‌ها در دست‌انداز‌های احتمالی و حرکت‌های ناگهانی در مسیر حرکت کامیون جلوگیری شود. چراکه چیدمان متقارن و توزیع وزنی یکنواخت در کامیون تا حد زیادی مانع جابه‌جایی کیسه‌ها می‌شود.

12. حمل و انبارش سنگدانه

سنگدانه‌ها باید به طور جداگانه و در یک محدوده مشخص انبار ‌شوند و توسط ابزار و ماشین‌آلات کارگاهی به محل مورد نیاز توزیع شوند. سنگدانه‌هایی که برای ساخت بتن به مصرف می‌رسند در محل بتن‌ساز مرکزی انبار می‌شوند. کامیون‌های ویژه (تراک میکسر) که بتن آماده را تحویل می‌دهند به سختی می‌توانند مسیرهای ناهموار را پاسخ‌گو باشند. آنها همچنین دارای یک ناوه توزیع هستند که می‌تواند بتن را به شعاع وسیعی از خروجی مخزن تخلیه نماید.

از انباشتن شن و ماسه در کنار تیغه‌ها باید جلوگیری به عمل آید. در صورت انباشتن این مصالح در کنار دیوارها، باید به ترتیبی عمل شود که فشار بیش از حد به دیوار وارد نشود. انبار شن‌ و ماسه‌ باید مرتباً مورد بازدید قرار گیرد تا در اثر برداشتن‌، موجبات‌ ریزش‌ آنها بر روی کارگران و ایجاد حادثه‌ فراهم‌ نگردد.

انبار کردن سنگدانه‌های بتن باید به نحوی باشد که مواد خارجی و زیان آور در آنها نفوذ نکنند و دانه‌های ریز و درشت از یکدیگر جدا نشوند. سنگدانه باید دور از پوشش گیاهی و مواد آلوده ‏کننده ‏نگهداری شود.  انواع شن و همچنین ماسه باید به طور جدگانه انبار شوند و در مواقعی که درشتی دانه‌های شن از38 ‏میلیمتر تجاوز کند، این دانه‌ها نیز باید در دو یا چند قسمت ‏انباشته شوند تا امکان جداشدگی دانه‌ها به حداقل برسد. دیوارهای جداکننده سنگدانه باید به قسمی محکم باشند که هنگام خالی شدن یک قسمت و پر بودن بخش دیگر، رانش سنگدانه‌ها آنها را خراب نکند.  به هنگام بارش و یخ‌بندان باید روی شن و ماسه را با برزنت یا ورقه‌های پلاستیکی مناسب پوشانید و در گرمای شدید برای آنها سایبان ایجاد کرد تا زیاده ‏از حد داغ نشوند. توده‌‏های شن و ماسه نباید به شکل مخروط‌های بلندی درآیند زیرا این عمل سبب جداشدگی دانه‌های ریز و درشت می‌شود.بلکه باید آنها را در لایه‌هایی به ضخامت یکسان انبار نمود و جابه‌جا کردن آنها را به‌صورت افقی انجام داد. به هنگام وزش باد باید از جدا شدن ذرات ریز در حین تخلیه جلوگیری شود. محل دپو باید چنان آماده ‏گردد که همواره ‏تخلیه یکنواخت آب مازاد امکانپذیر باشد. در کارگاه برای دستیابی به رطوبت یکنواخت در سنگدانه ‏باید حداقل این مصالح دوازده ‏ساعت در محل باقی مانده ‏و سپس به مصرف برسند.

‏سیلوی ذخیره ‏مواد سنگی در حد امکان باید به شکل مربع یا دایره ‏بوده ‏و شیب قسمت‌های پایین آن کمتر از ۵٠ ‏درجه باشد. ریختن مصالح سنگی به داخل سیلو باید به‌صورت قائم انجام شود تا از برخورد مواد سنگی با کناره‌‏های سیلو جلوگیری به عمل آید، زیرا این عمل سبب جداشدگی دانه‌ها می‌شود. پر بودن سیلوی سنگدانه باعث کاهش شکسته‌شدن مصالح و حفظ دانه‌بندی سنگدانه خواهد شد. در صورت شکسته‌شدن مواد سنگی در حین جابه‌جا کردن باید قبل از ساختن بتن آنها را مجدداً دانه‌بندی کرد.

از انباشت مخروطی مصالح تحت هر شرایطی باید اجتناب شود. بسیاری از تولیدکننده‌ها و پیمانکاران به جهت سهولت هنوز تمایل دارند مصالح درشت‌دانه را به شیوه‌ی مخروطی دپو کنند هرچند که تجربه نشان‌داده است که در این رویه دپو، جداشدگی اجتناب‌ناپذیر است. جداشدگی در حالت دپوکردن مصالح به‌صورت گستردن در لایه‌های نازک به کمترین حالت می‌رسد.  دلیل این موضوع، کاهش جریان یافتن ناشی از جاذبه زمین است. اگر فضای کافی در اختیار باشد، دپو‌های مسطح و دراز مطلوب است.

مصالح سنگی که در جای مناسبی نگهداری نمی‌شوند، ممکن است با خاک و گل آلوده و یا روغنی شوند و تأثیر مشخصی بر مقاومت بتن تهیه شده با آنها بگذارند. زهکشی آب از دپوهای مصالح که ناشی از بارش باران و یا فعالیتهای پیش خیس کردن است، باید کنترل و اصلاح شود تا الزامات مربوط به آلودگی رعایت شود. هنگام طراحی مخلوط باید توجه به سمت استفاده از دپو سنگدانه درشت منفرد شود.

شرایط حمل و نگهداری باید به‌گونه‌ای باشد که مواد خارجی و زیان‌آور در سنگدانه‌ها نفوذ نکنند. شرایط باید به‌گونه‌ای باشد که دانه‌های ریز و درشت در یک دپو از یکدیگر جدا نشوند. شرایط باید به‌گونه‌ای باشد که سنگدانه‌ها شکسته نشوند.

محل نگهداری سنگدانه ها باید دور از پوشش گیاهی و مواد آلوده کننده باشد. شن‌های با حداکثر اندازه بیش از 38 میلیمتر، باید در دو گروه کمتر و بیشتر از 25 میلیمتر نگهداری شوند. شن‌های با حداکثر اندازه 38 میلیمتر یا کمتر باید در دو گروه کمتر و بیشتر از 19 میلیمتر نگهداری شوند. این کار امکان جدا شدن دانه‌ها از یکدیگر را کاهش می‌دهد. دیواره‌های تقسیم دپوی مصالح باید به‌گونه‌ای مقاوم و پایدار باشد که در صورت خالی بودن یک قسمت و پر بودن قسمت مجاور، دیواره بر اثر رانش سنگدانه‌‌‌ها تخریب یا جا‌به‌جا نشود. در  هنگام بارش و یخ‌بندان، باید سنگدانه‌های واقع در فضای آزاد با برزنت یا ورقه های پلاستیکی پوشانیده شود. در هنگام گرمای شدید، باید روی سنگدانه‌های واقع در فضای آزاد، سایبان درست کرد. شیب مخروط‌های دپوی شن و ماسه نباید زیاد باشد زیرا شیب زیاد دپوها موجب جدا شدن دانه ای ریز و درشت از هم میشود.

سنگدانه‌ها تا حد امکان باید به‌صورت لایه‌هایی با ضخامت یکسان بر روی یکدیگر ریخته شده و انبار شوند. سنگدانه‌ها باید با لودر یا وسایل مناسب دیگر به‌گونه‌ای برداشته شوند که هربار قسمت‌هایی از همه لایه‌های افقی برداشته شود.

در صورت تخلیه سنگدانه‌ها در هنگام باد، باید تدابیری اتخاذ گردد که از جدا شدن ذرات ریز جلوگیری شود. محل دپوی شن و ماسه  باید به‌گونه‌ای باشد که همواره امکان تخلیه آب مازاد وجود داشته باشد. سنگدانه های انبار شده در دپو باید حداقل 12 ساعت در محل باقی مانده و سپس مصرف شوند. این امر موجب می‌شود که رطوبت سنگدانه‌ها به حد یکنواخت و پایدار برسد. سیلوی ذخیره سنگدانه‌ها حتی‌المقدور باید با مقطع مربع یا دایره و شیب مخروط یا هرم تحتانی آن کمتر از 50 درجه باشد. مصالح سنگی باید به‌صورت قایم در داخل سیلو ریخته شود تا از برخورد مواد سنگی با کناره‌های سیلو جلوگیری شده و دانه‌ها از هم جدا نشوند.

13. حمل و انبارش سنگ ساختمانی

انواع گوناگون سنگ‌ها باید جداگانه دسته‌بندی و انبار شوند. ‏مصالح سنگی باید در مکان‌های تمیز و تا حد امکان سرپوشیده ‏نگهداری شده ‏و از آلودگی آنها با خاک، مواد مضر و یخ و برف جلوگیری شود. در تمام مراحل کار لازم است تا سنگ‌ها به طور صحیح محافظت شوند. به سطوح خارجی به‌ویژه در قسمت‌های گوشه یا قسمت‌های برجسته تزئینی توجه ویژه شود. برای این کار می‌توان از قطعات باریک چوب، پارچه کنفی یا روکش پلی‌اتیلن استفاده کرد. هم‌چنین از روکش‌های پلی‌اتیلن می‌توان برای محافظت سنگ در برابر باران و برف استفاده کرد.

برای انبار کردن سنگ‌ باید از قفسه استفاده کرد. این قفسه‌ها ممکن است از چوب یا فلز ساخته شوند. نوعی از قفسه‌ها به قاب  Aیا A فریم مشهور اند چون شبیه به حرف لاتین A است. پلاک در برابر یا پشت قاب A  ویا بر روی دال دیگر قرار گرفته روی قاب، قرار داده می‌شود.

در بعضی از موارد قاب A از مقاومت کافی برخوردار نبوده و تکان‌های حاصل از حمل سنگ موجب شکستن یا ترک خوردن آنها می‌شود که برای این کار از تسمه متحرک جهت نگه داشتن سنگ استفاده می‌شود. این تسمه‌ها سنگ‌ها را از لغزش روی قاب حفظ می کند. قاب A ترجیحا دارای زاویه 30 درجه است و دارای تکیه گاهی در پائین و پشت  قاب است. قابA  باید از فولاد محکم و ضد زنگ ساخته شود و اصول ساخت کاملاً رعایت گردد تا از شکستگی آن جلوگیری شود. در صورت عدم دسترسی به قاب A  هنگام انبار کردن و حمل سنگ‌ها می توان از گیره­ها و پایه­های پلاستیکی جهت ایجاد فاصله بین زمین و سنگ­های مجاور استفاده کرد. استفاده از قطعات پلاستیکی از شکستگی، لغزش و برخورد ضربه به بدنه سنگ نما جلوگیری می‌کند.

قفسه دندانه‌ای سیستم انبارش دیگری است که اکثراً در حمل نیز از این روش استفاده می‌شود. در این  روش سنگ را با اندازه‌های مختلف می‌توان در بین ردیف‌ها جای‌گذاری کرد. از معایب این آنها است که در بارهای زیاد شکسته می‌شوند. شکستگی قفسه در مقابل بار زیاد، موجب ایجاد ترک و شکاف در سنگ نما می‌شود که تمرکز تنش در آن محل‌ها سنگ را می‌شکند. در صورت امکان در انبار کردن سنگ‌های نما از قفسه‌های چرخدار با چرخ متحرک استفاده می‌شود. اسلب­ها باید نما به نما یا پشت به پشت انبار شوند. نمای سنگ باید دارای یک رویه محافظ باشد و از تماس فلز با نمای سنگ باید جلوگیری شود. به این خاطر از فرش، موکت و یا هر نوع محافظ دیگری استفاده می‌شود. علاوه بر این برای ایجاد فاصله بین اسلب‌ها از جدا کننده استفاده می‌شود. دمای انبارش سنگ بهتر است از 50 درجه سلسیوس تجاوز نکند. اسلب‌ها در صورت انبارش در فضای باز باید دارای پوشش برزنتی و یا پلاستیکی باشند و از قرارگیری مستقیم در معرض نور خورشید پرهیز شود.

پلاک­ها باید بر روی پالت جای‌گذاری و به وسیله تسمه پلاستیک یا بند بسته شوند. جابه‌جایی پالت‌های سنگ نما باید به وسیله لیفتراک و بالابرها و دیگر وسایل رایج به نحو مناسب (با رعایت اصول ایمنی) انجام گیرد. در انبار برای حمل باید از جرثقیل سقفی استفاده کرد. از حمل دستی که احتمال خطر و شکست سنگ را در بر خواهد داشت، پرهیز شود. بسته‌بندی سنگ نما باید با دوام و مناسب باشد، به‌گونه‌ای که سنگ در حین حمل  و انبار کردن آسیب نبیند. بسته‌بندی باید به شکلی باشد که از تکان خوردن و حرکت کردن سنگ در داخل بسته‌ها جلوگیری شود. بسته‌ها باید از وزن و ابعاد مناسب برای حمل  برخوردار باشند. همچنین امکان جابه‌جایی آنها به وسیله لیفتراک، بالابر و سایر وسایل رایج به نحو مناسب وجود داشته باشد.  برای کنترل و نگهداری پلاک‌ها در پشت کامیون می‌توان از چوب برش خورده (چارتراش) استفاده کرد. بدون کمک گرفتن از چوب، سنگ تغییر مکان داده یا سقوط می کند که این امر باعث شکستن یا ترک پلاک‌ها می‌شود که خود خطرآفرین است.

14. حمل و انبارتیرآهن 

باندل‌های تیرآهن باید توسط کامیون­های کفی حمل شوند و بارگیری و باراندازی باندل­ها با وسایل مناسب مانند جرثقیل و به کمک قلاب­های جدا کننده و ورق­های رابط بلند کننده انجام شود و نباید بر روی وسیله حمل سقوط کند. وسایل حمل باید توانایی حمل بسته‌های تیرآهن را داشته باشد و با ایمنی بتواند آنها را حمل کند. بیرون زدگی تیرآهن از وسیله حمل می‌تواند مخاطراتی را در پی داشته باشد. همچنین به‌ویژه در تیرآهن‌هایی با شماره‌های کم ممکن است باعث تغییر شکل شدید و آسیب گردد

تیرآهن‌ نباید از ارتفاع سقوط نماید. باید آنرا به آرامی در محل مناسب قرارداد. در صورتی که امکان استفاده از وسایل مناسب وجود ندارد می‌توان آن‌ را از روی الوار شیبدار به پایین هل داد. به هر حال در طول این عملیات نباید پلاک‌های الصاقی به بسته آسیبی برسد. تفکیک در انبار کردن تیرآهن‌های مختلف و شماره‌های گوناگون توصیه می‌شود. هم‌چنین بهتر است محصولات کارخانجات مختلف جداگانه انبار شود.

15. حمل و انبارش میلگردهای

بسته‌ها یا کلاف باید به آرامی بارگیری شود و از ارتفاع زیاد بر روی وسیله حمل سقوط ننماید. میلگردها نباید برای حمل به‌صورت خم شده (تا شده) بارگیری گردد. وسایل حمل باید توانایی حمل میلگردهای بارگیری شده را به‌صورت ایمن داشته باشد و مقررات ترافیکی رعایت گردد. بیرون زدگی شاخه‌های میلگرد از وسیله حمل و افتادگی آن ضمن ایجاد خطرات مختلف ممکن است به آسیب‌دیدگی میلگرد از نظر ساختاری منجر گردد. در مهار کلافهای میلگرد موارد زیر باید رعایت شود:

این نوع بار را یا باید توسط وسایل نقلیه ای که به این منظور طراحی شده اند، حمل نمود یا با سیستمهای مخصوص بسته بندی که برای این نوع بار طراحی شده اند، مهار کرد. قرار دادن بسته‌های افقی کلافهای میلگرد در طول وسیله نقلیه بدون استفاده از قیدهای کرادل مخصوص ممنوع است.  البته تعداد کم میلگردها را می توان با مهارکردن جداگانه هر کدام با بند و قید افقی، حمل نمود. در صورتیکه امکان تخلیه میلگردها توسط جرثقیل وجود ندارد لازم است از سطح شیبدار ساخته شده از الوار یا مصالح دیگر استفاده شود و به هر حال از سقوط میلگردها از ارتفاع بویژه در زمانی که هوا سرد است بپرهیزند.

16. حمل و انبارش الکترود پوشش‌دار

در هنگام بارگیری بایددقت شود که به بسته‌ها یا کارتن‌ها ضربه شدید وارد نشود و از پرت کردن آنها خودداری شود. در هر حال نباید به پوشش روی الکترود آسیبی برسد. بسته‌ها یا کارتن‌ها باید چنان در کنار و روی هم قرار گیرد که در هنگام حمل از تکان خوردن و جا به جا شدن آنها جلوگیری شود ودر هنگام حمل به دلیل وجود ناصافی و دست انداز یا در هنگام حرکت سریع در پیچ‌های تند جاده به بسته‌ها و کارتن‌ها ضربه شدید وارد نگردد.  وسایل حمل باید دارای سیستم کمک فنر و فنر سالم باشند.

لازم است بسته‌ها یا کارتن‌ها در محیطی مناسب مانند شرایط نگهداری مرحله تولید قرار گیرد. انبار بایستی مسقف باشد و با اتخاذ تدابیر مناسب باید از بالا رفتن رطوبت در آن جلوگیری شود. انبار کردن بسته‌ها یا کارتن‌ها در زیرزمین‌های نم‌دار مجاز نیست. علائم شناسایی روی بسته‌ها یا کارتن‌ها نباید در این مرحله یا مرحله تخلیه بار از بین برود. قبل از باز کردن بسته‌ها بایدشرایطی مانند مرحله تولید و توزیع داشته باشد. پس از باز کردن بسته‌ها و پاره کردن لفافه محافظ، الکترودها باید در جعبه فلزی یا پلاستیکی حاوی درپوش قرار گیرد یا از تماس با هوای مرطوب یا بارندگی و یا زمین خیس به دور باشد و در طول روز مصرف گردد. باز کردن بسته‌ها و پاره کردن لفافه محافظ آن باید در حد مصرف روزانه انجام شود و بی جهت نباید آنها را زود باز نمود. بهتر است بسته‌های انواع مختلف میلگرد جدا از یکدیگر در محل مشخصی انبار شوند تا امکان اشتباه در هنگام مصرف، به حداقل برسد.

17. حمل و انبارش پیچ و مهره

در صورتی‌که پیچ و مهره‌ها در لفافه پلاستیکی یا نایلونی نباشد و چرب نشده باشد انبار سرپوشیده لازم است رطوبت نسبی انبار نباید از 30 درصد بالاتر رود، اما اگر بسته‌بندی مناسبی وجود داشته باشد و پیچ و مهره‌ها آغشته به روغن شود شرط خاصی از نظر رطوبت نسبی محیط انبار قید نمی‌شود و نیازی به سر پوشیده بودن انبار وجود ندارد، لازم است بسته‌های بزرگ به نحوی باشد که در اثر بارندگی و تابش آفتاب آسیب نبیند. در صورتی‌که پیچ و مهره فاقد لفافه پلاستیکی یا نایلونی و آغشته به روغن نشده باشد وسیله حمل باید سرپوشیده انتخاب گردد. از پرتاب کردن پیچ و مهره و یا بسته‌بندی اکیداً خودداری شود و به آرامی بارگیری انجام گردد.

18. حمل و انبارش تیرچه

برای انبار کردن تیرچه‌ها، ابتدا تخته‌هایی به ضخامت حداقل 5/2 سانتی‌متر و به عرض حدود 10 سانتی‌متر روی زمین مسطح مقابل هم گذاشته می‌شوند، سپس یک یا چند ردیف ازتیرچه‌ها کنار هم و روی تخته‌ها چنان قرار داده می‌شوند که فاصله انتهای قطعات از محل اتکای آنها روی تخته‌ها در حدود 20 تا 50 سانتی‌متر باشد. بعد از پرشدن هر ردیف، دو عدد تخته در امتداد تخته‌های قبل و در امتداد شاغولی آنها گذاشته شود و مجدداً عمل تکرار می‌شود. تعداد ردیف‌های روی هم چیده شده، باید به حدی باشد که قطعات زیرین صدمه نبینند و جا به جا کردن آنها نیز مشکل نباشد.

تیرچه‌های خرپایی به طول‌های مساوی را می‌توان روی یک سطح صاف‌، طوری روی هم قرارداد که تیرچه‌های هر ردیف عمود بر ردیف قبل از خود باشند و به این ترتیب نیازی به تخته‌های جداکننده نخواهد بود.

به دلیل تأثیر نیروهای دینامیکی در هنگام حمل‌ونقل، از حمل  توأم با تکان‌های شدید، ضربه و سقوط باید جلوگیری شود.در مورد تیرچه‌های خرپایی عدم دقت و مراقبت به هنگام حمل‌ونقل، باعث شکستن جوش‌ها و خم شدن اعضای خرپا و شکستن پاشنه بتنی می‌شود.در مورد تیرچه‌های پیش تنیده، ‌حمل ناصحیح ممکن است به شکستن کل قطعه بیانجامد. قطعات پیش تنیده نباید در هنگام حمل‌ونقل، به پهلو و یا در جهت عکس برگردانده شوند. در غیر این صورت به علت خارج از مرکز بودن نیروی پیش تنیدگی، امکان شکستن آنها وجود خواهد داشت.

درموقع حمل بهتراست از میلگردهای فوقانی بعنوان دستگیره استفاده شود وبهتراست که بوسیله دونفر کارگر دوسرتیرچه گرفته شده. در موقع انبار کردن تیرچه‌ها باید زیر آنرا کاملا مسطح نموده وآنها را در کنار هم قرار دهیم آنگاه روی تیرچه‌های ردیف اول را حداکثر بفاصله یک متر به یک متر چوب چهار تراش قرار داده وتیرچه ردیف بعد را روی آن قراردهیم البته باید دقت شود که کلیه چهار تراشهای هر ردیف در یک محور واقع شوند.

19. حمل و انبارش بلوک‌های سقفی

در کارخانجات تولید اسفنج پلی‌استایرن توصیه می‌شود که مواد ذخیره در قسمتی نگه داشته شوند که به وسیله دیوارهای مقاوم در برابر آتش از فرایندهای تولید جدا شده باشد. بسته‌ها باید به‌گونه‌ای قرار گیرند که راه‌های دسترس مشخص به آنها همیشه حفظ شود. بخش تولید بلوک پلی‌استایرن منبسط ‌شده باید در فاصله‌ای مناسب نسبت به انبارهای بلوک انجام شود تا از گسترش هرگونه آتش‌سوزی احتمالی به منطقه اصلی انبار پیش‌گیری شود.

هنگام بارگیری باید از آسیب رسیدن به بلوک‌ها، بخصوص در محل‌های برش خورده با ابعاد مشخص (مانند لبه نشیمن بلوک) جلوگیری شود. هیچ نوع بار دیگری همراه بلوک‌ها نباید بارگیری شود. تمهیدات لازم برای حفاظت در برابر عوامل جوی نیز باید در نظر گرفته شود.

بلوک‌ها نباید در وسایل نقلیه با مخازن بسته منتقل شوند. در صورت نیاز، در خودروهای حامل، تهویه مناسب موجود باشد. در مواردی که کامیون‌های بارگیری شده نیاز به تعمیر دارند و باید از وسایل  الکتریکی استفاده نمود، به دلیل احتمال خطر آتش‌سوزی (ناشی از کاربرد شعله یا جرقه الکتریکی)، ابتدا کامیون باید تخلیه بار شود. تمام تجهیزات حمل  و فرآوری باید اتصال زمینی داشته باشند، زیرا این محصول سریع بار ساکن ایجاد می‌کند. برای جلوگیری از خسارت دیدن بلوک‌ها، از تسمه‌های عرضی یا باربند به تعداد مناسب بدون وارد آوردن فشار برای حمل  استفاده شود.

بلوک‌ها در محلی نگه‌داری شوند که در برابر نور مستقیم خورشید، برف و باران و یخ زدن و آسیب دیدن حفاظت شوند. بلوک‌ها را در زیرزمین ذخیره نکنید. به طور کلی توصیه می‌شود که انبارهای سرپوشیده پلی‌استایرن دارای سیستم خودکار کشف و اعلام حریق و نیز شبکه بارنده خودکار باشند. همچنین بلوک‌های پلی‌استایرن منبسط شده در محل کارگاه ساختمانی به دور از هر گونه مواد قابل اشتعال (نظیر رنگ‌ها، حلال‌ها یا زباله‌های قابل اشتعال) نگهداری شوند.

محل نگه‌داری باید به‌گونه‌ای باشد که از احتمال ریزش یا تماس براده‌های داغ یا جرقه‌های ناشی از جوشکاری یا هر گونه جسم داغ دیگر با بلوک‌ها در کارگاه ساختمانی پیشگیری شود. توصیه می‌شود که محل انبار اصلی بلوک‌ها حتی‌الامکان به دور از محل عملیات ساختمانی باشد تا از سرایت هر گونه شعله یا حریق احتمالی به محل انبار اصلی جلوگیری شود. سیگار کشیدن در محل نگه‌داری بلوک‌ها نیز ممنوع است. روی محصولات انبارشده نباید پوشانده شود (مثلاً با پلاستیک). بلوک‌ها باید به‌گونه‌ای قرار داده شوند که در صورت وقوع آتش‌سوزی، جاری شدن یا چکه کردن مواد مذاب سبب گسترش آتش به دیگر مصالح سوختنی یا به دیگر مناطق ساختمان، به ویژه پله‌ها و کریدورها نشود.

انبار حتی‌الامکان در همکف و در محلی مسطح باشد و در محل یا مجاورت شیب‌ر‌اه‌ها اقرار نداشته باشد.

در ساختمان‌های چند طبقه دارای کاربر، بسته‌های پلی‌استایرن نباید در زیر کف‌هایی که دارای کاربر هستند، قرار گیرد، زیرا در صورت وقوع حریق، خطر نفوذ شعله، حرارت و دود به طبقات بالاتر بسیار زیاد خواهد بود. استفاده از تابلوی استعمال دخانیات ممنوع در مجاورت محل نگهداری بلوک‌ها الزامی است. تعدادی کپسول آتش‌نشانی درنزدیکی محل نگهداری بلوک‌ها پیش‌بینی گردد.

20. حمل و انبارش مصالح تاسیسات مکانیکی

اجناس و مصالح تاسیسات مکانیکی در هنگام حمل  نباید انداخته شده و یا به موانعی برخورد نماید که موجب خسارت به آنها یا به عایق و بسته‌بندی آنها گردد، بلکه باید توسط وسایل و ابزار مناسب از یک ارتفاع به ارتفاع دیگر منتقل شوند. به طور مثال برای بارگیری و تخلیه لوله‌ها باید از قلاب‌های ویژه که دارای یک صفحه فلزی خم شده با انحنای مساوی انحنای داخلی لوله باشد،  استفاده گردد و هم چنین برای حمل لوله‌ها باید از چاکی (زین)‌های مناسب جهت زیر لوله‌ها و بالشتک‌های لاستیکی و یا چاکی برای بین لوله‌ها به تعداد مورد نیاز استفاده گردد.

برای مهار کردن لوله‌ها روی تریلر با زنجیر یا سیم بکسل باید در محل تماس آنها با لوله به‌منظور جلوگیری از صدمات مکانیکی از وسائل پلاستیکی و یا لاستیکی استفاده شود. به طور کلی در عملیات مربوط به حمل‌ونقل، تماس فلز با فلز لوله مجاز نیست.

محل زمین انبار لوله‌ها باید در حد امکان در مجاورت راه‌های عمومی و در مسیر مسیل یا آب‌های فصلی قرار نگرفته و باتلاقی نباشد. محل انتخاب شده باید تسطیح و کوبیده شود و شیبی در جهت شیب طبیعی زمین داشته باشد و در صورت پودری بودن زمین باید سطح آن شن‌ریزی و کوبیده شود.

لوله‌ها باید طوری قرار گیرند که در یک باند سی متری دو ردیف لوله با فاصله لازم استقرار یابد و در طرفین آن عرضی برابر ده متر جهت تردد ماشین آلات بارگیری، حمل و تخلیه در نظر گرفته شود. برای چیدن لوله‌ها باید قبلاً در زمین تسطیح شده پشته‌سازی با مقطح ذوزنقه‌ای شکل شود که قاعده بزرگ آن یکصد و بیست سانتی‌متر و قاعده کوچک آن چهل سانتی‌متر و ارتفاع آن پنجاه سانتی‌متر باشد. روی قاعده کوچک پشته‌ها باید یک ردیف تراورس چوبی به ارتفاع 15 و عرض 20 سانتی‌متر تعبیه گردد. تعداد پشته برای لوله‌ها تا قطر 12 اینچ سه ردیف و برای لوله‌های به قطر بیشتر از 12 اینچ دو ردیف است.

در موقع حمل و انبار نمودن لوله‌ها درزهای طولی لوله باید به طریقی قرار گیرند که محل درز تحت حداقل تنش قرار گرفته و زاویه‌ای حدود 45 درجه با قائم تشکیل دهد. در هیچ حالتی درز طولی نباید در تماس با لوله مجاور باشد.

تعداد ردیف لوله‌هایی که روی هم چیده می‌شود با توجه به قطر لوله مطابق جدول زیر است ا بتدا و انتهای ردیف لوله باید با وسیله چوبی مناسب جهت تثبیت لوله‌ها مهار گردد تا از لغزیدن احتمالی آنها جلوگیری گردد. برای انبار کردن اتصالات و شیرآلات در فضای باز باید آنها را با جعبه‌های مربوط روی تراورس چوبی قرارداد و به وسیله برزنت یا پلاستیک پوشاند.

21. حمل و انبارش موزاییک‌

موزاییک‌ها باید به‌صورت بسته‌بندی در صندوق تحویل ‌شوند. مزیت مهم بسته‌بندی کردن موزاییک‌ها این است که به راحتی انبار می‌شوند و در حین فرایند انبارداری و نگهداری، معمولاً خسارت کمتری به آنها وارد می‌شود. موزاییک‌ها روی گوشه‌ها چیده می‌شوند و لایه‌های متوالی آنها را روی هم می‌چینند. سطح موردنظر باید ابتدا به کمک تخته‌های چوبی مناسب تراز شود. موزاییک پیش ساخته باید بر روی پالت به‌صورت بسته‌بندی شرینک شده و در بسته بندی‌‌های اصلی باز نشده با نشانه گذاری بر روی آن‌ها توسط تولیدکننده به‌صورت خوانا شامل اندازه‌، تعداد قطعات، مقدار، تاریخ تولید و بازرسی اولیه حمل  شود.

موزاییک پیش ساخته باید در داخل ساختمان، محافظت شده در برابر رطوبت در بسته‌بندی‌های اصلی نگه‌داری شود و از آسیب رسیدن به وسیله عوامل دیگر محافظت شود. موزاییک‌ها باید در محل اجرای ساختمان در بسته‌بندی اصلی تامین‌کننده و نشانه گذاری شده با منبع اصلی یا نام تولیدکننده، مصالح یا علامت تجاری محصول و تعداد بهر اگر وجود داشته باشد تحویل داده شوند. موزاییک‌ها باید در بسته بندی‌های اصلی خود بدون هیچ‌گونه آسیبی انبار شوند.

22. حمل و انبارش رنگ

جهت اطمینان از پایداری ترکیبات رنگ پس از 6 ماه انبارداری، گرانروی رنگ نباید بیشتر از 5 واحد کربس نسبت به گرانروی نمونه اولیه تغییر نماید. چنانچه در ظرف اصلی پوشرنگ بسته باشد و به مدت 18 ماه از تاریخ تولید در دمای محیط و شرایط انبارداری نگهداری شود، پس از انتهای دوره مذکور، پوشرنگ باید ویژگی‌های گفته شده در بالا را داشته باشد. مقادیر جزئی رنگ را نباید در خروجی‌ها، راه پله‌ها یا راهرو‌های عمومی انبار کرد. اگر در محلی بین 25 و 60 گالن رنگ انبار شود، آن فضا باید دارای یک محفظه تایید شده باشد. محفظه‌های چوبی انبارش باید از تخته چندلا بیرونکار با حداقل ضخامت یک اینج ساخته شده باشد. همه مفاصل محفظه باید توسط کام و شیار همپوشانی کنند یا شیارهای همپوشان بیش از یک اینچ داشته و در دو جهت با پیچ‌های سرتخت مهار شوند. مقررات الزام دارد که لولاهای فولادی باید به‌صورت ایمن نصب شود بطوریکه در هنگام آتش سوزی شل نشوند. چگونگی تامین این هدف مشخص نشده است از اینرو در هنگام خرید لولای فولادی باید از متخصصین نظر خواست. مطمئن شوید که لولاهای فولادی دارای واشرهای نایلونی و آلومنیومی نباشند چون این قطعات در آتش سوزی از بین می روند. در صورت امکان لولاهایی خریداری شود که گواهی ضد آتش داشته یا مخصوص درهای ضد آتش باشند. دست آخر، بر باید روی همه محفظه‌های انبارش رنگ جمله “آتشزا- دور بایستید” نوشته شود.

23. حمل و انبارش آهک

آهک هیدراته باید در محل مناسبی نگه‌داری شده و از نفوذ دی‌اکسیدکربن هوا و تابش آفتاب مصون باشد تا از خشک شدن آن جلوگیری به عمل آید. روی‌هم رفته شرایطی که در نگه‌داری سیمان ذکر شده است در مورد آهک نیز باید رعایت گردد. چنان‌چه آهک مدتی در انبار بماند و از نظر کیفیت مشکوک باشد، باید آن را قبل از مصرف مورد آزمون قرارداد. آهک شکفته را می‌توان انبار کرد و حمل  آن از آهک زنده آسانتر است و در انبار در صورت محفوظ ماندن از هوا فعالیت آن کم نمی‌شود. آهک زنده به سرعت از هوا رطوبت می‌گیرد و شکفته می‌شود، به همین دلیل باید آن را در جای خشک انبار نمود.

در هنگام حمل باید از محفوظ ماندن آهک زنده در برابر هوا اطمینان حاصل کرد. آهک زنده به سرعت از هوا رطوبت می‌گیرد و شکفته می‌شود، به همین دلیل باید آن را در شرایط خشک حمل نمود و از نفوذ هوا، رطوبت و یا آب در آن جلوگیری کرد.

24. حمل و انبارش چسب‌ها

این دسته از مواد نسبتاً حساس و گران هستند، لذا در حمل  و نگهداری از آن‌ها باید کمال دقت شود و بر حسب نوع در محل انبار دسته بندی شوند. اکثر چسب‌ها را می توان به‌صورت در بسته و در شرایط مناسب تا 12 ماه نگهداری کرد. چسب‌ها، سیلرها و درزبندها باید در مکان‌های تمیز و سرپوشیده نگهداری شوند و از آلودگی آن‌ها با خاک، مواد مضر، آب، یخ و برف جلوگیری به‌ عمل آید. انبارهای بسته باید به‌صورت مداوم تهویه گردند تا از تجمع گازهای قابل اشتعال جلوگیری شود. این انبارها باید دور از آتش و مواد قابل اشتعال ساخته شوند. در هنگام نگهداری و مصرف به شرایط مورد نیاز هر یک توجه شود و بر حسب عمر مصرف به‌گونه‌ای انبار شوند که محصولات قدیمی تر و زودتر به مصرف برسند.

25. حمل و انبارش شیشه دو جداره

باید مراقبت شود تا از حفاظت مناسب از سطح پوشش داده شده واحدهای شیشه‌ای عایق دوجداره اطمینان حاصل گردد. باید از جداکننده و یا مواد فاصله گذار در طول انبارش و حمل  استفاده شود. اگر حفاظت اضافی مورد نیاز باشد، سطح پوشش داده شده باید با بسته‌بندی‌های پلاستیکی استاندارد نیز پوشش داده شود. لبه‌های شیشه نباید هنگام حمل‌ونقل، انبارش و نصب آسیب ببیند.

شیشه دوجداره را معمولاً در شرایط خشک بر روی لبه آن انبار می‌کنند. این که قرارگیری شیشه برروی لبه کوتاه یا بلند آن باشد به اندازه و دسترسی به فضا و عوامل دیگر بستگی دارد. عواملی که در انبارش شیشه بر روی لبه باید در نظر داشت عبارتند از:

1. شیشه نباید درتماس با هیچگونه ماده‌ای که سخت تر از خودش باشد مانند، بتن، سنگ، فلزات آهنی باشد. این خطرآسیب وشکستگی را به حداقل می‌رساند ومی‌توان از سازه‌های تکیه گاهی مانند چوب، نمد، لاستیک یا مواد پلاستیکی برای پوشش استفاده کرد. باید دقت شود تا هیچ گونه اجسامی مانند میخ یا پیچ در زیر سطحی که احتمالا در تماس با شیشه خواهد بود قرار نگیرد.
2. زاویه‌ی میل یا کجی شیشه باید 3 درجه نسبت به قائم بر روی قفسه‌های پایدار باشد. برای قفسه‌های قابل جابه‌جایی، پالت‌ها، زاویه 5 تا 6 درجه توصیه می‌شود. اگر زاویه از 6 درجه سلسیوس بالاتر رود بار اضافه ای روی شیشه‌های پشت آن دربسته وارد می‌کنند وممکن است باعث شکستگی شود.
3.  شیشه‌های انبار شده بر روی لبه باید تا حد امکان به طور یکنواخت برسطح تکیه گاه قرارگیرد. به طور ایده آل کل طول یا کل عرض شیشه را می‌پوشاند. تکیه‌گاه ممکن است به شکل باربرهای تخت حداقل به عرض 50 میلی‌متر باشد که در زیر شیشه‌ای که انبار می‌شود قرار می‌گیرد. باربرهای تکیه‌گاه نامناسب یا ناهمواری باعث شکستگی شیشه‌های پشتی یک دسته خواهد شد وقتی که وزن شیشه‌ها در کل دسته برآن وارد می‌شود.
4. اهمیت اساسی دارد که کف مقاومت کافی برای تحمل وزن دسته را داشته باشد. یعنی بارگذاری بر روی کف گسترده بر بارگذاری متمرکز برتری دارد. به‌ویژه وقتی که انبارش در طبقه اول یا بالاتر از آن انجام می‌شود.
5. باید مراقبت شود تا از حفاظت مناسب از سطح پوشش داده شده واحدهای شیشه‌ای عایق دوجداره اطمینان حاصل گردد. باید از جداکننده و یا مواد فاصله گذار در طول حمل  استفاده شود. اگر حفاظت اضافی مورد نیاز باشد، سطح شیشه باید با بسته‌بندی‌های پلاستیکی استاندارد پوشش داده شود. لبه‌های شیشه نباید هنگام حمل  آسیب بیند.
6. پالت‌ها را می‌توان به عنوان وسیله‌ای برای حمل شیشه‌های دوجداره و همچنین وسیله‌ای برای حمل آن استفاده کرد. اندازه آن‌ها بنا بر اندازه شیشه‌ای که باید حمل شود تغییر می کند اما معمولاً با میله‌های فولادی توخالی چهارگوش یا گرد با پوشش لاستیکی یا پارچه نمدی مناسب ساخته می‌شوند. پالت‌ها چنان طراحی می‌شوند که یکی بر روی دیگری قرار گیرد. ارتفاع کل پالت‌ها به ساختمان و مقاومت هریک از پالت‌ها و مقاومت کف انبار در برابر بار بستگی دارد.

26. حمل و انبارش قاب پنجره دو جداره یو پی وی سی

هنگام حمل پروفیل‌های UPVC چنان باید رفتار شود تا از خراشیدگی و آسیب به قاب‌ها جلوگیری به عمل آید. نوار محافظ باید هنگام حمل دست نخورده باقی بماند. دربعضی موارد که خطر آسیب‌دیدگی پروفیل‌ها بیشتر است می‌توان آنها را با فوم‌های پلی‌اتیلن حباب‌دار پوشاند. در بعضی موارد برای حفاظت اضافی از نوار چسب بر روی لبه‌های قاب استفاده می‌شود تا از خراشیدگی ناشی از جا به جایی‌های کوچک هنگام حمل و نمایان شدن سطح پروفیل جلوگیری شود. هنگام حمل قاب‌ها باید به موارد زیر توجه شود: قطعات را محکم و پایدار قرار دهید. حمل باید به‌صورت قائم انجام شود. محافظت کافی را به عمل آورید تا از آسیب ناشی از لغزش، پیچیدگی، درهم فرورفتن و خمش قاب‌ها جلوگیری شود. باید در برابر ضربه و گرد و غبار از قاب ها محافظت کافی به عمل آید.

گام‌های مناسبی را باید برای جلوگیری از تماس مستقیم بین قطعات برداشت. در مورد قاب‌های بزرگ لازم است آنها را با بندهایی (مثلا از جنس برزنت) به بدنه کامیون محکم کرد. قاب‌ها را باید در کامیون‌های با قسمت بار سرپوشیده حمل کرد و از نور مستقیم خورشید و وسایل گرمایشی دور نگه داشت. باید از تخته‌های چوبی و مقوا به‌گونه‌ای استفاده شود که تا حد امکان به‌ویژه از گوشه‌ها و لبه‌های پروفیل محافظت شود. هنگامی که شیشه دوجداره و قاب UPVC جدا از هم حمل می‌شوند، مهره‌ها ممکن است به آسانی از قاب‌های خود جدا شوند و سردرگمی ایجاد کنند.

نتایج حاصل از استفاده از مهره‌های غلط در یک قاب ممکن است باعث سفت شدن بیش از حد اتصال شده و سبب خرابی جوش لبه‌ها به‌ویژه در مناطق سرد در طی حمل شود. قاب‌های UPVC بیش از همه قاب‌های در و پنجره ها در معرض خطر آسیب مکانیکی در طی حمل است و باید در تمامی زمان‌ها با دقت عمل نمود تا از ایجاد تنش بیش از حد در جوش‌های گوشه جلوگیری شود.

همیشه ابتدا بزرگ‌ترین قاب‌ و در انتها کوچک‌ترین قاب را بارگیری کنید. پس از قرار دادن هریک از قاب‌ها پدها یا بندها را قرار دهید و سپس قاب بعد را بارگیری کنید.

هنگامی که کلیه قاب‌ها بارگیری شد، مجموعه را به شیوه‌ای مناسب محافظت کنید و آن را با طناب یا هر جایگزین مناسب دیگری به بدنه وسیله نقلیه مهار کنید. به خاطر داشته باشید که راننده مسئول بارگیری ایمن قاب‌ها در وسیله نقلیه است. باید توجه شود که بارگیری بار بیش از ظرفیت انجام نشود. قاب‌های UPVC باید به طور قائم بر روی کفی از جنس چوب نرم قرار گیرد. فاصله اندازهایی از جنس مقوا یا پلاستیک نرم باید قطعات را از هم جدا کند تا هیچگونه آسیبی به قاب‌ها وارد نیاید. به جای قطعات مقوایی می‌توان از پدهای فوم نیز استفاده کرد. باید آنها را با ورق پلاستیکی پوشاند تا از نشستن گرد و غبار بر روی پروفیل‌ها جلوگیری گردد. بر روی پروفیل‌ها نوارهای محافظی چسبانده می‌شود. این نوارها باید هنگام انبارش دست نخورده باقی بمانند. بلافاصله پس از نصب قاب‌ها‌، باید نوارهای محافظ کنده شوند.

27. حمل و انبارش چوب

الوار چوب را بر روی بسترهای محافظت شده توپر و تراز انبار کنید به روشی که انباشت‌ها ثابت باشند.  توده الوار نباید ارتفاعی بیش از 480 سانتی‌متر داشته باشند. وقتی چوب‌آلات در یارد تا حد انتظار خشک شدند، باید آن‌ها را در جایی انباشته نمود که دیگر  در معرض باد، باران و آفتاب قرار نگیرند. تخریب چوب در اثر هوادیدگی تا وقتی که چوب در هوای آزاد قرار داشته باشد ادامه خواهد داشت. وقتی واحدهای دسته‌بندی پایین کشیده می‌شوند، چوب‌دستک‌ها مجزا می‌گردند. بنابراین مرتب کردن چوب بدون چوب‌دستک، فضای کمتری نیاز دارد و می‌تواند در یک‌هانگار صورت گیرد. قسمت‌هایی از یارد که به لحاظ خشک کردن چوب شرایط کاملاً مناسب را ندارند، می‌توانند برای انبار کردن چوب‌های خشک شده جای خوبی باشند.

در محل انبار بایستی جهت تهیه اتکاء خوب، پی مستحکم بنا نمود و در آن فاصله لازم چوب را از زمین پیش‌بینی کرد. اتکاء مناسب برای جلوگیری از خم شدن چوب لازم است و ارتفاع پی سبب حداقل شدن جذب رطوبت زمین توسط چوب خواهد شد. اگر سطح آب زیرزمین در محل انبار بالا باشد بهتر است سطح انبار را با وسیله‌ای پوشاند تا از خروج رطوبت از زمین به‌صورت بخار جلوگیری به عمل آید. این کار در صورت طولانی بودن مدت انبار ضروری است. ضمناً پیشگیری‌های لازم جهت جلوگیری از هجوم موریانه و حشرات امری الزامی است. انبار سرپوشیده را با احداث‌هانگار می‌توان تهیه دید. امتیاز ‌هانگار حفاظتی است که توسط سقف دائم آن تأمین می‌شود. چوب‌های خشک شده در یارد را ضمن دسته‌بندی به چوب‌دستک‌ و یا بدون آن در‌هانگار انبار می‌نمایند. هانگار باز، بسته یا بسته و مجهز به وسایل تولید گرما احداث می‌گردند. کف‌ هانگار را ممکن است بتن‌ریزی نمایند. اندازه، طرح و مصالح ساخت هانگار بسته به ترتیب سازمانی کارخانه، حجم انبار مورد نیاز به قیمت مصالح موجود در محل متغیر است.

حمل انواع مصالح چوبی باید به‌صورت زیر باشد: بارگیری، حمل و باراندازی انواع مصالح چوبی باید با دقت انجام شود، به قسمی که ضایعات به حداقل ممکن برسد. مصالح چوبی باید در محل تمیز و سرپوشیده، جدا از هم دسته بندی شده و از تماس آن‌ها با خاک، مواد مضر، رطوبت، یخ و برف جلوگیری شود. انبار مصالح چوبی باید دور از آتش و مواد قابل اشتعال بوده و برای اعلام و اطفای حریق احتمالی در آن تدابیر لازم اتخاذ شده باشد. انبار باید برای جلوگیری از حمله ور شدن موجودات زنده به مصالح چوبی به‌ویژه چوب‌هایی که خام و عمل نیامده باشند، از تهویه کافی برخوردار بوده و در صورت نیاز باید هر چند گاه یک بار با مواد ضد عفونی‌کننده و حشره کش نسبت به سمپاشی انبار اقدام شود. چوب باید در انبار به صورتی نگهداری شود که ویژگی‌های آن تغییر نکند و از عوامل آسیب‌رسان دور باشد. انبار مواد چوبی باید از آتش محافظت شود و از مواد قابل اشتعال دور و مجهز به سیستم‌های اعلام و اطفای حریق باشد. چوب باید در برابر حشرات، آتش و رطوبت محافظت شود.

چوب ساختمانی بطور معمول بوسیله کامیون (تریلی) یا قطار حمل می‌شود. اندازه بسته‌ها باید بگونه‌ای باشد که با وسایل نقلیه قابل حمل بوده و بر طبق مقررات وزارت راه باشد. حداکثر ارتفاع مجاز از سطح جاده در هنگام حمل با وسایل نقلیه زمینی 4 متر و  طول تریلی تاحدود 16 متر است. تغییر در ابعاد باید با اجازه و همآهنگی وزارت راه و در بیشتر موارد با اسکورت (همراه) انجام گیرد. حمل چوب خشک مرغوب باید بگونه‌ای باشد که از رطوبت و باران محفوظ بماند. چوب مرغوب را بطور معمول در کامیون‌های داری اتاق سربسته حمل می‌نمایند. در صورتی که کامیون روباز بوده و خطر ریزش باران یا تماس با آب وجود داشته باشد، باید محموله را با ورق‌های غیرقابل نفوذ در برابر آب و رطوبت پوشانید.

28. حمل و انبارش لوله

حمل لوله، اتصالات و متعلقات دارای اهمیت ویژه‌ای بوده و باید با به کارگیری ماشین آلات مناسب و دقت لازم در بارگیری و حمل، از وارد آمدن صدمه به آن جلوگیری کند. روش بارگیری و حمل باید با توجه به نوع، قطر، طول و وزن لوله به اطلاع دستگاه نظارت رسانده و تاییدات لازم قبل از بارگیری دریافت شود.

حمل  لوله و اتصالات باید به‌گونه‌ای انجام شود که هیچ آسیبی به لوله وارد نگردد. زمانی که حمل مکانیکی منظور باشد تکنیک‌های به کار گرفته جهت حمل باید به‌گونه‌ای باشد که هیچ گونه آسیبی به لوله وارد نگردد. بستر حمل لوله باید به‌صورت یکنواخت و مسطح باشد به طوری که هیچ قسمت از طول لوله آویزان نباشد و برای جلوگیری از حرکت زیاد در طول حمل حداقل سه چهارم اندازه طول لوله باید بر سطح محل بارگیری محکم بسته شوند.

لوله‌ها نباید به هیچ وجه از ارتفاع رها شوند و یا به لوله‌های دیگر با ضربه برخورد کند. لوله‌های با قطر کوچک را می‌توان با تعبیه دو الوار به‌صورت سطح شیبدار به سمت پائین هدایت و از کامیون یا کفی تخلیه نمود. لوله‌های با قطرهای بزرگ‌تر را باید با ماشین آلات مناسب از جمله جرثقیل تخلیه نمود. استفاده از برزنت و قلاب‌های پوشش شده با پلاستیک برای بلند کردن لوله‌ها به‌منظور جلوگیری از صدمه زدن به آن‌ها الزامی است‌، از انداختن مستقیم کابل به دور لوله‌ها باید جداً اجتناب گردد. لوله‌های پلی پروپیلن نباید در هنگام جابجایی بر روی سطح سخت پرتاب و یا در امتداد سطح زبر کشیده شوند. جهت جابجایی این نوع لوله‌ها نباید از قطعات فلزی زنجیر دار استفاده کرد و یا اینکه این‌گونه وسائل در تماس با لوله قرار گیرند.

اجناس و مصالح در هنگام حمل  نبایستی انداخته شده و یا به موانعی برخورد نماید که موجب خسارت به آن‌ها یا به عایق و بسته‌بندی آن‌ها گردد، بلکه باید توسط وسائل و ابزار مناسب از یک ارتفاع به ارتفاع دیگر منتقل شوند. به طور مثال برای بارگیری و تخلیه لوله‌ها باید از قلاب‌های مخصوص که دارای یک صفحه فلزی خم شده با انحنای مناسب انحنای داخلی لوله باشد استفاده گردد و همچنین برای حمل لوله‌ها می‌بایست از چاکی زین‌های مناسب جهت زیر لوله‌ها و بالشتک‌های لاستیکی و یا چاکی برای بین لوله‌ها به تعداد مورد نیاز استفاده گردد. برای مهار کردن لوله‌ها روی تریلر با زنجیر یا سیم بکسل، بایستی در محل تماس آن‌ها با لوله به‌منظور جلوگیری از صدمات مکانیکی به لوله و پوشش آن از وسائل پلاستیکی و یا لاستیکی استفاده شود. در عملیات حمل تماس فلز با فلز، لوله مجاز نمی باشد.

به‌منظور جلوگیری از ورود گرد و غبار به داخل لوله، انتهای لوله‌های پلی پروپیلن بایستی به‌صورت مناسب پوشیده و حفاظت شود. بدین منظور از درپوش‌هایی از جنس مناسب استفاده گردیده، بطوری‌که انتهای لوله‌ها عاری از هرگونه آسیب یا فشردگی شود. در زمان انبارش، حمل  و جابجایی جهت لوله و اتصالات پلی پروپیلن باید از بسته‌بندی اولیه مناسب استفاده شود،که کیسه‌های پلاستیکی با رنگ مات توصیه می‌شود و برای اتصالات پس از بسته بندی در کیسه می بایست مجموعه ای از آن‌ها در داخل جعبه مقوایی یا هر جنس مناسب دیگر قرار داده شوند.

در ردیف اول لوله‌ها باید بر روی الوار‌های مناسب چوبی و یا بستر محکم طوری قرار داده شود که از غلتیدن آن‌ها جلوگیری شود. محل دپو باید حداقل 30 سانتی‌متر بالاتر از زمین طبیعی باشد تا از ورود روان آب‌های سطحی یا مواد زائد به محل دپو یا داخل لوله‌ها جلوگیری شود. محل قرار گرفتن ردیف لوله‌ها باید محکم و یکنواخت بوده و با قرار دادن وادارهای مناسب از غلتیدن لوله‌ها جلوگیری شود. در مورد لوله‌های چدن نشکن و لوله‌های بتنی با قطرهای بالا باید در بین هر لایه تخته نگهدارنده قرار داده شود. لوله‌ها و اتصالاتی که دارای یک سرساده و یک سر کاسه ای هستند، انتهای سر کاسه‌ای در یک ردیف بالاتر و در خلاف جهت بین دو انتهای سر ساده قرار داده شود. لوله‌های با قطرها و فشارکاری مساوی باید در یک محل انبار شوند. لوله‌های با طول کوتاهتر از بقیه لوله‌ها همچنین متعلقات باید بطور جداگانه انبار شوند. از دپوی طولانی مدت لوله‌های پلاستیکی خوداری شده و حتی الامکان در کوتاهترین مدت مصرف شوند. محل قرار گرفتن لوله‌ها باید به‌صورت سربسته و دور از تابش مستقیم آفتاب باشد. از قرار دادن پلاستیک به‌منظور پوشش محافظ روی لوله‌ها خودداری شود. محل انبار لوله‌ها باید به نحوی باشد که امکان حرکت وار و تهویه مناسب وجود داشته باشد. پیمانکار موظف است انبارهای مورد احتیاج و متناسب با اجناس مختلف پروژه را احداث نماید. شروع حمل و نگهداری مصالح منوط به آماده بودن انبارها می باشد. زمین انبار لوله‌ها بایستی حتی الامکان در مجاورت راه‌های عمومی بوده و در مسیر مسیل یاآب‌های فصلی قرار نگرفته و باتلاقی نباشد.

29. حمل و انبارش کفپوش‌­های پلیمری

کفپوش پلی یورتان قابل اشتعال بوده لذا باید در ظروف دربسته و دور از آتش و حرارت نگهداری شود. محل انبار باید خشک و به دور از تابش مستقیم خورشید و دارای دمای بین 5 الی 30 درجه سانتیگراد بوده، همچنین انبار نیز از تهویه مناسب برخوردار و دور از رطوبت باشد. مدت انبارداری 12ماه پس از تولید است.

به هنگام اعمال پوشش رطوبت سطح باید کمتر از 4% بوده و حداکثر رطوبت مجاز هوا 70% است.  دمای سطح باید 3-2 درجه سانتیگراد بالاتر از نقطه شبنم باشد. سطح بتن باید سالم و بدون تخلخل بوده و با استفاده از پرایمر مناسب سیل گردد تا خروج رطوبت بتن به مرور زمان به پوشش آسیب نرسد.

کفپوش اپوکسی قابل اشتعال بوده لذا باید در ظروف دربسته و دور از آتش و حرارت نگهداری شود. محل انبار باید خشک و به دور از تابش مستقیم خورشید و دارای دمای بین 5 الی 30 درجه سانتیگراد بوده، همچنین انبار نیز از تهویه مناسب برخوردار و دور از رطوبت و دور از محل‌های نگهداری مواد نفتی و آتش زا باشد. در صورت نگه‌داری صحیح و باز نشدن ظرف در هوای 5 تا 35 درجه سانتی‌گراد تا یک‌سال قابل مصرف است.

کفپوش‌ها باید بر روی سطح بزرگ خود در داخل کارتن‌ها با بسته‌بندی اولیه خود حمل شوند. باید از اعمال فشار زیاد بر روی کارتن‌ها در حین حمل، بارگیری و باراندازی اجتناب شود. بارهای دیگر را بروی کارتن‌های کف‌پوش قرار ندهید.  بعضی از انواع کف‌پوش‌های وینیلی به‌صورت رول عرضه و حمل می‌شوند. در این موارد رول‌ها باید به‌صورت قائم قرار گیرد و با تسمه‌های فولادی مناسب بسته و جابه جا شوند. باید اطمینان حاصل شود که هنگام حمل آسیبی به انتهای رول‌ها وارد نمی‌شوند و به‌صورت گونیا باقی می‌مانند. هنگام حمل کفپوش‌های وینیلی به کارگاه ساختمانی باید اطمینان حاصل شود که کارتن‌ها تخت قرار گیرند و در تمام طولشان مهار شوند.

برای حمل و انتقال کارتن‌های حاوی کفپوش­های تایلی و یا کفپوش­های رولی به وسیله نقلیه و باراندازی در انبار  از لیفتراک و در بعضی از موارد از چرخ‌دستی استفاده می‌شود. کفپوش­های تایلی در وسیله حمل به‌صورت آجرچین قرار داده شوند. در حمل کفپوش­های تایل و رولی باید اطمینان حاصل کرد که فشار زیادی به قطعات وارد و یا از شکل اولیه خارج نخواهند شد.

کفپوش‌ها باید در انبار سرپوشیده و در دمای بین 5 و 35 درجه سانتیگراد نگه‌داری شوند دمای بیشتر یا کمتر از این مقادیر فقط برای یک زمان کوتاه مجاز است. انبار کردن کفپوش‌ها در فضای باز مجاز نیست. محل نگهداری باید خشک و به دور از تابش مستقیم خورشید باشد. به هنگام اعمال پوشش رطوبت سطح باید کمتر از 4% بوده و حداکثر رطوبت مجاز هوا 70% است. کفپوش‌ها باید بر روی سطح بزرگ خود در داخل کارتن‌ها با بسته‌بندی اولیه خود، درون قفسه‌های خشک انبار سرپوشیده به خوبی تهویه شده نگهداری شوند.

انبار کردن این محصولات در محیط‌های مرطوب و دارای خطر میعان مجاز نیست. باید از آلودگی آنها با خاک، مواد مضر، آب و یخ و برف جلوگیری شود. در انبارهایی که مجهز به سامانه گرمایشی است، کف‌پوش‌ها باید از منبع گرمایش دور نگه داشته شوند. فاصله بین منبع گرما و محصولات انبار شده باید حداقل 2  متر باشد. کارتن‌ها را دور از مناطقی انبار کنید که احتمال سقوط اجسام وجود دارد و یا فعالیت‌های ساخت و ساز دیگر ممکن است به آن‌ها آسیب رساند.

بیش از شش جعبه کارتن را در هر پشته بر روی هم قرار ندهید. مطمئن شوید که پشته پایدار است. کارتن‌ها را حتی به طور موقت در دمای زیاد برای مثال بیش از °C50 به عنوان مثال در پیاده‌رو آسفالتی در آب و هوای غیرمنتظره گرم و یا زیر برزنت یا پوشش پلاستیکی تیره بدون گردش هوا قرار ندهید.

ظرف­های حاوی مواد پلیمری مایع، نباید مستقیماً روی زمین قرار داده شوند بنابراین کف انبار باید کف سازی شده باشد یا از پالت و قفسه برای انبارش استفاده شود.  تعداد ظرف های حاوی مواد پلیمری مایع که بر روی هم قرار گرفته است نباید چندان زیاد باشد که باعث سقوط آنها و یا نشست کردن ظرف های روی سطح زمین شود.

با توجه به آتش گیری نسبی مواد پلیمری، انبارهای مواد پلیمری باید دور از آتش و مواد قابل اشتعال بوده و برای اعلام و اطفای حریق احتمالی در آنها تدابیر لازم اتخاذ گردد. برای کنترل و بازرسی انبار مواد پلیمری مایع، نباید از چراغ شعله ای و مشعل استفاده نمود. انبار این مواد، باید حتما مجهز به وسایل آتش نشانی و جعبه کمک‌های اولیه باشد.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

جهت آشنایی کامل با  “الزامات مهم در انبار کردن مصالح ساختمانی” به پکیج “دوره جامع متره و برآورد پروژه (دکتر مترور)” در بخش گنجینه فایل وب‌سایت مراجعه فرمایید