قالب میز پرنده چیست؟
آخرین بروزرسانی: 8 اردیبهشت 1403
دسترسی سریع به عناوین
- مقدمه
- 1. سیستم قالببندی سقف میز پرنده (Flying form table)
- 2. اجزا قالب پرنده
- 3. کارکرد قالببندی بتنی با استفاده از میز پرنده
- 4. کاربرد میز پرنده
- 5. رنگپذیری خوب
- 5. نحوه اجرای دال بتنی با استفاده از میز پرنده
- 6. نگهداری بیشتر
- 7. ابعاد استاندارد سیستم قالببندی میز پرنده
- 8. تغییر اندازه و ابعاد در میز پرنده امکانپذیر است؟
- 9. مزایای استفاده از میز پرنده
- 10. سیستم قالب تونلی میز پرنده
- 11. شیوه اجرا و استفاده از میز پرنده
- جمعبندی ونتیجهگیری
مقدمه
این روزها همه چیز به طرز عجیبوغریبی دگرگون شده است. چه کسی فکر میکرد که زمانی برای ساختمانسازی مجبور باشیم از یک ساختمان با ساختار خاصی استفاده کنیم! این ساختمانهای کوچک که سیستم قالب تونلی میز پرنده نام دارند یکی از انواع سیستمهای قالببندی هستند که به دلیل دارابودن قابلیتهای زیاد، به طور گسترده در ساختمانسازی مورداستفاده قرار میگیرند. با ما همراه شوید تا بدانید سیستم قالببندی سقف میز پرنده چیست و چگونه سبب ایجاد تحولات عظیم در پیشرفت ساختمانسازی در عصر نوین، شده است.
1. سیستم قالببندی سقف میز پرنده (Flying form table)
حتماً برای شما هم پیشآمده که در ساختمانهای بلند امروزی به آسمان نگاه کنید و از بلندی این برجها، در بهت و حیرت فروروید! وقتی بهسرعت چشمگیر پیشرفت ساختمانسازی مینگریم، متوجه میشویم که انجام این کارهای فوق بشری، مطمئناً از عهدهٔ ابزارهای قدیمی بر نمیآید. بهعنوانمثال یک کارگر معمولی برای ساختن سقف هر واحد از این برجها، نمیتواند با این سرعت کار را به اتمام برساند!
یکی از ابزارهایی که در بتنریزی سقف ساختمانهای امروزی استفاده میشود، میز پرنده است. از این سیستم برای قالببندی یکپارچه سقف ساختمانهای بتنآرمه استفاده میشود. سرعت و سهولت قالببندی، از عوامل مهم در بهروزرسانی اجرای سازههای بتن مسلح به شمار میآید.
استفاده از میز پرنده در قالببندی، سبب سرعتبخشیدن به قالببندی سطوح بزرگ میشود و از طرفی امکان قالببندی همزمان و موازی را در کل پروژهٔ ساختمانی ایجاد مینماید. ساختمانهایی که با این شیوه به قالببندی سقف، مجهز میشوند در برابر زلزله از استحکام بالایی برخوردار خواهند بود. این روش اجرا، در سازمان تحقیقات ساختمان و مسکن فقط بهشرط رعایت الزامات استاندارد، مجاز به اجرا است.
2. اجزا قالب پرنده
- پانل افقی: سطح روی سیستم است که در زیر بتن قرار میگیرد و قبل از شروع کار بتنریزی، برای جداکردن سطح بتن از آن، به روغن آغشته میشود.
- تیرهای تقویتی پانل: این تیرها بهمنظور افزایش مقاومت پانلهای افقی بوده و در جهت عمود نصب میشوند.
- چرخ: در زیر سیستم قالببندی سقف میز پرنده، بهمنظور حرکت آسان، نصب چرخ انجام میگیرد.
- پایهٔ عمودی: این پایه بهمنظور ایجاد تکیهگاه برای میز پرنده نصب میشود و در حقیقت پایه وزن پانل و بتن را تحمل مینماید.
در ادامه به شرح برخی از الزامات اجرایی سیستم قالببندی ساختمانهای بتن مسلح با استفاده از میز پرنده میپردازیم.
3. کارکرد قالببندی بتنی با استفاده از میز پرنده
در ادامه به بررسی برخی از موارد ضروری بهمنظور استفاده از سیستم قالببندی ساختمانهای بتن مسلح با استفاده از میز پرنده خواهیم پرداخت:
- استفاده از سیستم قالببندی سقف میز پرنده در ساختمانهایی قابلاجرا است که بتنآرمه از نوع دیوار باربر باشد و شیوهٔ اجرای آن به روش قالبهای یکپارچه دیوار انجام شود. در این صورت از میز پرنده میتوان برای قالببندی یکپارچهٔ سقف استفاده کرد.
- استفاده از سیستم قالببندی سقف میز پرنده در پهنههای لرزهخیز در کشور ایران، حداکثر تا ۱۵ طبقه (۵۰ متر فاصله از تراز پایه) امکانپذیر است. این ارتفاع مطابق با استاندارد ۲۸۰۰ تعیین شده است.
- طراحی سازههای ساخته شده با سیستم قالببندی سقف میز پرنده، باید بر اساس آخرین ویرایش استاندارد 2800 و آییننامهی آبا و ویرایشهای پس از آن انجام گیرد (آیین نامه آبا: ACI18-05).
- استفاده از سیستم قالببندی سقف میز پرنده منوط به رعایت کامل ضوابط مربوط به شکلپذیری زیاد و متوسط متناسب با لرزهخیزی مناطق مختلف در ایران، مطابق با استاندارد ۲۸۰۰ است.
- سیستم قالببندی سقف میز پرنده فقط در ساختمانهای منظم در نقشه و ارتفاع، قابلاجرا خواهد بود. هنگام استفاده از این سیستم، ضروری است تا به این امر مهم توجه شود.
- هنگام استفاده از سیستم قالببندی سقف میز پرنده، سقف نگهدارنده باید قابلیت حمل بارهای زیادی را داشته باشد از این رو باید به موارد زیر توجه شود:
- ارتفاع خالص دیوارها باید حداکثر ۳ متر و ضخامت آنها ۱۵ سانتیمتر باشد (ارتفاع دیوار باید بدون احتساب ضخامت سقف در نظر گرفته شود).
- سطح مقطع اسمی دیوارهای سازهای یکجهت، حداقل ۸۰ درصد جهت دیگر باشد.
- کمترین مقدار مقاومت فشاری نمونهٔ استوانهای برای بتن سازهای بایستی ۲۵ مگاپاسکال باشد.
- کمترین تنش تسلیم برای فولاد باید ۴۰۰ مگاپاسکال در نظر گرفته شود.
- استفاده از سیستم قالببندی میز پرنده، وقتی امکانپذیر است که برای بستن و باز نمودن قالبهای دیوارها و ورود و خروج میزهای پرنده، تدابیر لازم در نظر گرفته شود.
- جزئیات دقیق مسیر و محل نصب کلیهٔ اقلام تأسیسات برقی و مکانیکی در مراحل طراحی و اجرا باید در سیستم قالببندی سقف میز پرنده، در نظر گرفته شود.
- امکان بتنریزی یکپارچه دیوارها و سقف برای هر طبقه بایستی در قالببندی سقف میز پرنده امکانپذیر باشد.
- در استفاده از قالببندی سقف میز پرنده، باید طراحی قطعات بتن مسلح و میلگرد گذاریهای خمشی و برشی بر طبق استانداردهای معتبر بتن مسلح صورت بگیرد.
- در مواردی که طول پایههای میز پرنده افزایش مییابد، برای جلوگیری از خمشدن پایهها باید به تعداد خرپاها اضافه شود.
4. کاربرد میز پرنده
بیشترین و مهمترین کاربرد سیستم قالببندی سقف میز پرنده، قالببندی یکپارچه سقفهای وسیع است. بهعلاوه برای کاربرد قالببندی میز پرنده میتوان موارد زیر را عنوان نمود:
- این سیستم قالببندی، به علت لرزهگیری بالا در مناطق زلزلهخیز بسیار مورداستفاده قرار میگیرد.
- سیستم قالببندی سقف میز پرنده، قابلیت نصب سریع برای پروژههای ساختمانی دارای طرحهای منظم و انبوهسازی را دارد.
- سیستم قالببندی سقف میز پرنده، در ایجاد پلها، بزرگراهها، هتلها، خوابگاهها و مجتمعهای تجاری و مسکونی که دارای سطوح دال با وسعت زیاد هستند، بسیار پرکاربرد است.
- سیستم قالببندی سقف میز پرنده در پروژههایی که نیاز بهسرعت عمل در ساخت دارند، با سرعت بالا و استفاده از نیروی انسانی کمتر مورداستفاده قرار میگیرند.
5. رنگپذیری خوب
کسانی که در صنعت ساختمان مشغول به کار هستند میدانند که تأثیر قالببندی مناسب تا چه حد میتواند در استحکام بتن و شکلدهی آن مؤثر باشد. یکی از انواع قالب برای بتن، قالب پلیوود است که از بهترین قالبها برای کارهای ساختمانی به شمار میآید.
این قالب در اصل مادهای شبیه به چوب است که از ترکیب مواد بازیافتی چوبی مانند خرده چوب، خاک اره، پلاستیکهای قابل بازیافت و ترموستها ساخته میشود. پلیوود دارای ویژگیهای بسیار منحصربهفردی است که سبب شده قالب پلیوود به قالبی محبوب در امر ساختمانسازی تبدیل شود و از جملهٔ این ویژگیها، رنگپذیری خوب این ماده است. جالبتوجه است که با یکبار خرید این قالبها میتوان تا ۲۵ هزار بار از آن استفاده نمود. از طرفی سطح صیقلی قالب پلیوود، سبب میشود تا بتن بهراحتی از آن جدا شود.
5. نحوه اجرای دال بتنی با استفاده از میز پرنده
پس از اینکه کار بتنریزی دیوارها به اتمام رسید و در حقیقت دیوارها آماده شدند، میزهای پرنده به طبقهٔ موردنظر منتقل میشوند. مراحل آمادهسازی به طریق زیر است:
- میزهای پرنده در کنار هم به ترتیب چیده میشوند.
- این میزهای پرنده با استفاده از بستهای مخصوص، به یکدیگر متصل میشوند.
- لبههای انتهایی قالبها باتوجهبه ارتفاع سقف، پوشش داده میشوند.
- در این مرحله، بتنریزی انجام میشود.
- پس از اینکه بتن مقاومت لازم را به دست آورد، ارتفاع میزهای پرنده را کاهش میدهند.
- در آخرین مرحله، میزهای پرنده را از زیر دال بتنی خارج مینمایند.
در نهایت این میزهای پرنده توسط شاهین و به کمک تاورکرین به طبقات بالا منتقل میشوند.
6. نگهداری بیشتر
استفاده از قالب پلیوود در مقایسه با قالبهای چوبی و سیمانی، در پانل افقی میزهای پرنده، سبب نگهداری بیشتر از این میزها میشود. با استفاده از این قالبها، امکان استفاده از این میزها تا ۲۵ هزار بار امکانپذیر خواهد بود. این ویژگی منحصربهفرد سبب میشود تا هزینهها تا جایی که امکان دارد، کاهش یابند.
7. ابعاد استاندارد سیستم قالببندی میز پرنده
ابعاد استاندارد میزهای پرنده در اندازههای زیر است:
- ارتفاع: ۰۰/۳ متر – ۰۰/۴ متر
- طول: ۰۰/۳ متر – ۵۰/ ۷ متر (تنها با چهارپایه)
- عرض: ۵۰/ ۲ متر – ۰۰/۴ متر
8. تغییر اندازه و ابعاد در میز پرنده امکانپذیر است؟
باتوجهبه اینکه تمام قسمتهای سیستم قالببندی سقف میز پرنده، به طور پیشساخته طراحی و اجرا میشوند، این کار با استفاده از جک و پیچ تنظیم در پایههای میز پرنده بهراحتی امکانپذیر است. طراحی میز پرنده بهگونهای است که در کمترین زمان با جایگزین کردن بخشهای جدید، میتوان به ابعاد این قالب اضافه نمود یا با برداشتن بعضی از قسمتها، ابعاد میز پرنده را کاهش داد. این کار با استفاده از جکهای سقفی در ساخت این نوع قالب، امکان تغییر ارتفاع را به وجود میآورد.
9. مزایای استفاده از میز پرنده
استفاده از سیستم قالببندی سقف میز پرنده در ساختمانسازی، از مزایای بسیاری برخوردار است. در ادامه شما را با این مزایا آشنا میسازیم:
- استفاده از سیستم قالببندی سقف میز پرنده، ساخت کف سقفهای بزرگ را در کمترین زمان امکانپذیر مینماید.
- آمادهسازی سیستم قالببندی سقف میز پرنده با کمترین پرسنل (۲ نفر) امکانپذیر است.
- با استفاده از سیستم قالببندی سقف میز پرنده، نیاز به درزگیری سقف به حداقل میرسد.
- امکان جایگذاری واحدهای مونتاژ شده در سیستم قالببندی سقف میز پرنده، در کمترین زمان امکانپذیر است.
- ازآنجاکه تمام بخشهای میز پرنده پیشساخته هستند، میتوان بهراحتی در ابعاد و اندازههای آن تغییر ایجاد نمود.
- استهلاک قالب میز پرنده بسیار کم است و به مدت طولانی میتوان از آن استفاده کرد.
- با جایگزینشدن سیستم قالببندی سقف میز پرنده، استفاده از نیروی کار در پروژه به حداقل خواهد رسید.
- سیستم قالببندی سقف میز پرنده، با وزن کمتر، پوشش وسیعی را نسبت به سیستمهای قالببندی دیگر، ایجاد مینماید.
- با سیستم قالببندی سقف میز پرنده، امکان پرداخت عالی سقف و ایمنی بیشتر به وجود میآید.
- استفاده از سیستم قالببندی سقف میز پرنده با قالب پلیوود، بسیار مقرونبهصرفه است.
10. سیستم قالب تونلی میز پرنده
در سیستم قالب تونلی، قالببندی دیوارها به طور معمول، با استفاده از قالب دیوار، اجرا میشود. پس از انجام قالببندی دیوارها با استفاده از میز پرنده، به قالببندی سقف پرداخته میشود. پس از اتمام قالببندی سقف میز پرنده توسط جرثقیل، میز پرنده، از محلهای بازشو، خارج میشود.
در قالب تونلی، برای تعیین فاصلهٔ بین قالب و میلگردهای ستون، از رامکا استفاده میشود. این کار باعث ایجاد یکپارچگی بیشتر در سازهٔ سقف خواهد شد.
1.10. معایب سیستم قالب تونلی میز پرنده
استفاده از هر وسیلهای، هر چند که مزایای بیشماری داشته باشد، با معایبی نیز همراه میشود. البته این معایب در حدی نیستند که مزایای آن را به طور کامل تحتالشعاع قرار دهند؛ اما چون وجود دارند، باید آنها را بدانید تا بتوانید بهتر تصمیم بگیرید. معایب استفاده از سیستم قالببندی سقف میز پرنده عبارتاند از:
- هنگام استفاده از سیستم قالببندی سقف میز پرنده، در صورت وقوع هر نوع ایجاد وقفه، مثلاً وقفه در اثر تغییرات آب و هوایی، کارفرما مجبور به پرداخت هزینهی اضافی قابلتوجهی خواهد شد.
- هزینهی اولیهی سیستم قالببندی سقف میز پرنده، بالا است.
- پیمانکار حتماً باید از تجربهی کافی در استفاده از سیستم قالببندی سقف میز پرنده برخوردار باشد، در غیر این صورت هزینههای اضافی به کارفرما تحمیل خواهد شد.
- استفاده از قالببندی میز پرنده، نسبت به استفاده از سایر روشها، گرانتر است.
11. شیوه اجرا و استفاده از میز پرنده
به محض انجام عملیات بتنریزی و قالببندی دیوارها، میزهای پرنده به طبقهی مورد نظر، حمل میشوند. این میزها به اندازهی کافی در کنار هم چیده و با بستهای مخصوص، به هم متصل میشوند. در مرحلهی بعد، کار آرماتوربندی سقف انجام میگیرد و روی پانل آنها، روغنکاری میشود.
سپس محل داکتها و سوراخهای سقف مشخص میشود و لبههای انتهایی قالب باتوجهبه ارتفاع، تنظیم میگردند. در نهایت کار بتنریزی شروع میشود و پس از تکمیل کار بتنریزی، ارتفاع میز پرنده، کاهش داده خواهد شد. در انتها نیز میزهای پرنده را به طبقات بالا منتقل مینمایند.
جمعبندی ونتیجهگیری
جهت آشنایی کامل با “قالب میز پرنده” به پکیج “دوره جامع متره و برآورد پروژه (دکتر مترور)” در صفحه اصلی وبسایت مراجعه فرمایید.