همه چیز در مورد سفت کاری ساختمان

مقدمه

سفت‌کاری ساختمان به‌عنوان اولین مرحله از عملیات اجرایی ساخت یک بنا است که شامل کلیه کارهایی است که به شکل‌دهی یک ساختمان منجر می‌شود. در اصل مراحل سفت‌کاری ساختمان شامل کلیه عملیات‌هایی است که شکل اولیه ساختمان را تشکیل می‌دهند و این بنای شکل‌گرفته و طراحی شده در بخش نازک‌کاری ساختمان زیبا و قابل‌سکونت می‌شود.

سفت‌کاری در صنعت ساختمان شامل کندن پی ساختمان، بتن‌ریزی پی ساختمان، نصب ستون‌ و بیس پلیت‌ها، اجرای دیوارها، سفت‌کاری ساختمان، در برخی تعاریف شامل کلیه عملیات بتن‌ریزی، کرسی‌چینی، بلوکاژ، اجرای تیر و ستون و دیوارچینی و در نهایت اجرای سقف کلیه ساختمان و در برخی دیگر از تعاریف عملیات دیوارچینی و تیغه‌چینی می‌باشد.

1. تفاوت عملیات سفت‌کاری ساختمان و نازک‌کاری

عملیات سفت‌کاری مربوط به احداث اسکلت اصلی بنا و شامل: عملیات پی‌کنی، ریختن بتن فونداسیون، کرسی‌چینی، تیر و ستون، بادبند، دیوار برشی، دیوارچینی و سقف است.

عملیات نازک‌کاری مربوط به تزیینات ساختمان است که شامل کلیه عملیات اجرایی به جز سفت‌کاری بوده از قبیل: اندودکاری، عایق‌کاری، سنگ‌کاری، کاشی‌کاری، نقاشی، برق‌کاری، تأسیسات، نصب در و پنجره است

2. مراحل اجرایی سفت‌کاری عبارت‌اند از

1. خاک‌برداری ساختمان
2. آماده‌سازی بستر و بتن مگر
3. بتن مگر
4. آرماتوربندی و نصب صفحه‌ستون‌ها
5. بتن‌ریزی
6. نگهداری بتن پی
7. خاموت بندی ستون‌ها
8. بتن‌ریزی ستون‌ها
9. اجرای سقف تیرچه‌بلوک
10. نگهداری بتن سقف

خاک‌برداری ساختمان

3. خاک‌برداری ساختمان

آغاز هر کار بنایی ساختمان با خاک‌برداری شروع می‌شود. عملیات خاک‌برداری درواقع به هموار و هم‌شیب کردن بخشی از زمین گفته می‌شود که در آن برآمدگی‌ها برداشته می‌شود و فرورفتگی‌ها با سطح زمین هم تراز می‌شود. به عبارتی تمامی پستی و بلندی‌های زمین اصلاح می‌شود.

در عملیات خاک‌برداری حداکثر تا عمق ۶۰ سانتی‌متری حفر انجام می‌شود. خاک‌برداری باتوجه‌به نوع زمین که در ادامه به آن هم اشاره خواهد شد؛ با دست یا با استفاده از ابزارهای ماشینی بزرگ یا کوچک صورت‌ می‌گیرد. انواع خاک در خاک‌برداری عبارت‌اند از:

1.3. خاک دستی

معمولاً این خاک‌ها که از لحاظ یکپارچگی و باربری جزء خاک‌های غیر باربر دسته‌بندی می‌شوند در زمان خاک‌برداری برای فونداسیون ساختمان ما دوباره نمایان می‌شوند. باید توجه نمود که این خاک قابلیت باربری ندارد و می‌بایست به طور کامل برداشت شود.

2.3. خاک نباتی

خاک  فرسوده یا نباتی سطحی به خاک‌هایی که ریشه گیاهان در آن وجود داشته باشد این خاک برای تحمل بارهای وارده از طرف سازه مناسب نمی‌باشد.

3.3. خاک بکر

در بنایی ساختمان به خاکی که پس از خاک نباتی قرار دارد خاک طبیعی بکر می‌گویند توجه داشته باشید که همواره می‌بایست فونداسیون بر روی خاک طبیعی بکر اجرا گردد.

4. آماده‌سازی بستر و بتن مگر

در بنایی ساختمان پس از انجام خاک‌برداری باید بستر خاک را برای اجرای پی آماده کنیم. برای این کار از بتن با سیمان کم (۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلوگرم سیمان در هر مترمکعب بتن) که به بتن مِگر موسوم است استفاده می‌شود.

به‌این‌ترتیب که روی خاک حداقل ۱۰ سانتی‌متر بتن با سیمان کم می‌ریزند و سپس روی آن را با ماله صاف می‌کنند تا برای بتن‌ریزی پی‌ها آماده شود.

5. بتن مگر

مخلوط بتن مگر یا بتن lean (لاغر) شامل مخلوط بتنی با درصد سیمان کم و درصد سنگ‌دانه و آب زیاد است که در کارهای متعددی مانند کور کردن بتن زیر پی، مسطح کردن زیر پی و یا در سدها استفاده می‌شود. هرچه نسبت سنگ‌دانه به سیمان بیشتر باشد، بتن بیشتر خم می‌شود. این بتن‌ها معمولاً از بتن‌های دیگر ارزان‌تر است.

بعد از اتمام خاک‌برداری یا گودبرداری برای اجرای اجزای سازه‌ای بتنی ساختمان که در تماس با خاک هستند؛ مانند فونداسیون‌های نواری و گسترده، شناژها در فونداسیون‌های تکی و… لازم است پس از تسطیح و رگلاژ کف گود، لازم است قبل از شروع آرماتوربندی عضو موردنظر یک‌لایه بتن مگر اجرا شود.

با اجرای بتن مگر ما به اهداف زیر دست پیدا می‌کنیم:

1. ایجاد سطحی هموار برای آرماتوربندی و قالب‌بندی اجزای موردنظر
2. در صورت ارتباط مستقیم بتن با خاک، شیره بتن جذب خاک شده و به‌اصطلاح خواهد سوخت؛ لذا با اجرای بتن مگر از ارتباط خاک و بتن جلوگیری می‌شود.

درصورتی‌که قصد تهیه بتن مگر به‌صورت بتن آماده را دارید لازم است به این نکته توجه کنید که باتوجه‌به پایین‌بودن عیار بتن مگر، برای انتقال بتن تا محل اجرا توسط پمپ بتن لازم است عیار آنرا حداقل 200 در نظر بگیریم در غیر این صورت یا باید مسیر تراک‌میکسر را باز کنیم تا بتن به‌صورت شوتی در مقطع تخلیه شود یا اینکه بتن را توسط وسایلی مانند فرغون، دامپر یا… حمل و تخلیه کنیم . درصورتی‌که قصد تخلیه بتن به روش دستی را دارید لازم است تعداد نفرات در بتن‌ریزی را افزایش دهید تا به دلیل طولانی‌شدن زمان تخلیه، بتن در داخل دیگ تراک سفت نشود.

1.5. اجرای قالب‌بندی بتن مگر

به دلیل اینکه بتن مگر به‌صورت یک‌لایه نازک هست و به‌صورت پوشش نیز به کار می‌رود؛ لذا قالب‌بندی بتن مگر زیاد مرسوم نیست.

در هنگام انجام قالب‌بندی بتن مگر، باید تمامی نکات مربوط به قالب‌بندی معمولی رعایت شود و قالب‌ها به‌صورت استاندارد و محکم کنار یکدیگر قرار بگیرند. معمولاً  قالب‌بندی بتن مگر در هوای گرم با استفاده از قالب‌بندی چوبی صورت می‌گیرد. وجود گرما در قالب سبب می‌شود که کیفیت بتن کاهش یابد به همین علت باید دمای قالب‌ها را قبل از استفاده کم کرد.

قالب‌ها باید به طور کاملاً محکم در کنار یکدیگر قرار بگیرند و هیچ‌گونه درزی بین قالب‌ها نباشد تا شیره بتن در هنگام بتن‌ریزی از آنها خارج نشود.

قبل از انجام بتن مگر باید کف قالب‌ها روغن‌کاری شود تا در هنگام باز کردن قالب‌ها به بتن آسیبی نرسد. در روغن‌کاری قالب‌ها باید دقت کنید که حتماً از روغن‌های مخصوص قالب‌بندی استفاده شود. چرا که در صورت استفاده از مواد نامناسب، ممکن است بتن دچار مشکلاتی شود. معمولاً روغن‌کاری قالب‌ها را در فاصله کوتاهی از بتن‌ریزی انجام می‌دهند، تا قالب‌ها گردوخاک به خود جذب نکنند و نیاز به تمیزکردن نداشته باشند.

آرماتوربندی و نصب صفحه‌ستون‌ها

6. آرماتوربندی و نصب صفحه‌ستون‌ها

آرماتوربندی جز حساس‌ترین و بادقت‌ترین بخش‌های ساختمان است. زیرا کلیه نیروھای کششی در ساختمان به‌وسیله میل‌گردها تحمل می‌شود، بدین لحاظ در اجرای آرماتوربندی ساختمان‌های بتونی می‌بایست نهایت دقت و حوصله را به خرج داد.
جهت تعیین تعداد میل‌گردها، آرماتورها و تعیین قطر آن‌ها از دوراه که یکی محاسبه و دیگری آیین‌نامه است استفاده می‌کنیم. قبل از انجام بتن‌ریزی آرماتوربندی را که توسط مهندس ناظر تأیید شده است.4

آرماتوربندی از قسمت‌های حساس و بسیار بااهمیت در ساختمان‌سازی محسوب می‌شود و در اجرای آن باید نهایت دقت را بکار برد. در مقاله پیشرو به این موضوع می‌پردازیم که آرماتوربندی چیست و ضمن ارائه نکات مهم دراین‌رابطه، صفر تا صد آرماتوربندی را بررسی کنیم. آرماتوربندی که به زبان عام الموتور بندی نیز گفته می‌شود، از بخش‌های مهم ساخت ساختمان است. زمانی که روی میل‌گرد به‌عنوان یکی از مصالح ساختمانی تغییراتی ایجاد کنیم تا آماده استفاده در بتن شود، آن را با نام آرماتور می‌شناسیم. این عناصر در سازه‌های بتنی به‌صورت شبکه‌ای به هم متصل می‌شوند و هدف از به‌کارگیری آن‌ها برطرف‌کردن ضعف بتن در برابر کشش است؛ چرا که فولاد مقاومت کششی بسیار بیشتری نسبت به بتن دارد.

7.بتن‌ریزی

پس از قالب‌بندی و همچنین آرماتوربندی، اقدام به بتن‌ریزی می‌کنند که این عمل با استفاده از پمپ‌های بتنی (تاور) در پروژه‌های بزرگ ساختمانی و به‌صورت دستی در ساختمان‌های کم طبقه انجام می‌شود که می‌بایست دقت شود تا ویبره به‌صورت کامل زده شود تا حباب‌های داخل بتن خارج شده و استحکام بتن افزایش یابد.
پس از گذشتن مدت زمانی، نظیر یک تا دو هفته که به منطقه جغرافیایی هم‌بستگی دارد، می‌توان مرحله بعدی را آغاز نمود.

به‌طورکلی بتن‌ریزی شامل مراحل زیر است:

• آماده‌سازی محل

اولین مرحله مهم در بتن‌ریزی، آماده‌سازی سطح می‌باشد. در ابتدا لازم است میل‌گردها و قالب‌های محل را از نظر تعداد، سایز، فاصله قرارگرفتن آن‌ها از هم ایستایی و تمیزی بررسی شوند. همچنین فضایی که باید بتن‌ریزی شود، از هر گونه مواد اضافه و زائد پاک‌سازی شود.

• بتن‌ریزی

پس از آماده‌سازی سطح، عملیات بتن‌ریزی شروع می‌شود و تا زمانی که میل‌گردهای زیر کار از مقدار مناسبی از بتن پوشیده شوند، ادامه دارد. لازم به ذکر است در پروژه‌هایی با مقیاس کوچک، بتن‌ریزی با استفاده از میکسر در محل پروژه انجام می‌شود درحالی‌که در پروژه‌های بزرگ، مقدار بتن برآورد شده برای پروژه را از شرکت‌های بتن‌سازی خریده و کامیون‌هایی بتن را به محل پروژه می‌آورند. پس از بتن‌ریزی تا زمانی که بتن مقاومت لازم را به دست نیاورده است، نباید قالب‌های آن را برداشت چرا که حذف قالب‌ها در مدت‌زمان کوتاه، باعث ایجاد ترک در بتن می‌شود.

• بتن‌ریزی سقف

مهم‌ترین نکته‌ای که در بتن‌ریزی سقف باید به آن توجه داشت این است که ضخامت کل سقف هم تراز باشد. در غیر این صورت باعث افزایش بار اضافی به سقف می‌شود. بتن‌ریزی در سقف به دو روش پمپ و تاور کرین انجام می‌شود و تراز بودن ضخامت در هنگام انجام عملیات باید کنترل گردد.

• بتن‌ریزی فونداسیون

بتن‌ریزی فونداسیون بعد از عملیات آرماتور و قالب‌بندی انجام می‌شود. حداقل ضخامت بتن فونداسیون باید ۱۰ سانتی‌متر باشد. همچنین پیوسته بودن بتن‌ریزی در این سازه، بسیار مهم است؛ زیرا با این روش، فونداسیون از استحکام کافی برخوردار می‌شود.

فونداسیون هر سازه‌ای از اهمیت زیادی برخوردار است. ساخت فونداسیون اصولی و طبق استاندارهای جهانی باعث بالارفتن استحکام، مقاومت و کیفیت سازه می‌شود.

• نکات و اصول بتن‌ریزی

توجه به نکاتی که در زیر آورده شده است به اجرای بتن مقاوم و مستحکم کمک بسیاری می‌کند:

• مخلوط بتن به‌شدت تحت تأثیر باران قرار دارد؛ اما این تنها در زمانی می‌باشد که هنوز زمان گیرش اولیه یعنی ۳۰ دقیقه نگذشته است. هنگامی که بتن بین زمان گیرش اولیه و زمان نهایی است، در صورت بارش برف و باران ظاهر بتن خراب می‌شود.

• حال اگر حجم باران بیش از حد باشد، ممکن است لایه بالایی مخلوط بتن دچار اختلال شود؛ اما پس از رسیدن بتن به آخرین زمان‌گیرش یعنی ۱۰ ساعت بعد، باران به پخت بتن کمک می‌کند. همان‌طور که در بالا ذکر شد بتن‌ریزی نباید در هوای بیش از حد گرم و سرد انجام شود. بهترین دما برای بتن‌ریزی بین ۱۶ تا ۳۲ درجه سانتی گراد می‌باشد.

• استفاده از ویبراتور در حین بتن‌ریزی به منظور متراکم کردن بتن ضروری است. تنها زمانی می‌توان از ویبراتور استفاده نکرد که بتن از نوع خود تراکم باشد. مرحله ویبره کردن بتن باید در حدود ۱ دقیقه انجام و در همان یک دقیقه کل بتن در تمام قسمت‌ها پخش شود. درصورتی‌که ویبره کردن بتن بیش از حد لازم صورت گیرد، باعث بالا آمدن دانه‌های کوچک به سطح و دانه‌های بزرگ به کف می‌شوند.

• برای بتن‌ریزی لازم است از قیف‌های مخصوصی استفاده شود چرا که ارتفاع دستگاه بتن‌ریز و محل موردنظر نباید بیش از ۱ متر باشند.

• حتی‌الامکان محل ساخت مخلوط و بتن‌ریزی نزدیک به هم انتخاب گردد؛ زیرا در هنگام اجرای عملیات بتن‌ریزی ملات باید حالت خمیری داشته باشد تا به‌راحتی به فضای بین میل‌گردها نفوذ کرده و آن‌ها را بپوشاند.

• برای مرطوب نگاه‌داشتن سطح بتن، می‌توانید از گونی، حصیر و حتی یخ استفاده کنید. باید توجه داشت که یخ بیش از اندازه باعث افزایش آب ملات و سستی آن می‌شود.

نگهداری بتن پی

8. نگهداری بتن پی

بعد از آنکه بتن ریخته شد و گیرش اولیه پیدا کرد (بعد از حدود 1.5 ساعت) عملیات خاصی برای نگهداری بتن باید آغاز شود. این عملیات که به عمل­آوری یا نگهداری بتن موسوم است باعث می شود تا به مشخصات مورد نظر برای بتن که در طراحی در نظر گرفته شده است دست پیدا کنیم و مقاومت و دوام بتن را بالا ببریم.

1- تمامی مقاطعی که بتن ریزی میگردد تا 3 روز باید آب پاشی شده و تا هفت روز مرطوب نگه داشته شود. این عمل در بالا بردن کیفیت بتن بسیار حائز اهمیت است.

2- از مصرف بتن باقیمانده ایی که بدون نظارت مهندس ناظر با افزودن آب برای استفاده مجدد آماده میشود جدا خودداری نمایید .

3- به عنوان یک روش بسیار مناسب و مطمئن می توان از پوشش پلاستیکی که اطراف قالب می گذاریم استفاده کنیم، به این ترتیب که اطراف پلاستیک را مقداری بیشتر در نظر بگیریم و بعد از بتن­ریزی لبه های پلاستیک را روی بتن برگردانیم.

9. خاموت بندی ستون‌ها

ابتدا باید تیرچه‌ها روی پل‌های اصلی، (تیرهای فلزی)، در ترازهای موردنظر کارگذاری شوند. فاصله بین تیرچه‌ها با بلوک‌های مجوف پر شده و پس از نصب میل‌گردهای حرارتی و میل‌گردهای تکمیلی بر اساس نقشه‌های اجرایی، بتن دال سقف ریخته می‌شود در مورد زمان برچیدن پایه‌ها و پایه‌های اطمینان، باید مندرجات آیین‌نامه بتن ایران مراعات گردد.

خاموت‌ها به دو شکل رایج «تنگ باز» و «تنگ بسته» کاربرد دارند. براین‌اساس آرماتور عرضی تنگ باز، به سه دسته‌ تک شاخه (قلاب)، دوشاخه (رکابی) و چند شاخه تقسیم‌بندی می‌شود. در قسمت‌های مختلف سازه، بر اساس نوع فشار می‌توان از اشکال مختلف این محصول فولادی استفاده کرد.

• در ستون‌ها، خاموت‌ به‌صورت عمود بر میل‌گردهای طولی قرار می‌گیرد. فاصله خاموت‌ها از یکدیگر، معمولاً برابر با قطر میل‌گرد است.
• در ستون‌های بتنی مسلح، خاموت‌ها نقش مهمی در مهار میل‌گردهای طولی و جلوگیری از بیرون‌زدگی آنها در اثر نیروهای کششی و برشی دارند.
• در تیرها نیز مانند ستون، خاموت‌ به‌صورت عمود بر میل‌گردهای طولی قرار می‌گیرد. فاصله خاموت‌ها از یکدیگر، معمولاً برابر با قطر میل‌گرد است.
• در تیرهای بتنی مسلح، خاموت‌ها نقش مهمی در مهار میل‌گردهای طولی و جلوگیری از بیرون‌زدگی آنها در اثر نیروهای کششی و برشی دارند.
• در دال‌ها، خاموت به‌صورت شبکه‌ای قرار می‌گیرند. فاصله خاموت‌ها از یکدیگر، معمولاً برابر با قطر میل‌گرد است.

1.9. کاربرد خاموت تنگ بسته

شاید برای شما هم سؤال پیش‌آمده باشد که وظیفه خاموت چیست! خاموت تنگ بسته برای مقاومت در برابر نیروی برشی و پیچشی بر اساس تعداد شاخه‌ها در قسمت‌هایی که فشار نیروی پیچشی زیادتر است، مورداستفاده قرار می‌گیرد. نکتهٔ حائز اهمیت این است که بخش انتهایی این محصول، برای مقاومت بیشتر در مقابل نیروهای وارده باید حداقل 135 درجه خم شود.

10. بتن‌ریزی ستون‌ها

بتن‌ریزی ستون‌ها، از مهم‌ترین اقدامات در ساختمان‌سازی است. ستون‌ها در ساختمان، وظیفه انتقال بار طبقات بالای خود را به فونداسیون یا سقف زیرین دارند. بهتر است هنگام بتن‌ریزی ستون‌ها، این کار از ارتفاع بیش از ۱.۲ متر انجام نشود. زیرا موجب تفکیک دانه‌بندی بتن می‌شود که افت کیفیت بتن را خواهد داشت. آگاهی از جزئیات دقیق روند بتن‌ریزی و رعایت نکاتی که هنگام بتن‌ریزی باید رعایت شود، موجب افزایش کیفیت بتن خواهد شد.

در ساختمان‌هایی با ساختار بتنی، ستون شامل میل‌گرد و بتن است. بتن باید به‌گونه‌ای باشد که هنگام ریختن و جای‌گرفتن، حالت خمیری خود را  حفظ کند و به‌راحتی فضای بین میل‌گردها را پر کند. بعدازاین مرحله باید عمل ویبره انجام گردد. این کار توسط دستگاه ویبراتور انجام می‌شود. برای خروج حباب هوا از داخل بتن بهتر است ویبراتور به‌صورت قائم باشد و به‌آرامی از بتن خارج گردد.

اجرای سقف تیرچه‌بلوک

11. اجرای سقف تیرچه‌بلوک

مطمئناً بارها نام این نوع سقف ساختمانی را شنیده‌اید؛ چراکه سقف  تیرچه‌بلوک یکی از متداول‌ترین و همچنین رایج‌ترین سقف‌های ساختمانی است که از گذشته تاکنون همچنان توسط ساختمان‌سازها مورداستفاده قرار می‌گیرد. دلیل نام‌گذاری سقف تیرچه‌بلوک به این شکل، این است که در پیاده‌سازی و اجرای این سقف ساختمانی، از تیرچه‌ها به‌عنوان تیرهای فرعی استفاده می‌شود درصورتی‌که بلوک‌ها تنها برای پرکردن فضاهای خالی بین تیرچه‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرند. ازاین‌رو به این سقف ساختمانی، سقف تیرچه‌بلوک می‌گویند. ازآنجایی‌که سقف تیرچه‌بلوک جزء دال‌های یک‌طرفه است دارای بار مرده است که برای کاهش بار مرده آن از بلوک‌های بسیار سبکی که داخل آن‌ها با استفاده از سفال و یا فوم پرشده است استفاده می‌شود. می‌توان گفت که تیرچه‌ها در دو نوع بتنی و فولادی طراحی و تولید می‌گردند درصورتی‌که بلوک‌ها نیز در دو نوع سفالی و فوم‌های پلی‌استایرن در بین تیرچه‌ها تولید و مورداستفاده قرار می‌گیرند.

هر چه بلوک مورد استفاده وزن کمتری داشته باشد، بار مرده سقف کمتر شده و تیرچه‌بلوک استحکام بیشتری خواهد داشت. بلوک‌ها دارای یک سطح بالایی و یک سطح پایینی هستند که سطح بالایی بتن، شامل همین بلوک‌ها می‌شود. سطح زیرین بتن نیز مخصوص گل‌کاری، گچ‌کاری و سفیدکاری است. نکته مهم دیگر در مورد بلوک‌ها این است که خاصیت مکندگی آن‌ها باید بین 13 تا 20 درصد باشد زیرا بیشتر از این مقدار، باعث مکیده شدن همه‌ی آب ملات می‌شود و در نتیجه فاسد شدن آن را به همراه دارد.

سقف تیرچه‌بلوک شامل تعدادی تیر T شکل است که در کنار هم گذاشته می‌شود. تیرچه‌بلوک در واقع به یک دال یک‌طرفه اطلاق می‌شود. عناصر اصلی تشکیل‌دهنده: شامل تیرچه و بلوک یا همان یونولیت، میل‌گرد حرارتی، افت، میل‌گرد منفی و تن‌پوششی یا درجا است.

در سیستم تیرچه‌بلوک، از این روش، به‌عنوان تیر فرعی استفاده می‌شود. همچنین در این سیستم، یونولیت‌ها به‌عنوان پرکننده به کار می‌روند و نقش سازه‌ای ندارند. در بین مصالح ساختمانی، تنها فولاد تحمل نیروی کششی را دارد. استفاده از بتن و دیگر مصالح ساختمانی تأثیری در این نیروی کششی ندارد. نوع معمولی این روش توسط میل‌گردهایی مهار می‌شوند که شامل میل‌گرد خرپا نمره 6 یا 8، میل‌گرد کف‌پا یا اصطلاحا میل‌گرد کششی 6 تا 16، میل‌گرد فوقانی خرپا و میل‌گرد فشاری نمره 6 یا 8 می‌شوند.

سقف تیرچه‌بلوک، یکی از رایج‌ترین روش‌های ساخت سقف در ساختمان‌ها است. در این روش، از تیرچه‌های بلوکی به‌عنوان عناصر اصلی سازه سقف استفاده می‌شود. این تیرچه‌ها از بلوک‌های بتنی با ابعاد استاندارد تشکیل شده و در سطح سقف به همراه بالشتک‌های مخصوص برای حمایت از کف سقف قرار می‌گیرند.

به‌طورکلی، انواع سقف‌های تیرچه‌بلوک به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

• سقف‌های با تیرچه بتنی: در این نوع سقف‌ها به‌عنوان عناصر اصلی سازه به کار می‌روند. این تیرچه‌ها به‌صورت مستقیم بر روی میل‌گردهای فولادی یا پیش‌تنیده قرار می‌گیرند و با بتن‌ریزی بالای آنها، سازه سقف شکل می‌گیرد. از جمله انواع سقف‌های با روش فوق می‌توان به سقف تیرچه بتنی پیش‌تنیده، سقف بتنی بدون پیش تنیدگی، بتنی سبک، بتنی پنلی و… اشاره کرد.
• سقف‌های با تیرچه فولادی: در این نوع سقف، به‌عنوان عناصر اصلی سازه به کار می‌روند. به عبارتی با استفاده از اتصالات فولادی به یکدیگر متصل می‌شوند و با روکش کردن آنها با پنل‌های گچی یا سایر مصالح، سازه سقف شکل می‌گیرد. از جمله انواع سقف‌های با تیرچه فولادی می‌توان به سقف متحرک، فولادی گچ‌بری، فولادی چندلایه و… اشاره کرد.

هر کدام از این دو نوع سقف، مدل‌های متنوعی دارند که باتوجه‌به نوع و اندازه ساختمان، نیازها و متغیرهای دیگر، انتخاب می‌شوند. انتخاب نوع سقف مناسب برای ساختمان، به عواملی مانند بودجه، کاربری ساختمان، شرایط آب‌وهوایی، امکانات ساختمان متفاوت باشد.

12. نگهداری بتن سقف

پس از عملیات بتن‌ریزی عملیات عمل‌آوری بتن بایستی اجرا شود. در سقف تیرچه‌بلوک، بتن پوششی را باید حداقل تا کسب حدود 70 درصد از مقاومت 28 روزه‌اش تحت مراقبت قرار داد. در دمای متوسط 20 درجه سانتیگراد رسیدن به این مقاومت، معادل 7 روز زمان می‌برد.

توصیه می‌شود در دمای متوسط روزانه 20 درجه سانتیگراد آب پاشی بتن در 3 شبانه روز اول دست کم 3 بار در روز و یک بار در شب انجام شود و در 4 روز دیگر دست کم 3 بار در روز آب پاشی شود. در دمای بالاتر و هوای خشک‌تر فواصل آب پاشی کوتاه‌تر می‌شود.

ظهور غیرعادی ترک در سطح بتن نمایانگر مراقبت ناکافی از بتن است. همچنین به‌وسیله گونی یا کاه و نظایر آنها بتن را از تابش مستقیم آفتاب و وزش باد باید محافظت نمود و روی آنها را مدام آب‌پاشی کرد.

در مناطق سردسیر و در مناطق یخ‌بندان نیز باید تمام نکات بتن‌ریزی در هوای سرد را جهت جلوگیری از یخ‌زدن بتن رعایت نمود.

باتوجه‌به اینکه سقف دارای سطح وسیعی است؛ لذا نگهداری بتن آن از اهمیت و دقت بالایی برخوردار است. بتن سقف به‌سرعت ترک خواهد خورد؛ بنابراین باید موارد زیر در نگهداری بتن رعایت شود.

• بتن سقف باید تا 3 روز مداوم آب پاشی شود و حداقل تا 7 روز مرطوب نگه داشته شود.
• استفاده از گونی در این زمینه توصیه می­شود.
• گونی کشیدن روی سقف باعث مصرف آب کمتر، اطمینان بیشتر و کیفیت بهتری می­شود.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

جهت آشنایی کامل با  “سفت کاری ساختمان” به پکیج ”قوانین شهرداری و شهرسازی” در بخش گنجینه فایل وب‌سایت مراجعه فرمایید