ضوابط تامین پارکینگ

مقدمه

امروزه زندگی در آپارتمان‌ها به یک سبک رایج در شهرهای بزرگ تبدیل شده است و تقریباً هر خانواده حداقل یک خودرو شخصی دارد. در نگاه اول، این موضوع ساده به نظر می‌رسد، اما در عمل، مدیریت فضاهای پارکینگ یکی از چالش‌های اساسی زندگی شهری محسوب می‌شود. کمبود فضای پارک مناسب برای خودروها نه‌تنها باعث سردرگمی و نارضایتی ساکنان می‌شود، بلکه یکی از عوامل اصلی بروز اختلافات و تنش‌های بین همسایگان است. در بسیاری از محله‌های پرتردد، یافتن جای پارک به یک معضل روزانه تبدیل شده و این موضوع به درگیری‌های لفظی و حتی فیزیکی میان افراد منجر می‌شود. از سوی دیگر، پارک خودروها در محل‌های نامناسب مانند حاشیه کوچه‌های باریک، ورودی ساختمان‌ها و حتی پیاده‌روها، مشکلاتی را برای عبور و مرور عابران و دیگر وسایل نقلیه ایجاد می‌کند.

به همین دلیل، قوانین و مقررات سخت‌گیرانه‌ای در خصوص تأمین پارکینگ در هنگام ساخت‌وساز ساختمان‌ها تدوین شده است. بر اساس طرح تفصیلی شهری، تمامی ساختمان‌های مسکونی و تجاری ملزم به تأمین فضای کافی برای پارک خودروهای ساکنان و مراجعه‌کنندگان خود هستند. این قوانین شامل مواردی همچون حداقل ابعاد استاندارد هر واحد پارکینگ، نحوه طراحی ورودی و خروجی پارکینگ‌ها، میزان شیب رمپ‌های ورودی، تعداد پارکینگ‌های موردنیاز بر اساس متراژ واحدهای ساختمانی و حتی نوع کاربری ساختمان می‌شود. رعایت این مقررات، علاوه بر کاهش مشکلات پارک خودرو، تأثیر مستقیمی بر ارزش ملک نیز دارد؛ چرا که واحدهای دارای پارکینگ اصولی و استاندارد معمولاً از قیمت بالاتری برخوردارند و در بازار املاک، گزینه‌های جذاب‌تری محسوب می‌شوند.

یکی دیگر از موضوعات مهم در این زمینه، مسئله خرید و اجاره پارکینگ در مجتمع‌های مسکونی و تجاری است. در برخی ساختمان‌ها، مالکان دارای حق خرید یا اجاره پارکینگ به‌صورت مجزا هستند که این موضوع، بسته به موقعیت جغرافیایی و میزان تقاضا، قیمت‌های متفاوتی را شامل می‌شود. همچنین، برخی ساختمان‌ها دارای پارکینگ‌های موسوم به “مزاحم” هستند که استفاده از آن‌ها ممکن است محدودیت‌هایی برای سایر ساکنان ایجاد کند. این نوع پارکینگ‌ها که معمولاً در فضاهای کم‌عرض یا مسیرهای عبوری قرار دارند، می‌توانند باعث بروز اختلافات میان همسایگان شوند، به‌ویژه در مواقعی که دسترسی به خودروها دشوار یا وابسته به جابه‌جایی دیگر وسایل نقلیه باشد.

بنابراین، آگاهی از قوانین و مقررات مربوط به پارکینگ، از جمله استانداردهای طراحی، تأثیر پارکینگ بر قیمت ملک، شرایط خرید و اجاره، و مشکلات احتمالی آن، برای هر شهروندی ضروری است. درک صحیح این موضوعات نه‌تنها به کاهش تنش‌ها و مشکلات میان ساکنان کمک می‌کند، بلکه موجب بهبود کیفیت زندگی در محیط‌های شهری و افزایش نظم در مدیریت فضاهای عمومی می‌شود.

1. تأمین پارکینگ مسکونی چیست؟

طبق ضوابط و قوانین طرح تفصیلی شهر تهران، تأمین پارکینگ مناسب برای تمامی ساختمان‌ها و مجتمع‌های مسکونی و تجاری الزامی است. این الزام به منظور کاهش مشکلات ناشی از کمبود فضای پارک، جلوگیری از بروز تنش‌های اجتماعی و افزایش رفاه شهروندان در نظر گرفته شده است. برای تأمین پارکینگ در مجتمع‌های مسکونی و تجاری، اصول و مقررات خاصی وجود دارد که رعایت آن‌ها در هنگام طراحی و ساخت بنا ضروری است.

یکی از نکات مهم در این زمینه، تعیین حداقل تعداد پارکینگ موردنیاز برای هر ساختمان بر اساس تعداد کاربران آن است. به این معنا که تعداد واحدهای پارکینگ باید متناسب با تعداد ساکنان و نوع کاربری ساختمان باشد. علاوه بر این، در برخی موارد، از پارکینگ‌های موسوم به “مزاحم” استفاده می‌شود. این نوع پارکینگ‌ها به گونه‌ای طراحی می‌شوند که در شرایط خاص، اجازه تردد خودروی مزاحم را فراهم کنند، اما ممکن است در مواقعی موجب ایجاد محدودیت در دسترسی سایر خودروها شوند.

در صورتی که امکان احداث پارکینگ‌های موردنیاز در یک ساختمان وجود نداشته باشد، قوانین شهری این اجازه را می‌دهند که در شعاع ۲۵۰ متری از محل موردنظر، فضایی برای پارکینگ در نظر گرفته شود. این راهکار می‌تواند به‌عنوان یک گزینه جایگزین برای رفع مشکلات ناشی از کمبود فضا در نظر گرفته شود. با این حال، اجرای چنین راهکاری نیازمند بررسی دقیق ضوابط و اخذ مجوزهای لازم از شهرداری و سایر نهادهای مرتبط است.

برای آن دسته از سازندگانی که امکان تأمین پارکینگ کافی در ساختمان‌های خود را ندارند، شهرداری و شورای شهر می‌توانند با جذب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی، اقدام به احداث پارکینگ‌های محلی کنند. در بافت‌های فرسوده و متراکم شهری، یکی از بهترین روش‌های تأمین پارکینگ، استفاده از پارکینگ‌های مکانیزه است. این نوع پارکینگ‌ها به دلیل اشغال حداقل فضا و سرعت بالای اجرا، می‌توانند یک راهکار مؤثر برای حل مشکلات پارک خودرو در مناطق پرجمعیت باشند.

اجرای پارکینگ‌های مکانیزه و محلی نه‌تنها از مشکلات مربوط به کمبود پارکینگ می‌کاهد، بلکه از ایجاد تنش میان ساکنان جلوگیری کرده و با جذب سرمایه از بخش خصوصی، به رونق اقتصادی و حمایت از تولید داخلی نیز کمک می‌کند. بنابراین، آگاهی و رعایت مقررات مربوط به تأمین پارکینگ، علاوه بر کاهش مشکلات حمل‌ونقل و ترافیک، نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی شهری دارد.

2. ضوابط مختلف تأمین پارکینگ مسکونی

با توجه به رشد روزافزون شهرنشینی و افزایش تعداد خودروها، تأمین پارکینگ در ساختمان‌های مسکونی و غیرمسکونی به یکی از مهم‌ترین چالش‌های شهرهای بزرگ، ازجمله تهران، تبدیل شده است. برای جلوگیری از مشکلات ناشی از کمبود فضای پارک و ساماندهی وضعیت پارکینگ‌ها، قوانین و ضوابط متعددی توسط شهرداری تدوین شده است. این ضوابط، به‌منظور ایجاد یک سیستم منظم و استاندارد در تأمین پارکینگ، شامل جزئیات مختلفی در زمینه موقعیت، ابعاد، نحوه دسترسی و کاربری فضاهای پارکینگ هستند.

بر اساس آخرین دستورالعمل‌های شهرداری تهران، در مواردی که پارکینگ‌های مربوط به واحدهای مسکونی یا غیرمسکونی یک ساختمان خارج از آن و در پارکینگ‌های اختصاصی دارای سند رسمی تأمین شوند، ثبت اطلاعات دقیق این پارکینگ‌ها در اسناد ثبتی الزامی است. این اطلاعات شامل شماره پارکینگ، نام مالک و حدود اربعه آن بوده و باید در صورت‌جلسات مربوط به واحد موردنظر نیز قید شود. اجرای این مقررات باعث می‌شود که از بروز اختلافات حقوقی و ادعاهای نابه‌جا در خصوص مالکیت و حق استفاده از پارکینگ جلوگیری شود و ساکنان ساختمان‌ها بتوانند از حق خود در این زمینه با اطمینان بیشتری بهره‌مند شوند.

برای تشویق سازندگان به تأمین تعداد کافی پارکینگ در ساختمان‌ها، قوانینی در نظر گرفته شده است که بر اساس آن، پارکینگ‌هایی که شرایط استاندارد را داشته باشند، برای ساکنان ساختمان مجاز محسوب می‌شوند. از جمله این شرایط، دسترسی مستقیم پارکینگ به گذری با حداقل عرض ۱۲ متر است که باید از توجیهات فنی کافی برخوردار باشد. این عرض استاندارد به دلیل سهولت در ورود و خروج خودروها و جلوگیری از بروز مشکلات ترافیکی در معابر شهری تعیین شده است. علاوه بر این، پارکینگ‌های تأمین‌شده باید دارای مشخصات فنی استاندارد باشند که شامل تعداد مناسب ورودی‌ها و خروجی‌ها، فضای کافی برای گردش خودروها، و عدم ایجاد محدودیت در سطح اشغال وسایل نقلیه می‌شود.

در برخی موارد، پارکینگ‌ها در طبقه همکف ساختمان‌ها طراحی می‌شوند. در چنین شرایطی، احداث برخی خدمات پشتیبان در این طبقه بلامانع است، مشروط بر آنکه عملکرد پارکینگ تحت تأثیر قرار نگیرد. این خدمات می‌توانند شامل فضاهای انباری، اتاق تأسیسات یا دیگر فضاهای موردنیاز ساکنان باشند که نباید مانع تردد آسان وسایل نقلیه شوند. رعایت این ضوابط علاوه بر افزایش کارایی فضاهای مسکونی، باعث بهینه‌سازی استفاده از زمین و جلوگیری از اتلاف فضا در ساختمان‌ها خواهد شد.

یکی از مهم‌ترین مسائل مربوط به تأمین پارکینگ، تأثیر آن بر ارزش ملک است. واحدهای ساختمانی که دارای پارکینگ استاندارد و کافی هستند، معمولاً ارزش بالاتری دارند و در بازار املاک از جذابیت بیشتری برخوردارند. از سوی دیگر، ساختمان‌هایی که فاقد پارکینگ مناسب هستند، نه‌تنها با مشکلات متعددی در زمینه فروش و اجاره مواجه می‌شوند، بلکه باعث ایجاد نارضایتی در میان ساکنان نیز خواهند شد. بنابراین، رعایت قوانین مربوط به تأمین پارکینگ نه‌تنها برای سازندگان و مالکان بلکه برای تمامی شهروندان ضروری است.

به‌طور کلی، قوانین تأمین پارکینگ به‌گونه‌ای تدوین شده‌اند که ضمن حفظ حقوق مالکان و ساکنان ساختمان‌ها، از ایجاد مشکلات ناشی از کمبود فضاهای پارک در معابر شهری جلوگیری شود. آگاهی از این ضوابط و رعایت آن‌ها در مراحل طراحی و ساخت بنا، می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی شهری و کاهش تنش‌های اجتماعی ناشی از کمبود پارکینگ کمک کند.

3. ضوابط تأمین پارکینگ در پهنه سکونت (بند ۱۲-۲ طرح تفصیلی)

در فصل دوم طرح تفصیلی شهر تهران، بخش دوازدهم به بررسی ضوابط مربوط به تأمین پارکینگ در تمامی پهنه‌ها پرداخته است. با توجه به اهمیت این موضوع در پهنه سکونت، رعایت این ضوابط برای کلیه سازندگان و مالکان ساختمان‌های مسکونی ضروری است. هدف از این مقررات، تأمین فضای کافی برای پارک خودروها، جلوگیری از مشکلات ترافیکی و بهبود کیفیت زندگی شهری است.

1.3. تعداد پارکینگ مورد نیاز برای واحدهای مسکونی

بر اساس این ضوابط، تأمین پارکینگ برای تمامی واحدهای مسکونی، به‌استثنای قطعاتی که مساحت آن‌ها کمتر از ۶۰ مترمربع است، الزامی بوده و تعداد پارکینگ مورد نیاز بر اساس زیربنای خالص هر واحد مسکونی تعیین می‌شود. مطابق با جدول شماره (۶) طرح تفصیلی:

• برای واحدهای مسکونی با زیربنای حداکثر ۱۵۰ مترمربع، تأمین یک پارکینگ الزامی است.
• برای واحدهای با زیربنای ۱۵۰ تا ۲۵۰ مترمربع، تأمین دو پارکینگ ضروری است.
• برای واحدهای با زیربنای بیش از ۲۵۰ مترمربع، حداقل سه پارکینگ مورد نیاز است.

این ضوابط به‌منظور مدیریت بهینه فضای پارک خودروها و جلوگیری از ازدحام در محوطه ساختمان‌ها و معابر شهری تدوین شده است.

2.3. تعداد پارکینگ مورد نیاز برای خدمات پشتیبان سکونت

علاوه بر واحدهای مسکونی، کاربری‌های تجاری، اداری، خدماتی و ورزشی واقع در پهنه‌های سکونتی نیز موظف به تأمین پارکینگ بر اساس جدول شماره (۷) هستند. به‌عنوان نمونه:

• برای یک واحد تجاری با زیربنای مفید تا ۲۵ مترمربع، تأمین یک پارکینگ الزامی است.
• برای واحد تجاری با زیربنای ۵۰ مترمربع، حداقل دو پارکینگ باید در نظر گرفته شود.

این مقررات برای جلوگیری از کمبود فضای پارک در اطراف مراکز تجاری و اداری تدوین شده و به کاهش ترافیک در مناطق مسکونی کمک می‌کند.

3.3. تبصره‌های مهم در مورد تأمین پارکینگ در پهنه سکونت

علاوه بر قوانین کلی تأمین پارکینگ، چندین تبصره مهم نیز در این زمینه وجود دارد که رعایت آن‌ها الزامی است:

۱. ممنوعیت توسعه رمپ پارکینگ به خارج از زمین ملک
طبق تبصره (۳)، احداث رمپ‌های دسترسی به پارکینگ در خارج از مرز پلاک‌ها، ازجمله در فضای عمومی مانند پیاده‌رو، کاملاً ممنوع است. این قانون برای جلوگیری از اشغال فضاهای عمومی و ایجاد مانع در مسیر عابران پیاده وضع شده است.

۲. الزام تفکیک مسیرهای ورودی پیاده و پارکینگ
بر اساس تبصره (۴)، در املاک و اراضی با عرض برابر یا بیشتر از ۶ متر، مسیر ورودی به فضای پارکینگ (رمپ) و ورودی پیاده ساختمان باید کاملاً مجزا باشد. به‌عبارت‌دیگر، در ساختمان‌هایی با عرض حداقل ۱۲ متر، علاوه بر ورودی پارکینگ، ورودی مستقل برای عابران در نظر گرفته می‌شود.

۳. مناسب‌سازی فضای پارکینگ برای افراد دارای ناتوانی جسمی و حرکتی
طبق تبصره (۵)، چیدمان فضای پارکینگ باید به‌گونه‌ای باشد که امکان تردد آسان برای افراد دارای ناتوانی جسمی و حرکتی فراهم شود. این ضابطه مطابق مقررات ملی ساختمان و مصوبات شورای عالی شهرسازی و معماری ایران تدوین شده و رعایت آن در تمامی پروژه‌های جدید الزامی است.

4.3. ضوابط کلی تأمین پارکینگ برای ساختمان‌های مسکونی و غیرمسکونی

در مواردی که پارکینگ هر واحد (مسکونی یا غیرمسکونی) در خارج از ملک تأمین شود، قوانین سخت‌گیرانه‌ای برای ثبت اطلاعات آن در اسناد ثبتی وجود دارد:

• طبق تبصره (۲)، اگر پارکینگ یک ساختمان در فضای اختصاصی یا عمومی خارج از آن تأمین شود، باید شماره پارکینگ، نام مالک و حدود اربعه آن در اسناد ثبتی و صورت‌جلسه تفکیکی قید شود. این پارکینگ‌ها فقط در شعاع ۲۵۰ متری ملک قابل تأمین هستند.
• مطابق تبصره (۳)، در ساختمان‌هایی که دارای چندین نوع کاربری (مسکونی، تجاری، اداری و …) هستند، تعداد پارکینگ مورد نیاز برابر مجموع حداقل تعداد پارکینگ‌های مورد نیاز برای هر یک از این کاربری‌ها خواهد بود. برای مثال، در ساختمانی که شامل ۱۰ واحد مسکونی ۱۰۰ متری و دو واحد تجاری ۵۰ متری باشد، باید ۱۴ پارکینگ تأمین شود.
• بر اساس تبصره (۴)، واحدهایی مانند آژانس‌های تاکسی، نمایشگاه‌های خودرو و مشاغل مشابه که نیاز به پارکینگ اختصاصی دارند، موظف‌اند پارکینگ مورد نیاز را در داخل یا خارج از ملک خود تأمین کنند.
• طبق تبصره (۵)، ادارات، بیمارستان‌ها، سازمان‌های دولتی و خصوصی که مراجعین زیادی دارند، در زمان احداث یا بازسازی ساختمان خود ملزم به تأمین ۳۰ درصد پارکینگ مازاد بر تعداد مورد نیاز برای مراجعین هستند. این پارکینگ‌ها می‌توانند در محل ساختمان یا در پارکینگ‌های عمومی تا شعاع ۲۵۰ متری تأمین شوند.
• تبصره (۶) نیز تأکید دارد که فروشگاه‌ها و مجموعه‌های بزرگ، بر اساس تأیید کمیسیون ماده پنج، موظف به تأمین ۲ پارکینگ به ازای هر ۱۰۰ مترمربع زیربنای مفید خود هستند. برای مثال، یک فروشگاه با ۱۰۰۰ مترمربع زیربنا باید حداقل ۲۰ واحد پارکینگ تأمین کند تا فضای کافی برای مشتریان فراهم باشد.

ضوابط تأمین پارکینگ در پهنه‌های سکونت، با هدف ایجاد تعادل در عرضه و تقاضای فضای پارک، جلوگیری از ازدحام معابر و بهبود کیفیت زندگی شهروندان تدوین شده است. رعایت این ضوابط نه‌تنها باعث افزایش ارزش ملک و سهولت استفاده ساکنان از فضاهای مسکونی و تجاری می‌شود، بلکه از مشکلات ترافیکی و اشغال غیرمجاز فضاهای عمومی نیز جلوگیری می‌کند. آگاهی و پایبندی به این قوانین، به ایجاد شهری منظم‌تر و کارآمدتر برای همه ساکنان کمک خواهد کرد.

4. پارکینگ مازاد و ضوابط آن

در این بخش از مقاله، پیش از این که به بررسی تأمین حداقل تعداد پارکینگ‌ها پرداخته‌ایم، اکنون به موضوع پارکینگ مازاد می‌پردازیم. سوالی که ممکن است برای بسیاری از افراد مطرح شود این است که منظور از پارکینگ مازاد چیست و آیا برای احداث آن ضوابط خاصی وجود دارد؟

بر اساس تبصره ۷ طرح تفصیلی شهر تهران، احداث پارکینگ مازاد بر تعداد پارکینگ‌های موردنیاز به استثنای باغات و پهنه G مجاز است، اما باید شرایط و محدودیت‌هایی رعایت شود. طبق این تبصره، پارکینگ مازاد باید حداکثر تا دو برابر تعداد پارکینگ‌های مورد نیاز هر واحد مسکونی یا تجاری در نظر گرفته شود. این بدان معناست که نمی‌توان تعداد پارکینگ‌های ساخته شده را بیشتر از دو برابر تعداد پارکینگ‌های لازم افزایش داد، مگر آن که مجوزهای قانونی لازم از مراجع مربوطه اخذ شده باشد.

برای مثال، فرض کنید ساختمانی با ۵ واحد مسکونی ۱۰۰ متری وجود دارد. طبق ضوابط، باید برای هر واحد مسکونی یک پارکینگ تأمین شود که در مجموع ۵ پارکینگ نیاز است. اما بر اساس ضوابط ساخت پارکینگ مازاد، سازنده می‌تواند حداکثر تا دو برابر تعداد پارکینگ‌های مورد نیاز هر واحد (یعنی ۱۰ پارکینگ) بسازد. در نتیجه، در صورتی که تعداد پارکینگ‌های ساخته شده از ۱۰ عدد بیشتر شود، شهرداری باید جریمه‌ای برای پارکینگ‌های اضافی اعمال کند. این جریمه‌ها به منظور جلوگیری از استفاده بیش از حد از فضای شهری و همچنین حفظ تعادل در تأمین امکانات عمومی در نظر گرفته شده‌اند.

علاوه بر این، ساخت پارکینگ مازاد باید در طبقات زیرزمین و مطابق با ضوابط فضایی مخصوص به هر نوع پهنه انجام شود. به طور خاص، پارکینگ‌های مازاد در زیرزمین اول می‌توانند معادل سطح اشغال طبقه همکف باشند. در زیرزمین‌های منفی ۲ و پایین‌تر نیز محدودیت‌هایی برای مساحت پارکینگ‌ها وجود دارد. به عنوان مثال، در پهنه‌های R، حداکثر ۸۰ درصد مساحت زمین می‌تواند به پارکینگ‌های مازاد اختصاص یابد و در پهنه‌های مختلط و فعالیت‌های مشابه، این میزان می‌تواند به ۱۰۰ درصد برسد، البته این موارد باید با رعایت سایر ضوابط و اخذ مجوزهای قانونی صورت گیرد.

در نهایت، نکته‌ای که باید در نظر گرفت این است که علاوه بر رعایت قوانین مرتبط با ساخت پارکینگ مازاد، برای حفظ فضای سبز شهری نیز ضوابط خاصی تعیین شده است. در صورتی که زمین یا ملک مورد نظر درختان یا فضای سبز داشته باشد، این فضا باید حفظ شده و تغییرات یا احداث پارکینگ باید به گونه‌ای انجام شود که کمترین آسیب به محیط زیست وارد شود. در نتیجه، این ضوابط به منظور بهینه‌سازی استفاده از فضای شهری و ایجاد توازنی میان نیاز به پارکینگ و حفظ فضای سبز طراحی شده‌اند.

5. ضوابط پارکینگ مزاحم یا پشت سر هم

پارکینگ مزاحم نوعی از پارکینگ است که در آن دو یا چند خودرو به صورت پشت سر هم پارک می‌کنند. به عبارت دیگر، برای خروج یکی از خودروها، لازم است که خودروهای دیگر جابجا شوند. این نوع پارکینگ در مواقعی که فضا محدود است یا در مناطقی که زمین کمی برای پارک خودرو وجود دارد، می‌تواند یک راهکار برای استفاده بهینه از فضای موجود باشد. با این حال، باید توجه داشت که این نوع پارکینگ ممکن است برای ساکنان مشکل‌ساز شود، چرا که به خروج و ورود خودروها بستگی به جابجایی دیگر خودروها دارد، که می‌تواند باعث مزاحمت برای دیگر ساکنان شود.

در راستای مدیریت استفاده از فضا در شهرها و پیشگیری از مشکلات احتمالی ناشی از پارکینگ‌های مزاحم، طرح‌های تفصیلی مختلفی برای این نوع پارکینگ‌ها وضع شده است. طبق تبصره 1 بند 12-2 طرح تفصیلی، احداث پارکینگ‌های مزاحم تنها تحت شرایط خاصی مجاز است. به طور خاص، در مناطق بازآفرینی شهری یا بافت‌های فرسوده، می‌توان پارکینگ‌های مزاحم را به صورت “یک به یک” برای هر واحد مسکونی احداث کرد. این بدان معناست که می‌توان فقط یک پارکینگ مزاحم برای هر واحد مسکونی در نظر گرفت و در صورتی که پارکینگ مزاحم بیش از یک واحد را تحت تأثیر قرار دهد، این امر طبق ضوابط طرح تفصیلی غیرمجاز خواهد بود. به عبارت ساده‌تر، اگر این نوع پارکینگ برای بیش از یک واحد مزاحمت ایجاد کند، احداث آن قابل قبول نخواهد بود.

برای مثال، اگر یک مجتمع مسکونی در یک منطقه بافت فرسوده قرار داشته باشد، می‌توان برای هر واحد مسکونی یک پارکینگ مزاحم تخصیص داد، به گونه‌ای که تنها یک خودرو مزاحم برای واحد مورد نظر ایجاد کند. این موضوع به ویژه در بافت‌های فرسوده که به دلیل ساختار قدیمی و محدودیت فضا با مشکلاتی در تأمین پارکینگ مواجه هستند، اهمیت زیادی پیدا می‌کند. با این حال، در صورتی که پارکینگ مزاحم به گونه‌ای طراحی شود که موجب مزاحمت برای چند واحد مسکونی شود، ساخت آن غیرمجاز خواهد بود.

در سایر مناطق و پهنه‌های دیگر شهر، ضوابط طرح تفصیلی اجازه می‌دهد که پارکینگ مزاحم برای یک واحد مسکونی ساخته شود، مشروط بر این که این پارکینگ فقط مختص همان واحد باشد و برای واحدهای دیگر مشکلی ایجاد نکند. به این معنی که این نوع پارکینگ باید در یک فضای اختصاصی و محدود برای یک واحد مسکونی طراحی شود و نباید برای دیگر واحدها تداخلی ایجاد کند. همچنین، بر اساس تبصره 1 بند 12-2، استفاده از پارکینگ مزاحم در صورتی مجاز است که واحد مسکونی پس از استفاده از آن تغییر کاربری ندهد و تبدیل به واحدهای کوچکتر نگردد.

این نکته حائز اهمیت است که طرح تفصیلی به وضوح تأکید دارد که پارکینگ‌های مزاحم نباید در طولانی‌مدت برای ساکنان سایر واحدها مزاحمت ایجاد کنند. به همین دلیل، علاوه بر شرایط خاص برای مناطق بافت فرسوده، در مناطق دیگر نیز احداث این نوع پارکینگ‌ها تحت شرایط مشخص و با محدودیت‌های خاص مجاز است. هدف از این ضوابط جلوگیری از تداخل کاربری‌ها و حفظ راحتی و آسایش ساکنان است.

در نهایت، یکی از اهداف اصلی این ضوابط، استفاده بهینه از زمین و جلوگیری از ایجاد اختلالات ترافیکی در مناطق مسکونی است. به طور کلی، اگرچه پارکینگ‌های مزاحم می‌توانند به عنوان یک راه‌حل برای تأمین نیاز به پارکینگ در مناطقی با فضای محدود به کار روند، اما باید با دقت و در چارچوب قوانین خاص احداث شوند تا از ایجاد مشکلات برای ساکنان جلوگیری شود. این اقدامات همچنین به بهبود کیفیت زندگی شهری و ارتقاء نظم شهری کمک خواهد کرد.

6. ابعاد استاندارد پارکینگ طبق طرح تفصیلی

در طرح تفصیلی، ابعاد استاندارد پارکینگ‌ها به نحوی تعیین شده که برای هر واحد مسکونی فضای مناسب برای پارک خودرو تأمین گردد. این ابعاد به گونه‌ای طراحی شده‌اند که علاوه بر رفاه ساکنان، ایمنی و دسترسی آسان به پارکینگ‌ها را نیز تضمین کنند. در ادامه، ابعاد استاندارد برای انواع مختلف پارکینگ‌های مسقف و غیرمسقف، متناسب با تعداد واحد مسکونی، آمده است:

• برای یک واحد مسکونی: فضای خالص ۵ × ۲.۵ متر
• برای دو واحد مسکونی: فضای خالص ۵ × ۴.۵ متر
• برای سه واحد مسکونی: فضای خالص ۵ × ۶.۵ متر

همچنین، عرض مفید راه عبوری پارکینگ‌ها، که فضای مسیر حرکت خودروها را مشخص می‌کند، باید حداقل ۳ متر باشد. به ازای هر واحد خودرو اضافی در پارکینگ، به این عرض حداقل ۲ متر اضافه می‌شود.

1.6. جدول ابعاد پارکینگ

تعداد واحد پارکینگ	حداقل فضای خالص (متر)	عرض مفید راه عبوری (متر)
۱ واحد	۵ × ۲.۵	۳
۲ واحد	۵ × ۴.۵	۳
۳ واحد	۵ × ۶.۵	۳

2.6. ضوابط پارکینگ معلولان و پارکینگ‌های عمومی

در خصوص پارکینگ‌های معلولان، حداقل عرض مفید لازم برای هر پارکینگ باید ۳.۵ متر باشد. علاوه بر این، برای هر واحد پارکینگ اضافی که برای معلولان تخصیص می‌یابد، ۳ متر به عرض مفید پارکینگ اضافه می‌شود. برای پارکینگ‌های عمومی نیز، ضوابط و مقررات خاص مربوط به آن‌ها باید رعایت گردد.

3.6. ضوابط عرض پارکینگ

در صورتی که پارکینگ به‌صورت استاندارد برای یک خودرو طراحی شده باشد، باید دارای طول ۵ متر و عرض ۲.۵ متر باشد. حال اگر پارکینگ برای دو خودرو در نظر گرفته شود، بر اساس ضوابط، باید فضای کافی برای باز شدن درب خودروها در نظر گرفته شود. برای دو خودرو، فضای عرضی مجموعاً به ۴.۵ متر افزایش می‌یابد، به این دلیل که درب‌های خودروها به‌طور همزمان باز نمی‌شوند. در نتیجه، به‌جای تخصیص ۲.۵ متر برای هر خودرو، مجموعاً ۴.۵ متر برای دو خودرو در نظر گرفته می‌شود.

4.6. محاسبه فضا در صورت وجود ستون‌ها یا دیوارها

اگر دو طرف پارکینگ‌ها به ستون محدود شود، فضای مورد نیاز برای پارکینگ بیشتر خواهد شد. در این حالت، برای محاسبه فضای لازم برای چندین پارکینگ کنار هم، از فرمول زیر استفاده می‌شود:

• فضای کل پارکینگ = (0.5 × تعداد فاصله بین خودروها) − (۲.۵ × تعداد پارکینگ‌ها)

برای مثال، برای ۴ پارکینگ کنار هم، فضای مورد نیاز معادل ۸.۵ متر خواهد بود، زیرا به ازای هر خودرو باید ۲ متر به فضای کل افزوده شود.

اگر پارکینگ‌ها در دو طرف دیوار قرار گیرند، ضوابط تغییر می‌کند. به دلیل محدود شدن فضای پارکینگ در اثر وجود دیوار در دو طرف، برای هر دیوار باید ۲۵ سانتی‌متر به فضای عرضی پارکینگ افزوده شود. برای مثال، اگر برای ۳ خودرو فضای مورد نیاز ۶.۵ متر باشد، با وجود دیوار در دو طرف، این مقدار باید به ۷ متر افزایش یابد.

ضوابط طراحی پارکینگ‌ها در طرح تفصیلی به گونه‌ای تدوین شده‌اند که از یک طرف فضای کافی برای پارک خودرو فراهم آید و از طرف دیگر، دسترسی راحت و ایمن به پارکینگ‌ها تأمین گردد. رعایت ابعاد استاندارد برای پارکینگ‌ها و همچنین تنظیم فضای راه عبوری برای خودروها، برای جلوگیری از بروز مشکلات ترافیکی و مزاحمت‌های احتمالی ضروری است. همچنین، در صورت نیاز به پارکینگ برای معلولان یا پارکینگ‌های عمومی، باید ضوابط ویژه آن‌ها رعایت شود تا تمامی افراد بتوانند از فضای پارکینگ بهره‌برداری کنند.

7. ابعاد پارکینگ طبق مبحث ۴ مقررات ملی ساختمان

در مبحث ۴ مقررات ملی ساختمان، ابعاد پارکینگ‌ها به گونه‌ای تعیین شده است که از یک طرف فضای مناسب برای پارک خودروها فراهم شود و از طرف دیگر، دسترسی و ایمنی پارک خودروها در پارکینگ‌ها بهینه گردد. ابعاد استاندارد پارکینگ‌ها برای شرایط مختلف به شرح زیر است:

1. پارکینگ برای دو خودرو که کنار یکدیگر پارک می‌کنند:
   در این حالت، ابعاد مورد نیاز برای هر خودرو به صورت استاندارد ۲.۵ × ۵ متر است. این ابعاد برای هر خودرو به‌طور مستقل در نظر گرفته شده‌اند تا فضای کافی برای پارک و خروج خودرو فراهم باشد.
2. پارکینگ برای دو خودرو که پشت سر یکدیگر پارک می‌کنند:
   در این حالت، ابعاد استاندارد برای هر خودرو باید ۲.۵ × ۶ متر باشد. این ابعاد به‌ویژه برای پارکینگ‌هایی که خودروها در طول پارک شده و یکی از خودروها باید برای خروج دیگری جابجا شود، مناسب است.
3. توقفگاه‌های سرپوشیده و فاصله ستون‌ها:
   در صورتی که توقفگاه‌های سرپوشیده طراحی شوند، و فاصله محور ستون‌ها ۵ متر و فاصله داخلی بین دو ستون حداقل ۴.۵ متر باشد، می‌توان دو خودرو را در این فضا پارک کرد. اگر تعداد خودروها بیشتر شود، برای هر خودرو ۲.۵ متر به فاصله داخلی ستون‌ها اضافه می‌شود، که این فضا به‌راحتی قابل تنظیم است.

1.7. تفاوت مبحث ۴ مقررات ملی با طرح تفصیلی

یکی از تفاوت‌های اصلی بین ابعاد پارکینگ در مبحث ۴ مقررات ملی ساختمان و طرح تفصیلی، در اندازه فضای اضافی مورد نیاز برای هر خودرو است. طبق طرح تفصیلی، به ازای اضافه شدن هر خودرو، ۲ متر به فضای پارکینگ اضافه می‌شود، اما در مبحث ۴ مقررات ملی ساختمان، این عدد ۲.۵ متر است. این تفاوت ممکن است تأثیرات مهمی بر طراحی پارکینگ‌ها و نحوه استفاده از فضای شهری داشته باشد.

2.7. ابعاد پارکینگ برای خودروهای معلول

در صورتی که توقف خودروهای معلول در پارکینگ‌های خصوصی الزامی باشد، ابعاد پارکینگ باید به‌گونه‌ای طراحی شود که مانعی برای باز شدن درب خودرو وجود نداشته باشد. ابعاد لازم برای پارکینگ خودروهای معلول ۳.۵ × ۵ متر است، و اگر در دو طرف پارکینگ دیوار یا مانع وجود داشته باشد، باید به ازای هر طرف ۰.۲۵ متر به عرض پارکینگ اضافه شود. این ضابطه به‌ویژه برای بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها و ساختمان‌های اداری که نیاز به دسترسی راحت و بدون مانع برای افراد معلول دارند، ضروری است.

3.7. ضوابط پارکینگ‌های دارای دیوار

در صورتی که دو طرف محل توقف در پارکینگ‌ها دیوار باشد، ابعاد استاندارد برای پارکینگ‌ها باید به صورت عرض حداقل ۳ متر و طول ۵ متر در نظر گرفته شود. این ابعاد به‌ویژه در شرایطی که فضای اطراف پارکینگ محدود است، ضروری است تا از بروز مشکلات در حرکت خودرو جلوگیری شود.

4.7. حداقل عرض مسیر رفت‌وآمد

در پارکینگ‌های بزرگ و متوسط، حداقل عرض مسیر رفت‌وآمد باید ۵ متر باشد تا فضای کافی برای عبور خودروها فراهم گردد. در پارکینگ‌های کوچک‌تر، حداقل عرض مسیر رفت‌وآمد باید هم‌اندازه عرض شیبراه ۳ متر باشد. این ضوابط برای اطمینان از دسترسی آسان و ایمن به پارکینگ‌ها و جلوگیری از بروز مشکلات ترافیکی در داخل پارکینگ‌ها طراحی شده‌اند.

ضوابط تعیین شده در مبحث ۴ مقررات ملی ساختمان و تفاوت‌های آن با طرح تفصیلی، به‌طور کلی به این هدف می‌پردازد که پارکینگ‌ها به نحوی طراحی شوند که هم فضای کافی برای پارک خودروها فراهم گردد و هم حرکت ایمن و بدون مشکل در داخل پارکینگ‌ها صورت گیرد. رعایت این ضوابط، به ویژه در طراحی پارکینگ‌های مناسب برای افراد معلول و پارکینگ‌های عمومی، اهمیت ویژه‌ای دارد.

8. شیب و شعاع گردش پارکینگ

1.8. شیب و رمپ پارکینگ طبق طرح تفصیلی

در طراحی رمپ پارکینگ، به دو نوع شیب مثبت و منفی اشاره می‌شود. شیب مثبت به حالتی اطلاق می‌شود که رمپ به سمت بالا حرکت می‌کند و شیب منفی برای حرکت به سمت پایین است. در طراحی رمپ‌های پارکینگ، رعایت ضوابط نورگیری زیرزمین و سایر مقررات بلامانع است. اما برای اینکه رمپ‌ها به درستی و ایمن عمل کنند، دو تبصره مهم در طرح تفصیلی به شرح زیر وجود دارد:

• تبصره (۱):
  حداکثر شیب رمپ دسترسی برای پارکینگ‌های خصوصی ۱۵ درصد و برای پارکینگ‌های عمومی ۱۲ درصد است. برای درک بهتر این موضوع، فرض کنید که ارتفاع یک پارکینگ ۲.۵ متر است. اگر قرار باشد رمپ طوری طراحی شود که به اندازه ۲.۵ متر به سمت پایین برود، باید مقدار تانژانت زاویه (α) که برابر با شیب رمپ است، کمتر از یا مساوی ۱۵ درصد باشد. در این صورت، طول رمپ برابر با ۲.۵ متر تقسیم بر ۰.۱۵ می‌شود که برابر با ۱۶.۶ متر است. این طول ممکن است در بسیاری از زمین‌ها قابل اجرا نباشد، زیرا طول زمین برای چنین رمپی کافی نخواهد بود. برای حل این مشکل، می‌توان تراز کف پارکینگ را کمی بالاتر از سطح در نظر گرفت، مثلاً در حدود ۱.۲- تا ۱.۳+ متر، که باعث می‌شود افراد پیاده برای ورود به طبقه همکف، چند پله بالا بروند. در این حالت، برای محاسبه طول رمپ باید ۱.۳ متر را تقسیم بر ۰.۱۵ کرد که نتیجه آن ۸.۶ متر می‌شود، که نسبت به محاسبه قبلی منطقی‌تر است.
• تبصره (۲):
  شعاع گردش رمپ برای پارکینگ‌های غیر عمومی، برای خودروهای سواری حداقل ۶.۵ متر است. این شعاع از مرکز یا آکس رمپ قوسی اندازه‌گیری می‌شود. در مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان، این مقدار به ۶.۷۵ متر تغییر کرده است.

2.8. شیب و رمپ پارکینگ طبق مبحث ۴ مقررات ملی ساختمان

در مبحث ۴ مقررات ملی ساختمان، ضوابط مربوط به شیب و شعاع گردش رمپ‌ها به تفصیل آمده است که به شرح زیر است:

1. توقفگاه‌های عمومی:
   • برای توقفگاه‌های عمومی که رمپ‌های مسقف دارند و طول آن‌ها بیشتر از ۲۰ متر است، حداکثر شیب مجاز ۱۶ درصد است.
   • برای رمپ‌های مسقف با طول کمتر از ۲۰ متر، حداکثر شیب مجاز ۱۷ درصد است.
   • همچنین حداکثر شیب یک متر ابتدایی و یک متر انتهایی رمپ باید ۱۰ درصد یا کمتر باشد تا از برخورد کف خودرو با سطح جلوگیری شود.
2. توقفگاه‌های متوسط و بزرگ:
   • در توقفگاه‌های خصوصی متوسط و بزرگ، حداکثر شیب رمپ‌های روباز ۱۵ درصد است.
   • حداکثر شیب یک متر ابتدایی و انتهایی نیز باید ۱۰ درصد یا کمتر باشد.
3. توقفگاه‌های کوچک:
   • در توقفگاه‌های کوچک خصوصی، حداکثر شیب رمپ‌های مسقف ۱۷ درصد است، ولی همچنان حداکثر شیب یک متر ابتدایی و انتهایی باید ۱۰ درصد یا کمتر باشد.

3.8. شعاع گردش در پارکینگ‌ها

برای طراحی مسیرهای چرخش خودرو در پارکینگ‌ها، رعایت شعاع مناسب برای گردش خودروها ضروری است تا از بروز مشکلات در حرکت خودروها جلوگیری شود. این اصول به شرح زیر است:

• شعاع درونی مسیر چرخش:
  شعاع درونی مسیر چرخش خودرو در پارکینگ‌ها نباید کمتر از ۵ متر باشد تا خودروها بتوانند به راحتی گردش کنند.
• فضای گردش ۹۰ درجه:
  حداقل ابعاد فضای مورد نیاز برای گردش خودروها به صورت ۹۰ درجه باید ۵ × ۵ متر باشد تا خودروها بتوانند به راحتی در این فضا بچرخند و حرکت کنند.

در نهایت، رعایت ضوابط مربوط به شیب و شعاع گردش پارکینگ‌ها در طراحی رمپ‌ها و مسیرهای حرکت خودرو بسیار مهم است تا هم ایمنی کاربران تضمین شود و هم عملکرد پارکینگ‌ها بهینه گردد. این ضوابط، علاوه بر تامین ایمنی، به بهبود دسترسی و جلوگیری از مشکلات فنی مانند برخورد کف خودرو با سطح کمک می‌کند.

9. راه ورودی و رمپ پارکینگ طبق طرح تفصیلی

در طرح تفصیلی، ضوابط مربوط به راه ورودی و رمپ پارکینگ به منظور حفظ ایمنی و عملکرد بهینه پارکینگ‌ها مشخص شده است. این ضوابط به تفصیل به شرح زیر است:

1.9. تعداد ورودی‌های پارکینگ

• تنها یک راه ورودی برای پارکینگ از هر خیابان مجاز است.
• در صورتیکه عرض ملک ۲۵ متر یا بیشتر باشد، یا در موارد تجمیع دو قطعه زمین با مجموع عرض ۱۴ متر در پارکینگ‌های عمومی، امکان استفاده از دو درب ورودی برای پارکینگ مجاز است. این امر باید به اولویت تأمین پارکینگ ملک انجام شود.
• راه ورودی رمپ پارکینگ در فضای آزاد ساختمان می‌تواند ایجاد شود و جزء فضای پارکینگ محسوب نمی‌شود.

2.9. ضوابط تکمیلی برای رمپ‌های پارکینگ

• تبصره (۱):
  در قطعاتی که زیربنای پارکینگ بیش از ۱۰۰۰ مترمربع یا تعداد واحد پارکینگ بیش از ۲۵ واحد باشد، باید دو رمپ ورودی و خروجی به عرض مفید حداقل ۳.۵ متر برای هر یک، یا یک رمپ به عرض ۵ متر با رعایت ضوابط آیین‌نامه‌ها و مقررات ملی ساختمان تأمین شود.
• تبصره (۲):
  برای املاک جنوبی که عرض قطعه آن حداقل ۱۰ متر است، احداث رمپ در حیاط بلامانع است.
• تبصره (۳):
  خروجی اضطراری از پارکینگ به طبقات و فضاهای مشاعی باید از طریق پله فراهم باشد.
• تبصره (۴):
  دسترسی مستقیم به طبقات و فضاهای مشاعی از طریق پله از پارکینگ الزامی است. در صورت وجود آسانسور، دسترسی به پارکینگ باید هم از طریق پله و هم از طریق آسانسور امکان‌پذیر باشد.

3.9. ضوابط برای ورودی و خروجی در توقفگاه‌ها

• در توقفگاه‌های بزرگ عمومی، ایجاد ورودی و خروجی مجزا الزامی است.
• پهنای معبر ورودی و شیبراه در توقفگاه‌های بزرگ و توقفگاه‌های عمومی متوسط نباید کمتر از ۵ متر باشد.
• در توقفگاه‌های متوسط خصوصی، پهنای معبر ورودی و شیبراه نباید کمتر از ۳.۵ متر باشد.
• در توقفگاه‌های کوچک، حداقل عرض ورودی و شیبراه باید ۳ متر باشد.
• در توقفگاه‌های بزرگ و متوسط، باید حداقل دو راه خروج برای افراد پیاده طبق مبحث سوم مقررات ملی ساختمان وجود داشته باشد.

4.9. الزامات دیگر برای ورودی و شیبراه

• برای ورودی‌های خودرو در ساختمان‌های مسکونی، در زمین‌هایی که عرض آن‌ها حداقل ۲۰ متر باشد، ایجاد دو ورودی خودرو از معبر عمومی مجاز است. در صورتی که زمین حاصل از تجمیع اراضی باشد، ضوابط طرح‌های توسعه شهری ملاک قرار خواهد گرفت.
• ارتباط سواره‌رو حیاط یا معبر عمومی با شیبراه باید طبق تراز قرارگیری توقفگاه در ساختمان، با رعایت ضوابط شهرسازی و با شیب بالا رونده یا پایین رونده انجام شود.
• در توقفگاه‌های عمومی و توقفگاه‌های بزرگ و متوسط خصوصی، ارتفاع آزاد درب ورودی و خروجی خودرو باید حداقل ۲.۱ متر باشد.
• در توقفگاه‌های خصوصی کوچک، در صورت وجود ورودی مجزای دیگری برای اشخاص، پیش‌بینی ورودی و خروجی سواره به ارتفاع حداقل ۱.۹۵ متر الزامی است. در غیر این صورت، باید مطابق با حداقل ارتفاع ۲.۱ متر باشد.

5.9. محصورسازی و جداسازی پارکینگ

• در صورت دسترسی طبقات دیگر ساختمان به وسیله پله‌ها از پارکینگ خودرو، فضای توقفگاه باید از فضای پلکان به وسیله دیوار و فضای واسط محصور جدا شود.

ضوابط راه ورودی و رمپ پارکینگ طبق طرح تفصیلی و مبحث ۴ مقررات ملی ساختمان، به منظور بهبود عملکرد پارکینگ‌ها و تسهیل دسترسی به آن‌ها طراحی شده است. رعایت این ضوابط، به ویژه در مواردی مانند تعداد ورودی‌ها، ابعاد رمپ‌ها، و دسترسی اضطراری، از اهمیت زیادی برخوردار است تا هم ایمنی کاربران تأمین شود و هم پارکینگ‌ها به نحو مطلوب و با ظرفیت مناسب عمل کنند.

10. تعداد پارکینگ‌های مورد نیاز بر اساس متراژ

تعداد پارکینگ‌های مورد نیاز برای واحدهای مسکونی طبق ضوابط مشخص شده، به صورت زیر است:

1. واحدهای مسکونی کمتر از 150 متر مربع:

• یک پارکینگ برای هر واحد مسکونی نیاز است.

2. واحدهای مسکونی بین 150 تا 200 متر مربع:

• 1.5 پارکینگ برای هر واحد مسکونی نیاز است.

3. واحدهای مسکونی بیشتر از 200 متر مربع:

• دو پارکینگ برای هر واحد مسکونی نیاز است.

4. واحدهای مسکونی با تعداد فرد:

• در صورتی که تعداد واحدها فرد باشد، یک واحد از پارکینگ معاف است.

5. یک واحد مسکونی:

• در صورتی که یک واحد مسکونی باشد، احداث پارکینگ الزامی نیست، اما به ازای هر دو واحد مسکونی یک پارکینگ نیاز است و مساحت مورد نیاز برای پارکینگ باید حداقل 16 متر مربع باشد.

6. مجتمع‌های آپارتمانی تا 4 واحد مسکونی:

• برای هر دو واحد مسکونی باید یک پارکینگ احداث شود.

7. ساختمان‌های 4 واحد و کمتر:

• در ساختمان‌هایی با ۴ واحد یا کمتر، می‌توان از 32 متر مربع به عنوان مساحت پارکینگ استفاده کرد.

8. ساختمان‌های بیش از چهار واحد مسکونی:

• برای ساختمان‌های با بیش از چهار واحد مسکونی، باید تا چهار واحد پارکینگ به مساحت 50 متر مربع و به ازای هر واحد اضافی، یک پارکینگ دیگر فراهم شود.

این ضوابط به منظور مدیریت مناسب فضای پارکینگ و دسترسی راحت‌تر به آن‌ها در مجتمع‌های مسکونی طراحی شده است.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

در طراحی پارکینگ‌های مسکونی و عمومی، رعایت استانداردها و مقررات مختلف از اهمیت بالایی برخوردار است تا علاوه بر تأمین فضای مناسب برای توقف خودروها، ایمنی، دسترسی و راحتی ساکنان نیز در نظر گرفته شود. بر اساس ضوابط طرح تفصیلی و مقررات ملی ساختمان، ابعاد، شیب، شعاع گردش، تعداد ورودی‌ها و سایر ویژگی‌های پارکینگ‌ها به تفصیل مشخص شده است. ابعاد استاندارد پارکینگ‌ها بسته به تعداد واحدها متفاوت است.

به عنوان مثال، برای واحدهای مسکونی یک، دو و سه خودرو، به ترتیب ابعاد پارکینگ به صورت ۵ × ۲.۵ متر، ۵ × ۴.۵ متر و ۵ × ۶.۵ متر در نظر گرفته شده است. در صورت وجود ستون یا دیوار در اطراف پارکینگ، فضای لازم تغییر می‌کند و به ازای هر خودرو به فضای بیشتری نیاز خواهد بود. شیب رمپ‌های پارکینگ‌ها باید طبق استانداردهایی مثل حداکثر ۱۵ درصد برای پارکینگ‌های خصوصی و ۱۲ درصد برای پارکینگ‌های عمومی رعایت شود. همچنین شعاع گردش خودروها نیز باید حداقل ۶.۵ متر برای پارکینگ‌های خصوصی باشد و در صورت استفاده از رمپ‌های قوسی، شعاع گردش افزایش می‌یابد. این موارد به منظور حفظ ایمنی و راحتی در حرکت خودروها تعیین شده است. تنها یک راه ورودی برای پارکینگ از هر خیابان مجاز است، مگر اینکه ملک مساحت بیشتری داشته باشد.

در این صورت می‌توان دو ورودی برای پارکینگ ایجاد کرد. رمپ‌ها باید طبق ضوابط موجود و با عرض و شیب مناسب طراحی شوند تا دسترسی راحت به پارکینگ فراهم شود. تعداد پارکینگ‌های لازم برای واحدهای مسکونی متناسب با مساحت هر واحد و تعداد کل واحدها تعیین می‌شود. برای واحدهای کمتر از 150 متر مربع، یک پارکینگ نیاز است، و به ازای هر 150 متر مربع تا 200 متر مربع به 1.5 پارکینگ و برای واحدهای بزرگ‌تر از 200 متر مربع دو پارکینگ الزامی است. در ساختمان‌هایی با بیش از چهار واحد، تعداد پارکینگ‌ها باید با توجه به مقررات افزایش یابد.

رعایت این ضوابط و استانداردها باعث می‌شود که پارکینگ‌ها به گونه‌ای طراحی شوند که از نظر ابعاد، شیب، ورودی‌ها و تعداد پارکینگ‌ها، به‌طور بهینه از فضا استفاده کرده و مشکلات ترافیکی و دسترسی به پارکینگ به حداقل برسد. این اقدامات موجب بهبود کیفیت زندگی ساکنان و کاهش مشکلات ناشی از کمبود فضای پارکینگ در شهرها خواهد شد.