۱۰ نکته طلایی برای مطالعه بهتر

مقدمه

با کمک این مطلب می‌توانید هر نوع مطالعه‌ای اعم از درسی، غیردرسی و… را بهینه و هدفمند انجام دهید. رشد، در زندگی به عاملی به نام آموختن مرتبط است و بهترین زمینه یادگیری هم بدون شک مطالعه است.

متأسفانه خیلی از خانم‌ها به‌خصوص خانم‌های خانه‌دار به دلیل درگیرشدن با زندگی روزمره از مطالعه فاصله گرفته‌اند و هر از چند گاهی هم که به سراغ مطالعه می‌آیند به دلیل آن که بازه زمانی زیادی از آخرین فعالیت جدی ذهنی‌شان گذشته، آمادگی لازم را برای درک مطالب ندارند.

بسیاری از آقایان هم به علت درگیری زیاد و خستگی جسمی و روحی ناشی از زندگی بازدهی خوبی در مطالعه ندارند برای همین بعد از مدتی دیگر سراغی از مطالعه نمی‌گیرند مگر خواندن اخبار روزنامه‌ها.

دانش‌آموزان و دانشجویان هم با مشابه چنین مشکلی مواجه‌اند و در بعضی موارد تصور می‌کنند مطالعه زیاد و چندین و چندباره یک مبحث درسی، یعنی تضمین یادگیری بهتر و کسب نمره بالاتر. غافل از این که یادگیری با رعایت شیوه‌های صحیح مطالعه رابطه مستقیمی دارد.

1. از منابع آموزشی خوب استفاده کنید

در طول مطالعه برای کنکور دوره‌های مطالعاتی متفاوتی وجود دارد که شما برای داشتن مطالعه بهتر در هر دوره خاص باید از منابع درست آن دوره استفاده کنید. مشاوره شما می‌تواند این کتاب‌ها را هر زمان که لازم است به شما معرفی کند. در حین مطالعه این کتاب‌ها:

• قسمت‌های مهم متون را های‌لایت کنید.
• در مورد هر چیزی که نمی‌فهمید سؤال کنید و واژگان گیج‌کننده را سرچ کنید. برای خودتان فلش کارت درست کنید تا بعداً آن را داشته باشید.

2. یادداشت بردارید و مرور کنید، شکاف‌های یادگیری را با سرچ یا سؤال از معلم پر کنید

برای مطالعه بهتر و باکیفیت بیشتر در طول کلاس و در حین خواندن مطالب درسی، نکات کلیدی و موضوعاتی را که می‌خواهید بعداً بیشتر مطالعه کنید، یادداشت کنید. وقتی از مدرسه به خانه می‌روید، ایده خوبی است که یادداشت‌های روز خود را مرور کنید و سعی کنید بخش‌هایی را که به‌خوبی نیاموختید از منابع دیگری مثل درس‌نامه یا آموزش‌های آنلاین موجود بیاموزید. به‌طورکلی برای مطالعه بهتر و کیفیت بهتر مطالعه نباید اجازه دهید نقطه ابهامی درباره مفاهیم درس در ذهنتان وجود داشته باشد.

• بسیار مهم است که اطلاعات را در هفته‌ها و روزهای بعد از مطالعه مرور کنید. هرچه بیشتر اطلاعات را مرور کنید، بیشتر درونی شده و به‌خاطر سپردن آن آسان‌تر می‌شود و به‌این‌ترتیب شما باکیفیت بهتر مطالعه می‌کنید.

3. صحبت‌های معلم را ضبط کنید

درصورتی‌که توضیحات معلم خود را داشته باشید در صورت ایجاد ابهام می‌توانید به آن مراجعه کنید یا می‌توانید برای تکمیل جزوه‌های خود از آن استفاده کنید به‌این‌ترتیب شما مطالعه بهتری دارید.

• با معلم یا استاد خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که ضبط سخنرانی مشکلی ندارد.
• از این که صدای معلم خود را ضبط می‌کنید به‌عنوان بهانه‌ای برای عدم جزوه‌نویسی استفاده نکنید! نوشتن جزوه و یادداشت‌برداری در طی تدریس مطالب به شما باعث کیفیت بهتر مطالعه می‌شود.

4. برای خودتان فلش کارت درست کنید

فلش کارت‌ها روشی عالی برای مطالعه بهتر مطالب شما، به‌خصوص واژگان، نکات کلیدی و فهرست‌ها هستند. برای مثال، می‌توانید فرایندهای علمی، فرمول‌های ریاضی یا چهره‌های تاریخی را که باید بدانید را از طریق فلش کارت‌ها بیاموزید.

• فلش کارت‌ها برگه‌های کاغذی به‌اندازه یک‌هشتم کاغذ A4 هستند که در دو طرف آنها اطلاعاتی نوشته شده.
• علاوه بر این، می‌توانید از یک ابزار آنلاین مانند quizlet برای ایجاد فلش کارت و تمرین آزمون‌ها استفاده کنید.

5. بعد از پایان واحد مطالعاتی ۷۵ تا ۹۰ دقیقه‌ای خود حتماً استراحت کنید

برای مطالعه بهتر و کیفیت بهتر مطالعه بلند شوید و راه بروید و از فضای مطالعه خود دور شوید. می‌توانید یک میان‌وعده بخورید، به پیاده‌روی کوتاه بروید یا حرکات کششی انجام دهید. سعی کنید ذهن خود را پاک کنید تا زمانی که به فضای مطالعه خود بازمی‌گردید بتوانید از نو شروع کنید. بسته به مدت زمانی که مطالعه می‌کنید، استراحت شما باید 5 تا 15 دقیقه طول بکشد.

• همچنین زمانی که احساس ناامیدی از یادگیری می‌کنید باید استراحت کنید.
• اگر با استفاده از کامپیوتر یا سایر وسایل الکترونیکی درس می‌خواندید، برای مطالعه بهتر در زمان استراحت از وسایل استفاده نکنید. تا به چشمان خود استراحت کافی بدهید.

6. اگر با مطالب مشکل دارید، به دنبال تدریس خصوصی باشید

برای مطالعه بهتر بعد از پیداشدن مشکل باید بلافاصله آن را حل کنید. دریافت کمی کمک اضافی طبیعی است، بنابراین به‌محض اینکه احساس کردید عقب‌مانده‌اید، سؤال بپرسید. از معلم یا هم‌کلاس خود استفاده کنید و برای کیفیت بهتر مطالعه نگذارید با مشکل در یک مبحث وارد مبحث جدید شوید.

• برای انتخاب بهترین معلم باتوجه‌به نیازتان می‌توانید از نظر مشاور خود بهره ببرید.

7. یک پارتنر مطالعه برای خود بیابید

برای کیفیت بهتر مطالعه، شما و پارتنر مطالعاتی‌تان می‌توانید به یکدیگر کمک کنید تا مفاهیمی را که یادگیری آنها توسط خودتان دشوار باشد، بهتر درک کنید به‌این‌ترتیب بهتر مطالعه می‌کنید. پیوند با کسی که برنامه‌ها، اهداف، امیدها و شرایطی مشابه شما دارد می‌تواند انگیزه شما را چندبرابر کند. شما می‌توانید به طور متقابل ناظر یکدیگر شوید و بر عملکرد وظایف برنامه‌ریزی‌شده یکدیگر نظارت کنید. احساس مسئولیت در قبال شخص دیگر باعث می‌شود کمتر تنبلی و شما را به تلاش هماهنگ در مسیر موفقیت تحصیلی سوق می‌دهد.

• در انتخاب پارتنر مطالعاتی خود دقت کنید این شخص باید به‌اندازه شما یا بیشتر انگیزه مطالعه داشته باشد تا بتواند برای مطالعه بهتر به شما کمک کند.
• بهترین انتخاب برای پارتنر مطالعاتی یکی از هم‌کلاسی‌های رده‌بالایتان است. 

8. مطالب را به دیگری آموزش دهید

یکی از بهترین راه‌ها برای درک و حفظ مطالب و مطالعه بهتر، آموزش آن به شخص دیگری است! با یک دوست هم‌کلاسی کار کنید یا مفاهیم را به والدین یا خواهر و برادرتان آموزش دهید. سؤالات آنها می‌تواند به شما کمک کند تا در مورد مطالب به روش‌های جدیدی فکر کنید و به مطالعه باکیفیت بهتر منجر می‌شود.

9. برای رسیدن به اهداف تحصیلی خودبه‌خود پاداش دهید

برای مطالعه بهتر، برای هر روزی که مطالعه می‌کنید، یک جایزه کوچک برای خودتان در نظر بگیرید، مانند یک ساعت بازی کامپیوتری، یک قسمت از سریال موردعلاقه، یا خریدن چیز کوچکی که واقعاً نیاز دارید. همچنین برای اجرای کل برنامه خود در هفته نیز می‌توانید پاداشی مثل خواب آخر هفته یا گذراندن چند ساعت با دوستان خود در نظر بگیرید.

• برای مطالعه بهتر در زمان مطالعه پاداش را به فرایند درس‌خواندن خود اختصاص بدهید نه نتیجه که مثلاً می‌تواند نمره یا درصدتان در آزمون باشد.
• درباره پاداش‌هایی که برای خود در نظر می‌گیرید با والدین خود صحبت کنید که برای اجرای آنها به شما کمک کنند.

10. استرس خود را قبل از امتحان مدیریت کنید

برای دیدن نتیجه مطالعه بهتر در آزمون باید آرامش خود را حفظ کنید. ممکن است به‌راحتی قبل از امتحان احساس خستگی و عصبی شدن کنید. برای کمک به کاهش استرس، یک فعالیت لذت‌بخش و آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن یا ورزش انجام دهید. همچنین می‌توانید به موسیقی آرام‌بخش گوش دهید، با دوستانتان وقت بگذرانید، رنگ‌آمیزی کنید یا….

11. روش‌های افزایش سرعت مطالعه

روش اول: استفاده از عبارت خوانی به‌جای کلمه خوانی: همان‌طور که گفته شد مکث‌نکردن بر روی کلمات و جمله و پاراگراف خوانی هم باعث درک بیشتر مطلب شده و هم کیفیت مطالعه را بالا می‌برد.

روش دوم: استفاده از روش خط بردن با انگشت اشاره یا نشانگر کتاب: این روش احتمال حواس‌پرتی را به حداقل می‌رساند و همچنین باعث می‌شود که با چشممان به عقب برنگردیم و یا خطی که هستیم را گم نکنیم. خط بری باید با انگشت اشاره باشد و سعی ما هم بر این باشد که چشممان با انگشتمان هماهنگ باشد . انجام مداوم این تمرین باعث افزایش سرعت مطالعه دانش‌آموزان می‌شود.

روش سوم: نوشتن افکار مزاحم: مسلماً همه ما در حین مطالعه ذهن مشغولی‌هایی داریم، افکاری که تمرکز ما را برهم می‌زند که بیشترین علت کاهش سرعت مطالعه هستند. برای همین همیشه در زمانی که درس می‌خوانید، یک کاغذسفید در کنار خود داشته باشید و افکار مزاحم خود را یادداشت کنید و به آنها قول دهید که حتماً در زمان بهتری به آن‌ها رسیدگی می‌کنید (مثلاً در زمان استراحت). این کار موجب می‌شود که افکار مزاحم دیگر شما را آزار ندهد و با ذهنی باز و سرعتی بالا به ادامه مطالعه بپردازید.

روش چهارم: انجام تمرینات تندخوانی: تمریناتی تقویتی برای افزایش سرعت مطالعه وجود دارد که شما می‌توانید آن‌ها را فرابگیرید و تمرین کنید، تمریناتی مانند ماساژ چشمی، توقف کره چشم، حرکت دورانی کره چشم و …

روش پنجم: برنامه‌ریزی درسی: داشتن یک برنامه درسی به شما کمک می‌کند تا مطالعهٔ باهدف‌تری داشته باشید و زمان شروع و پایان یک درس برایتان مشخص باشد.

روش ششم: نت‌برداری و خلاصه‌نویسی: همیشه نوشتن باعث افزایش تمرکز می‌شود، و افزایش تمرکز رابطه مستقیمی با افزایش سرعت مطالعه دارد مثل حاشیه‌نویسی برای دروس خواندنی پس با نت‌برداری حین مطالعه سرعت خواندن بالا می‌رود.

روش هفتم: هدف‌گذاری: هر دفعه که خواستید هدف‌گذاری کنید، سعی کنید یک صفحه بیشتر از آن چیزی که دفعه قبل مطالعه داشتید بخوانید و کم‌کم با این کار سرعت مطالعه خودتان را افزایش دهید. می‌توانید در یک برگه رکوردی که هر دفعه می‌زنید را یادداشت کنید.

روش هشتم: بازه‌های مرور: رعایت بازه‌های زمانی مرور به شما کمک شایانی برای بیشترشدن سرعت مطالعه‌تان خواهد کرد.

روش نهم: استفاده از تکنیک‌های تمرکز: هرچه تمرکز فرد برای مطالعه بالاتر رود مکث آن روی متن کمتر، دقت وی بیشتر و کیفیت و سرعت مطالعه بالاتر می‌رود. تکنیک‌های متنوعی در این زمینه وجود دارد که در این مقاله به آن‌ها اشاره نخواهیم کرد.

ما سعی کردیم با معرفی کاربردی روش‌های افزایش سرعت مطالعه و بررسی آن‌ها دغدغه بسیاری از داوطلبان را برطرف کنیم در نهایت باتوجه‌به این که هر فرد پشت‌کنکوری نیاز به یادگیری انواع روش‌ها و مهارت‌های لازم برای مطالعه دروس مربوطه به کنکور از جمله روش تندخوانی کنکور دارد؛ ازاین‌رو یاری خواستن از مشاوری خبره دراین‌رابطه می‌تواند واقعاً مفید باشد.