انواع دیوارهای عایق سبک

مقدمه

در عصر حاضر، با پیشرفت فناوری و افزایش نیازهای انسان به‌راحتی و انطباق با محیط‌زیست، مفهوم ساخت‌وسازهای با بهره‌وری انرژی بالا و عایق‌های حرارتی و صوتی به اهمیت بسیاری دست پیدا کرده است. یکی از عوامل اساسی در افزایش کارایی انرژی و ایجاد راحتی در فضاها، استفاده از دیوارهای عایق سبک است. این دیوارها نقش بسیار مهمی در ایزوله کردن فضاها از نقاط خارجی و افزایش کیفیت زندگی افراد دارند.

انواع دیوارهای عایق سبک از مواد متنوعی ساخته می‌شوند که هرکدام خصوصیات و ویژگی‌های خود را دارند. از جمله این مواد می‌توان به پلاستیک‌های سلول بسته، پنل‌های ساندویچ با هسته فومی، چوب، سیمان سبک و غیره اشاره کرد. هر یک از این مواد در ایجاد دیوارهای عایق سبک از نظر وزن، قابلیت عایق‌بندی حرارتی و صوتی، قابلیت نصب آسان، مقاومت در برابر شرایط جوی، و همچنین قابلیت بازیافت و استفاده مجدد، اختلافاتی دارند.

1. انواع دیوار های سبک

به‌صورت کلی دیوارهای سبک انواع مختلفی دارند که در نمودار درختی زیر، انواع دیوارهای سبک ساختمانی مورد بررسی در این مقاله دیده می‌شود:

 

جدول مقایسه وزن دیوارهای سبک

وزن واحد سطح دیوار (Kg/m2)	دیوارسبک
55 – 65	هبلکس 60 *20 *10
82.5 – 97.5	هبلکس 60*20 *15
110 – 130	هبلکس 60*20 *20
25	تری دی پانل
140	درای وال
10	ساندویچ پانل دیواری
12 – 40	ساندویچ پانل سردخانه ای
12 – 40	ساندویچ پانل اتاق تمیز
12 – 40	ساندویچ پانل پیچ مخفی

2. دیوار هبلکس (بلوک سبک بتنی  ACC)

1.2. تعریف

هبلکس نام تجاری است که برای بتن هوادار اتوکلاوی تولید شده در اروپا قرار دارند و یکی از دیوارهای بتنی سبک است، مواد اولیه تشکیل‌دهندهٔ هبلکس از طریق اختلاط و پخت مواد اولیه مانند ماسه سیلیسی، آهک، سیمان، پودر آلومینیوم و آب انجام می‌گیرد؛ برای این کار مصالح اولیه را با یکدیگر مخلوط می‌کنند و سپس در قالب می‌ریزند (در حرارت 200 درجه سانتی‌گراد و فشار 12 اتمسفر)، این مخلوط پف می‌کند، داخل قالب بالا می‌آید و به شکل کیک می‌شود، بعدازاین فرایند، برای ساخت قطعات بنایی کیک را به ابعاد موردنیاز می‌برند، سپس آن را با استفاده از فشار زیاد بخار در اتوکلاو، عمل‌آوری می‌کنند.

2.2. مزایا

• از لحاظ مشخصات فنی

1-سبک و مقاوم و بادوام

به‌خاطر نوع فنّاوری ‌ای که در ساخت بتن آن استفاده ‌شده (بتن هوادار با ساختاری متخلخل)، بلوک‌های سبک هبلکس و به‌راحتی قابل‌حمل هستند. از طرفی دارای عمری طولانی و بادوام در مقابل شرایط مختلف آب‌وهوایی هستند.

2-مقاوم در مقابل آتش

به دلیل ساخت بلوک‌های سبک aac  از مواد معدنی و طبیعی؛ نه‌تنها آتش‌زا نیست؛ بلکه نسبت به دیگر مصالح ساختمانی مقاومت بیشتری در مقابل آتش دارند.

3-سهولت در اجرا

به دلیل وزن کم هبلکس‌ها این شرایط فراهم می‌شود که اجرای بلوک‌های هبلکس را با سرعتی حتی به‌اندازه سه برابر نسبت به مصالح ساختمانی دیگر بتوان انجام داد؛ و این در هزینه استفاده از کارگر هم صرفه‌جویی می‌کند.

• از لحاظ اقتصادی

1-کاهش هزینه در اعضای اصلی ساختمان

سبک‌وزن بودن آن‌ها با وزن مخصوصی حدود 500 تا 600 کیلوگرم بر مترمکعب (حدود 80 درصد سبک‌تر از وزن مخصوص بتن سنگین) باعث می‌شود که تا 20 درصد از وزن ساختمان کم شود (نسبت به دیگر مصالح ساختمانی) و این باعث می‌شود در طراحی سازه، ساختمانی با اعضای سبک‌تر داشته باشیم.

2- در حدود 12 درصد در مصرف فولاد و 15 درصد در مصرف ملات صرفه ‌جویی می‌شود

3- تا 70 درصد در گرمایش و سرمایش ساختمان صرفه‌ جویی اقتصادی دارد

4- صاف بودن سطح آن‌ها که باعث کاهش هزینه در زمینه سفیدکاری قسمت داخلی دیوار می‌ شود بطوریکه می‌توان خاک گچ را حذف کرد و فقط از گچ استفاده کرد.

• از لحاظ اجرایی

راحتی در سوراخ‌کردن و حتی بریدن آن‌ها با اره یا میخ‌کوبی در آن‌ها برای نصب در محل موردنظر

راحتی در حمل و نصب بلوک‌ها به دلیل وزن کم آن‌ها

1. از لحاظ زیست­‌محیطی

این بلوک‌ها قابلیت بازیافت دوباره به چرخه تولید را دارند و پسماند آن‌ها برای محیط‌زیست مضر نیست.

3.2. معایب

1-مقاومت فشاری کم که در نتیجه نمی‌ توان به‌ عنوان دیوار باربر از آن استفاده کرد

2- عدم استحکام و مقاومت کافی برای اتصال به اسکلت ساختمان

4.2. ابزار اجرای دیوار هبلکس

1. اره دستی برای برش بلوک‌های هبلکس
2. برس جهت تمیزکردن و صاف‌کردن سطح بلوک‌های هبلکس
3. تراز بنایی جهت ترازکردن سطح بلوک هبلکس
4. چکش هبلکس جهت تنظیم و جاانداختن بلوک‌های هبلکس
5. ماله چسب ریز جهت ریختن چسب روی بلوک‌های هبلکس و پرداخت آن‌ها
6. شیار زن جهت ایجاد شیار برای عبور تأسیسات و کابل‌های برق در دیوار هبلکس
7. کاردک جهت جداکردن ملات اضافی بر روی دیوار هبلکس
8. گونیا جهت برش بلوک هبلکس بادقت بیشتر
9. همزن چسب
10. چسب دیوار هبلکس

اما چسب هبلکس چیست؟ برای چسباندن قطعات یا بلوک‌های هبلکس استفاده می‌شود. البته این بلوک‌ها را می‌توان با انواع ملات‌ها و چسب‌های مناسب اجرا کرد؛ ولی بهترین گزینه چسب‌های مخصوص هبلکس است. این چسب عمدتاً پایه سیمانی دارد؛ بنابراین باید تمام مواردی که در نگهداری سیمان رعایت می‌شود در مورد این چسب‌ها هم رعایت شود. از مزایای این چسب عدم انتقال رطوبت در هنگام استفاده از آن برخلاف ملات ماسه و سیمان هست.

• چسب هبلکس، فولاد را در برابر زنگ‌زدگی مقاوم می‌کند

باتوجه‌به ترکیبات و ساختار این چسب، واکنش‌پذیری فولاد در تماس با آن به‌شدت کاهش‌یافته و همین سبب بالارفتن مقاومت فولاد در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی خواهد شد.

• چسب بلوک هبلکس چیزی به بار ساختمان اضافه نمی‌کند

این ملات به دلیل وزن کمی که دارد، چیزی به بار ساختمان اضافه نخواهد کرد. در واقع جایگزینی ملات‌های سنگین سنتی با این ملات، بار زیادی را از دوش ساختمان‌ها برداشت.

• چسبندگی بالا

چسبندگی این نوع چسب به‌قدری زیاد است که می‌تواند ضامن ایمنی دیوار ساخته شده با آن و استحکام ساختمان شود.

• مقاوم در برابر مواد اشتعال‌زا

چسب بلوک هبلکس قابل‌اشتعال نیست و با این ویژگی چسب‌ها، می‌توانند ایمنی سازه را در برابر مواد اشتعال‌زا تکمیل کنند.

• تولید حداقل ضایعات ساختمانی با چسب هبلکس

چسب بلوک هبلکس هیچ ضایعاتی ندارد و به همین دلیل بسیار مقرون‌به‌صرفه است. در واقع هرچه ضایعات یک ساختمان کمتر باشد، هزینهٔ خرید مصالح و دفع ضایعات نیز کمتر خواهد بود.

• چسب بلوک هبلکس سبب افزایش مقاومت فشاری دیوار می‌شود

استفاده از این چسب در اجرای دیوارها با بلوک‌های سبک، می‌تواند مقاومت دیوار را افزایش دهد که این مورد در بحث مقاوم‌سازی ساختمان اهمیت بالایی دارد.

5.2. نحوه اجرا

اجرای رج اول:

دیوار از اهمیت به سزایی برخوردار است، توصیه می ‌شود از ملات ماسه و سیمان (با نسبت 3 به ۱) به‌ عنوان ملات تراز کننده زیر کار استفاده گردد. بلوک ‌ها قبل از استفاده کاملاً رطوبت دهی شوند و از سوی دیگر پس از چیدن هر بلوک، تراز و شاقولی آن بررسی شود. در صورتی‌ که اولین رج دیوار روی کرسی چینی یا کف طبقه ‌ای قرار گیرد که فاصله آن از سطح زمین کمتر از 30 سانتی‌متر است، یک‌ لایه عایق رطوبتی نیز باید در زیر ملات ردیف اول اجرا گردد. عایق رطوبتی باید به شکل مناسبی به اعضاء قائم سازه متصل شود. توصیه می‌ شود که بعد از چیدن رج اول 24 ساعت فاصله زمانی تا چیدن رج‌ های بعدی در نظر گرفته شود، زیرا ملات ماسه و سیمان جهت رسیدن به حداکثر مقاومت خود و خشک شدن و همچنین افت و نشست ‌های احتمالی) که به ‌عنوان یکی از دلایل ایجاد ترک در دیوارهای هبلکس مطرح است(، نیازمند 24 ساعت می‌باشد.)

نکته‌ای که در هنگام چیدن رج‌های دیوار هبلکس فاصله‌ای 1 تا 2 سانتی‌متری با ستون داشته باشد و این فاصله با موادی مثل یونولیت پر شود تا در زمان وقوع زلزله و حرکات رفت‌وبرگشت و یا انبساط و انقباض‌های صورت‌گرفته صدمه‌ای به دیوار وارد نشود. 

اجرای رج دوم:

بعد از اجرای رج اول باید سطح بلوک‌ها به‌وسیله برس تمیز شوند تا زمانی که ملات یا چسب روی سطح رج اول ریخته می‌شود چسبندگی بهتری با بلوک‌های رج دوم داشته باشد. این کار را برای سایر رج‌ها هم باید تکرار کرد. توجه شود قبل از ریختن ملات یا چسب، سطح رج را مرطوب کنیم تا از مکش آب ملات جلوگیری شود. بعد از آماده‌کردن سطح رج، به‌وسیله ماله ملات یا چسب را روی سطح رج می‌ریزیم و شروع به پرداخت آن می‌کنیم. ملات یا چسب باید ضخامتی حدود 2 تا 3 سانتی‌متر داشته باشد. سپس بلوک‌های رج جدید را روی ملات پرداخت‌ شده گذاشته و با چکش پلاستیکی با ضربات افقی و عمودی آن‌ها را تنظیم می‌کنیم. دقت شود که در اجرای رج جدید، باید به‌اندازه 30 سانتی‌متر با درز قائم رج پایین فاصله داشته باشد. پس از اجرای هر رج به‌وسیله تراز و چکش باید از قائم بودن دیوار مطمئن شد.

6.2. اتصالات دیوار هبلکس

اتصال به ستون

در محل اتصال بلوک هبلکس به ستون باید از پلت های L شکل استفاده شود. در این پلیت‌ها سوراخ‌هایی تعبیه‌ شده که باید به‌وسیله پیچ یا میخ پلیت را از یک سمت به ستون و از سمت دیگر به بلوک متصل کرد.

اتصال دیوار هبلکس به تیر

برای درز افقی بین رج آخر دیوار و تیر بالایی آن می‌توان از ملات معمولی یا از یونولیت استفاده کرد.

اتصال دیوار هبلکس به سقف

برای درز افقی بین رج آخر دیوار و سقف، می‌توان از ملات معمولی یا از یونولیت استفاده کرد.

7.2. برشکاری، سوراخ‌ کاری و شیار زنی

جهت برش بلوک‌ها و تبدیل آن به قطعات موردنظر می‌توان از گونیا و اره نجاری دستی یا برقی استفاده نمود که درهرصورت می‌بایست موارد ایمنی رعایت گردد. همان‌گونه که مشخص است برش این آجرها با اره باعث می‌شود تا قطعات، دقیقاً به‌اندازه موردنظر تبدیل ‌شده و از پرت و ضایعات بیهوده که در بلوک‌های سفالی و آجر به دلیل شکستن با تیشه ایجاد می‌شود کاسته شود. جهت سوراخ‌کاری و محل نصب پریزهای برق می‌توان از مته مخصوص استفاده نمود. دقت داشته باشید قطر سوراخ نباید از یک‌سوم عمق بلوک بیشتر شود و در صورت اجبار می‌بایست اطراف آن توری فلزی کار گذاشته شود.

جهت شیار زدن محل عبور لوله تأسیسات و برق نیز می‌توان از شیار زن برقی یا دستی استفاده نموده و نیازی به استفاده از قلم و تیشه نیست. این کار موجب کاهش هزینه‌های جانبی و همچنین زیباتر و یکنواخت‌تر شدن مسیر لوله‌ها  و جلوگیری از لب‌پریدگی و شکست‌های بی‌مورد بلوک‌ها می‌شود. بعد از اجرا می‌بایست محل شیارها با چسب بلوک پر شود.

8.2. کاربرد

1. عایق حرارتی و صوتی: دیوارهای هبلکس به دلیل حاوی فیبرهای معدنی و ساختار مخصوص خود، دارای خواص عایق حرارتی و صوتی بسیار خوبی هستند. این ویژگی‌ها به بهره‌وری انرژی ساختمان کمک کرده و همچنین از تأثیرات صوتی محیط داخلی محافظت می‌کنند.
2. سبک و آسان نصب: بلوک‌های هبلکس به دلیل وزن سبک خود، نصب آسانی دارند. این امر باعث سرعت بیشتر در ساخت و ساز می‌شود و همچنین از نیاز به تجهیزات سنگین برای نصب آن‌ها کاسته می‌شود.
3. مقاومت در برابر زلزله: به عنوان یک مصالح سبک و همچنین با توجه به ساختار خاص هبلکس، دیوارهای ساخته شده از این مواد می‌توانند مقاومت نسبت به زلزله را افزایش دهند.
4. قابلیت حمل و نقل ساده: به دلیل سبکی مصالح هبلکس، این دیوارها به راحتی قابل حمل و نقل هستند. این ویژگی می‌تواند در پروژه‌های ساختمانی با مسافت‌های طولانی یا در مناطق دورافتاده بسیار مفید باشد.
5. مقاومت به حریق: مصالح هبلکس به دلیل حاوی سیمان، مقاومت خوبی در برابر حریق دارند و می‌توانند ایمنی ساختمان را افزایش دهند.

به‌صورت کلی، دیوارهای هبلکس به دلیل ویژگی‌های مثبت مذکور، در پروژه‌های ساختمانی مختلف از جمله خانه‌ها، ساختمان‌های تجاری، و ساختمان‌های صنعتی استفاده می‌شوند.

3. دیوار تری دی پنل (3D Panel)

1.3. تاریخچه

بیش از ۴۰ سال است که در کشورهای پیشرفته استفاده از دیوار پیش‌ساخته و تریدی پانل متداول گردیده است. استفاده از این‌گونه پانل‌ها در دهه ۵۰ در ایران نیز مطرح گردید که به دلایلی تا اواسط دهه ۷۰ پیشرفت زیادی نداشته است؛ اما اخیراً توجه زیادی به آن شده و معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی ریاست‌جمهور با انتشار نشریه 385 (سال 91) در خصوص راهنما و مشخصات فنی پنل‌های تری دی پانل، سعی بر معرفی این سیستم نموده است.

2.3. تعریف

دیوار تری دی پنل یا 3D Panel، یک نوع دیوار ساختمانی است که از پنل‌های سه‌بعدی به ساختار منحصربه‌فرد خود استفاده می‌کند. این پنل‌ها معمولاً از فولاد و شبکه فلزی تشکیل شده و به شکل‌ها و طرح‌های متنوعی طراحی می‌شوند که به دیوار یک ظاهر زیبا و هنری می‌بخشند. دیوارهای تری دی پنل به دلیل ویژگی‌هایی چون زیبایی ظاهری، عملکرد عایقی، نصب آسان، مقاومت فیزیکی، و انعطاف‌پذیری در طراحی، در زمینه‌های مختلف مانند طراحی داخلی و خارجی ساختمان‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرند.

3.3. کاربرد

دیوار باربر

می‌توان از آن‌ها به‌عنوان دیوار باربر در سوله‌‌ها و ساختمان‌های صنعتی، دیوارهای محوطه، ساختمان‌های بدون اسکلت (که معمولاً یک یا دوطبقه و عمدتاً در انبوه‌سازی‌ها است) و … استفاده کرد.

دیوار غیر باربر

می‌توان از آن‌ها به‌عنوان دیوارهای غیر باربر مثل دیوارهای خارجی و داخلی در طراحی ساختمان‌های فولادی و بتنی استفاده کرد و این سیستم به دلیل خصوصیاتی چون سبکی و عایق حرارتی بودن، در برج‌ها هم بسیار کاربرد دارد.

4.3. اجزا تشکیل دهنده

تریدی پانل یک دیوار پیش‌ساخته است که از دو قسمت، هسته عایق پلی‌استایرن نسوز (یونولیت) و شبکه‌های پیش جوش فولادی (مش) تشکیل شده است که به‌وسیله مفتول‌های فلزی به‌صورت خرپا به یکدیگر متصل است که با نصب و بتن‌پاشی روی آن از تلفیق دو شبکه فولادی و بتن، سازه بسیار مقاوم و محکمی به دست می‌آید.

• عایق پلی استایرن داخلی دیوار (شکل 20)

پلی استایرن ها به دلیل وزن کمی که دارند باعث کاهش چشمگیر وزن دیوار 3D Panel و در نتیجه وزن کلی ساختمان می‌شوند. طبق بند 4-2 نشریه 385 خواص فیزیکی و مکانیکی آن‌ ها باید به شرح زیر باشد:

همچنین طبق بند 7-4 نشریه 385 این لایه های عایق باید ضوابط زیر را راعایت کند:

ضخامت لایه عایق

• اگر از تریدی پنل به‌عنوان دیوار باربر استفاده شود طبق بند 7-3-1-4 از نشریه 385 ضخامت حداقل باید برابر 6 سانتی‌متر باشد.
• اگر از تریدی پنل به‌عنوان دیوار غیر باربر استفاده شود طبق بند 7-3-1-4 از نشریه 385 ضخامت باید بین 4 تا 10 سانتی‌متر باشد.

5.3. تعاریف و اجزا تشکیل‌ دهنده مش بندی دو طرف لایه عایق

• تار

به مفتول به‌کاررفته در شبکه جوش شده‌ فولادی اطلاق می‌شود که در خطوطی به‌موازات صفحات برشگیرها قرار دارد.

• پود

به مفتولی اطلاق می‌شود که عمود بر مفتول‌های تار در شبکه جوش شده فولادی قرار دارد.

• چشمه شبکه

به سطح حاصل از تقاطع دو مفتول تاروپود به‌صورت متوالی در شبکه جوش شده اطلاق می‌شود.

• صفحه برشگیر

صفحه برشگیر صفحه‌های فرضی عمود بر صفحه لایه عایق است که برشگیرها در آن قرار گرفته‌اند و مفتول‌های تار نیز در آن صفحه واقع‌اند.

•  قطر اسمی مفتول‌های بکار رفته در شبکه مش‌بندی

اگر از دیوار به‌عنوان دیوار باربر استفاده شود طبق بند 3-2-1-2-1 نشریه 385، قطر اسمی بین 5_/3 تا 6 میلی‌متر می باشد.

اگر از دیوار به‌عنوان دیوار غیر باربر استفاده شود طبق بند 12-3-1 نشریه 385 قطر اسمی حداقل 2 میلی‌متر می­باشد.

• ابعاد چشمه (فاصله بین دو تاروپود متوالی)

بین 40 تا 100 میلی‌متر باید باشد که 50 تا 80 میلی‌متر توصیه می‌شود.

مشخصات مکانیکی مفتول استفاده ‌شده در مش طبق استاندارد 7143 به شرح جدول زیر:

الزامات آزمون کشش	واحد	d≥3.2  میلی‌متر	d<3.2  میلی‌متر
حداقل مقاومت کششی	Kg/cm2	5150	4850
حداقل مقاومت جاری‌شدن	Kg/cm2	4500	3850
حداقل کاهش سطح	درصد	30	30

d= قطر مفتول

مقاومت نهایی مفتول جوش شده پس از جوش مقاومتی، طبق بند 3-2-1-5-2 از نشریه 285 نباید از 95 درصد مقاومت نهایی مفتول کمتر باشد.

قطر برشگیرها

باید بین 0.6 تا 1.6 قطر مفتول های تار باشد.

 زاویه برشگیرها

برای عملکرد خرپایی پانل‌ها، زاویه برش گیرها با تارهای شبکه باید بین 45 تا 60 درجه باشد. استفاده از برشگیر عمود بر صفحه پانل توصیه نمی‌شود.

بیرون‌زدگی برش گیرها

مقدار بیرون‌زدگی برشگیر از محل اتصال با تار، نباید از ضخامت مفتول پود بیشتر باشد.

کاور بتن از سمت داخل

• اگر از تری دی پنل به‌عنوان دیوار باربر استفاده شود طبق بند 5-4-2 نشریه 385 حداقل فاصله نزدیک‌ترین مفتول شبکه جوش شده تا لایه عایق (ضخامت پوشش بتن در سمت لایه عایق برابر 20 میلیمتر است.)
• اگر از تری دی پنل به‌عنوان دیوار غیر باربر استفاده شود طبق بند 12-3-4 نشریه 385 حداقل فاصله نزدیک‌ترین مفتول شبکه جوش شده تا لایه عایق (ضخامت پوشش بتن در سمت لایه عایق برابر 10 میلیمتر است.)

6.3. نشانه گذاری مش بندی 3D پانل

طبق بند 5-3 نشریه 385 داریم:

تمام ضوابط بالا باید قبل از ساخت مش‌بندی رعایت شود. طبق بند 3-2-1-4-1 نشریه 385 این کار کاملاً مکانیزه و با ماشین‌آلات خودکار ساخته می‌شود به‌طوری‌که محل تقاطع تاروپودهای شبکه به روش جوشکاری مقاومت الکتریکی به هم متصل می‌شوند. بعد از ساخت مش‌بندی و نصب عایق بین آن‌ها، پانل‌ها آماده حمل‌ونقل و نصب در محل مورداستفاده هستند که در ادامه نکاتی در خصوص حمل و نگهداری آن‌ها آورده شده است.

7.3. نکات ایمنی، نگهداری و حمل و نقل

• پانل‌ها باید در محیط‌های دور از تابش مستقیم اشعه خورشید، بارش باران، رطوبت، تغییرات حرارتی شدید و عوامل محیطی مهاجم نگهداری شوند.
• پنل‌ها در محل کارگاه ساختمانی باید به‌دوراز هر گونه مواد قابل‌اشتعال (نظیر رنگ، مواد حلال یا زباله‌های قابل‌اشتعال) نگهداری شوند. محل نگهداری باید به‌گونه‌ای باشد که از احتمال ریزش یا تماس براده‌های داغ یا جرقه‌های ناشی از جوش‌کاری یا هرگونه شیء داغ دیگر با پنل‌ها در کارگاه ساختمانی پیشگیری شود.
• محل انبار اصلی پانل‌ها تاحدامکان باید به‌دوراز محل عملیات ساختمانی باشد تا از سرایت هر گونه شعله یا حریق احتمالی به محل انبار جلوگیری شود.
• کارگران و کارکنان باید نسبت به عدم استفاده از هرگونه شعله و نیز عدم استعمال سیگار در مجاورت محل نگهداری پانل‌ها توجیه شوند. استفاده از تابلو های هشداردهنده برای عدم استعمال دخانیات در مجاورت محل نگهداری پانل‌ها الزامی است.
• لازم است تعداد مناسبی کپسول آتش‌نشانی در نزدیکی محل نگهداری پنل‌ها استقرار یابند.
• از بارگذاری یا اقداماتی نظیر راه‌رفتن بر روی پنل‌ها باید اجتناب شود.
• نگهداری و انبار پانل‌ها روی یکدیگر باید به نحوی باشد که جوش‌های شبکه و مفتول تا آسیب نبینند.
• توصیه می‌شود از انبارکردن بیش از 60 متر مکعب پانل در یک محل خودداری شود. در صورت نیاز به انبار کردن مقادیر بیش از 60 مترمکعب، پانل‌ها به قسمت هایی با حجم حداکثر 60 مترمکعب تقسیم شده و بین هر دو قسمت حداقل 20 متر فاصله وجود داشته باشد.
• نگهداری پنل‌ها باید بر روی سکوهای مناسب انجام گیرد به‌طوری‌که در حین بارگیری آسیبی به آن‌ها وارد نشود.
• هنگام بارگیری، باراندازی یا حمل‌ونقل پنل باید اقدامات لازم برای عدم تابیدگی و خمیدگی پنل به عمل آید.
• مراحل بارگیری و یا باراندازی پانل باید به‌آرامی و بدون اعمال ضربه به پانل صورت گیرند.
• بارگیری یا باراندازی پنل‌ها باید با ماشین‌آلات و بالابرهای ویژه با تمهیدات خاص صورت گیرد، به‌طوری‌که از اتصال مستقیم چنگک بالابر با پانل جلوگیری شده و عملیات بارگیری یا باراندازی با قلاب تا یا ابزارهای ویژه انجام شود.

8.3. نحوه نصب قبل از بتن پاشی

1. در ابتدای نصب پنل های دیواری، باید یک پانل در گوشه یک دیوار خارجی به‌ عنوان پنل مبنا نصب و شاقولی گردد. این پنل به‌ عنوان مبنای نصب دیوارهای هم راستا و عمود بر خود می باشد. برای اتصال پانل‌ ها به یکدیگر یا اتصال آن‌ ها به هر نوع اسکلت از دو نوع اتصال به صورت میلگردهای آجدار با سایز ۶ و ۸ سانتی‌ متر یا مش ‌های اتصال استفاده می‌شود.
2. اتصال دیوار های تری دی پنل در ساختمان‌ های اسکلت فولادی بر روی تیرها و کنار ستون تا با جوش میلگرد های شماره 10 به شکل L در فواصل 50 تا 70 سانتی‌متر به شبکه مش دیوار انجام می‌شود قسمت خم میلگرد به تیر یا ستون و قسمت بزرگتر به شبکه مش جوش زده می‌شود.
3. برای اتصال دیوار های تری دی پانل در ساختمان‌ های اسکلت بتنی بهتر است که نصب پنل قبل از اجرای اسکلت پیش بینی شود و میلگرد های تیر بتنی به صورت انتظار از تیرخارج شده باشد تا پانل­ ها روی آرماتورها نصب گردد. باید دقت شود میلگردهای روی بتن باید در یک خط باشند و نباید در اثر بتن‌ریزی، آرماتورها از مسیر خود منحرف شوند چون باعث می‌شود پانل در جای خود نصب نشود و ناشاقولی ایجاد گردد. دقت شود در اتصال پانل ها بر روی پی (طبق بند 11-3-1-4 نشریه 385) باید حدود 50 سانتی ‌متر از لایه عایق برداشته شود.
4. در مورد آرماتورهای انتظار دو راهکار دیگر وجود دارد. می‌توان قبل از بتن‌ریزی در تیرها و ستون تا پلت‌هایی را تعبیه کرد یا حتی بعد از بتن‌ریزی از طریق اتصال رول بولت، میل‌گردها را مانند ساختمان اسکلت فولادی به آن‌ها جوش داد. راهکار دوم این است که بعد از بتن‌ریزی، به‌وسیله مته‌برقی در فواصل معین سوراخ‌هایی ایجاد کرد و میل‌گردهایی را به‌ اندازه 40 تا 50 سانتی ‌متر به حالت انتظار در سوراخ ها تعبیه کرد.
5. اتصال تری دی پنل ها به یکدیگر به وسیله میلگردهای بطول حداقل 50 سانتی‌ متر و فواصل 50 تا 70 سانتی‌ متر از یکدیگر انجام می‌شود. این میلگردها باید بتوانند از دو طرف درز بین پنل ها، حداقل 4 تا 5 چشمه را بپوشاند.
6. پس از نصب پنل باید محل اتصال پانل ها به یکدیگر، کنج ها و بازشوها نظیر دور پنجره ها و درها با اتصالات مخصوص ازجنس شبکه مش که حداقل ۱۰ سانتیمتر از هر پانل را می پوشاند بسته شوند تا کلیه پنل ها حالت یکپارچه و کاملاً پیوسته به خود بگیرند.
   این اتصالات که به شکل تخت، ,U شکل وگونیا بوده و در تمام محل های اتصال دو پنل به یکدیگر استفاده می‌شود بیشتر به منظور جلوگیری از ترک خوردن سطح دیوار استفاده می‌شود. این اتصالات با سیم آرماتور بندی به کمک انبر یا تفنگ های پنوماتیک به شبکه مش پنل متصل و محکم می‌شود .
7. اتصال کنج و لبه های دیوارهای تری دی پنل به یکدیگر توسط آرماتورهایی به شکل L با فواصل 50 تا 70 سانتی‌ متر باید انجام شود.
8. جهت تقویت گوشه های باز شوها، از مش به طول 40 تا 50 سانتی‌متر تحت زاویه 45 درجه به گوشه های بازشو متصل می‌شوند. در مواردی که دور پنجره فریم های فلزی استفاده‌ شده است نیازی به این تقویت کننده ها نیست

9.3. شاتکریت

با پاشیدن آب مرطوب شوند، در این فرایند باید از جمع‌شدگی آب بر روی پانل‌ها جلوگیری شود. در این بخش از یک پمپ تخلیه بتن به همراه کمپرسور فشار هوا  استفاده می‌شود. بتن پس از ساخت، از داخل محفظه، پمپاژ می‌شود و سپس به سمت پنل مزبور هدایت می‌شود. سرلوله (نازل) متصل به لوله فشار هوا هست که بتن پس از پمپ‌شدن و رسیدن به سرلوله توسط فشار هوا به سطح کار پاشیده می‌شود. البته برای احجام کم ممکن است با نازل دستی نیز انجام شود.
مقاومت فشاری بتن پاشیده شده در دیوارهای غیر باربر می‌تواند حداقل ۱۲ مگاپاسکال اختیار شود، همچنین استفاده از بتن سبک در پنل‌های غیر باربر مجاز است. در استفاده از پانل‌ها به‌عنوان دیوارهای پیرامونی ساختمان باید شرایط ذکر شده در مباحث هجدهم مقررات ملی ساختمان با عنوان عایق‌بندی و تنظیم صدا و مبحث نوزدهم با عنوان صرفه‌جویی در مصرف انرژی به همراه مشخصات ارائه شده در مبحث چهاردهم رعایت شوند.

10.3. نحوه عملکرد

تری دی پانل‌ها در انتقال بارهای عمود بر صفحه، نظیر یک خرپای سه‌بعدی فضایی و برابر بارهای در راستای صفحه، همانند دیوارهای باربر عمل می­کنند. از طرفی لایه عایق به‌کاررفته در پانل نیز دارای مشخصات مقاوم در برابر آثار حرارت و صوت است؛ بنابراین تری دی پانل‌ها اعضایی هستند که علاوه بر قابلیت باربری دارای مشخصات عایق بودن در برابر آثار حرارت – صوت بوده و از این نظر می‌توانند به‌عنوان نوعی مصالح ساختمانی ارزیابی شوند که به‌صورت هم‌زمان، دارای قابلیت باربری و همچنین عایق حرارت و صوت هستند.

4. دیوار‌های ساندویچ پانل

1.4. تعریف

ساندویچ پنل نوعی دیوار و یا سقف پیش‌ساخته است که شبیه به ساختار ساندویچ است. ساندویچ پنل از دو ورق فلزی و یک عایق که میان دو ورق محاط شده است تشکیل می‌شود. جنس ورق‌های ساندویچ پانل می‌تواند از گالوانیزه، آلومینیوم، آلوزینک، فایبر گلس و یا کاغذ کرافت باشد.

دیوارهای معروف به ساندویچ پانل انواع مختلفی دارد که برحسب کاربری تقسیم‌بندی می­شوند. هیچ‌کدام از آن‌ها را نمی­توان به‌عنوان دیوار باربر مورداستفاده قرارداد. کاربرد دیوارهای ساندویچ پانل به‌عنوان جداکننده فضاهای داخلی و خارجی، با خصوصیت عایق صوت و حرارت، هست.

2.4. انواع دیوار‌های ساندویچ پانل

1.2.4. ساندویچ پانل دیواری

ساندویچ پنل دیواری نوعی دیوار آماده و ازپیش‌ساخته است که از دولایه ورق که ما بین آن‌ها فوم تزریق شده است، تشکیل شده است. این دیوارها در طرح‌ها و ابعاد مختلف قابل‌تولید هستند. جنس ورق ساندویچ پنل دیواری گالوانیزه، آلوزینک و آلومینیوم می­باشد. ورق آلوزینک علاوه بر خواص ضدزنگ آلومینیوم، به دلیل مقاومت بسیار زیاد و خوردگی بسیار پایین و قیمت مقرون‌به‌صرفه، بیشتر مورداستفاده قرار می­گیرد و کارایی بیشتری دارد. این نوع ساندویچ پانل بیشتر مناسب برای دیوارها و پارتیشن‌های داخلی در پروژه‌های مختلف با ضخامت 4 الی 6 سانتیمتر است که دارای دو سمت ورق آلوزینگ، دو سمت گالوانیزه و یا یک سمت آلوزینگ از بیرون و یک سمت گالوانیزه از داخل است که با ایجاد شیار روی آن‌ها استحکام فشاری را می­توان تا حد مطلوبی بالا برد.

مزایای ساندویچ پانل دیواری

1. عایق گرما، سرما، صوت و رطوبت
2. مقاومت در برابر باد و رانش و زلزله
3. مقاومت در برابر مواد شیمیایی و زنگ زدگی و حشرات موزی
4. قیمت پایین و تنوع رنگ
5. قابل بازیافت هستند وکمترین آسیب را به محیط ‌زیست می­زنند
6. حمل و نقل آسان و سهولت در نصب و راه اندازی و وزن کم که خود باعث کاهش هزینه ها و صرفه‌ جویی در زمان می‌شود
7. مناسب برای تمام اقلیم ها
8. بهداشتی و قابل شستشو

2.2.4. ساندویچ پانل سرد خانه‌ای

یکی دیگر از انواع ساندویچ پانل‌ها ساندویچ پنل سردخانه‌ای است که برای حفاظت از محصولات به شیوه‌ای بهینه و سالم در دماهای پایین از سردخانه استفاده می‌شود. ممکن است در دماهای خیلی پایین مصرف انرژی بالا برود­ دراین‌بین استفاده از یک پوشش مناسب برای دیوار و سقف راهکاری مناسب در جهت کاهش مصرف انرژی است. ساندویچ پانل سردخانه‌ای جهت استفاده در سقف یا دیوار سردخانه استفاده می‌شود و به دلیل اورلپ ساندویچ پانل  و وجود اتصالات به‌صورت نری و مادگی، در مقطع عرضی دارای کمترین انتقال حرارت و صوت است که بهترین گزینه برای تولید سردخانه است

ساندویچ پنل سردخانه‌ای از ترکیب هسته پلی‌یورتان بین دولایه فلز تشکیل شده است. پلی‌یورتان ماده‌ای سفت و شکننده است و به‌تنهایی قابلیت استفاده ندارد؛ اما با ساندویچ کردن آن به محصولی می‌رسیم که دارای خواص مکانیکی بسیار مناسب است.

ساندویچ پانل‌های سردخانه‌ای به‌صورت سقفی و دیواری تولید می‌شوند. ضخامت این ساندویچ پنل‌ها معمولاً از 8 سانتیمتر شروع شده و در برخی موارد به 20 سانتی‌متر هم می­رسد (بر اساس کاربری و دمای سردخانه). برای پوشش سقف و بدنه سردخانه از ساندویچ پنل سقفی و ساندویچ پانل دیواری و برای پوشش کف نیز معمولاً از ساندویچ پنل دو رو نایلون (فوم با پوشش دو طرف نایلون) استفاده می‌گردد. طول ساندویچ پانل‌های سردخانه‌ای بنا­ به سفارش مشتری قابل‌تولید هست.

کاربردهای ساندویچ پانل سردخانه‌ای

1. جهت ایجاد سرد خانه در ساختمان‌های صنعتی، کارخانه جات صنعتی و ساختمان‌های بزرگ، سوپرمارکت ها انبار ها و صنایع مربوط
2. دامداری و کشاورزی و فروشگاه های صنایع سرد
3. پوشش مناسب برای مواد روزانه مورد مصرف هتل ها ورزشگاه ها و… از قبیل سبزیجات انواع میوه ها
4. تولیدی گل و گیاه، تجهیزات پزشکی، ازمایشگاه ها بیمارستان‌ها

مزایای ساندویچ پانل سردخانه‌ای

1. مقاوم دربرابر انتقال رطوبت
2. مقاوم دربرابرحرارت
3. مقاوم در برابر صوت

3.2.4. ساندویچ پانل اتاق تمیز

اتاق تمیز یا کلین روم به مکان‌هایی گفته می‌شود که باید حداقل امکان ورود و خروج هوا وجود داشته باشد و جریان آلاینده‌هایی مانند گردوغبار، میکروب‌های معلق در فضا، بخار مایعات و … به آن وارد نشود. هیچ جریان خارجی نباید وارد شود حتی افرادی که به این مکان‌ها ورود و خروج می­کنند ابتدا باید دوش هواگرفته و لباس مخصوص داشته باشند به همین جهت باید از سقف و دیواره‌های مخصوص استفاده کرد که امکان ورود و خروج هوا به کمترین مقدار ممکن برسد. این ساندویچ پانل ها معمولاً صاف هستند (دو سمت صاف یا یک سمت صاف یک سمت شیاردار) تا امکان جای­گیری گردوغبار و باکتری در آن از بین برود. از دیگر ویژگی‌های این ساندویچ پنل‌ها، مقاومت بسیار بالا در برابر خوردگی، پوسیدگی و میکروب‌ها و باکتری‌ها است. ساندویچ پانل‌های دو سمت صاف معمولاً با ضخامت‌های 0.6 و  0.7 میلیمتر قابل‌تولید هست. عایق به‌کاررفته نیز می‌تواند پلی‌اورتان یا پلی‌استایرن باشد که امروزه پلی‌اورتان به دلیل خواص عایق بودن و مقاومت بالا بیشتر استفاده می‌شود.

کاربرد های ساندویچ پانل اتاق تمیز

1. از جمله کاربرد‌های ساندویچ پانل در کارگاه‌های تولیدی مواد غذایی، تولید دارو، آزمایشگاه‌ها تجهیزات بیمارستانی مثل اتاق عمل و جراحی و… است.
2. ضخامت ساندویچ پانل‌ها بسته به کاربرد آن از 4 تا 15 سانتی‌متر است

4.2.4. ساندویچ پانل پیچ مخفی

ساندویچ پانل پیچ مخفی با ضخامت 5 سانتی‌متر تولید می­گردد و تفاوت آن در مدل و شکل لبه های ساندویچ پانل‌ها، در عرض آن‌ها هست. عرض ثابت این مدل ها از 1.16 متر می­باشد که دارای 1.12 متر عرض مفید می­باشد. لبه های فوق به گونه ای طراحی شده که ابتدا یک پنل به سازه با پیچ بسته می­شود و سپس لبه اور لپ ساندویچ پانل بعدی روی پیچ قرار گرفته و آنرا مخفی می­کند که این باعث هر چه بهتر شدن ظاهر کار و کیفیت نهایی می­گردد.
ساندویچ پنل دیواری پیچ مخفی در طول‌های 2 الی 13 متر در رنگ های متنوع قابل تولید هست. استاندارد ضخامت پنل‌های پیچ مخفی معمولا 5 سانتی‌متر می­باشد که اغلب کارشناسان جهت زیباتر شدن پوشش سازه و کیفیت بهتر از این ساندویچ پانل‌ها استفاده می‌کنند. این پنل با ورق های گالوانیزه، آلوزینک و آلومینیوم قابل تولید هست. ورق آلوزینک به دلیل خوردگی کم، مقاومت و خواص ضد زنگ نسبت به بقیه ورق‌ها کارایی بیشتری دارد.

کاربرد های ساندویچ پانل مخفی

1. دیوار سوله های اماکن ورزشی و صنعتی
2. دیوار اتاق های عمل و آزمایشگاه ها
3. پوشش دیوار کانکس های پیش‌ساخته ثابت و متحرک
4. دیوار ساختمان‌های ویلایی
5. پوشش دیوار سردخانه های ثابت و متحرک
6. پوشش دیوار کانتینر های حمل و نقل

5. دیوار های درای وال

درای وال (Dry Wall)، به معنای دیوار خشک است. علت این نام‌گذاری این است که در هنگام نصب و اجرای آن، هیچ‌گونه مصالح ساختمانی (گچ، سیمان و…) استفاده نمی­شود. این دیوارها از یک‌لایه گچ که بین دولایه کاغذ یا مقوا فشرده شده، تشکیل می‌شوند.

برای نصب این دیوارها از یک سری ناودانی‌های عمودی و افقی استفاده می‌شود ابتدا ناودانی‌های افقی را در امتداد هم روی کف و سقف (توسط شاقول و یا تراز لیزر) و تفنگ گازی و میخ‌های فولادی پرچ می‌کنند و بعد ناودانی‌های عمودی را بافاصله 40  الی 60 سانتی‌متر (باتوجه‌به کاربری دیوار) درون ناودانی‌های افقی گذاشته و توسط پیچ‌های سرمته پیچ می­کنند. به دلیل اتصالات مفصلی که این دیوارها دارند در برابر زلزله آزادی عمل خوبی دارند. از این نوع دیوارها به‌عنوان جداکننده‌های داخلی ساختمان استفاده می‌شود و کاربرد باربری ندارند. این دیوارها به دلیل وزن پایینی که دارند باعث کاهش بار مرده ساختمان‌ها 35 درصد و کاهش نیروی مؤثر زلزله می­شوند. این سیستم به لحاظ ساختار ویژه‌ای که دارد بسیار سبک بوده و استفاده از آن در ساختمان‌های با ارتفاع زیاد وزن سازه را تا حد زیادی کاهش می‌دهد.

6. ضوابط آیین‌ نامه‌ای دیوارهای سبک باربر و غیر باربر(هبلکس، تری دی پانل، ساندویچ پانل، درای وال)

در آیین‌نامه‌های رایج در ایران مثل آیین‌نامه 2800 و مباحث 18 و 19 مقررات ملی ساختمان به طور خاص به این نوع از دیوارهای سبک نپرداخته است اما ضوابط کلی در مورد دیوارهای غیر باربر (غیر سازه‌ ای) ازجمله هبلکس، تری دی پانل، ساندویچ پانل، درای وال را در بر گرفته است که در ادامه به آن‌ ها می پردزیم.

1.6. تعریف اجزای غیر سازه‌ای طبق آیین نامه 2800

بنابراین، اگر وزن مجموع دیوارهای سبک استفاده‌ شده در ساختمان از 25 درصد وزن مؤثر ساختمان بیشتر شود باید ضوابط سازه‌های غیرساختمانی برای آن در نظر گرفته شود.
در تبصره این بند آیین‌نامه اگر از دیوارهای سبک در ساختمان‌های کمتر از 8 طبقه به‌عنوان دیوار داخلی و یا جداکننده استفاده شود باید ضوابط مربوط به فصل هفتم یعنی مصالح بنایی کلاف دار برای آن در نظر گرفته شود.

2.6. تغییر مکان جانبی جزء غیر باربر طبق بند 4-3 آیین ‌نامه 2800

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

جهت آشنایی کامل با ضوابط و قوانبن مربوط به “دیوارهای عایق سبک” به پکیج “مباحث مقررات ملی ساختمان” در بخش گنجینه فایل وب‌سایت مراجعه فرمایید