همه چیز در مورد قالب‌بندی ساختمان‌های بتن‌آرمه

مقدمه

قالب‌بندی ساختمان‌های بتن‌آرمه یکی از مراحل مهم و تأثیرگذار در ساخت سازه است و شکل و استحکام ساختمان وابستگی زیادی به آن دارد. برای قالب‌بندی ساختمان از انواع مختلف قالب استفاده می‌شود. قالب به سازه‌ای گفته می‌شود که بتن و موارد مشابه در آن ریخته می‌شود تا سفت شود. قالب‌ها می‌توانند به‌صورت دائمی و یا موقت باشند. قالب‌های موقت پس از پایان کار قالب‌بندی جدا می‌شوند؛ اما قالب‌های دائمی برای همیشه بر روی سازه باقی می‌مانند. قالب‌‌ها هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند و می‌توانند برای قالب‌بندی در شرایط مختلف استفاده شوند. برای قالب‌بندی ساختمان‌های بتن‌آرمه، بایستی بتن تازه را در قالب فلزی و یا انواع دیگر آن ریخت تا به‌اندازه کافی پر شود و پس از سفت‌شدن شکل لازم را به خود بگیرد.

بتن‌آرمه یا همان بتن مسلح به بتن‌هایی گفته می‌شود که ترکیبی از بتن و میلگردهای فلزی هستند. بتن مقاومت بالایی دارد و میلگردهای فلزی نیزار مقاومت کششی و استحکام بالایی برخوردار هستند. امروزه بیشترین استفاده از بتن مسلح می‌شود و انواع قالب‌ها و سیستم‌های قالب‌بندی برای قالب‌بندی ساختمان‌های بتن‌آرمه مورداستفاده قرار می‌گیرد. در ادامه مقاله به بررسی قالب‌بندی ساختمان‌های بتن‌آرمه خواهیم پرداخت.

1. قالب‌بندی سازه‌های مسلح

از روش‌های قالب‌بندی ساختمان‌های بتن‌آرمه می‌توان به روش میز پرنده و تونلی اشاره کرد. قالب‌بندی تونلی ازآنجایی‌که اجرای قالب‌بندی سقف و دیوار در آن به‌صورت سلولی و هم‌ زمان انجام می‌شود به سیستم تونلی شناخته می‌شود. در سیستم تونلی، به طور هم‌ زمان آرماتوربندی، قالب‌بندی و بتن‌ریزی انجام می‌شود. قالب‌بندی تونلی از کیفیت بالایی برخوردار است و علاوه بر سرعت‌بخشیدن به انجام قالب‌بندی و کیفیت اجرای آن، رفتار لرزه‌ای مجموعه سازه را به لحاظ یکپارچگی اعضا و کیفیت اتصالات آن به‌اندازه چشمگیری بهبود و افزایش می‌دهد. قالب‌بندی سقف ساختمان به طور معمول سخت‌تر از سایر نقاط آن است و پیچیدگی بیشتری به همراه دارد. سیستم قالب‌بندی میز پرنده برای قالب‌بندی ساختمان‌های بتن‌آرمه  استفاده می‌شود. میز پرنده یک روش سریع و آسان برای قالب‌بندی سقف به‌حساب می‌آید و از کیفیت بالایی نیز برخوردار است.

2. ویژگی‌های یک قالب‌بندی خوب

یک قالب‌بندی مناسب و باکیفیت برای ساختمان‌های بتن‌آرمه، بایستی ویژگی‌هایی داشته باشد که در ادامه به برخی از آن‌ها می‌پردازیم.

• سیستم قالب‌بندی ساختمان‌های بتن‌آرمه باید مقاومت و استحکام کافی را در برابر فشارها و نیروهایی که به آن وارد می‌شود، داشته باشد. در هنگام بتن‌ریزی، بتن فشار زیادی را به قالب وارد می‌کند که اگر سیستم قالب‌بندی استحکام کافی را نداشته باشد از شکل دلخواه و موردنظر خارج خواهد شد.
• اتصالات موجود در سیستم قالب‌بندی بایستی به‌درستی انجام گیرد تا اجازه عبور دوغاب سیمان را به آن ندهد. در صورت عبور دوغاب سیمان، کیفیت بتن کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه سازه موردنظر استحکام کافی را نخواهد داشت.
• در سیستم قالب‌بندی، قالبی که مورداستفاده قرار می‌گیرد باید تاحدامکان از وزن کمی برخوردار باشد تا امکان جابه‌جایی و حمل‌ونقل آن آسان‌تر باشد.
• مواد مورداستفاده در قالب نباید در مواجهه و تماس با بتن دچار خمیدگی و کج‌شدن و یا آسیب شوند. این موارد باعث می‌شود تا قالب‌بندی بتن باکیفیت مطلوبی انجام نشود و دیوارها دچار برجستگی و ناهمواری شوند و حالت یکدست و صاف به خود نگیرند.
• یک‌پایه محکم و استوار برای پشتیبانی از سیستم قالب‌بندی و قالب بسیار مهم و حائز اهمیت است. این پایه باید فشارهای زیادی را که از جانب بتن و قالب وارد می‌شود را تحمل کند.
• قالب بایستی به طور دقیق بر روی محل موردنظر نصب شود.
• مواد قالب باید ارزان و در دسترس باشد تا برای بارهای بعدی نیز بتوان از آن استفاده کرد.

1.2. گودبرداری

گودبرداری بعد از پیاده‌کردن نقشه و کنترل آن در صورت آن در صورت لزوم اقدام به گودبرداری می‌نمایند. گودبرداری برای آن قسمت از ساختمان انجام می‌شود مانند موتورخانه‌ها و انبارها و پارکینگ‌ها و غیره. همچنین گودبرداری برای رسیدن به خاکی که مقاومت لازم برای تحمل بار ساختمان داشته باشد نیز انجام می‌شود. ظاهراً‌ حداکثر عمق موردنیاز برای گودبرداری تا روی پی است بعلاوه چندسانتی متر بیشتر برای فرش کف و عبور لوله‌ها (در حدود 20 سانتی‌متر که 6 سانتی‌متر برای فرش کف و 14 سانتی‌متر برای عبور لوله‌ است).

ولی گاهی اوقات گودبرداری را تا زیر پی ادامه می‌دهند در این صورت قالب‌بندی و شناژبندی و آرماتوربندی راحت‌تر امکان‌پذیر می‌شود. و ثانیاً‌ پی‌های ما تمیزتر خواهد بود و در ثانی می‌توانیم خاک حاصل از چاه‌کنی و همچنین تفاله‌های ساختمان را در فضای ایجاد شده بین پی‌ها بریزیم که این مطلب از لحاظ اقتصادی مقرون به‌صرفه است. زیرا معمولاً‌‌ در موقع گودبرداری کار با ماشین صورت می‌گیرد و درصورتی‌که برای خارج نمودن تفاله‌ها و خاک حاصل از چاه فاضلاب از محیط کارگاه می‌باید از وسایل دستی استفاده نماییم که این امر مستلزم هزینه بیشتری نسبت به کار ماشین است.

البته در مورد پی‌های نواری این کار عملی نیست زیرا معمولاً‌ پی‌سازی در پی‌های نواری با شفته‌آهک است که بدون قالب‌بندی بوده و شفته‌آهک در محل پی‌های حفر شده ریخته شده می‌شود در این صورت ناچار هستیم در ساختمان‌هایی که با پی نواری ساخته می‌شود اگر گودبرداری نیاز داشتیم گودبرداری را تا روی پی ادامه می‌دهیم چنانچه در گودبرداری در زمین‌هایی که آب‌های تحت العرض در سطح بالا قرار دارد در محل گودبرداری آب جمع شود بهتر است که حوضچه کوچکی در وسط گود حفر نموده و آب‌های جمع شده را باتوجه‌به سرعت جمع‌شدن به‌وسیله سطل یا پمپ به خارج منتقل کنیم.

هر پروژه ساختمانی که قصد انجام آن را داشته باشید بدون تردید با گودبرداری شروع می‌شود. گودبرداری فرایندی است که طی آن زمین آمادگی نگهداری یک سازه را به دست می‌آورد. روش‌های مختلفی برای گودبرداری وجود دارد که در این مطلب بعضی از آنها را معرفی کردیم. گودبرداری به‌سادگی با تمیزکردن زمین از گیاهان، علف‌ها، و سنگ و خاکی که مانع اجرای عملیات ساخت‌وساز می‌شوند شروع می‌شود. سپس طرح کلی گودبرداری که محیط کلی ساختمان را تشکیل می‌دهد ترسیم می‌شود. این کار با استفاده از معیارهای مختلف انجام می‌شود. سپس عملیات گودبرداری با استفاده از ماشین‌آلات و یا نیروی کار انجام می‌شود.

2.2. انواع پی‌ها :

1-پی‌ نقطه‌ای   2-پی‌های نواری   3-پی‌های عمومی   4-شمع‌کوبی یا پی‌های عمیق

پی‌های نقطه‌ای برای ساختمان‌هایی که بار آن به طور متمرکز (نقطه‌ای) به زمین منتقل می‌شود ساخته می‌گردد مانند: ساختمان‌های فلزی و یا ساختمان‌های بتنی.

• پی‌سازی  – بتن مگر

لایه‌های پی‌سازی در پی‌های نواری به ترتیب از پایین عبارت‌اند از: شفته‌ریزی – کرسی‌چینی – شناژ – ملات ماسه سیمان برای زیر ایزولاسیون رطوبتی – قیرگونی برای ایزولاسیون رطوبتی – ملات ماسه سیمان برای پوشش روی قیرگونی دیوارچینی اصلی. به پی‌های عمومی رادیه ژنرال هم می‌گویند و از بتن مسلح ساخته می‌شود و دارای محاسبات فنی مفصل و دقت اجرای فوق‌العاده می‌باشند برای ساختمان‌هایی که دارای وزن فوق‌العاده است و یا ساختمان‌هایی در زمین‌های سست ساخته می‌شود این گونه پی‌ها ایجاد می‌گردند. همچنین در زمین‌هایی که خیلی سست بوده و به هیچ وجه قدرت تحمل بار ساختمان را نداشته مانند خاک‌های دستی یا زمین‌های ماسه‌ای و یا در محل‌‌هایی که زمین بکر در عمق‌های زیاد قرار داشته باشند از شمع کوبی استفاده می‌شود. که خود شمع کوبی انواع مختلفی دارد؛ مانند شمع‌های چوبی و آهکی و فلزی در جا یا فلزی که پس از بتن ریزی قالب شمع را در می‌آورند. عمق پی‌های نواری و نقطه‌ای در حدود 40 الی 50 سانتی‌متر و عمق پی‌های عمومی 80 الی 100 سانتی‌متر است.

• پی‌سازی

پس از گودبرداری و رسیدن به خاک مناسب که دارای مقاومت کافی باشد برای پی‌سازی در ابتدا بتن مگر فونداسیون می‌ریزند. که این بتن مگر لاغر هم می‌گویند مقدار سیمان در بتن مگر در حدود 100 الی 150 کیلوگرم در متر مکعب است. در پی‌های نقطه‌ای بتن مگر به دو دلیل مورد استفاده قرار می‌گیرد.

1. رای جلوگیری از تماس مستقیم بتن اصلی پی با خاک
2. برای رگلاژ کف پی و ایجاد سطح صاف برای ادامه پی‌سازی

ضخامت بتن مگر در حدود 10 سانتی‌متر است و معمولاً‌ قالب بندی (چوبی یا آجری) از روی بتن مگر شروع می‌شود.

3. انواع قالب‌بندی بر اساس اجزای ساختمان

قالب‌بندی، یکی از مهم‌ترین مراحل در ساخت سازه‌های بتنی است. در این مرحله، قالب‌های مختلفی با بهره‌گیری از تجهیزات و ابزارهای مختلف طراحی و ساخته می‌شوند. وظیفه این قالب‌ها ایجاد اشکال مختلف بر روی بتن، برای ساختن قسمت‌های مختلف سازه است که دارای بخش‌های متنوعی است که در تمامی بخش‌های ساختمان، از جمله فونداسیون، ستون، سقف و دیوارها به کار می‌رود که در هر بخش از سازه، بسته به نیاز و شیوه ساخت تهیه و بکار می‌رود. قالب‌های استفاده شده در سازه بتنی و… از جنس‌های متنوعی مانند چوبی، فلزی و پلاستیکی تولید و عرضه می‌گردند

برای پیاده‌سازی قالب‌بندی سازه‌های بتنی، مهم‌ترین مورد رعایت اندازه‌ها است تا ابعاد و شکل دقیق سازه، تضمین شود. همچنین، پایداری قالب نیز در هنگام ریختن بتن بسیار مهم است، زیرا کمبود پایداری می‌تواند منجر به خروج بتن از قالب و ناهموار شدن سطح بتن شود.

در کل، قالب‌بندی، به‌عنوان یک مرحله حیاتی در ساخت سازه‌های بتنی، نیازمند تجربه و دانش فنی بالای کارشناسان و کارگران است. هر یک از این اجزای ساختمان، متناسب با خود می‌توان نوع خاصی از سیستم‌های قالب‌بندی را برای آن‌ها به کار گرفت تا کیفیت بیشتری داشته باشند.

1.3. قالب بندی شناژ و فنداسیون

در کارگاه‌های ساختمانی بتنی سه کارگاه وجود دارد که هم زمان به کار خود ادامه می‌دهند. این سه کارگاه عبارت‌اند از: کارگاه‌های بتن‌سازی – آرماتوربندی و قالب‌بندی. ازآنجاکه بتن قبل از سخت‌شدن روان است؛ لذا برای شکل‌دادن به آن احتیاج به قالب داریم.

در حال حاضر در بیشتر ساختمان‌ها از قالب‌های آجری استفاده می‌شود؛ چون مقرون‌به‌صرفه‌تر از قالب‌های چوبی است از قالب‌های فلزی در کارهای سری سازی استفاده می‌شود. قالب بندی آجری بدین طریق است که پس از بتن مگر اندازه پی‌های اصلی را با آجر چیده و بعد شناژها را به آن نیز متصل می‌نمایند.

ضخامت این آجر چینی می‌تواند 10 سانتی متر هم باشد بهتر است برای این آجر چینی از ملات گل استفاده نمود؛ زیرا در این صورت بعد از سخت شدن بتن می‌توان آجرها را برداشته و مجدداً‌ مورد استفاده قرار داد. ولی در این طریق (دیوار 10 سانتی متری و ملات گل) ممکن است در موقع بتن ریزی دیوارهای قالب تحمل وزن بتن را ننموده و از همدیگر متلاشی شود. که در این صورت می‌باید قبل از بتن ریزی پشت کلیه قالب‌ها با خاک یا آجر و یا مصالح دیگر بسته شود به‌طوری‌که به‌خوبی بتواند تحمل وزن بتن را بنماید.

مشکل اساسی در این نوع قالب بندی آن است که آجر آب بتن مجاور خود را مکیده و آن را خشک می‌کند و فعل و انفعالات شیمیایی را در آن متوقف می‌کند و در نتیجه حد اقل به ضخامت 5 سانتی متر بتون مجاور خود را فاسد می‌کند. برای جلوگیری از این کار بهتر است که رویه آجر را با یک ورقه نایلون پوشیده شود تا آجر با بتون آجرها به راحتی از قالب جدا شده و می‌تواند در محلهای دیگر مورد استفاده قرار گیرد به هیچ وجه نباید تصور نمود که قبل از بتن ریزی می‌توان دیوارهای قالب آجری با پاشیدن آب سیراب نموده بطوریکه آجرها آب بتن را نمکد زیرا اولاً‌ با پاشیدن آب  آجر کاملاً‌ سیراب نمی‌شود و در ثانی مقدار زیادی آب در قالب جمع می‌شود که خارج کردن آن از قالب بسیار مشکل و حتی غیرممکن می‌باشد و این آب داخل پی جای بتن را گرفته و موجب پوکی قطعه می‌شود. در ساختمان‌های مهم قالب پی‌ها را با چوب‌های روسی می‌سازند.

بدین‌طریق که ارتفاع پی‌ها را که روی نقشه مشخص است تعیین نموده و با کنار هم گذاشتن تخته‌ها به همان اندازه و اتصال آنها به یکدیگر به‌وسیله چوب‌ها چهار تراش قالب پی و یا هر قسمت دیگر را می‌سازند باید توجه داشت که تخته‌ها باید آن‌چنان به یکدیگر متصل باشند که به‌خوبی بتواند وزن بتن و ضربه‌ها و ارتعاشات به وجود آمده از ویبراتور را تحمل نماید مخصوصاً‌ در مورد شناژها باید تخته را از بالا به وسیله قطعات چوب چهار تراش به یکدیگر متصل نمود به‌طوری که درزبندی شود که شیره بتن از آن خارج نشود. گاهی مواقع نیز از قالب‌های فلزی استفاده می‌شود که قالب‌های فلزی به‌مراتب گران‌تر تمام می‌شود.

2.3. نکات بتن ریزی

بتن را باید در لایه‌های افقی در جای خود ریخت و نباید آن را با ویبره کردن و هل دادن جابه‌جا کرد. ضخامت هر لایه بتن بستگی به نوع کار بین 15 تا 60 سانتی‌متر در قطر می‌گیرند و لایه بعدی را پیش از این که لایه زیرین شروع به گرفتن کند باید روی آن ریخت. اغلب به منظور تسریع در کار، بدون توجه به اختلاف ارتفاع بتن را به داخل قالب می‌ریزند در صورتی که از این کار باید اجتناب کرد و بتن را نباید از ارتفاعی بیش از 1 تا 1.5 متر خالی کرد مگر آن که از ناودان و لوله قیف یا شوتینگ استفاده شود.

با به کار گرفتن روش‌های صحیح خالی کردن بتن در قالب می‌توان از جدا شدن دانه‌ها جلوگیری کرد. باید حتی‌المقدور سعی شود که بتن در جای خود ریخته شود و از جابه‌جایی بیهوده آن خودداری گردد. بتن ریخته شده در قالب را نباید به صورت افقی به این طرف و آن طرف کشانید و از جابه‌جایی آن به کمک ویبراتور و هل دادن آن جدا خودداری کرد و باید دقت شود که اطراف میلگردها و گوشه‌های قالب خالی نماند و از بتن پر شود.

بتن ریزی در سطح شیب‌دار همیشه باید از پایین سطح شیب‌دار شروع و به طرف بالا ادامه یابد. همچنین باید طوری بتن ریزی شود که به جابه‌جایی دانه‌ها منجر نشود. همه بتن‌ها را باید پس از ریختن متراکم نمود تا میزان هوای اضافی به حداقل برسد. در بتن‌های کم اهمیت برای متراکم کردن آن می‌توان از وسایل دستی مناسب استفاده کرد ولی استفاده از وسایل لرزاننده مکانیکی (ویبراتور) ارجحیت دارد و استفاده از ویبراتور در جهت هر چه متراکم‌تر نمودن مخلوط‌هایی با کارپذیری کم ضروری است. ویبراتور دستگاهی است که به شیلنگ بلندی ختم می‌شود و این شیلنگ به‌وسیله موتور برقی یا بنزینی مرتعش می‌شود که با قرار دادن این شیلنگ در داخل بتن آنرا مرتعش می‌کند و باعث هدایت آن به تمام گوشه‌های قالب می‌گردد.

با توجه به این که ویبره کردن بیش از حد بتن باعث می‌شود که دانه‌های ریزتر و شیره بتن بالا آمده و دانه‌های درشت‌تر به ته قالب هدایت شود که این خود باعث مجزا شدن اجزاء بتن گردیده و موجب ضعف قطعه ریخته شده خواهد شد بهتر است که در ضمن ویبره کردن بتن به‌وسیله ضربه زدن به بدنه قالب و کوبیدن خود به بتن آن را به‌خوبی متراکم نموده و نقاط تجمع هوا و فضای خالی را به خوبی پر نماییم.

اگر بتن را ویبره می‌نماییم باید زمانی که شیلنگ ویبراتور داخل بتن قرار می‌گیرد به‌دفعات بوده و هر بار از یک دقیقه تجاوز نکند و بعد از یک دقیقه باید آن را به‌خوبی در بتن جابه‌جا کنیم.

نوع دیگر ویبراتورها ویبراتور خارجی می‌باشد که قالب را به ارتعاش در می‌آورد. از این ویبراتورها به ندرت استفاده می‌شود زیرا ارتعاش و تنش‌های حاصل از این ویبراتورها بر روی قالبها  استفاده از آنها محدودیت ایجاد می‌کند فقط در مواردی که یک امکان استفاده از ویبراتورهای داخلی موجود نباشد مثل دیوارهای با آرماتوربندی سنگین و ویبراسیون نمی‌توان بتن‌های دارای کارپذیری بتن 5/2 تا 5 سانتی‌متر را متراکم نمود و از طرفی اگر کارپذیری مخلوطی بیان 12 تا 15 سانتی‌متر باشد نباید آن را ویبره کرد.

تا آنجا که امکان دارد بهتر است بتن‌ریزی بدون وقفه انجام گیرد طور یکه در موقع سخت شدن یکپارچه شود ولی نظر به این که این کار همیشه ممکن نیست و گاهی مجبور هستیم که بتن ریزی را تعطیل کنیم و کار را در روز دیگر انجام دهیم در چنین مواقعی می‌باید محل قطع بتن حتماً‌ با نظر مهندس ناظر باشد زیرا محل قطع بتن باید در جایی باشد که نیروهای وارده صفر بوده و یا حداقل نیروی برشی در آن محل کم باشد.

در ضمن باید چند عدد ولاد کمکی در مقطع گذاشته شود به‌طوری‌که نصف طول این میلگردها در بتن و نصف باقی مانده آن بایستی شسته شده و از گردوخاک و مواد اضافی پاک گردد. آنگاه باید با قدری دوغاب سیمان خالص محل را اندود کرده و آنگاه بتن ریزی جدید را شروع نماییم و بهتر است حتی‌المقدور از مصرف چسب و هرگونه مواد دیگر در بتن خودداری کرد.

• نگهداری بتن:

سیمان موجود در بتن ریخته شده در مجاورت رطوبت باید سخت ده و دانه‌های سنگی موجود در مخلوط به همدیگر چسبانیده و مقاومت بتن به حداکثر برساند بدین لحاظ می‌باید از خشک شدن سریع بتن جلوگیری نموده و از تابش آفتاب و وزش بادهای تند محفوظ داشت و سطح آن را حداقل تا هفت روز مرطوب نگاه داشت. (این مدت برای سیمان‌های زودگیر 3 روز است).

برای این کار بهتر است که روی بتن تازه ریخته شده را با گونی یا کاغذ پوشانیده و این پوشش را مرطوب نگاه داریم و بهتر است بعد از 3 الی 4 ساعت بعد از بتن ریزی شروع به اب دادن روی آن نمائیم زیرا در غیر این صورت سطح آن ترک خورده و موجب نفوذ مواد مضر به داخل بتن گردیده و باعث پدیده خورندگی بتن گردد.

بتن تازه ریخته شده نباید در معرض باران‌های تند قرار گیرد زیرا باران دوغاب سیمان و مصالح ریز دانه را شسته و سنگ‌های درشت دانه نمایان می‌گردد.

در موقع بارندگی بهتر است بتن ریزی متوقف گردیده و بتن ریخته شده را از آسیب باران محفوظ نموده و مثلاً‌ روی آن را با نایلون پوشانیده و آب باران را به خارج از سطح بتن راهنمایی کرد.

بتن ریزی در هوای گرم:

اگر در هوای گرم بتن ریزی می‌نماییم باید سعی کنیم که حداقل تا چند روز بعد از بتن ریزی آن را مرطوب نگه داریم زیرا در غیر این صورت آب بتن به‌فوریت تبخیر شده و بتن سخت نمی‌گردد به بتنی که در اثر نرسیدن آب سخت نشده است بتن سوخته می‌گویند و نشانه آن این است که این بتن حتی با فشار دست خرد می‌شود. در صورت مشاهده چنین وضعیتی قطعه ریخته شده باید جمع‌آوری‌شده و مجدداً ریخته شود.

نکته: در هنگام اجرای فونداسیون و آرماتوربندی فونداسیون آرماتورهای ریشه ستون آرماتورهایی به‌عنوان ریشه پله نیز بر روی فونداسیون‌هایی که قرار است در آن ناحیه پله وجود داشته باشند می‌بندند. آرماتورهای ریشه پله 12 یا 16 می‌باشد و به صورت مستطیلی است یعنی طول آن از عرض آن بیشتر می‌باشد و این آرماتورها که شبیه ریشه ستون می‌باشند توسط خاموت‌هایی به یکدیگر متصل شده‌اند. این ریشه پله وزن پله را به فونداسیون وسپس به زمین وارد می‌کند و باعث می‌شود که پله محکمتر باشد و سپس پله روی آن سوار می‌شود.

• پدستال – کرسی ستون:

گاهی مواقع نیز بر روی فونداسیون‌های هنگام آرماتوربندی فونداسیون و ریشه ستون، ستون‌هایی را آرماتوربندی می‌کنند که میلگردهای این ستون‌ها از میلگرد ستون اصلی نازک‌تر بوده مثلاً‌ در حدود 18 و     16 و 20. این ستون را پدستال می‌گویند و موقعی بکار می‌رود که قسمت از ساختمان در ارتفاع‌های مختلف قرار داشته باشند؛ یعنی یک سری از فونداسیون‌ها در محل گودبرداری یا محلی که ارتفاع آن پایین‌تر است البته در بعضی قسمت‌های ستون‌هایی که حجم آنها بیشتر است از ستون‌های اصلی می‌باشد ولی طول آنها کوتاه‌تر است می‌بندند (پدستال) و سپس مانند ستون‌ها بتن ریزی می‌شود در اصل برای هم ارتفاع کردن ساختمان بکار می‌رود.

در این صورت شناژها از محل‌هایی در ارتفاع بالاتر به این پدستال وصل می‌شوند؛ یعنی شناژ در ارتفاع می‌باشد و زیر آن خالی است. بعد از بتن ریزی فونداسیون‌ها نوبت به ساختمان‌ها سطح اتاق‌ها را چند سانتی‌متر از کف حیاط بالاتر می‌سازند. که به این اختلاف ارتفاع کرسی چینی می‌گویند.

معمولاً‌‌ کرسی‌چینی به این علت انجام می‌شود که چون سطح زمین برای ساختان مسطح نبوده و به همین خاطر دارای شیب می‌باشد و از طرفی اتاق‌ها و سالن‌های ساختمان باید در یک تراز افقی باشد لذا برای تراز کردن سطح آنها بایستی با استفاده از کرسی چینی سطحی تراز را به وجود آوریم.

عرض دیوارهای کرسی‌چینی بستگی به ارتفاع آن دارد. هر قدر این ارتفاع بیشتر باشد به علت به وجود خاکی که در پشت آن قرار می‌گیرد باید پهنای آن بیشتر باشد تا بتواند در مقابل فشارهای جانبی کاملاً‌ مقاومت نماید.

این مسئله در اطراف دیوارهای ساختمان که فشارهای خاک از یک طرف می‌باشد باید بیشتر باشد باید رعایت گردد. در هر حال عرض کرسی چینی باید قدری بیشتر از دیوار اصلی و کمی کمتر از عرض پی باشد. اگر ارتفاع کرسی چینی فقط در حدود 10 الی 15 سانتی‌متر باشد می‌تواند پهنای آن مساوی دیوار روی آن باشد. باید برای کلیه دیوارها اعم از دیوارهای حمال و یا تیغه و پارتیشن‌ها پی‌سازی و کرسی چینی انجام شود.

4. تفاوت قالب فلزی با انواع قالب‌ها

قالب فلزی به‌خاطر دارابودن سختی و قدرت در برابر فشار و حرارت، برای ساخت انواع سازه‌های بتنی استفاده می‌شود. در مقابل، قالب‌های دیگری مانند قالب‌های چوبی، پلاستیکی و… دارای دوام و ماندگاری زیادی همانند قالب فلزی نیستند و در مدت‌زمان طولانی در اثر فشارهای زیاد از بین می‌روند. باتوجه‌به این که هر قالب برای کاربردهای خاصی طراحی شده است و بر اساس ابعاد و شکل قطعه‌ای که قرار است ساخته شود، قالب مناسب برای آن انتخاب می‌شود، لذا می‌توان از هر نوع قالبی که برای هدف خاصی قابل‌استفاده باشد، استفاده کرد.

اما در این میان قالب فلزی به‌عنوان یکی از بهترین قالب‌ها شناخته می‌شود و دارای ماندگاری بالایی است. دقت بالا در اجرای سازه‌های بتنی یکی دیگر از تفاوت‌های قالب فلزی است قالب فلزی بادقت بالایی ساخته می‌شود که امکان اجرای پروژه را با اندازه دقیق و پیوستگی بالا را فراهم می‌کند. همچنین باتوجه‌به سختی بالای قالب فلزی و دقت بالایی که در ساخت این قالب‌ها در نظر گرفته می‌شود، عمر مفید بیشتری نسبت به قالب‌های دیگر دارد.

همچنین قالب‌های فلزی به‌راحتی تعمیر و بازسازی می‌شوند و همچنین در ساخت آنها از تکنولوژی‌های نوین استفاده می‌گردد که زمان و هزینه صرفه‌جویی می‌شود. این قالب‌ها به دلیل این که از آلیاژ فلزی تشکیل شده است، به‌راحتی قابل‌بازیافت است که در حفظ محیط‌زیست تأثیرگذار است. در کل، هر قالبی برای کاربردهای خاصی طراحی شده است و بر اساس اندازه و شکل قطعه‌ای که قرار است ساخته شود، قالب مناسب برای آن انتخاب می‌شود.

5. نقش وجود کیفیت بالا در تجهیزات قالب‌بندی

وجود کیفیت در تجهیزات قالب‌بندی از اهمیت بسیاری برخوردار است. در واقع، کیفیت در تجهیزات قالب‌بندی عاملی است که از طریق آن، امکان ساخت قطعات باکیفیت بسیار بالا و همچنین به‌دست‌آوردن مؤثرترین و با کارایی بیشتر در تولید این قطعات ممکن می‌شود. با وجود کیفیت بالا در تجهیزات قالب‌بندی، قطعات تولید شده بادقت و دوام بیشتری ساخته می‌شوند که در نتیجه آن، دوام و عمر مفید آن‌ها نیز افزایش می‌یابد. به‌علاوه، استفاده از تجهیزات قالب‌بندی باکیفیت بالا، از لحاظ ایمنی نیز سازه را بهبود می‌بخشد و ریسک آسیب‌دیدگی کارگران کاهش می‌یابد. علاوه بر این، تجهیزات قالب‌بندی باکیفیت بالا، از ابتدای فرایند تولید قطعات شروع کرده و در تمامی مراحل تولید قطعه، وارد می‌شود. به‌این‌ترتیب، با قراردادن تأکید بر کیفیت در تجهیزات قالب‌بندی، می‌توان از کاهش هزینه‌های ناشی از اشکالات و خرابی قطعات جلوگیری کرد.

بااین‌حال، برای به‌دست‌آوردن کیفیت بالا در تجهیزات قالب‌بندی، به دو مورد بسیار مهم توجه داشته باشید: ۱) انتخاب تجهیزات قالب‌بندی باکیفیت بالا از تولیدکنندگان و برندهای معتبر و ۲) مراقبت و نگهداری صحیح و منظم از تجهیزات قالب‌بندی به‌منظور حفظ کیفیت آنها

6. تفاوت بتن‌آرمه با سازه‌های دیگر

بتن‌آرمه یک نوع سازه است که با استفاده از بتن و میلگردهای فولادی ساخته می‌شود. در برابر سایر سازه‌ها، بتن‌آرمه دارای ویژگی‌های خاصی است. تفاوت‌های بتن‌آرمه با سازه‌های مختلف عبارت‌اند از:

1. بتن سبک: بتن‌آرمه با واردکردن ترکیبات خاص در مراحل تولید، به سازه‌ای با وزن سبک تبدیل شده است.
2. نواحی محلی: بتن‌آرمه برای استفاده در سازه‌ها در مناطق مختلف جهان طراحی شده است، درحالی‌که سایر سازه‌ها برای نواحی خاصی طراحی شده‌اند.
3. کاربردها: بتن‌آرمه برای کارهای سازه‌ای بزرگ مانند سکوی نفتی، پل، تونل، برج‌های بلند، سد و … درحالی‌که سایر سازه‌ها بسیار محدودتر هستند.
4. انعطاف‌پذیری: باتوجه‌به دو جزء بتن و فولاد در بتن‌آرمه، سازه‌های بتن‌آرمه در برابر تنش‌ها و انعطاف‌پذیری بسیار بیشتری نسبت به سایر سازه‌ها دارند.
5. هزینه: در مقایسه با سایر سازه‌ها، بتن‌آرمه هزینه بسیار پایینی دارد، به دلیل استفاده از مصالح ارزان‌تر و درعین‌حال مقاوم.

در کل، بتن‌آرمه یکی از سازه‌های پرکاربرد است که برای استفاده در پروژه‌های ساختمانی، صنعتی و تجاری انتخاب می‌شود. وجود مزایای مقاومت بالا، انعطاف‌پذیری بیشتر و هزینه کم، باعث شده است که بتن‌آرمه به‌عنوان یک راه‌حل پرکاربرد در مقابل سایر سازه‌ها باشد.

7. قالب‌برداری

مرحله‌ی پایانی قالب‌بندی، برداشتن قالب است که بایستی بادقت بالا این کار انجام شود. زمان برداشتن قالب هنگامی است که بتن به‌اندازه کافی سفت و محکم شده باشد و قادر باشد تا وزن و فشارهایی که به آن وارد می‌شود را تحمل کند و همچنین از شکل و حالت خود خارج نشود.

اجرای برداشتن قالب‌ها باید مرحله‌به‌مرحله و به ترتیب انجام شود تا آسیبی به بتن و هیچ یک از اجزای سیستم قالب‌بندی وارد نشود. اجزای سیستم نباید فشار ناگهانی به آن‌ها وارد شود؛ زیرا ممکن است باعث آسیب به بتن شود و غیرقابل‌استفاده گردد. هرگز نباید ابتدا به سراغ پایه‌ها و قالب‌های باربری رفت؛ زیرا این پایه‌ها مقاومت و فشار دیگر اعضای سیستم قالب‌بندی را تحمل می‌کنند.

8. دیوارها

به دیوارهایی که برای جداسازی قسمت‌های مختلف بکار می‌رود دیوارهای پارتیشن یا جداکننده و یا تیغه می‌گویند. تیغه‌ها معمولاً‌ به پهنای 5 تا 10 و یا 20 سانتی‌متر ساخته می‌شود و تیغه‌های دیواری به پهنای 5 تا 10 سانتی‌متر را نمی‌توان در ارتفاع زیاد نصب و کارکرد چون که ایستا نمی‌باشد و منجر به  لرزش بیش از اندازه می‌کند و اگر بخواهیم با شرایط گفته شده دیوار را تیغه کنیم بایستی در هر 5/1 تا 2 متر از نبشی استفاده نماییم.

در غیر این صورت دیوار با کوچکترین حرکت جانبی فرو خواهد ریخت و در مقابل زلزله هیچ مقاومتی از خود نشان نخواهد داد.

برای دیوارهای سفالی که دیوارهای خارجی را تشکیل می‌دهند ضخامت 10 سانتی‌متر ویا 20 سانتی‌متر را انتخاب می‌کنند و برای دیوارهای جدا کننده داخلی از پانل‌های گچی که بصورت پیش ساخته است استفاده می‌شود.

بدین ترتیب که پانل‌های گچی را به ترتیب روی‌هم گذاشته و درز بیان آنها را با گچ پر می‌کنند و به هم می‌چسبانند. مصالح به‌کاررفته در این پانل‌ها از مصالح نظیر گچ و پانل سیمانی که مخلوطی از سیمان و پلاستوفوم (پوکه صنعتی) است است.

• پانل‌های گچی و سیمانی:

پانل‌های سیمانی در سرویس بهداشتی ساختمان بکار می‌رود دلیل استفاده از پانل‌های سیمانی در سرویس‌های بهداشتی این است که اگر از پانل‌های گچی استفاده کنند؛ چون گچ در اثر رطوبت افزایش حجم پیدا می‌کند و از بین می‌رود؛ بنابراین از پانل‌های سیمانی که در برابر رطوبت افزایش حجم پیدا نمی‌کنند استفاده می‌شود پلاستوفوم موجود در سیمان برای سبک بودن آن است در تصویر زیر پلاستوم به همراه سیمان (پانل سیمانی کار گذاشته شده در قسمت پایین سرویس بهداشتی مشاهده می‌شود؛ چون در قسمت پایین که امکان شستشو وجود دارد رطوبت بیشتر نفوذ می‌کند و هم چنین شناژ پانل‌های گچی که برای جداکردن قسمت‌های مختلف ساختمان به کار می‌رود مشاهده می‌شود.) که این شناژها دارای مقاومتی کم بوده و فقط برای صاف بودن سطح زیرین پانل‌ها بکار می‌رود و ارزش مقاومتی ندارد در ضمن پانل‌های گچی سبک بوده و وزنی را روی این شناژها وارد نمی‌آورند و همچنین که کانالی برای عبور لوله‌ها و تأسیسات مشاهده می‌شود.

• نحوه کارگذاشتن نعل درگاه‌ها:

نعل‌درگاه پنجره انواع مختلفی دارد فلزی – بتنی؛ ولی ما در اینجا از نعل‌درگاه بتنی که خود در کارگاه ساخته می‌شود استفاده می‌کنیم. در کل دلیل کارگذاشتن نعل‌درگاه درانی است که بتوان بعد از چیدن چهارچوب پنجره و درب بتوان دیوار بالای آن را چید در اصل یک تکیه‌گاه برای دیوار بالای پنجره است تصویر زیر نعل‌درگاه را نمایش می‌دهد.

30 سانتی متر از دو طرف نعل‌درگاه سفال چیده می‌شود؛ یعنی پنجره 2 متری بایستی 6/2 نعل‌درگاه می‌خورد. گاهی مواقع برای پنجره‌هایی که در پاگرد پله در ساختمانهای اسکلت بتنی وجود دارد پیچ و مهره بکار میبرند چون برای جوش دادن پنجره باید جایی باشد و چون اسکلت هم بتنی دیگر آنرا نمی‌توان به اسکلت جوش داد بنابر این بلتهایی که در چهار چوب است به کف پاگرد پیچ و مهره شده تا بتوان پنجره را به آن متصل نمود .

9. موزائیک

در ایران موزائیک به قطعه سیمانی گفته می‌شود که به ابعاد 10×10 و 20×20 و 25×25 و 30×30 و 40×40 و 50×50 یافت می‌شود و کف اطاقها را با آن فرش می‌کنند. این قطعه را معمولاً‌ در دو لایه آستر و رویه می‌زنند و بعد آنرا با دستگاه‌های مخصوص پرس می‌کنند و چند روزی آنرا در هوای آزاد گذاشته و آب پاشی می‌نمایند تا در مجاورت رطوبت سیمان سخت گشته وقابل استفاده باشد.

آستر موزائیک را کم سیمان‌تر و رویه آن را پر از سیمان‌تر می‌گیرند. قسمت رویه گاهی ساده و گاهی نقش‌دار تهیه می‌شود انتخاب نوع موزاییک و طریقه نصب آن بر حسب کف‌پوش روی آن متفاوت است.

چنانچه فرش موزائیک آخرین لایه کف‌سازی باشد موزائیک را از نوع مرغوب‌تر انتخاب می‌نمایند و اگر بخواهیم روی موزائیک را با موکت و یا پارکت و یا مصالح دیگر فرش نماییم از موزاییک ارزان‌قیمت و یا حتی کاشی ساده سیمانی استفاده می‌نماییم اگر کف‌پوش آخر پارکت باشد خطوط فرش موزائیک در امتداد یکدیگر واقع شود؛ مانند شکل دیوار برای موزائیک کردن کف اتاق‌ها ابتدا در زیر این موزائیک‌ها برای عایق صوتی و هم چنین برای صاف‌کردن سطح زیر موزائیک از پوکه معدنی که به رنگ قهوه‌ای مایل به سیاه است نمایش‌داده‌شده است.

• خط تراز:

یکی از مهم‌ترین مطالب خط چاکلاینی است که روی دیوار زده می‌شود. معنی فارسی آن خط گچ است و در زبان کارگران و اوستاها به ریسمان رنگی معروف است. استفاده از این وسیله به‌این‌ترتیب است که یک قرقره داخل قابی است که با جمع‌کردن قرقره ریسمان به داخل قاب رفته و با کشیدن ریسمان به‌وسیله دست نیز از داخل قاب بیرون می‌آید و در روی قاب یک محفظه‌ای است که به‌وسیله آن درون قاب را پر رنگ از رنگ می‌کنند؛ چون دیوارها گچی است از این رنگ که رنگ قرمز دارد استفاده می‌شود.

• نحوه استفاده از چاک لاین و شیلنگ تراز:

خط تراز که بر روی دیوار در ساختمان زده می‌شود خیلی مهم است و برای کلیدها و پریزهای برق‌کاری و هم چنین برای کف‌سازی و موزائیک و یا سرامیک و یا کاشی استفاده می‌کنند و هم چنین در ساختمان‌هایی که از پانل‌های گچی برای دیوارهای جدا کننده و یا برای دیوار جدا کننده استفاده می‌کنند.

زدن چاک لاین بدین صورت است که از خطر مرکزی ستون که قبلاً‌ بتن ریزی ستون زده شده است 20 سانتی‌متر پایین می‌آییم و یک علامت می‌زنیم سپس به‌وسیله شیلنگ تراز این نقطه و علامت را به جاهای دیگر در روی دیوار انتقال داده و سپس به‌وسیله دستگاه ریسمان رنگی یا چاک لاین دو طرف دیوار را علامت زده بدین ترتیب که ریسمان رنگی را باز کرده و خوب کشیده و وسط آن را بلند کرده و ضربه می‌زنیم و یک خط  روی دیوار نمایان می‌شود.

• درز انبساط:

با توجه به اینکه خاک و نوع رگه‌ها و نوع قرار گرفتن دانه‌ها در یک قطعه زمین وسیع یکسان نیست و هم چنین سطح آبهای زیرزمینی در یک منطقه وسیع متفاوت است در نتیجه نشست زمین در یک ساختمان بزرگ یکسان نیست و ممکن است در اثر تفاوت نشست در ساختمان‌ها ترک‌ها و خرابی‌هایی ایجاد شود برای جلوگیری از این موضوع در ساختمان‌های بزرگ که ابعاد آن بیش از 30 متر است و یا دیوار سازی‌های بزرگ که طول آن از چند صد متر تجاوز می‌کند برای اینکه نشست‌های متفاوت به این ساختمان آسیب نرساند در سراسر آن اقدام به ایجاد ژوئن می‌نمایند فاصله ژوئن‌ها از یکدیگر بستگی به نوع زمین دارد و در حدود هر 20 الی 30 متر است و آن بدین طریق است که بریدگی سراسری در تمام قسمت دیوار و یا هر سازه دیگر ایجاد می‌نمایند باید توجه نمود که این بریدگی باید در کلیه قسمت‌های ساختمان نیز اجرا شود. حتی در موقع بتن ریزی شناژ و یا بتن ریزی پی بهتر است از به هم آمیختن ژوئن در دو طرف جلوگیری نمود.

10. پله و ارتفاع پله

پله وسیله ارتباط سطوح مختلف ساختمان به یکدیگر است به عبارت دیگر پله طبقات مختلف ساختمان را به یکدیگر مربوط می‌سازد بطور کلی پله از لحاظ ارتباط طبقات یکی از مهم‌ترین قسمت‌های ساختمان محسوب می‌شود. ولی به علت آنکه این فضا به نسبت فضاهای دیگر ساختمان از لحاظ زمان توقف کمتر استفاده می‌شود همیشه سعی می‌گردد که حداقل فضای ممکن برای پله در نظر بگیرند و حتی‌المقدور مکان‌های روشن و آفتاب‌گیر ساختمان را برای پله اختصاص نمی‌دهند.

ارتفاع پله:

به طور کلی هر قدر ارتفاع پله زیاد باشد تعداد پله مورد نیاز برای عبور از طبقه‌ای به طبقه دیگر کمتر خواهد بود. در نتیجه قفسه پله یا فضای لازم برای ایجاد پله کمتر است. ولی ارتفاع پله کاملاً‌ بستگی به محل استفاده و اشخاص استفاده کننده از آن را دارد. مثلاً‌ ارتفاع پله برای طبقات آپارتمان‌های مسکونی در حدود 16 الی 20 سانتی متر در نظر گرفته می‌شود زیرا 80 درصد استفاده کنندگان در سنینی قرار دارند که به‌راحتی می‌توانند از پله‌ها بالا روند (اشخاص مسن‌تر و کودکان خردسال بیشتر وقت خود را در خانه می‌گذرانند) و هم چنین ارتفاع پله موتورخانه و یا انبار را در حدود 20 الی 25 حتی 50 سانتی متر در نظر می‌گیرند زیرا 99 درصد استفاده کنندگان این قسمت از ساختمان را اشخاص جوان تشکیل می‌دهند.

کف پله:

1-طول کف پا

2-طول قدم: طول کف پای یک آدم در حدود 30 سانتی متر است در این صورت برای اینکه عبور و مرور از روی یک پله اسان باشد کف پله را باید در حدود 30 سانتی‌متر در نظر گرفت که با توجه به 2 سانتی‌متر دماغه پله جمعاً‌ کف پله 32 سانتی‌متر خواهد شد.

اگر تعداد پله‌هایی که پشت سرهم قرار دارند در حدود 8 الی 12 پله باشند (مانند پله‌هایی که دو طبقه را در هر گردش به هم مرتبط می‌سازند) کف پله نمی‌تواند از 32 الی 33 سانتی‌متر بیشتر باشد زیرا اگر کف پله‌ها از این مقدار پهن‌تر باشد استفاده کننده از آن در موقع بالا رفتن با توجه به آنکه طول قدم انسان در حدود 63 سانتی‌متر است ناخودآگاه هر قدم خود را روی پله بعدی قدری عقب‌تر گذاشته و روی پله هشتم یا نهم پای او روی لبه پله قرار گرفته ممکن است تعادل خود را از دست بدهد و به جلو خم شود ولی در مورد پله‌های جلوی ساختمان که معمولاً‌ تعداد آن در حدود 3 الی 4 پله است از کف پله پهن‌تر نیز استفاده نمود.

عرض پله:

حداقل عرض پله ساختمان‌هایی که زیاد بزرگ نبوده و از روی آن عبور و مرور دو طرفه انجام می‌شود در حدود 100 سانتی‌متر است؛ زیرا به‌طوری‌که می‌دانیم عرض شانه یک نفر مرد در حدود 60 سانتی‌متر است (عرض شانه خانم‌ها کمتر است) و باتوجه‌به این که اگر دو نفر بخواهند از نزدیک هم عبور کنند ناخودآگاه قدری شانه خود را به سمت داخل کج می‌نمایند عرض 100 سانتی متر و یا بیشتر در نظر گرفته می‌شود.

ولی برای آپارتمان‌های چند طبقه که شدت رفت و آمد زیادتر است عرض پله را در حدود 120 سانتی‌متر در نظر می‌گیرند. در مورد پله‌هایی که رفت و آمد در آن کمتر است مانند پله‌های بام از آنها برای سرکشی به بام جهت برف روبی از آن استفاده می‌شود.

محل پله:

پله باید در محلی باشد که از هر نقطه ساختمان به‌خوبی قابل رویت باشد و شخص تازه وارد بتواند راه خود را به راحتی پیدا کند. این موضوع مخصوصاً‌ در ساختمان‌های بزرگ عمومی دارای اهمیت زیادی است. حداکثر فاصله پله از دورترین نقطه ساختمان نباید بیش از 25 متر باشد زیرا در موقع بروز حریق این فاصله حداکثر مسافتی است که یک نفر می‌تواند طی کند و خود را به پله برساند در این صورت چنانچه عرض ساختمانی بیش از 50 متر باشد ناچار باید دو سری پله در ساختمان در نظر گرفت در هر حال فاصله دو پله از همدیگر از 55 الی 60 سانتی متر تجاوز نماید بهتر است در وسط ساختمان ایجاد شود به‌طوری‌که فاصله نقاط مختلف ساختمان از پله حداکثر از نصف عرض ساختمان تجاوز نکند

چشم پله یا چاه پله:

در پله‌هایی که با دو دور گردش و با یک پاگرد اجرا می‌شود گردش‌های پله باید با فاصله‌ای حداقل در حدود 20 سانتی‌متر از یکدیگر واقع شوند. این فاصله که به آن چشم پله یا چاه پله نیز می‌گویند اجرا نرده پله را آسانتر می‌سازد. البته اگر فضای پله دارای عرض کافی باشد می‌توان از این فاصله صرفنظر کرد. در این صورت نرده در پاگرد تا آخرین پله ادامه می‌یابد و از پله ماقبل آخر تغییر جهت می‌دهد.

تعداد پله:

در پله‌هایی که به تعداد زیاد در پشت سرهم قرار گرفته‌اند برای آنکه در موقع استفاده از پله مخصوصاً‌ در موقع پایین آمدن در استفاده کننده ایجاد وحشت نکند تعداد پله‌ها باید محدود باشد بدین لحاظ حداکثر پله‌هایی که پشت سرهم قرار می‌گیرند نباید از 10 الی 12 پله بیشتر باشد و بعد از هر پله 10 الی 12 پله یک سطح مستقیم بنام پاگرد در نظر گرفته شود.

پاگرد:

عرض پاگرد در پله‌های U شکلی خود به خود دوبرابر عرض می‌شود و طول آن حداقل باید به اندازه یک پله باشد.

نرده پله:

برای ایجاد ایمنی در کنار پله به سمت پرتگاه حتماً‌ باید نرده گذاشته شود در مورد پله‌های که از دو طرف باز می‌شود بایستی که از هر طرف نرده گذاشته شود نرده با مصالح نظیر چوب و یا فلز و یا سنگ و یا مصالح بنایی ساخته می‌شود. در هر حال نرده باید محکم و به‌اندازه کافی بلند باشد تا در استفاده کننده ایجاد ایمنی لازم را بکند. ارتفاع نرده در حدود 75 الی 80 سانتیمتر است.

طاق پله

سقف بالایی پله باید با پله آن‌چنان فاصله داشته باشد که یک نفر آدم بتواند با قد معمولی بدون احساس ناخوشایندی به راحتی بالا رود و تصادم سر با طاق پله نداشته باشد و نیز ارتفاع آن بایستی حداقل 195 سانتی متر باشد و تا ارتفاع 180 سانتی متر ممکن است سرگیر نباشد ولی چشم ترس است.

شیب کف پله:

در موقع نصب کف پله معمولاً‌ در حدود 2 یا 3 میلی‌متر به آن شیب شستشوی پله اضافه می‌کنند تا نظافت را راحت‌تر ‌کند.

11. قیمت و خرید قالب

قیمت قالب‌بندی ساختمان‌های بتن‌آرمه طبیعتاً باتوجه‌به کیفیت و مزایایی که دارد و همچنین اینکه چه قسمتی از ساختمان قالب‌بندی می‌شود، متفاوت و متغیر است. جنس قالب‌ها نیز بیشترین تأثیر در هزینه‌ی سیستم قالب‌بندی ساختمان‌های بتن‌آرمه را برای شما دارد. قالب‌های فلزی باتوجه‌به کیفیت و مزایایی که دارند نسبت به انواع دیگر، قیمت بیشتری دارند. بهتر است در زمان خرید قالبی که خریداری می‌کنید متناسب با نیاز شما باشد و همچنین قیمت آن نیز با کیفیتی که دارد هماهنگی و تناسب لازم را داشته باشد.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

قالب‌بندی یکی از مراحل حساس و مهم ساخت سازه است و اشتباه در آن سرانجام خوبی ندارد. برای قالب‌بندی مناسب و باکیفیت ساختمان‌های بتن‌آرمه می‌توان از سیستم‌های قالب‌بندی مختلفی مانند روش تونلی و میز پرنده استفاده کرد. برای اینکه قالب‌بندی به‌خوبی پیش برود بایستی به نکات لازم توجه داشت.

جهت آشنایی کامل با ضوابط و قوانبن مربوط به “قالب‌بندی ساختمان‌های بتن‌آرمه” به “راهنمای قالب‌بندی ساختمان‌های بتن‌آرمه” واقع در پکیج “مباحث مقررات ملی ساختمان” در بخش گنجینه فایل وب‌سایت مراجعه فرمایید.