بررسی انواع کاشی‌های سرامیکی

مقدمه

کاشی سرامیکی نوعی از مصالح است که امروزه به منظور پوشش کف و دیواره های ساختمان مورد استفاده قرار می گیرد. کاشی سرامیک جزء مصالحی است که در حمام، آشپزخانه، حیاط، گلخانه، حیاط خلوت، نمای ساختمان و حوض های تزیینی بکار می رود. با این مقدمه در ادامه این نوشته به بررسی این نوع مصالح ساختمانی می پردازیم. با ما همراه باشید.

1. کاشی سرامیکی چیست؟

کاشی سرامیکی فراورده‌ای است که با خواص و سیستم‌های مختلف تولید می‌گردد و به طور معمول برای پوشش دیوار، کف و تزیین سطوح داخل و خارج برخی اجزای ساختمانی و همچنین حوض‌ها و استخر ها به کار برده می‌شود. مواد اولیه تولید کاشی عبارت است از: کائولن، خاک رس، بال کلی، فلدسپات، دولومیت، شاموت و برخی کانی‌های دیگر که به‌صورت دانه‌های کوچک‌تر از 1/0 میلی‌متر درمی‌آیند. در برخی از کاشی‌ها از مواد رنگی نیز استفاده می‌شود.

یکی از انواع کاشی‌ها، کاشی‌های سرامیکی ضدباکتری باخاصیت خودتمیزشوندگی هستند که در سطح آنها پوشش‌هایی فوتوکاتالیستی همچون پوشش‌های حاوی نانواکسید تیتانیوم استفاده می‌گردد.

کاشی‌های ضد اسید محصولاتی بدون لعاب با جذب آب متوسط کمتر یا مساوی 1.5 درصد هستند که دارای استحکام بالا و مقاومت در برابر اسیدهای هستند.

2. انواع کاشی

کاشی را، از جنبه‌های مختلف، می‌توان به چند دسته تقسیم کرد:

1.2. روش تولید

1. 1. روش اکسترودی
   2. روش پرس خشک
   3. دیگر روش‌های تولید

2.2. مقدار جذب آب

1. 1. کاشی با جذب آب کم (کمتر از 3 درصد)
   2. کاشی‌های با جذب آب متوسط (3-10 درصد)
   3. کاشی‌های با جذب آب بالا (بیش از 10 درصد)

3.2. نوع نصب

1. 1. تکی
   2. گروهی

4.2. محل مصرف

1. 1. کاشی‌های دیواری، شامل کاشی ارتن وری، گرانیتی، پرسلانی، منوپروزا (تک پخت)
   2. کاشی‌های کف، شامل کاشی‌های با جذب آب کم، گرانیتی و پرسلانی

5.2. پوشش رویه

1. 1. لعاب‌دار
   2. بدون لعاب

6.2. درجه‌بندی

1. 1. درجه 1
   2. درجه 2
   3. درجه 3

7.2. مصارف کف بر اساس مقاومت سایشی

1. در پنج رده مطابق با استاندارد ملی ایران

3. ویژگی‌های کاشی‌ها

1. مشخصات فنی کاشی‌ها سرامیکی کف و دیوار باید مطابق استاندارد ملی ایران شماره 25 و کاشی‌های موزاییکی گروهی مطابق با استاندارد ملی ایران شماره 42289 باشند.
2. ویژگی کاشی‌های معرق لعاب‌دار و بدون لعاب مورداستفاده در کف و دیوار بایستی با الزامات ملی ایران شماره 14501 منطیق باشد.
3. کاشی‌های سرامیکی آنتی باکتریال و  خودتمیزشونده بایستی علاوه بر دارا بودن خواص فیزیکی و شیمیایی و ظاهری مطابق با استاندارد ملی شماره 24 و استاندارد ملی شماره 4289 خاصیت ویژه آنتی‌باکتریال و خودتمیزشوندگی داشته و الزامات استاندارد ملی شماره 14499 را برآورده سازد.
4. ویژگی‌های کاشی‌های شیشه‌ای بایستی منطبق بر استاندارد ملی ایران شماره 14496 باشد.
5. ویژگی کاشی‌های ضد اسید بایستی منطبق بر استاندارد ملی ایران شماره 3051 باشد.
6. مشخصات کاشی‌های بتنی بام باید مطابق با استاندارد ملی ایران شماره 16408 باشد.

4. آزمایش‌های استاندارد کاشی

آزمایش‌های استاندارد کاشی عبارت است از: اندازه گیری طول و عرض، ضخامت، مستقیم الخط بودن، مستطیل بودن، تخت بودن سطح، کیفیت سطح، جذب آب، نیوی شکست، مدول گسیختگی، مقاومت در برابر سایش عمقی (کاشی‌های بدون لعاب)، مقاومت در برابر سایش سطحی (کاشی لعاب‌دار)، ضریب انبساط حرارتی خطی، مقاومت در برابر شوکه حرارتی، مقاومت در برابر حرارت و رطوبت (کاشی‌های لعاب‌دار )، مقاومت در برابر یخ‌زدگی، ضریب اصطحکاک (لغزندگی)، انبساط  رطوبتی، تفاوت در برابر اسیدها و بازهای غلیظ .

• ایمنی، بهداشت و ملاحظات زیست‌محیطی کاشی

استفاده از کاشی‌های لعاب‌دار که در لعاب آنها ترکیباتی مانند اکسیدهای سرب و کادمیم وجود دارد، برای محیط‌زیست زیان‌بخش است. کاشی‌ها با سایر مصالح کاملاً سازگار است.

5. ساختار کاشی سرامیکی

ساختار کاشیسرامیکی از ترکیب سه ماده کانی رسی کائولینیت، کوارتز و فلدسپات تشکیل می‌شود:

• کانی رسی کائولینیت:به دلیل نبودن اکسید آهن در این نوع کانی دمای ذوب آن پایین و رنگ آن سفیدرنگ است.
• مواد غیر پلاستیک، کوارتز  یا سیلیکا SiO2:این ماده، ماده اصلی تشکیل‌دهنده شیشه است که از سختی و دیرگدازی بالایی برخوردار است.
• فلدسپات: همان آلومینوسیلیکات بدون آب است که کاربرد زیادی در ساخت چینی دارد.

6. ویژگی‌های کاشی سرامیکی

• مقاومت بالا در برابر افزایش یا کاهش ناگهانی دما
• مقاومت در برابر آتش، رطوبت و یخ‌زدگی
• استحکام فیزیکی بالا
• مقاومت فشاری بالا
• سختی زیاد و مقاومت در برابر خوردگی
• تنوع بالا در رنگ نسبت به سایر محصولات مشابه

7. سیستم ساخت کاشی سرامیک

کاشی سرامیک‌ها به دو صورت تک پخت و دو پخت تولید می‌شوند. در سیستم تک پخت، بدنه کاشی و لعاب آن به طور هم‌زمان و در یک مرحله در کوره رولری پخته می‌شوند. در این روش بعدازاین که کاشی‌ها پرس شدند، وارد خشک‌کن می‌شوند. سپس وارد مرحله لعاب‌کاری و در نهایت پس از ورود به کوره رولری، پخته می‌شود.

اما در سیستم دو پخت، دو روش برای ساخت کاشی سرامیک وجود دارد. روش اول که روش پخت در کوره‌های تونلی نام دارد، بعدازاین که قطعات کاشی پرس شدند به‌صورت دسته‌ای روی‌هم جمع می‌شوند و توسط واگن به بخش خشک‌کن منتقل می‌گردند. سپس در آنجا پخته و لعاب زده می‌شوند.

در روش دوم که پخت در کوره‌های رولری نام دارد، بعد از پرس کاشی‌ها، آن‌ها به‌صورت مجزا و انفرادی برای انجام مرحله پخت وارد کوره‌های رولری می‌گردند و سپس به بخش لعاب‌زنی منتقل می‌گردند. بعدازاین که روی آن‌ها لعاب زده شد باز به کوره‌های پخت رولری منتقل شده و لعاب آن‌ها نیز در آن جا پخته می‌شود.

8. نکات مهم در خرید کاشی سرامیکی

آگاهی و اطلاع از ویژگی‌های کاشی سرامیکی می‌تواند یک خرید خوب را برای شما به ارمغان آورد. آن چه که در هنگام خرید این نوع مصالح ساختمانی باید مورد بررسی قرار دهید، اندازه، شکل، طرح و پوشش آن است.

کاشی‌های سرامیکی عموماً از سطح صاف و یکنواختی برخوردارند و به‌راحتی می‌توان هرگونه لکه‌ای را از روی آن پاک کرد. نمونه‌ای از این کاشی‌ها که از لعاب بر روی آن‌ها استفاده شده است، دارای سطحی براق هستند که آن‌ها را به متریالی مناسب برای استفاده در طراحی دکوراسیون داخلی تبدیل می‌کند.

کاشی سرامیکی در اندازه های مختلف به بازار عرضه می‌گردد، اما عموماً این کاشی‌ها از ابعاد 12*12 برخوردار هستند. کاشی‌هایی که از ابعاد کوچک تری برخوردار هستند، ارزان قیمت تر هستند، اما در مقابل، هزینه نصب آن‌ها بیشتر است.

این امکان وجود دارد که با کنار هم قرار دادن کاشی‌های سرامیکی به طرح دلخواه در دکوراسیون داخلی دست یابید. اگر به مراکز عرضه انواع کاشی سرامیکی مراجعه کنید، متوجه علامت‌ها و مشخصه‌های درج‌شده بر روی بسته‌بندی آن‌ها می‌شوید.

این مشخصات اطلاعات مفیدی در اختیار خریدار قرار می‌دهند، ازاین‌رو آگاهی از آن‌ها ضروری است و حتماً باید موردتوجه قرار گیرند. از جمله مشخصه‌هایی که بر روی بسته‌بندی های کاشی سرامیکی درج شده‌اند می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

1.8. درجه رنگ

مسلماً هنگام خرید کاشی شنیدید که فروشنده به درجه‌بندی کاشی سرامیک اشاره می‌کند که از درجه 1 الی 3 دسته‌بندی می‌شود. درجه پایین تر نشان کیفیت و دوام پایین تر و درجه بالاتر نماد کیفیت ممتاز است.

سرامیک‌های درجه 1 و 2 به دلیل مقاومت بالاتر به‌عنوان پوشش کف استفاده می‌شوند، زیرا در اثر تردد، کمتر دچار آسیب می‌شوند؛ اما سرامیک‌های درجه 3 به‌عنوان دیوارپوش کاربرد دارند.

2.8. درجه سائیدگی یا PEI

PEI که بر روی بسته‌بندی کاشی سرامیک‌ها درج شده به میزان سائیدگی اشاره دارد. این علامت اختصاری مقاومت کاشی را در برابر سایش نشان می‌دهد و دارای درجه‌بندی از I الی V است.

کاشی سرامیک‌های مخصوص دیوار دارای درجه I و II هستند و به دلیل مقاومت کم، بیشتر به‌عنوان دیوارپوش دکوراتیو مورداستفاده قرار می‌گیرند. کاشی‌های درجه III قابل‌استفاده در مکان‌های مسکونی هستند و تقریباً مقاومت آن‌ها متوسط است، اما درجه IV به مقاومت بالا در برابر سایش اشاره می‌کند.

کاشی سرامیک‌هایی که این درجه بر روی بسته‌بندی آن‌ها درج است قابل‌استفاده برای مکان‌های مختلف اعم از مسکونی یا تجاری هستند. در نهایت کاشی سرامیک با درجه V ایده‌آل‌ترین و مقاوم‌ترین کاشی است که در برابر سائیدگی دچار آسیب نمی‌شود و برای تمام مکان‌ها قابل‌اجرا است.

3.8. درجه جذب آب یا W.A

W.A میزان جذب آب توسط کاشی سرامیکی را نشان می‌دهد. این علامت چهار دسته کاشی را برمی‌گیرد. دسته اول به کاشی شیشه‌ای که میزان جذب آب بالایی دارد اشاره می‌کند. این کاشی‌ها آب زیادی به خود جذب می‌کنند، ازاین‌رو غیرقابل‌استفاده در مکان‌های مرطوب هستند.

دسته دیگر، کاشی نیمه شیشه‌ای را در برمی‌گیرد که این نوع کاشی‌ها نیز تنها برای فضاهای خشک داخلی قابل‌استفاده هستند. انواع کاشی شیشه‌ای که در دسته سوم قرار می‌گیرند، آب را حداکثر تا 3 درصد وزن خود جذب می کنند.

در نهایت دسته آخر به کاشی‌هایی اشاره می‌کند که میزان جذب آب در آن‌ها ناچیز است و برای مکان‌های مرطوب مانند حمام و سرویس بهداشتی گزینه‌ای ایدئال هستند.

4.8. درجه مقاومت در برابر سرما

این درجه‌بندی به مقاومت کاشی سرامیک در برابر سرما اشاره دارد که هنگام خرید کاشی برای داخل ساختمان اصولاً بدان توجهی نمی‌شود.

5.8. درجه لیزی کاشی یا COF

COF به درجه لیز بودن کاشی سرامیک اشاره دارد. اگر درجه COF بالا باشد کاشی مطمئن‌تر و میزان لیزی آن کمتر است. در مقابل اگر این درجه پایین باشد، کاشی لیزتر خواهد بود. کاشی سرامیک‌هایی که برای منزل خریداری می‌شوند باید از COF بالای 50 برخوردار باشند.

درجه لیزی کاشی مهم‌ترین فاکتور انتخاب آن‌ها برای مکان‌هایی نظیر حمام و سرویس بهداشتی است. در صورت انتخاب درست، خطر سرخوردن بر روی کف به حداقل می‌رسد.

9. آموزش نصب کاشی سرامیکی

• مرحله اول

در ابتدا از یک پاک‌کننده که پایه اسیدی دارد و یا انواع پاک‌کننده‌های قوی دیگر برای پاک‌سازی سطح بتنی استفاده کنید و به آن اجازه دهید تا خشک شود.

سپس سطح بتنی را بررسی کنید و درصورتی‌که ترک‌های عمیقی بر روی سطح آن وجود داشت، نسبت به تعمیر آن‌ها اقدام نمایید. موریاتیک اسید نمونه ای از بهترین پاک‌کننده هایی است که می توانید برای پاک‌سازی کامل سطوح بتنی مورداستفاده قرار دهید.

• مرحله دوم

در مرحله دوم نوبت به استفاده از سیلر برای سطح بتنی می‌رسد. بعد از پاک‌کردن و تعمیر قسمت های خراب و خشک‌شدن کامل سطح بتن، از سیلر مخصوص برای سطح بتنی استفاده نمایید. پس از استفاده از سیلر نسبت به هم سطح سازی سطح بتنی اقدام نمایید.

توجه کنید که استفاده از پاک‌کننده ها باید قبل از مرحله هم سطح سازی سطح بتن صورت پذیرد. سیلرهایی با پایه سدیم سیلیکات یا لیتیوم سیلکات به بتن خاصیت ضدآب می بخشند و می توانند باعث ایجاد مقاومت در بتن شوند.

• مرحله سوم

قبل از اقدام به نصب کاشی سرامیکی بهتر است یک نقشه از چگونگی انجام این کار طراحی کنید. استفاده از این نقشه به شما کمک می‌کند از چگونگی قراردادن کاشی‌ها و قسمت هایی که نیاز به برش کاشی است، آگاهی داشته باشید. بهتر است با استفاده از یک گچ خطوط محل قرار گیری کاشی سیرامیکی را بر روی سطح بتنی مشخص کنید.

• مرحله چهارم

در مرحله چهارم نوبت به استفاده از ملات می‌رسد. برای انجام این کار از دستورالعمل ملاتی که خریدید برای تهیه آن استفاده نمایید. به یاد داشته باشید که از هم‌زدن زیاد ملات خودداری نمایید.

با استفاده از یک ماله، ملات را بر روی سطح کوچکی از بتن بریزید و از ریزش آن بر روی سطح وسیع خودداری نمایید. توجه داشته باشید کاشی‌های مختلف نیاز به ملات های مختلف دارد. در هنگام خرید این محصول از فروشنده بخواهید که نمونه ای مناسب به شما ارائه دهد.

• مرحله پنجم

در این مرحله نوبت به نصب کاشی سرامیکی می‌رسد. برای انجام این کار از فاصله دهنده ها و خطوط راهنمای روی سطح بتنی استفاده کنید. این کار را با دقت انجام دهید و بعد از قراردادن آن بر روی سطح موردنظر از تکان آن خودداری نمایید.

• مرحله ششم

بعداز نصب کاشی‌های سرامیکی نسبت به تمیز کردن سطح آن‌ها اقدام نمایید. این کار از خشک‌شدن ملات که به سطح کاشی سرامیکی مالیده است، جلوگیری می‌کند. سپس به ملات اجازه دهید خشک شود. مدت زمان خشک‌شدن ملات به دستورالعمل و نوع ملاتی که استفاده کرده‌اید، بستگی دارد.

• مرحله هفتم

در این مرحله نوبت به استفاده از دوغاب می‌رسد. برای تهیه دوغاب از دستورالعمل محصولی که تهیه کرده‌اید، استفاده نمایید. توجه کنید که تمام سطح کاشی سرامیکی به وسیله دوغاب پر شود.

بعد از پایان مدت زمان معلوم برای استفاده از دوغاب، دوباره سطح موردنظر را دوغاب دهید. انتخاب نوع دوغاب نکته مهمی است که باید به یاد داشته باشید. برای انتخاب نمونه مناسب از آن‌ها بهتر است از فروشنده کمک بگیرید.

• مرحله هشتم

زمانی که دوغاب به طور کامل خشک شد، از یک پارچه تمیز خیس برای پاک کردن سطح موردنظر استفاده نمایید. بعد از آن دوباره اجازه دهید تا رطوبت سطح کاشی سرامیکی به خوبی از بین رود. توجه کنید که پاک‌کردن سطح موردنظر را تا تمیز شدن کامل آن ادامه دهید.

• مرحله نهم

در این مرحله نوبت به استفاده از سیلر می‌رسد. توجه داشته باشید که از سیلر در تمامی سطح کاشی سرامیکی استفاده کنید. این کار باعث ایجاد لایه محافظتی بر روی سطح کاشی سرامیکی می‌شود. این مرحله پایانی کار است.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

جهت آشنایی کامل با ضوابط و قوانبن مربوط به “بررسی انواع کاشی‌های سرامیکی” به پکیج “دوره جامع متره و برآورد پروژه (دکتر مترور)” در بخش گنجینه فایل وب‌سایت مراجعه فرمایید