لیست دروس مهم رشته مهندسی عمران + توضیحات لازم در مورد هرکدام

مقدمه

چارت انتخاب واحد رشته عمران معمولاً در هر سال تحصیلی به دانشجویان جدیدالورود داده می‌شود تا آن‌ها بر اساس این چارت در ترم‌های مختلف انتخاب واحد کنند. این چارت‌ها به گونه برنامه‌ریزی شده‌اند که در آن دانشجویان ضمن رعایت پیش‌نیازها می‌توانند در 8 ترم متوالی تمام دروس تخصصی و عمومی خود را پاس کنند؛ بنابراین داشتن چارت انتخاب واحد رشته عمران به شما کمک می‌کند تا برنامه‌ریزی دقیق و منظمی داشته باشید.

حال ممکن است در این میان دانشجویان ترم اولی با چارت انتخاب واحد رشته عمران آشنایی نداشته باشند یا برنامه چارت درسی خود را فراموش کرده باشند. به همین دلیل در این مقاله از ایران تحصیل قصد داریم در مورد رشته عمران و چارت جدید دروس آن صحبت کنیم.

1. معرفی رشته مهندسی عمران

رشته مهندسی عمران یکی از رشته‌های محبوب گروه ریاضی فیزیک است که در آن داوطلبان به‌صورت کاربردی علوم ریاضی و فیزیک را پیاده‌سازی می‌کنند. افرادی که به رشته مهندسی عمران علاقه دارند باید ساخت‌وساز، طراحی سازه‌ها و ساختمان‌ها را انجام دهند. در واقع مهندسی عمران مربوط به نوسازی می‌باشد. این رشته در حال حاضر علاوه بر مقطع کارشناسی در مقاطع ارشد و دکتری نیز دانشجو می‌پذیرد؛ بنابراین کسانی که به رشته عمران علاقه دارند می‌توانند این رشته را تا مقاطع تخصصی ادامه دهند.

گرایش‌های رشته عمران – عمران، عمران – نقشه‌برداری و عمران – آب است. رشته عمران – عمران به نسبت به گرایش‌های دیگر جامع‌تر است و در آن دانشجویان اطلاعات زیادی را در مورد سازه، خاک و پی، راه‌وترابری و هیدرولیک مطالعه می‌کنند. گرایش عمران – نقشه‌برداری نیز به پستی‌ و بلندی‌های سازه‌های بزرگ مانند سیلوها، تونل‌ها و غیره بسنده می‌کند. به‌طوری‌که دانشجویان در آن به محیط بیرون از شهر می‌روند. در گرایش عمران – آب نیز دانشجویان آب و سازه‌های آبی مانند سد، رودخانه، پل و غیره را مطالعه می‌کنند.

به دلیل اهمیت این رشته، در دانشگاه‌های مختلف روزانه، شبانه، پیام‌نور، آزاد و غیرانتفاعی آن را تدریس می‌کنند؛ لذا دانشجویانی که به این رشته علاقه دارند می‌توانند با شرکت در کنکور سراسری یا بدون آزمون در آن قبول شوند. آن‌ها به‌محض ورود به دانشگاه‌های مختلف کشور باید چارت انتخاب واحد رشته عمران ۱۴۰۳ خود را دریافت کنند. اصولاً انتخاب واحدترم اول به‌صورت پیش‌فرض توسط دانشگاه انجام می‌گیرد. اما انتخاب واحد ترم‌های بعدی توسط چارت انتخاب واحد رشته عمران انجام بگیرد.

2. رشته مهندسی عمران در مقطع کارشناسی

داوطلبان گروه ریاضی بعد از قبولی در کنکور سراسری وارد مقطع کارشناسی رشته مهندسی عمران می‌شوند. رشته مهندسی عمران در مقطع کارشناسی چند سال طول می‌کشد؟ داوطلبان باید در این دوره چند واحد درسی را مطالعه کنند؟ داوطلبان سؤالات زیادی در مورد رشته مهندسی عمران در مقطع کارشناسی دارند و ما در این قسمت به‌تمامی این سؤالات پاسخ می‌دهیم. رشته مهندسی عمران مانند سایر رشته‌های مهندسی از 8 ترم تحصیلی تشکیل شده است. داوطلبان باید تمامی دروس رشته مهندسی عمران را در مدت‌زمان 4 سال مطالعه کنند. گاهی اوقات داوطلبان نمی‌توانند دروس را در مدت‌زمان 4 سال سپری کنند و مدت‌زمان فارغ‌التحصیلی آن‌ها افزایش پیدا می‌کند. داوطلبان باید در مقطع کارشناسی رشته مهندسی عمران 140 واحد درسی را مطالعه کنند. گاهی اوقات باتوجه‌به دروس پیش نیاز تعداد این واحدها افزایش پیدا می‌کند.

داوطلبان در مدت‌زمان 8 ترم تحصیلی و در یک مدت‌زمان 4 ساله باید تعداد 140 واحد درسی را مطالعه کنند. واحدهای درسی رشته مهندسی عمران دروس عمومی، دروس پایه، دروس اصلی، دروس تخصصی و دروس اختیاری هستند. البته به این نکته توجه داشته باشید که دروس تخصصی برای هر گرایش مهندسی عمران متفاوت است.

این بدین معنی است که داوطلبان باتوجه‌به گرایش خود دروس تخصصی را در دانشگاه مطالعه می‌کنند. داوطلبان باید در مقطع کارشناسی 20 واحد دروس عمومی، 20 واحد دروس پایه، 63 واحد دروس تخصصی و 37 واحد دروس اختیاری را سپری کنند. البته به این نکته توجه داشته باشید که 63 واحد دروس تخصصی باتوجه‌به گرایش‌های مختلف مهندسی عمران متفاوت است. دروس رشته مهندسی عمران به‌صورت زیر هستند:

• دروس عمومی: 20 واحد
• دروس پایه: 20 واحد
• دروس تخصصی: 63 واحد
• دروس اختیاری: 37 واحد

3. دروس رشته مهندسی عمران

1.3. دروس عمومی: 20 واحد

مبانی نظری اسلام	اخلاق اسلامی	ادبیات فارسی
تاریخ و تمدن اسلامی	انقلاب اسلامی	زبان انگلیسی
آشنایی با منابع اسلامی	تربیت‌بدنی ۱	تربیت‌بدنی 2

2.3. دروس پایه: 20 واحد

برنامه‌نویسی کامپیوتر	معادلات دیفرانسیل	محاسبات عددی
ریاضی عمومی 1	ریاضی عمومی 2	آمار و احتمالات مهندسی
آزمایشگاه فیزیک 1		فیزیک 1

3.3. دروس تخصصی: 63 واحد (گرایش عمران)

تکنولوژی‌ بتن‌	هیدرولوژی‌ مهندسی‌	نقشه‌برداری‌ و عملیات‌
هیدرولیک‌	تحلیل‌ سازه‌، بارگذاری‌	سازه‌های‌ بتنی‌
مهندسی‌ پی‌	سازه‌های‌ فولادی‌	مهندسی‌ آب‌ و فاضلاب‌
مکانیک‌ سیالات‌	روش‌های‌ اجرایی‌ ساختمان‌	رسم‌فنی و نقشه‌کشی‌ ساختمان‌
بناهای‌ آبی‌	اصول‌ و مبانی‌ معماری‌ و شهرسازی‌	پروژه‌ سازه‌های‌ فولادی‌
روش‌های‌ خرابی‌ ساختمان‌	راه سازی‌ و پروژه‌	روسازی‌
مهندسی‌ ترابری‌	راه آهن‌	مهندسی‌ ترافیک‌

4.3. دروس تخصصی: 63 واحد (گرایش نقشه‌برداری)

ریاضیات‌ مهندسی‌	تئوری‌ خطا	نقشه‌برداری‌ و عملیات‌
نقشه‌برداری‌ مسیر	راه سازی‌	نقشه‌برداری‌ زیرزمینی‌
هندسه‌ دیفرانسیل‌	نقشه برداری‌ ژئودتیک‌	فتوگرامتری‌
هیدروگرافی‌	نجوم‌	کارتوگرافی‌
میکروژئودزی‌ و نقشه‌برداری‌ صنعتی‌	ژئودزی‌	ژئودزی‌ ماهواره‌ای‌

5.3. دروس تخصصی: 63 واحد (گرایش آب)

سازه‌های بتنی	بارگذاری	روش‌های اجرایی ساختمان
مهندسی پی	تحلیل سازه	مکانیک سیالات
سازه‌های فولادی	تکنولوژی	هیدرولیک
هیدرولوژی مهندسی	رسم فنی و نقشه‌کشی ساختمان	نقشه‌برداری و عملیات اجرایی
مهندسی آب و فاضلاب و بناهای آبی	شیمی عمومی	هواشناسی
مهندسی سیستم	ماشین‌های آبی و ایستگاه‌های پمپاژ	شیمی میکروبیولوژی آب
فرآیند تصفیه		مقدمه ای بر بهداشت محیط

6.3. دروس اختیاری: 37 واحد

مکانیک خاک 2	تحقیقات محلی	مهندسی ترابری
اصول مهندسی ترافیک	اصول مهندسی تونل	فتوگرامتری
راه‌آهن	آزمایشگاه روسازی	ماشین آلات ساختمانی در راهسازی
اصول مهندسی فرودگاه	آب‌های زیرزمینی	آزمایشگاه مکانیک سیالات
شیمی و میکروبیولوژی آب و فاضلاب	مهندسی آب و فاضلاب و پروژه	بناهای آبی
اصول مهندسی سد	هیدرولوژی مهندسی	اصول مهندسی آب و فاضلاب
تصفیه فاضلاب صنعتی	هیدرولوژی آماری و پروژه	ماشین‌های آبی
سدهای کوتاه	آلودگی هوا و روش‌های کنترل	مهندسی زه کشی
مقررات ملی ساختمان	مقدمه‌ای به مدل‌سازی و شبیه‌سازی	مبانی اکولوژی
انرژی و توسعه پایدار	سیستم‌های مبتنی بر وب و پایگاه‌های داده در مهندسی و مدیریت	اصول مدیریت ساخت
زبان تخصصی	نرم‌افزارهای مهندسی عمران	مهندسی سیستم‌ها
شیمی عمومی	تاسیسات مکانیکی و برقی	اقتصاد مهندسی
مبانی GIS در مهندسی عمران	پروژه تخصصی	طراحی و ساخت و نگهداری سیستم‌های مهندسی عمران و مهندسی محیط‌زیست
آزمایشگاه مقاومت مصالح	مقاومت مصالح 2	تکنولوژی و بازرسی جوش و کارگاه
اصول مهندسی زلزله و باد	بازرسی تعمیر و ترسیم سازه‌ها	اصول مهندسی پل
سازه‌های بنایی مقاوم در برابر زلزله		سازه‌های چوبی

7.3. دروس مشترک مابین تمامی رشته‌ها

ریاضیات‌ عمومی‌	مقاومت‌ مصالح‌	مکانیک‌ خاک‌
استاتیک‌	فیزیک‌ عمومی‌	دینامیک‌
آمار و احتمالات‌ مهندسی‌	محاسبات‌ عددی‌	برنامه‌نویسی‌ کامپیوتر
متره‌ و برآورد پروژه‌		زمین‌شناسی‌ مهندسی‌

4. گرایش‌های مهندسی عمران – کارشناسی

داوطلبان در مقطع کارشناسی با گرایش‌های مختلفی روبه‌رو هستند. این بدین معنی است که داوطلبان در مقطع کارشناسی مهندسی عمران حق انتخاب گرایش دارند. انتخاب گرایش در همان ترم اول و از زمان قبولی در رشته مهندسی عمران بر واحدهای درسی داوطلبان اعمال می‌شود. داوطلبان در مقطع کارشناسی با 3 گرایش مهندسی عمران روبه‌رو هستند. این بدین معنی است که داوطلبان می‌توانند باتوجه‌به علاقه خود سه گرایش مختلف را انتخاب کنند. گرایش‌های مقطع کارشناسی مهندسی عمران به‌صورت زیر هستند:

• مهندسی عمران گرایش عمران
• مهندسی عمران گرایش نقشه‌برداری
• مهندسی عمران گرایش آب

5. گرایش‌های عمران در مقطع کارشناسی‌ارشد

آیا داوطلبان پس از مقطع کارشناسی امکان ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی‌ارشد را دارند؟ آیا مقطع کارشناسی‌ارشد نیز گرایش‌هایی برای ادامه تحصیل دارد؟ بله داوطلبان پس از فارغ‌التحصیلی می‌توانند برای ادامه تحصیل در مقطع ارشد مهندسی عمران اقدام کنند. رشته مهندسی عمران در مقطع کارشناسی‌ارشد گرایش‌های مختلفی دارد.

داوطلبان به‌راحتی می‌توانند باتوجه‌به علاقه و استعداد خود یکی از گرایش‌های ارشد مهندسی عمران را برای ادامه تحصیل انتخاب کنند. تعداد کل واحدهای درسی در مقطع کارشناسی‌ارشد مهندسی عمران 32 واحد است. داوطلبان باید در مدت‌زمان 2 الی 3 سال این دروس را با بهترین نمرات سپری کنند. دروس اجباری 12 واحد، دروس اختیاری 12 واحد، سمینار 2 واحد و پروژه 6 واحد از دروس مهندسی عمران در مقطع کارشناسی‌ارشد را تشکیل می‌دهند. داوطلبان باتوجه‌به علاقه خود می‌توانند یکی از گرایش‌های زیر را برای ادامه تحصیل انتخاب کنند:

1. مهندسی عمران گرایش مهندسی سازه
2. مهندسی عمران گرایش مهندسی زلزله
3. مهندسی عمران گرایش مهندسی ژئوتکنیک
4. مهندسی عمران گرایش مهندسی حمل‌ونقل
5. مهندسی عمران گرایش مهندسی راه‌وترابری
6. مهندسی عمران گرایش ساختمان‌های هوشمند
7. مهندسی عمران گرایش مهندسی و مدیریت منابع آب
8. مهندسی عمران گرایش مهندسی سواحل، بنادر و سازه‌های دریایی
9. مهندسی عمران گرایش مهندسی محیط‌زیست
10. مهندسی عمران گرایش مهندسی خطوط راه‌آهن
11. مهندسی عمران گرایش مهندسی آب و سازه‌های هیدرولیکی
12. مهندسی عمران گرایش رودخانه
13. مهندسی عمران گرایش مکانیک خاک و پی
14. مهندسی عمران گرایش سواحل

6. رشته مهندسی عمران بدون کنکور

نحوه پذیرش دانشگاه‌ها برای رشته مهندسی عمران چگونه است؟ آیا داوطلبان بدون شرکت در آزمون سراسری امکان تحصیل در این رشته را دارند؟ داوطلبان تمامی گروه‌های آموزشی با استفاده از دو روش می‌توانند در رشته تحصیلی موردعلاقه خود پذیرش شوند. روش اول شرکت در آزمون سراسری و قبولی در کنکور است. داوطلبانی که بهترین درصدها و رتبه را در کنکور سراسری به دست آورند به‌راحتی می‌توانند در بهترین دانشگاه تحصیل کنند. متأسفانه گاهی اوقات داوطلبان نمرات مناسبی در کنکور به دست نمی‌آورند. همین موضوع موجب می‌شود که آن‌ها به‌صورت مستقیم در کنکور و رشته موردعلاقه خود قبول نشوند. داوطلبان در این شرایط می‌توانند بدون کنکور و باتوجه‌به سوابق تحصیلی خود در دانشگاه پذیرش شوند. با توجه به‌تمامی این موارد آیا رشته مهندسی عمران بدون کنکور در اختیار داوطلبان قرار می‌گیرد؟ بله رشته مهندسی عمران بدون کنکور نیز در اختیار داوطلبان قرار می‌گیرد.

شاید برای بسیاری از داوطلبان این سؤال پیش آید که کدام دانشگاه‌ها رشته مهندسی عمران را بدون کنکور در اختیار داوطلبان قرار می‌دهند؟ دانشگاه‌های پیام‌نور، آزاد و غیرانتفاعی رشته مهندسی عمران را بدون کنکور در اختیار داوطلبان قرار می‌دهند. البته به این نکته توجه داشته باشید که پذیرش در این دانشگاه‌ها بر اساس سوابق تحصیلی است. این بدین معنی است که داوطلبان با سوابق تحصیلی درخشان شانس بیشتری برای پذیرش در رشته مهندسی عمران بدون کنکور دارند. داوطلبان باید به این نکته توجه داشته باشند که دانشگاه‌های دولتی در دوره روزانه و نوبت دوم به‌هیچ‌عنوان رشته عمران را بدون کنکور پذیرش نمی‌کنند. پذیرش دانشجو در این دانشگاه‌ها و برای رشته مهندسی عمران باتوجه‌به سوابق تحصیلی انجام می‌شود.

7. مزایا و معایب مهندسی عمران

به نظر شما کسب اطلاعات کافی در مورد رشته چه کمکی به داوطلبان می‌کند؟ بدون شک زمانی که داوطلبان اطلاعات زیادی در مورد رشته عمران دارند آن‌ها با دید بهتری به سراغ رشته می‌روند. یکی از مهم‌ترین نکاتی که داوطلبان باید به آن توجه داشته باشند، مزایا و معایب رشته مهندسی عمران است. اگر به دنبال انتخاب رشته مهندسی عمران هستید باید با معایب و مزایای این رشته تحصیلی بیشتر آشنا شوید.

ما در این بخش مهم‌ترین معایب این رشته محبوب را به داوطلبان معرفی می‌کنیم. رشته مهندسی عمران معایبی دارد، اما هیچ‌کدام از این معایب موجب نمی‌شوند که داوطلبان به سراغ این رشته‌ نروند. اولین چالش این رشته تحصیلی به سروصدای محیط کار عمران مربوط می‌شود. مهندسان عمران همیشه در محیطی فعالیت می‌کنند که صدا بسیار زیاد و آزاردهنده است؛ بنابراین داوطلبانی که به دنبال یک محیط آرام برای کار هستند نباید به سراغ رشته عمران بیایند.

گردوخاک موجود در هوا در عملیات عمرانی گاهی اوقات مهندسان را با مشکلات تنفسی روبه‌رو می‌کند. یکی دیگر از چالش‌های این رشته، حوادث‌ غیرمنتظره در محیط کار است. داوطلبان باید این شرایط را در نظر داشته باشند و باتوجه‌به این شرایط، مهندسی عمران را برای آینده کاری خود انتخاب کنند. داوطلبان باید از این موضوع مطلع باشند که رشته مهندسی عمران یک‌رشته پر استرس و پر چالش است؛ بنابراین داوطلبان باید آرامش کافی داشته باشند و با صبر و حوصله زیادی در این شغل فعالیت کنند. مهندسان عمران حجم کاری و ساعات زیادی را در محل کار خود فعالیت می‌کنند؛ بنابراین آن‌ها باید توان جسمانی بالایی داشته باشند. همان‌طور که مطالعه می‌کنید رشته مهندسی عمران چالش‌ها و مشکلات زیادی را برای مهندسان ایجاد می‌کند، اما این بدین معنی نیست که این رشته تنها چالش و دشواری دارد.

8. مزایای تحصیل در رشته مهندسی عمران

رشته مهندسی عمران در کنار معایب خود مزایای زیادی نیز دارد. داوطلبان با درنظرگرفتن این مزایا می‌توانند رشته عمران را به‌عنوان شغل آینده خود انتخاب کنند. یکی از مهم‌ترین مزایای رشته مهندسی عمران به بازار کار این رشته مربوط می‌شود. بازار کار مهندسی عمران بسیار مناسب است و اکثر فارغ‌التحصیلان می‌توانند یک شغل مناسب برای خود انتخاب کنند. برخی از مهندسان به سراغ شغل‌های فصلی یا پروژه‌ای می‌روند و قراردادهای شش‌ماهه یا یک‌ساله با کارفرما منعقد می‌کنند. سایر مهندسان نیز به دنبال شغل‌های دائمی هستند و به‌صورت طولانی‌مدت با یک شرکت قرارداد دارند. تمامی این موارد به‌خوبی نشان می‌دهد که مهندسان عمران باتوجه‌به علاقه خود می‌توانند یک شغل مناسب برای خود داشته باشند. رشته عمران یک بازار کار مناسب دارد و همین موضوع نیز موجب می‌شود که رشته عمران درآمد مناسبی نیز داشته باشد.

رشته مهندسی عمران درآمد بسیار بالایی دارد و داوطلبان پس از فارغ‌التحصیلی نباید نگران درآمد باشند؛ بنابراین رشته مهندسی عمران مهم‌ترین معیارهای داوطلبان را در مورد رشته مهندسی عمران شامل می‌شود. یکی دیگر از مزایای این رشته تحصیلی، گرایش‌های مختلف و امکان ادامه تحصیل در این رشته است. داوطلبان از مقطع کاردانی تا مقطع دکتری در این رشته می‌توانند به ادامه تحصیل بپردازند و گرایش‌های مختلفی را انتخاب کنند. البته به این نکته مهم نیز توجه داشته باشید که داوطلبان پس از فارغ‌التحصیلی امکان مهاجرت به‌صورت کاری و تحصیلی را نیز دارند؛ بنابراین رشته مهندسی عمران یک‌رشته محبوب و پردرآمد همراه با مزایای زیادی است. داوطلبان باید مزایا و معایب این رشته تحصیلی را سبک‌وسنگین کنند و باتوجه‌به شرایط خود این رشته را برای ادامه تحصیل انتخاب نمایند.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

مهندسی عمران یکی از محبوب‌ترین رشته‌های گروه آموزشی ریاضی است. داوطلبان زیادی برای ادامه تحصیل به سراغ این رشته می‌روند. همان‌طور که در این مطلب به آن اشاره کردیم داوطلبان قبل از انتخاب هر رشته تحصیلی باید به سراغ اطلاعات کامل رشته بروند. در این مطلب به‌صورت جامع و کامل رشته مهندسی عمران را به داوطلبان معرفی کرد. اما هنوز یک کار مهم باقی‌مانده است. داوطلبان باید برای قبولی در کنکور سراسری دروس تخصصی کنکور ریاضی را به بهترین شکل ممکن مطالعه کنند.