عجیب ترین سازه‌های معماری دنیا

مقدمه

سازه‌های معماری یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری در سراسر دنیا هستند؛ به‌خصوص اگر ویژگی خاصی داشته باشند که آنها را از سایر بناهای اطرافشان متمایز کند، مثلاً برجی بزرگ به شکل قوری، خانه رقصان یا حتی معبدی به شکل گل نیلوفر! اگر از علاقه‌مندان به معماری‌های عجیب و متفاوت هستید، شاید نام این بناها را شنیده باشید. در ادامه، چند مورد از عجیب‌ترین سازه‌های معماری دنیا را می‌بینید که در شهرهای مختلف دنیا با اهداف متفاوتی ساخته شده‌اند.

1. ساختمان تولد زرافه، پاریس

طراحی این بنا را شرکت معماری اوندلات لاپورت (Hondelatte Laporte Architectes) انجام داده و ساختش در سال ۲۰۱۲ تمام شده است. این ساختمان مرکز نگهداری از کودکان است. برای طراحیِ ویژه این ساختمان از مجسمه‌های حیوانات استفاده شده است. بارزترین آنها زرافه بزرگی است که در حال عبور از میان ساختمان به نظر می‌رسد. آن‌گونه که طراح این بنا گفته، ایده استفاده از مجسمه‌ها با الهام از خلاقیت و تخیل کودکانی که به این مرکز می‌آیند شکل‌گرفته است.

2. قاب دبی، امارات

قاب دبی با ۱۵۰٫۲۴ متر ارتفاع و ۹۵٫۵۳ متر عرض، یکی از آسمان‌خراش‌های جدید دبی به‌حساب می‌آید که به‌ شکل قاب عکس طراحی شده است. رکورد بزرگ‌ترین قاب عکس در جهان، یکی دیگر از رکوردهایی بود که مقامات دبی به دنبال آن بودند تا آن را به مجموعه گسترده افتخارات شهر همچون بلندترین آسمان‌خراش دنیا، بزرگ‌ترین مرکز خرید جهان، طولانی‌ترین سیستم متروی بدون راننده و… بیفزایند. قاب دبی ۹,۹۰۰ مترمربع وسعت دارد و در آن از ۲۰۰۰ تن فولاد استفاده شده است.

در حال حاضر این ساختمان با نام‌های دبی فریم، پرواز دبی و قاب دبی شناخته می‌شود. به این جاذبه لقب «پل میان دبی قدیم و جدید» نیز داده‌اند؛ زیرا از طبقه آخر آن می‌توان برخی محله‌های مهم جدید و قدیمی شهر مانند دیره، اُم حراره و الکرامه را تماشا کرد.

این سازه را طلایی ساختند تا به ارزش بالای آن در صنعت گردشگری اشاره کنند. ضمن اینکه از نقوش زیبایی برای تزیین آن استفاده شده که از لوگوی اکسپو ۲۰۲۰ الهام گرفته شده است.

ماجرای ساخت قاب دبی به تصمیم مقامات این شهر باز می‌گردد که همیشه علاقه‌مند به ساخت سازه‌های منحصربه‌فردی هستند. در همین راستا رقابتی در سال ۲۰۰۹ میلادی برگزار شد تا از میان طرح شرکت‌کننده‌ها، بهترین گزینه انتخاب شود. در این رقابت تنگاتنگ که بین ۹۲۶ طرح پیشنهادی جریان داشت، طرح «فرناندو دونیس» (Fernando Donis) پذیرفته شد و او توانست جایزه مسابقه به مبلغ ۱۰۰ هزار دلار را از آن خود کند. برگزیدن این طرح کار آسانی نبود و ۱۱ معمار بین‌المللی که کارنامه درخشانی داشتند، به‌عنوان هیئت داوران بر طرح‌ها نظارت کردند. در سال ۲۰۱۳ میلادی با پشتیبانی شهرداری دبی، ساخت این بنا کلید خورد و در روز اول ژانویه سال ۲۰۱۸ میلادی افتتاح شد.

1.2. معماری قاب دبی

بعد از بررسی پروژه از زوایای مختلف، تصمیم بر آن شد تا قاب دبی را به شکلی بسازند که دروازه پارک زعبیل باشد و بازدیدکنندگان پس از عبور از آن وارد این پارک زیبا شوند. برای ساخت این سازه حیرت‌انگیز از مصالحی چون شیشه، فولاد، آلومینیوم و بتن استفاده شد تا در عین زیبایی، از استحکام بالایی برخوردار باشد. استفاده از شیشه در نمای قاب دبی باعث شد تا چهره آن مدرن‌تر به نظر برسد و این امکان را داشته باشد تا محله‌های قدیمی‌تر شهر را به رخ همگان بکشد. طراحی مستطیلی قاب دبی از نسبت طلایی ۱٫۱۶۸ الهام گرفته شده است؛ نسبتی که بسیاری از معماران و هنرمندان معتقدند یک تعادل ساختاری ایدئال را تشکیل می‌دهد.

3. برج ستون فقرات پیچنده، مالمو سوئد

می‌خواهیم در مورد یکی از جالب‌ترین سازه‌های جهان، برج ترنینگ تورسو مالمو در سوئد صحبت کنیم. در سال ۱۹۹۹، معمار کالاتراوا دعوت شد تا یک برج مسکونی چندمنظوره برای منطقه‌ای برجسته در بندر غربی مالمو بسازد. برنامه این پروژه به این دلیل بود تا به‌عنوان بخش مهمی از برنامه تغییراتی بندر در نظر گرفته شود که در نزدیکی پل Øresund که سوئد و دانمارک را به هم متصل می‌کند، اجرا خواهد شد. کلاتراوا باتوجه‌به امکان افزایش و گسترش یک منطقه عمومی که در تقاطع دو جاده اصلی قرار گرفته، پروژه خود را به‌عنوان یک عنصر مجسمه‌سازی مستقل در شهر تصور کرد. الی گشت در ادامه برای شما همه چیز را در مورد این برج آورده است.

شکل این برج بر اساس یکی از مجسمه‌های کالاتراوا شکل‌گرفته که به ترنینگ تورسو به معنی ستون فقرات چرخنده است. در طراحی بیرونی برج، حجمی انتزاعی دیده می‌شود که شبیه‌سازی حرکت بدنی می‌باشد که انگار به‌دور یک هسته چرخیده است. در مجله اصلی که به Twisting Torso معروف است، هفت مکعب در اطراف یک جسم فولادی تنظیم شده‌اند تا اثری پیچ‌خورده به وجود آید و حس ستونی پیچیده را به مخاطب القا کند.

در برج ترنینگ تورسو مالمو، شکل سازه از ۹ واحد مکعبی شکل با نوک سه گوش ساخته شده است. هر واحد جایگاه ۵ طبقه با حدود ۲ هزار مترمربع مساحت است و در حقیقت ساختمان‌های زیر مجموعه برج محسوب می‌شوند. هسته برج شامل آسانسورهای داخلی و راه‌پله است که از طریق آن‌ها واحدها ارتباط برقرار می‌کنند. این برج با ارتفاع ۱۹۰ متر، بلندترین ساختمان مسکونی در سوئد و دومین ساختمان بلند مسکونی در اروپا است.

در بالای برج، شما می‌توانید از سمت غرب کپنهاگ، از جنوب فالستربو، از شرق اسکونه و از شمال هلسینگبوری را تماشا کنید. واحدهای ۱ و ۲ مجموعا ۴ هزار مترمربع فضای اداری دارند. واحد ۳ تا ۹ که شامل ۱۴۷ آپارتمان با متراژهای گوناگونی از ۴۵ تا ۱۹۰ مترمربع است، حدوداً ۱۳۵۰۰ مترمربع مساحت مسکونی دارد. این برج دارای ۳ آسانسور می‌باشد و هر طبقه مسکونی حدوداً ۱ تا ۵ آپارتمان با تمام امکانات نظیر آشپزخانه را دارند. اتاق‌های کنفرانس در بالای واحد ۹ در طبقه‌های ۵۳ و ۵۴ قرار دارند. هر کدام از این طبقات کنفرانس دارای ۲ اتاق هستند. هسته اصلی که وزن ساختمان را تحمل می‌کند، بتن‌آرمه است که مرکز آن دقیقاً جایی است که چرخش طبقات صورت می‌گیرد.

قطر داخلی هسته به طور یکسان ۱۰.۶ متر است. ضخامت بتن ۲.۵ متر در پایین است و به‌تدریج در بالا به ۰.۴ متر کاهش می‌یابد. آسانسور برج و راه‌پله در داخل هسته قرار دارد که یک عنصر ساختاری ثانویه است. به‌طورکلی این برج از بیرون به شکل یک ساختمان چرخنده دیده می‌شود که به آن ستون فقرات می‌گویند. این ستون فقرات به هر واحد توسط ستون‌های فولادی مورب و افقی متصل است. این عناصر، ستون فقرات را به یک دیوار ساختاری در بالای واحد متصل می‌کند که نیروهای برشی را به هسته بتنی منتقل می‌کند. خود ستون فقرات یا چرخنده به ستون‌های کوچک‌تری ثابت شده است که آن را به هر طبقه از واحدها متصل می‌کند.

4. دفتر مرکزی لانگابرگر، اوهایو آمریکا

دفتر مرکزی لانگابرگر (Longaberger Headquarters) در سال ۱۹۹۷ ساخته شد. چون دفتر مرکزی شرکت لانگابرگر یک شرکت سبدسازی بود، بنای آن طوری طراحی شده که نمایانگر مهم‌ترین محصول شرکت یعنی سبد باشد. این ساختمان شامل ۷ طبقه است و تقریباً ۱۷ هزار مترمربع وسعت دارد. البته اینجا دیگر دفتر مرکزی شرکت نیست. در سال ۲۰۱۹ تصمیم گرفته شد که این بنا به هتلی لوکس تبدیل شود.

5. خزانه جهانی بذر، سوالبارد نروژ

خزانه جهانی بذر سوالبارد، که برای روز مبادا طراحی شده، به درهای ضدانفجار، قفل هوا و حسگرهای حرکتی مجهز شده است تا حافظ میلیون‌ها نوع بذر مختلفی باشد که در زمان فجایع جهانی ممکن است روزی به کارمان بیایند. این خزانه در سال ۲۰۰۸ به طور رسمی افتتاح شد. آن را با نام خزانه بذر روز قیامت هم می‌شناسند؛ خزانه و انباری که در جزیره‌ای دورافتاده در ۱۰۰ کیلومتری از قطب شمال قرار گرفته است.

6. دایره گوانگجو، چین

این ساختمان در ساحل رودخانه مروارید (Pearl River) قرار دارد و با الهام از نوعی سکه باستانی چینی طراحی شده است. دایره گوانگجو در واقع دفتر مرکزی یک شرکت تجاری چینی است که در زمینه مبادلات بین‌المللی مواد خام پلاستیکی فعالیت می‌کند. طراحی آن بر عهده معماری ایتالیایی به نام ژوزف پاسکال بوده است. ارتفاع کلی آن ۱۳۸ متر و شامل ۳۳ طبقه است. در سال ۲۰۱۴، سی. ان. ان این بنا را در فهرست ده ساختمان جذاب دنیا قرارداد.

7. ساختمان اتمیوم، بروکسل بلژیک

بنای اتمیوم (Atomium) با الهام از ساختار فیزیکی اتم بر اساس طرحی از مهندس آندره واترکین و با معماری آندره پولاک و ژان پولاک ساخته شده است. اتمیوم یکی از طرح‌هایی بود که برای برگزاری نمایشگاه بین‌المللی بروکسل در سال ۱۹۵۸ ساخته شد. این سازه انتخاب شده بود تا اشتیاق جامعه بشری به تحولات عصر اتم را نشان دهد؛ سازه‌ای با ۹ گوی به هم متصل که روکش فولادی ضدزنگ دارند و ۶ عدد از آنها در دسترس بازدیدکنندگان قرار دارد.

این اثر برجستۀ مهندسی ویژگی‌های متمایزی دارد؛ مثلاً سریع‌ترین آسانسور با سرعت ۵ متر در ثانیه در این ساختمان قرار دارد. همین ویژگی‌ها باعث شده تا بر خلاف برنامه‌ریزی اولیه، این بنا هنوز به‌عنوان موزه به کار خود ادامه دهد (در ابتدا قرار بود تا پایان نمایشگاه و فقط ۶ ماه دایر باشد).

8. خانه‌های مکعبی، روتردام هلند

مهندس معماری به نام Piet Blom طراحی این خانه‌ها را انجام داده است. خانه‌های مکعبی در واقع مجموعه‌ای از خانه‌هایی با طراحی مورب‌اند که ایده طراحی آنها بر اساس ایده بهینه‌سازی فضای داخلی و کاهش سطح خارجی بنا شکل‌گرفته است. بر خلاف خانه‌های متداول، این خانه‌ها با زوایایی ۴۵ درجه طراحی شده‌اند و روی ستون‌هایی شش‌ضلعی قرار گرفته‌اند.