آموزش کامل شاسی کشی آسانسور
آخرین بروزرسانی: 13 اسفند 1403
دسترسی سریع به عناوین
مقدمه
آسانسور یکی از مهمترین و پیچیدهترین تأسیساتی است که امروزه در اغلب ساختمانهای مسکونی، اداری و تجاری مورد استفاده قرار میگیرد. این سیستم حملونقل عمودی، نهتنها باعث افزایش رفاه ساکنان و تسهیل جابجایی بین طبقات میشود، بلکه تأثیر بسزایی در ارزش ساختمان نیز دارد. با وجود اینکه فرآیند طراحی، نصب و راهاندازی آسانسور بهوسیله متخصصان و تکنسینهای حرفهای انجام میشود، اما آگاهی سازندگان و مهندسان ساختمان از مراحل اجرای آن امری ضروری است. دلیل این اهمیت آن است که برخی اقدامات مربوط به نصب آسانسور باید از همان مراحل اولیه ساخت، یعنی هنگام اجرای فونداسیون، مورد توجه قرار گیرند تا در ادامه روند پروژه با مشکلات فنی یا محدودیتهای اجرایی مواجه نشوند.
یکی از حیاتیترین مراحل اجرای آسانسور، آهنکشی یا شاسیکشی آن است. این مرحله شامل نصب یک سازه فلزی مقاوم است که نقش پایه و تکیهگاه تجهیزات آسانسور را ایفا میکند. بهعبارتی، موتور، کابین، ریلهای راهنما و سایر قطعات آسانسور روی این ساختار سوار شده و به بدنه اصلی ساختمان متصل میشوند. اجرای صحیح و اصولی شاسیکشی تأثیر مستقیمی بر عملکرد ایمن و روان آسانسور، افزایش طول عمر آن و کاهش هزینههای نگهداری و تعمیرات دارد.
در این مقاله، تمامی مراحل آهنکشی یا شاسیکشی آسانسور را از ابتدا تا انتها بررسی کردهایم. همچنین، برای درک بهتر موضوع، یک ویدئوی آموزشی تهیه کردهایم که جزئیات اجرای این مرحله را بهصورت کامل و گامبهگام نمایش میدهد.
1. شاسی کشی آسانسور
آسانسور یکی از مهمترین تأسیسات مکانیکی در ساختمانها محسوب میشود که برای جابجایی افراد و کالاها بین طبقات طراحی شده است. اجرای صحیح و اصولی آن تأثیر مستقیمی بر ایمنی، عملکرد روان و افزایش عمر مفید تجهیزات دارد. یکی از مهمترین مراحل نصب آسانسور، آهنکشی یا شاسیکشی است که بهعنوان یک سازه فلزی نگهدارنده، تمامی قطعات آسانسور را روی خود جای داده و به اسکلت اصلی ساختمان متصل میکند. این مرحله باید با دقت بالا و رعایت استانداردهای فنی انجام شود، زیرا هرگونه خطا در اجرای آن میتواند باعث بروز مشکلاتی نظیر لرزش، عدم تراز بودن کابین و حتی خطرات ایمنی شود.
1.1. زمان اجرای آهنکشی در فرآیند ساخت ساختمان
پس از اجرای اسکلت ساختمان و پیش از آغاز دیوارچینی، معمولاً سازنده پروژه از یک پیمانکار متخصص در زمینه شاسیکشی آسانسور دعوت میکند تا این بخش را اجرا کند. پیمانکار پس از بررسی نقشهها و استانداردهای تعیینشده برای آسانسور، اقدام به اجرای آهنکشی میکند. نکته مهم این است که این مرحله باید بهصورت دقیق با سایر مراحل ساخت ساختمان هماهنگ باشد. به همین دلیل، برخی از نکات کلیدی که باید در نظر گرفته شوند عبارتاند از:
- ابعاد چاله آسانسور باید بر اساس ظرفیت کابین و استانداردهای نصب تعیین شده و پیش از شروع پروژه مشخص گردد.
- در نظر گرفتن فضای کافی برای حرکت کابین و تجهیزات جانبی آسانسور ضروری است.
- محل قرارگیری ریلهای راهنما باید بهدقت تعیین شود تا از ایجاد لرزش و صدا در هنگام حرکت آسانسور جلوگیری شود.
- استفاده از متریال مقاوم و استاندارد برای شاسیکشی اهمیت بالایی دارد، زیرا این سازه باید توان تحمل نیروهای وارده از کابین و وزنههای تعادل را داشته باشد.
2.1. اهمیت دریافت مشاوره پیش از اجرای چاله آسانسور
همانطور که در مقاله مربوط به مراحل نصب آسانسور اشاره شد، پیش از اجرای چاله آسانسور، لازم است که از یک شرکت سازنده یا تأمینکننده تجهیزات آسانسور مشاوره دریافت شود. این کار به این دلیل انجام میشود که ابعاد چاله آسانسور از همان ابتدا به درستی طراحی و اجرا شود تا در ادامه پروژه مشکلی در نصب تجهیزات ایجاد نشود. در صورتی که ابعاد چاله به درستی مشخص نشود، ممکن است در مراحل بعدی نصب، مشکلاتی از جمله عدم هماهنگی با ابعاد کابین یا نیاز به اصلاحات پرهزینه پیش بیاید.
3.1. مراحل کلی نصب و راهاندازی آسانسور
فرآیند نصب و راهاندازی آسانسور شامل چندین مرحله اساسی است که هر کدام نقش مهمی در عملکرد صحیح سیستم دارند:
- تهیه نقشه و جانمایی: در این مرحله، موقعیت چاله آسانسور، ابعاد کابین، سیستم تعادل و مسیر حرکت آسانسور تعیین میشود. این کار باید بر اساس نقشههای معماری و سازهای ساختمان انجام شود.
- آمادهسازی کف چاله آسانسور: این بخش شامل اجرای فونداسیون مناسب و مقاومسازی کف چاله برای تحمل بارهای وارده از کابین و وزنههای تعادل است.
- آهنکشی یا شاسیکشی: در این مرحله، سازه فلزی موردنیاز برای نصب آسانسور اجرا شده و به بدنه ساختمان متصل میشود. این کار پایه و اساس نصب سایر تجهیزات آسانسور است.
- دیوارکشی اطراف چاه: پس از تکمیل شاسیکشی، دیوارهای اطراف چاله آسانسور ساخته میشوند. این دیوارها باید از مصالح مقاوم ساخته شده و در برابر لرزش و ضربه ایمن باشند.
- ایجاد موتورخانه: در صورت استفاده از آسانسورهای دارای موتورخانه، این فضا در بالاترین قسمت ساختمان ساخته میشود تا محل نصب تجهیزات مکانیکی و الکتریکی آسانسور باشد.
- دورچینی درب طبقات: برای نصب دربهای آسانسور در طبقات مختلف، فریمهای مخصوصی تعبیه شده و فضای اطراف آنها با مصالح ساختمانی پر میشود تا استحکام کافی داشته باشند.
4.1. چرا آهنکشی یا شاسیکشی آسانسور اهمیت دارد؟
شاسیکشی آسانسور یکی از مراحل کلیدی در نصب این سیستم است، زیرا تمامی قطعات و تجهیزات آسانسور بر روی این سازه نصب شده و عملکرد نهایی آسانسور به اجرای صحیح آن وابسته است. در صورتی که شاسیکشی بهدرستی انجام نشود، مشکلات متعددی ممکن است ایجاد شود، از جمله:
- لرزش و تکانهای غیرعادی در هنگام حرکت کابین
- عدم هماهنگی دربها و ایجاد اختلال در عملکرد آنها
- کاهش ایمنی آسانسور و افزایش خطرات ناشی از نقص فنی
- افزایش هزینههای تعمیر و نگهداری در آینده
با توجه به نقش مهم شاسیکشی در عملکرد و ایمنی آسانسور، در این مقاله بهطور ویژه به این مرحله پرداختهایم. اما دقیقاً آهنکشی یا شاسیکشی آسانسور شامل چه اقداماتی است و چه نکاتی در اجرای آن باید رعایت شود؟
2. نحوه اجرای شاسیکشی آسانسور
تا اینجا متوجه شدیم که منظور از شاسی کشی آسانسور چیست و چه اهمیتی دارد. در این بخش، مراحل اجرای شاسی کشی را بهصورت جزئی بررسی میکنیم.
1.2. مرحله اول: آمادهسازی چاه و چاله آسانسور
پیش از شروع فرآیند شاسی کشی، لازم است که چاه و چاله آسانسور از هرگونه نخاله، خاک و ضایعات پاکسازی شود. این کار باعث میشود که هیچگونه مانعی در اجرای دقیق و اصولی شاسی کشی وجود نداشته باشد.
از طرفی، بررسی دقیق مواردی مانند ابعاد چاله و چاه آسانسور، مکان دقیق نصب آسانسور، در نظر گرفتن ابعاد کابین متناسب با ظرفیت ساختمان، و هماهنگی با شرکت سازنده یا فروشنده آسانسور در این مرحله ضروری است. این اقدامات باعث میشود که از همان ابتدا، چاه آسانسور بر اساس استانداردهای لازم اجرا شود و مشکلات احتمالی در مراحل بعدی کاهش یابد.
پس از انجام این بررسیها و اطمینان از درستی ابعاد و شرایط چاه آسانسور، نقشه آهن کشی تهیه میشود. این نقشه معمولاً توسط پیمانکار یا آهنگر متخصص که وظیفه شاسی کشی را بر عهده دارد، تهیه و اجرا میشود.
2.2. مرحله دوم: شاقول اندازی چاه آسانسور
یکی از مهمترین نکات در اجرای شاسی کشی آسانسور، شاقول بودن چاه آسانسور است. این مرحله به این صورت انجام میشود که فردی از بالای چاه (معمولاً پشت بام) یک ریسمان شاقول را از بالای چاه آسانسور پایین میاندازد. همزمان، فردی دیگر در داخل ساختمان شاقولی را برای داخلیترین دیوار ساختمان انجام میدهد. سپس، این دو ریسمان با یکدیگر مقایسه شده و در صورت وجود هرگونه اختلاف، خطای چاه آسانسور اصلاح میشود.
این مرحله باعث میشود که کلیه آهنآلات در راستای صحیح و کاملاً عمودی نصب شوند و از انحرافات احتمالی در طول اجرای پروژه جلوگیری شود. بررسی شاقول بودن باید در حین اجرای نبشیها و در طول فرآیند شاسی کشی نیز بهدقت انجام شود.
3.2. مرحله سوم: مشخص شدن محل قرارگیری پلیتها در چاه آسانسور
در مراحل ابتدایی اجرای ساختمان، معمولاً پلیتها در چهار طرف چاه آسانسور و در زمان بتنریزی ساختمان کار گذاشته میشوند. هدف از این کار، فراهم کردن بستری مستحکم برای جوش دادن آهنآلات شاسی کشی به سازه ساختمان است.
یکی از نکات مهم در این مرحله این است که پیش از انجام آهن کشی، باید پلیتها را از هرگونه سیمان و مواد زائد پاک کرد تا جوشکاری روی سطحی تمیز و با کیفیت بالا انجام شود. در صورتی که پلیتها از قبل در حین بتنریزی نصب نشده باشند، میتوان آنها را با استفاده از رول بولت به سازه متصل کرد. اما این روش باعث کاهش کیفیت اجرای آهن کشی شده و تنها در مواقع ضروری توصیه میشود.
4.2. مرحله چهارم: نصب چارچوب همکف
در این مرحله، چارچوب اصلی شاسی کشی در طبقه همکف با توجه به ابعاد کابین آسانسور نصب میشود. برای این کار، سه ناودانی در سه طرف چاه بهصورت افقی قرار گرفته و جوش داده میشود. در طرفی که درب کابین آسانسور نصب خواهد شد، به جای ناودانی، از میلگرد برای اتصال استفاده میشود تا فضای لازم برای درب آسانسور حفظ شود.
5.2. مرحله پنجم: نصب نبشیها
در این مرحله، نبشیهای فولادی که معمولاً ۶ متری هستند، از بالاترین نقطه چاه تا پایینترین قسمت آن قرار داده میشوند. پس از اطمینان از شاقول بودن، این نبشیها به پلیتهای کف چاه متصل میشوند. بهطور معمول، پلیتهای کف چاه آسانسور نیز در زمان بتنریزی کار گذاشته میشوند.
از آنجایی که محل دقیق پلیتهای کف در حین بتنریزی مشخص نیست، میتوان آنها را پس از بتنریزی نیز نصب کرد. وزن زیاد نبشیهای عمودی و کابین آسانسور باعث میشود که پلیتها در جای خود محکم باقی بمانند و جابجایی آنها به حداقل برسد. همچنین، پس از اتمام نصب، کف چاله آسانسور برای افزایش استحکام و جلوگیری از خوردگی، بتنریزی خواهد شد.
6.2. مرحله ششم: کلافبندی افقی
پس از نصب نبشیها، نوبت به اجرای کلافبندی افقی میرسد. در این مرحله، ناودانیها در سه طرف چاه آسانسور نصب میشوند. یکی از مهمترین نکات در این بخش، حفظ فاصله استاندارد بین هر دو ردیف ناودانی است. فاصله هر ردیف ناودانی از ردیف بعدی نباید بیشتر از ۲ متر باشد. برای این کار، در ابتدا فاصله ناودانیهای طبقه همکف تا انتهای نبشی اندازهگیری شده و بر اساس آن، ناودانیها در فواصل مناسب جوش داده میشوند.
7.2. مرحله هفتم: جوشکاری نهایی
در انتهای مراحل شاسی کشی، تمام بخشهای جوشکاری مورد بررسی قرار گرفته و اصلاحات لازم انجام میشود. جوشکاری نهایی باید بهصورت دقیق و اصولی انجام شود تا اتصالات آهنآلات به یکدیگر استحکام کافی داشته باشند و در برابر نیروهای وارده مقاوم باشند. پس از بررسی ابعاد و تراز بودن شاسی کشی، جوشهای نهایی اجرا شده و کار شاسی کشی آسانسور به پایان میرسد.
شاسی کشی آسانسور یکی از مهمترین مراحل اجرای این سیستم است که بر عملکرد، ایمنی و دوام آسانسور تأثیر مستقیم دارد. اجرای صحیح این مرحله باعث کاهش لرزش و صداهای اضافی، افزایش عمر مفید تجهیزات و کاهش هزینههای تعمیر و نگهداری خواهد شد.
با رعایت اصول استاندارد و اجرای دقیق مراحل شاسی کشی، میتوان از عملکرد صحیح و ایمن آسانسور در طول سالهای بهرهبرداری اطمینان حاصل کرد.
3. اهمیت اجرای صحیح شاسیکشی آسانسور
اجرای دقیق و اصولی شاسیکشی آسانسور نهتنها از نظر فنی اهمیت دارد، بلکه از نظر ایمنی، عملکرد بهینه و کاهش هزینههای آتی نیز بسیار مؤثر است. یک شاسیکشی استاندارد، باعث افزایش پایداری و دوام آسانسور شده و از بروز مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری میکند. برخی از مزایای اجرای صحیح این مرحله عبارتاند از:
- جلوگیری از ایجاد لرزش و صداهای اضافی در هنگام حرکت کابین
اگر شاسیکشی به درستی انجام نشود، احتمال دارد که ریلها و سایر قطعات آسانسور در جای خود محکم نشده و در هنگام حرکت کابین دچار لرزش و صداهای اضافی شوند. این مشکل نهتنها باعث کاهش کیفیت تجربه کاربری میشود، بلکه ممکن است در درازمدت به قطعات مکانیکی آسانسور آسیب برساند. - افزایش دوام و استحکام سازه و کاهش احتمال خرابیهای مکرر
اجرای استاندارد شاسیکشی، استحکام کلی سازه آسانسور را افزایش داده و از ایجاد تنشهای اضافی در هنگام حرکت کابین جلوگیری میکند. این امر احتمال بروز خرابیهای مکرر را کاهش داده و باعث افزایش طول عمر تجهیزات آسانسور میشود. - اطمینان از حرکت نرم و روان کابین در مسیر خود
یکی از مهمترین عوامل در عملکرد صحیح آسانسور، حرکت روان و بدون مشکل کابین در مسیر تعیینشده است. اگر شاسیکشی بهصورت دقیق و بدون نقص اجرا شود، کابین بدون هیچگونه انحراف یا لرزش اضافی در مسیر خود حرکت کرده و باعث افزایش ایمنی و آسایش کاربران خواهد شد. - کاهش هزینههای نگهداری و تعمیرات در طول عمر آسانسور
اجرای صحیح و استاندارد این مرحله، از بروز مشکلاتی که نیاز به تعمیرات مکرر دارند جلوگیری کرده و باعث کاهش هزینههای مربوط به سرویس و نگهداری آسانسور در طول عمر مفید آن میشود. بسیاری از مشکلاتی که در طول استفاده از آسانسور به وجود میآیند، به دلیل اجرای نادرست شاسیکشی و عدم رعایت استانداردهای نصب رخ میدهند. بنابراین، دقت در این مرحله میتواند هزینههای آتی را به میزان قابل توجهی کاهش دهد.
4. مراحل پس از اتمام شاسیکشی آسانسور
1.4. دیوارکشی
پس از اتمام شاسیکشی، مرحله دیوارکشی آغاز میشود. در این مرحله، سه طرف چاه آسانسور باید دیوارکشی شود. این کار بهطور معمول با استفاده از مصالح ساختمانی مانند آجر یا بلوکهای سیمانی انجام میشود. در صورتی که محل نصب آسانسور بهگونهای باشد که یکی از طرفین چاه به دیوار برشی ساختمان متصل شده باشد، نیازی به دیوارکشی در آن طرف نخواهد بود و دیوارکشی فقط در دو طرف دیگر انجام میشود. پس از اتمام دیوارکشی، باید دیوارها سیمانکاری شوند تا سطح نهایی هموار و مقاوم گردد. برای ایجاد محیطی روشنتر در داخل چاه آسانسور، پیشنهاد میشود از سیمان سفید استفاده شود، زیرا این نوع سیمان نسبت به سیمان معمولی رنگ روشنتری دارد و نور بیشتری را در فضا منعکس میکند، که باعث تسهیل فرآیندهای تعمیر و نصب میشود.
2.4. سفیدکاری
سفیدکاری یکی از مراحل مهم پس از دیوارکشی است که بهمنظور بهبود ظاهر و همترازسازی سطوح داخلی چاه آسانسور انجام میشود. این فرآیند معمولاً شامل دو مرحله است: ابتدا یک لایه آستر از ماسه سیمان بر روی دیوارها زده میشود. آستر نقش مهمی در صاف و یکنواخت کردن سطح دیوارها ایفا میکند. سپس، یک لایه رویه از سیمان سفید یا مواد مشابه بر روی آستر اعمال میشود تا دیوارها ظاهری تمیز و روشن داشته باشند. برای این که سطح دیوارها کاملاً هموار و مسطح شود، از تکنیکهایی مانند شمشهکشی و کرومبندی استفاده میشود. شمشهکشی به فرآیندی اطلاق میشود که در آن از ابزارهایی به نام شمشه برای کشیدن لایه سیمان بر سطح استفاده میشود تا تمامی نواقص سطح پوشش داده شود. کرومبندی نیز فرآیندی است که در آن خطوط راهنمایی برای تراز کردن سطح ایجاد میشود. در برخی موارد، در صورتی که داکت تاسیسات در یکی از طرفین چاه آسانسور قرار داشته باشد، فضای کافی برای دیوارچینی وجود ندارد. در این صورت، ابتدا میلگردهایی در فضا قرار داده میشود و سپس رابیتسکشی (یک شبکه فلزی) انجام میشود. پس از آن، روی این ساختار رابیتسکشی شده، سفیدکاری انجام میشود.
3.4. نصب ریلها
پس از اتمام مراحل دیوارکشی و سفیدکاری، نصب ریلهای آسانسور شروع میشود. در این مرحله، اولین کار نصب براکت به ریلها است. براکتها قطعاتی فلزی هستند که برای اتصال ریلها به شاسیکشی آسانسور استفاده میشوند. براکتها ابتدا به ریلها پیچ میشوند و سپس این براکتها به شاسی کشی جوش داده میشوند. این اتصال باعث استحکام ریلها و ثابت ماندن آنها در محل خود میشود. معمولاً پس از نصب ریلها، پیش از نصب کابین، از چاه آسانسور برای بالا بردن مصالح مورد نیاز به طبقات استفاده میشود. در این زمان، برای سهولت در انتقال مصالح، یک بالابر در بالای چاه آسانسور نصب میشود. مصالح به وسیله فرغونها به طبقات بالا منتقل میشوند، اما باید توجه داشت که برخورد فرغون با ریلها ممکن است باعث جابجایی آنها شود، بنابراین باید دقت کرد که ریلها از جای خود حرکت نکنند و شاسیکشی از شاقولی خارج نشود. شاقولی بودن به معنای عمودی بودن ساختار است، که در این مرحله اهمیت زیادی دارد تا نصب کابین و سایر اجزای آسانسور بهدرستی انجام شود.
4.4. شاسیکشی در ساختمانهای اسکلت بتنی
در ساختمانهای با اسکلت بتنی، شاسیکشی آسانسور معمولاً با استفاده از آهنآلاتی به نام پلیت انجام میشود. پلیتها قطعات فلزی هستند که برای نصب آسانسور در ساختمانهای بتنی مورد استفاده قرار میگیرند. نصب پلیتها بهطور معمول همزمان با بتنریزی انجام میشود تا اتصال آنها به بتن محکم و مؤثر باشد. در صورتی که به هر دلیلی پلیتها در هنگام بتنریزی در محل مناسب خود قرار نگرفتند، میتوان آنها را با استفاده از روش رول بولت (نصب پیچهای بلند به همراه مهره برای اتصال قطعات فلزی) در جای خود محکم کرد. با این حال، کیفیت اتصال در این حالت ممکن است کمی کمتر از حالت اول باشد.
5.4. شاسیکشی در ساختمانهای اسکلت فلزی
در ساختمانهایی با اسکلت فلزی، شاسیکشی آسانسور سادهتر و سریعتر انجام میشود. به دلیل ساختار فلزی ساختمان، اتصال آسانسور به ستونهای فولادی موجود در ساختمان راحتتر است. در صورتی که آسانسور در نزدیکی ستونهای فولادی قرار داشته باشد، این ستونها میتوانند به عنوان ستونهای آسانسور نیز استفاده شوند، که این امر باعث کاهش هزینهها و زمان ساخت میشود. علاوه بر این، برای کلافبندی آسانسور نیز میتوان از کلافهای طبقات استفاده کرد، بهطوری که نیازی به ساخت سازههای اضافی نخواهد بود. در ساختمانهای با اسکلت فلزی، به جای استفاده از روشهای پیچیده آهنکشی، میتوان از دستک گرفتن یا پل گرفتن از اسکلت ساختمان برای نصب شاسیکشی آسانسور استفاده کرد. این روشها باعث میشوند که شاسیکشی بهراحتی انجام شده و هزینهها کاهش یابد.
5. دو نکته مهم در شاسیکشی آسانسور
- محاسبه آهنآلات مورد نیاز
برای محاسبه مقدار آهنآلات لازم در شاسیکشی آسانسور، اولین قدم تعیین ارتفاع کل سازه است. این ارتفاع شامل فضای چاه آسانسور و تعداد طبقات مختلف ساختمان میشود. علاوه بر آن، باید مقدار اورهد یا فضای بالاسری را نیز محاسبه کنیم. اورهد به فاصله بین کف آخرین طبقه و زیر سقف چاه آسانسور گفته میشود. پس از محاسبه این دو مقدار، آنها را با هم جمع کرده و ارتفاع کل مورد نیاز برای شاسیکشی به دست میآید. در مرحله بعد، برای محاسبه تعداد نبشیهای آهنکشی، ارتفاع به دست آمده را باید چهار برابر کنیم، زیرا برای شاسیکشی آسانسور به چهار ستون با این ارتفاع نیاز داریم.
- جوشکاری در شاسیکشی آسانسور
در هنگام جوشکاری برای اتصال قطعات مختلف در شاسیکشی آسانسور، باید دقت زیادی به کار برد. برای اتصال دو نبشی در طول، نباید لبههای آنها مستقیماً به هم جوش داده شوند. در این موارد باید از ورق فولادی برای اتصال استفاده کرد تا استحکام و ایمنی ساختار بیشتر شود. همچنین جوشکاری در شاسیکشی آسانسور بهطور معمول بهصورت سربالا انجام میشود. این نوع جوشکاری یکی از چالشبرانگیزترین و سختترین روشها است و نیاز به مهارت و تخصص بالای جوشکار دارد. جوشکار باید توانایی کنترل دقیق جریان حرارت و دقت در انجام جوشها را داشته باشد تا اتصالها محکم و پایدار باشند.
6. نکات فنی در انتخاب آهنآلات برای شاسیکشی آسانسور
در شاسیکشی آسانسور، انتخاب دقیق آهنآلات نهتنها تأثیر مستقیم بر ایمنی، استحکام و کارایی آسانسور دارد بلکه بر طول عمر و هزینههای نگهداری آن نیز اثرگذار است. این انتخاب باید با دقت انجام شود تا از تمام استانداردها و الزامات فنی پیروی کند. در اینجا، به طور مفصل به نکات فنی در انتخاب آهنآلات برای شاسیکشی آسانسور میپردازیم:
1.6. نوع و کیفیت مواد
یکی از مهمترین نکات در انتخاب آهنآلات، نوع و کیفیت ماده استفادهشده است. برای شاسیکشی آسانسور، باید از فولادهای با کیفیت و مقاوم استفاده کرد. فولاد با استانداردهای جهانی مانند A36 (یک استاندارد فولاد کربنی معمولی) یا فولادهای ضدزنگ برای محیطهای مرطوب، میتواند گزینههای مناسبی باشند. استفاده از فولاد با کیفیت پایین یا غیرمقاوم میتواند باعث بروز مشکلاتی مانند فرسایش سریع، ضعف در اتصالها و حتی خرابی در اثر بارهای زیاد شود. کیفیت فولاد همچنین باید از نظر مقاومت در برابر فشارهای وارده، سایش و خوردگی بررسی شود.
2.6. ابعاد و ضخامت آهنآلات
ابعاد و ضخامت آهنآلات انتخابی باید بر اساس محاسبات مهندسی دقیق انجام شود. قطعات آهنی باید بهاندازه کافی ضخامت داشته باشند تا در برابر فشارهای مختلف، مانند وزن کابین، بارهای اضافی و فشار دینامیکی (حرکت آسانسور)، مقاوم باشند. برای مثال، نبشیهای بهکاررفته در شاسیکشی باید دارای ضخامت و ابعاد کافی باشند تا ساختار آنها توان تحمل بارهای سنگین را داشته باشد. همچنین این ابعاد باید با مشخصات و استانداردهای طراحی آسانسور همخوانی داشته باشند تا نصب و بهرهبرداری بهدرستی انجام شود.
3.6. مقاومت به خوردگی
آهنآلاتی که برای شاسیکشی آسانسور استفاده میشوند باید در برابر خوردگی مقاوم باشند. آسانسورها معمولاً در محیطهایی با رطوبت بالا یا در فضاهایی که تماس با آب، بخار و گردوغبار دارند، نصب میشوند. به همین دلیل، آهنآلات باید از نوع ضدزنگ یا گالوانیزه انتخاب شوند. گالوانیزه شدن فولاد یک روش پوششدهی است که از زنگزدگی و فرسایش در برابر شرایط محیطی مختلف جلوگیری میکند. در این صورت، عمر مفید شاسی آسانسور طولانیتر خواهد بود و نیاز به تعمیرات و نگهداری کمتر میشود. این موضوع بهویژه در مناطق مرطوب یا نزدیک به دریا بسیار اهمیت دارد.
4.6. طراحی و جوشکاری دقیق
در فرآیند شاسیکشی، جوشکاری یکی از مراحل حساس و پیچیده است. اتصالهای جوش باید با دقت بسیار بالا و با استفاده از روشهای استاندارد انجام شوند تا اتصالاتی محکم و ایمن ایجاد کنند. جوشکاری باید توسط جوشکارانی با تخصص بالا انجام گیرد، زیرا این نوع جوشکاری معمولاً بهصورت سربالا و در شرایط سخت انجام میشود. برای جوش دادن قطعاتی مانند نبشیها، نباید لبههای آنها را مستقیماً به هم جوش داد، بلکه باید از ورقهای فولادی یا پلیتهای مناسب برای این اتصال استفاده شود تا استحکام کافی بهدست آید. جوشکاری سربالا به دلیل اینکه جوشکار باید در زاویهای غیرعادی و بهصورت عمودی جوش بدهد، از جمله چالشهای اصلی در این مرحله به شمار میآید.
5.6. مقاومت به بارهای دینامیک و استاتیک
شاسیکشی آسانسور باید بتواند در برابر بارهای استاتیک و دینامیک بهطور مؤثر مقاومت کند. بار استاتیک به بارهایی اطلاق میشود که در شرایط ثابت مانند وزن کابین، موتور، و سایر اجزای ثابت آسانسور وارد میشوند. بار دینامیک به بارهایی گفته میشود که در اثر حرکت آسانسور، شتاب و توقف آن وارد میشوند. انتخاب آهنآلات با مقاومت بالا در برابر هر دو نوع بار، تضمینکننده عملکرد صحیح و ایمن آسانسور خواهد بود. بهطور خاص، فولادهای با استحکام کششی بالا باید برای قسمتهای مختلف شاسیکشی بهکار روند تا از شکستهای ناگهانی یا آسیبهای ساختاری جلوگیری شود.
6.6. توجه به استانداردها
تمام فرآیندهای انتخاب و استفاده از آهنآلات در شاسیکشی آسانسور باید با استانداردهای ملی و بینالمللی هماهنگ باشند. این استانداردها بهویژه در بخشهای ابعاد، وزن، نوع فولاد و تکنیکهای جوشکاری دقیق هستند. برای مثال، استانداردهای بینالمللی مانند EN 1090 برای ساخت سازههای فولادی یا استانداردهای ایران مانند ISIRI 2300 برای آهنآلات ساختوساز، باید رعایت شوند تا از کیفیت و ایمنی کلی سیستم اطمینان حاصل شود. پیروی از این استانداردها همچنین به کاهش مشکلات قانونی و فنی در آینده کمک میکند.
7.6. تحمل ارتعاشات و شوکهای ناشی از حرکت آسانسور
شاسیکشی باید بهگونهای طراحی شود که بتواند ارتعاشات و شوکهای ناشی از حرکت آسانسور را بهخوبی تحمل کند. این ارتعاشات بهویژه در زمان شتابگیری یا ترمزکردن آسانسور ایجاد میشوند. برای این منظور، انتخاب آهنآلات با خواص مقاوم در برابر ارتعاشات و شوکها اهمیت زیادی دارد تا هیچگونه آسیب یا اختلالی در ساختار آسانسور ایجاد نشود. معمولاً استفاده از فولادهایی با خواص ضد ارتعاش و مقاوم در برابر ضربه برای این بخش توصیه میشود.
8.6. محاسبات و بررسیهای مهندسی
در نهایت، انتخاب آهنآلات باید با انجام محاسبات دقیق مهندسی همراه باشد. این محاسبات شامل بررسی بارهای وارد بر سیستم، تحلیل تنشها و نیروها در بخشهای مختلف شاسیکشی و تعیین ابعاد دقیق هر قطعه آهنی است. استفاده از نرمافزارهای مهندسی پیشرفته برای مدلسازی و شبیهسازی شرایط عملیاتی میتواند به انتخاب درست مواد کمک کند و از بروز مشکلات در آینده جلوگیری کند.
در مجموع، انتخاب درست آهنآلات برای شاسیکشی آسانسور فرآیندی پیچیده و فنی است که نیاز به دقت و تخصص بالا دارد. با رعایت این نکات فنی، میتوان شاسیای مقاوم، ایمن و پایدار ایجاد کرد که عملکرد آسانسور را در طول عمر مفید آن تضمین کند.
7. بررسی انواع مصالح و تجهیزات مورد نیاز در شاسیکشی آسانسور
شاسیکشی آسانسور یکی از مراحل حیاتی در فرآیند نصب آسانسور است که باید با دقت بالا انجام شود. این مرحله بهطور عمده شامل استفاده از مصالح و تجهیزات مختلفی است که برای ساختار استحکامدار و ایمن آسانسور مورد نیاز هستند. هر یک از این مصالح و تجهیزات باید از کیفیت و استانداردهای لازم برخوردار باشند تا عملکرد صحیح و ایمنی آسانسور تضمین شود. در اینجا، به بررسی انواع مصالح و تجهیزات مورد نیاز در شاسیکشی آسانسور میپردازیم.
1.7. فولاد و آهنآلات
فولاد یکی از اصلیترین مصالح مورد استفاده در شاسیکشی آسانسور است. این ماده به دلیل مقاومت بالا در برابر فشار، کشش و خوردگی، انتخاب اول برای ساختار شاسی آسانسور میباشد. انواع فولاد و آهنآلاتی که در شاسیکشی استفاده میشوند عبارتند از:
- نبشیها: معمولاً از نبشیهای فولادی برای ساخت شاسی آسانسور استفاده میشود. این قطعات بهصورت عمودی و افقی در کنار یکدیگر قرار میگیرند تا شاسی را تشکیل دهند. نبشیها باید از جنس فولاد مقاوم باشند تا بارهای سنگین کابین و سایر اجزای آسانسور را تحمل کنند.
- پلیتها: پلیتها یا ورقهای فولادی برای اتصال اجزای مختلف شاسی به یکدیگر بهکار میروند. این قطعات برای جوشکاری و تثبیت قطعات استفاده میشوند.
- میلگردها: میلگردهای فولادی برای تقویت ساختار شاسی و جلوگیری از تغییر شکلهای ناشی از فشار یا بارگذاری اضافی مورد استفاده قرار میگیرند.
- نبشیهای گالوانیزه: در محیطهایی که رطوبت زیاد است، استفاده از نبشیهای گالوانیزه میتواند به جلوگیری از خوردگی و فرسایش کمک کند.
2.7. اتصالات و بستها
اتصالات و بستها نقش مهمی در ایجاد ساختار پایدار شاسیکشی دارند. برخی از اتصالات شامل موارد زیر هستند:
- پیچ و مهرهها: در بسیاری از مواقع برای اتصال قطعات مختلف شاسی به یکدیگر از پیچ و مهرههای فولادی با استاندارد بالا استفاده میشود. این اتصالات بهویژه برای نصب راحتتر و امکان تعمیرات در آینده مفید هستند.
- پلیتهای اتصال: پلیتهای فولادی برای اتصال نبشیها و دیگر قطعات به یکدیگر استفاده میشوند. این پلیتها باید بهطور دقیق و محکم جوش داده شوند تا مقاومت شاسی افزایش یابد.
- رول بولتها: در برخی شرایط، برای تثبیت قطعات در محل، از رول بولتها استفاده میشود. این نوع اتصالات برای مکانهایی که نیاز به تعویض یا تعمیرات دارند مناسب است.
3.7. مواد جوشکاری
در شاسیکشی آسانسور، جوشکاری بخش بسیار حساسی است که برای اتصال اجزای مختلف به یکدیگر بهکار میرود. برای جوشکاری شاسیکشی، مواد و تجهیزات زیر ضروری هستند:
- الکترودهای جوشکاری: الکترودهای جوشکاری برای ایجاد اتصال بین قطعات فولادی و نبشیها استفاده میشوند. این الکترودها باید متناسب با نوع فولاد و نیازهای جوشکاری انتخاب شوند تا جوشهای مقاوم و محکم ایجاد کنند.
- گاز محافظ: در روشهای جوشکاری MIG و TIG از گاز محافظ (معمولاً آرگون یا CO2) برای جلوگیری از اکسیداسیون و بهبود کیفیت جوش استفاده میشود.
4.7. شاسی و براکتها
شاسی و براکتها ساختار اصلی و پشتیبانیکننده برای نصب ریلهای آسانسور و سایر اجزای مکانیکی هستند. براکتها معمولاً به ریلها متصل میشوند و وظیفه دارند که ریلها را در موقعیت صحیح خود نگه دارند. این قطعات باید از فولاد با مقاومت بالا و با ابعاد مناسب ساخته شوند تا از استحکام کافی برخوردار باشند.
5.7. ریلهای آسانسور
ریلها نقش بسیار مهمی در حرکت کابین و وزنه تعادل آسانسور دارند. این ریلها باید دقیقاً در شاسیکشی نصب شوند تا حرکت کابین نرم و ایمن باشد. ویژگیهای ریلها شامل:
- ریلهای استاندارد: معمولاً از ریلهای فولادی با طراحی خاص و مقاومت بالا برای نصب در شاسی استفاده میشود. این ریلها باید مطابق با استانداردهای بینالمللی باشند.
- ریلهای گالوانیزه: در صورتی که آسانسور در محیطهای مرطوب یا در معرض عوامل خورنده قرار داشته باشد، از ریلهای گالوانیزه استفاده میشود تا از خوردگی و زنگزدگی جلوگیری شود.
6.7. پوششها و رنگها
برای حفظ ایمنی و زیبایی، شاسیکشی باید با پوشش مناسب رنگآمیزی شود. این پوششها علاوه بر زیبایی ظاهری، به محافظت از فلزات در برابر خوردگی کمک میکنند.
- سیمانکاری و سفیدکاری: در برخی پروژهها، بعد از نصب شاسی، دیوارهای چاه آسانسور با سیمان سفید یا رنگهای روشن سفیدکاری میشوند. این کار به روشنتر شدن فضای چاه و تسهیل در نگهداری و تعمیرات کمک میکند.
- پوشش ضد خوردگی: پوششهای ضد خوردگی برای جلوگیری از آسیب به فلزات در برابر رطوبت، آب و سایر عوامل محیطی بهویژه در محیطهای مرطوب ضروری هستند.
7.7. بالابرها و تجهیزات حمل مصالح
در طول فرآیند شاسیکشی، برای جابجایی مصالح سنگین، از بالابرها و دستگاههای جابجایی کمک گرفته میشود. نصب یک بالابر یا آسانسور کوچک در بالای چاه آسانسور میتواند برای جابجایی مصالح و تجهیزات به طبقات بالاتر بسیار مفید باشد.
- بالابرهای برقی: این بالابرها برای جابجایی سریع مصالح از طبقهای به طبقه دیگر استفاده میشوند.
- فرغون و بالابر دستی: برای جابجایی مصالح در فواصل کوتاهتر، معمولاً از فرغونها و بالابرهای دستی استفاده میشود.
8.7. ابزار و تجهیزات جوشکاری
ابزارهای جوشکاری مانند دستگاههای جوش، انبرهای جوشکاری، چکشهای مخصوص و سایر ابزارهای دستی برای انجام اتصالات با دقت و ایمنی نیاز است. این ابزارها باید از کیفیت بالا برخوردار باشند تا جوشکاری بهدرستی انجام شود.
9.7. انواع میلگردها و آرماتورها
میلگردها و آرماتورها برای تقویت شاسی و استحکام بیشتر در برابر تنشها و فشارها بهکار میروند. این اجزا معمولاً در قسمتهای زیرین و بهعنوان تقویتکنندههای ساختاری در شاسی نصب میشوند.
جمعبندی و نتیجهگیری
شاسیکشی آسانسور یک مرحله حیاتی در فرآیند نصب آسانسور است که نیازمند دقت و استفاده از مصالح و تجهیزات با کیفیت بالا میباشد. در این مرحله، انتخاب مواد مناسب از جمله فولاد، آهنآلات، میلگردها، و اتصالات مختلف، اهمیت ویژهای دارد. فولاد و آهنآلات بهعنوان مصالح اصلی در ساخت شاسی آسانسور استفاده میشوند، چرا که استحکام بالا و مقاومت در برابر بارهای سنگین، فشار و تنشهای مختلف را فراهم میکنند.
در کنار این مصالح، تجهیزات جوشکاری، میلگردها، ریلها، و براکتها نقش مهمی در تثبیت و نصب صحیح قطعات شاسی آسانسور دارند. همچنین، استفاده از اتصالات مناسب مانند پیچ و مهرهها، پلیتها، و رول بولتها برای حفظ استحکام ساختار شاسی ضروری است.
در مواقع خاص، پوششها و رنگها نیز برای محافظت از فلزات در برابر عوامل محیطی و زیباسازی فضا بهکار میروند. از سوی دیگر، بالابرها و تجهیزات جابجایی مصالح در طول فرآیند نصب و شاسیکشی، کمک میکنند تا فرآیند نصب با سرعت و ایمنی بیشتری پیش برود.
در نهایت، شاسیکشی آسانسور بهعنوان یک فرآیند پیچیده و دقیق، نیازمند هماهنگی میان تمامی این مصالح و تجهیزات است تا نهایتاً یک سیستم ایمن و کارآمد برای حرکت کابین و وزنه تعادل فراهم شود. رعایت استانداردهای فنی و ایمنی در تمامی مراحل شاسیکشی آسانسور نهتنها تضمینکننده عملکرد صحیح و ایمنی آن خواهد بود، بلکه عمر مفید آسانسور را نیز افزایش میدهد. جهت آشنایی بیشتر با قوانین و ضوابط مربوط به این مقاله به جزوه آموزشی“آشنایی با نکات اجرایی آسانسور” در بخش هایپر فایل وبسایت مراجعه فرمایید.