معرفی انواع شیشه مورد استفاده در ساختمان

مقدمه

شیشه ماده ای سخت و انعطاف ناپذیر می‌باشد که ماهیت شفاف و شکننده ای دارد اما در برابر زنگ زدگی و مواد شیمیایی نظیر اسیدها و بازها مقاوم است. مواد اولیه جهت تهیه انواع شیشه سیلیس، کربنات دو سود و سنگ آهک می‌باشد. که با یکدیگر مخلوط شده و با درجه حرارت بسیار بالا ذوب می شوند و بعد از آماده شدن مخلوط شیشه، به مرحله قالب گیری و خنک شدن می‌رسند. ما در این مقاله به معرفی انواع شیشه های ساختمانی و کاربرد آنها به عنوان یک المان سازه ای می پردازیم.

1. شیشه چیست؟

گرچه تا کنون فرمول‌ها و روش‌های ساخت متعددی برای شیشه کشف و ارائه شده است؛ اما همواره سه ماده آهک، سیلیس و کربنات سدیم، اصلی‌ترین مواد تشکیل‌دهنده شیشه هستند. شیشه، مایعی است که بسیار سرد شده است و در حرارتی پایین‌تر از نقطه انجماد آن، در حالت مایع قرار دارد و به طور عمومی، جسمی است شفاف که نور به‌خوبی از آن عبور می‌کند و پشت آن به طور وضوح قابل رویت است.

2. ملاحظات انتخاب شیشه ساختمانی

در انتخاب نوع شیشه ساختمانی ملاحظاتی از قبیل عایق صوتی، عایق حرارتی، نما و زیبایی بصری، استحکام، امنیت و … مدنظر قرار می‌گیرد و با توجه به درجه اهمیت هر کدام از معیارهای بالا، انواع شیشه ساختمانی موردنیاز و مطلوب محل استفاده انتخاب می‌شود. در زیر به برخی از انواع شیشه ساختمانی و همچنین ویژگی‌ها و کاربردهای آن اشاره می‌شود.

3. مراحل ساخت شیشه

مراحل تولید شیشه در داخل کوره‌های ذوب شیشه به دو نوع بوته‌ای و مخزنی تقسیم می‌شوند:

کوره بوته‌ای توانایی تولید ۲ تن خمیر شیشه را دارد و برای تولید شیشه در مقدار کم و حفاظت کوره در برابر احتراق مناسب است. کوره‌های بوته‌ای ساخته‌شده از جنس خاک رس و پلاتین هستند.

کوره‌های مخزنی از جنس بلوک‌های نسوز هستند که مواد از سر مخزن بزرگ وارد کوره می‌شوند. دمای کوره‌ها با گاز یا برق افزایش می‌یابد و گرم می‌شود. برای کاهش دمای دیواره کوره‌ها و جلوگیری از ذوب و پوشاندن آن از لوله‌های خنک آب که در اطراف کوره جاگذاری می‌شود استفاده می‌کنند. بعد از بی‌رنگ کردن و خارج‌کردن هوا و گاز موجود داخل شیشه برای کاهش شکننده بودن و مقاوم شدن آن به کوره دیگر با دمای بسیار پایین‌تر منتقل می‌گردد. در اینجا با انجام برخی فرایندها تاب و موج شیشه را رفع می‌کنند.

برای ساختن شیشه مراحلی باید انجام شود که عبارتند از:

1. تهیه مواد اولیه و تبدیل آن‌ها به پودری با دانه‌های ۰.۱ تا ۲ میلی‌متری
2. مخلوط کردن مواد به نسبت‌های مورد نیاز برای مراحل ساخت شیشه همراه با مقدار مورد نیاز آب برای ایجاد ترکیب شیمیایی شیشه
3. ذوب کردن مواد اولیه و مخلوط کردن آن در کوره تا خمیر شیشه به دست بیاید

4. انواع شیشه

1.4. شیشه فلوت

شیشه‌های فلوت یا خام اولین حالت شیشهٔ تولید شده است که در ضخامت‌های مختلف از 2 میلی متر تا بیش از 20 میلی متر تولید و عرضه می‌شود. (معمولا در ضخامت‌های 4 تا 8 میلی متر فرآوری و استفاده می‌شوند.) این محصولات به عنوان شیشه‌های خام و سکوریت نشده، ابتدایی و شکننده‌ ترین ساختار شیشه‌های ساختمانی را داشته و بواسطه عملیات حرارتی و افزودن لایه های محافظ به شیشه هایی به مدل های دیگر تبدیل می‌شوند اما در همین حالت باید شیشه به‌صورت دقیق برش داده شود و سوراخکاری های لازم برروی آن انجام شود زیرا پس از سکوریت و لمینت کردن این امکان وجود ندارد.

شیشه‌های فلوت به دلیل وجود ناخالصی‌های زیاد، از درجه شفافیت کمتری برخوردار هستند. به همین علت به شیشه سبز نیز معروف هستند.

2.4. شیشه مشجر یا طرح‌دار

از انواع شیشه‌های مشجر یا طرح‌دار در مکان های خصوصی استفاده می‌شود تا از بیرون به داخل دید نداشته باشیم و همچنین نور به میزان کافی به داخل وارد شود.

1.2.4. نحوه ساخت شیشه مشجر

جهت ساخت شیشه‌های مشجر ابتدا ماسه سیلیس، کربنات سدیم و آهک در یک مخزن با هم ترکیب و ذوب می‌شوند، سپس به دستگاه شیشه‌گری داده می‌شوند. در هنگام ساخت شیشه‌مشجر، غلتک‌هایی طرح‌دار از روی این شیشه‌های مذاب عبور داده می‌شوند و بدین ترتیب این طرح روی شیشه حک می‌شود. (این طرح‌ها و الگوها می‌توانند در یک طرف یا هر دو طرف شیشه ایجاد شوند.) سپس شیشه‌ها خنک می‌شوند و بر اساس خواست و نیاز مشتری در اندازه‌های متفاوت برش شیشه داده می‌شوند.

3.4. انواع شیشه مات

1.3.4. شیشه سندبلاست

سندبلاست کردن  یکی از روش‌های مات کردن و ایجاد طرح بر روی شیشه است. در روش سندبلاست، نوعی ماسه خاص با فشار بر روی شیشه پاشیده می‌شود و سبب مات شدن شیشه می‌شود. در این روش به علت ایجاد چاله‌های ریز بر روی سطح شیشه کمی حالت مخملی ایجاد می‌شود، و باعث می‌شود تمیزکردن شیشه کمی دشوار شود.

2.3.4. شیشه ساتینا

شیشه ساتینا یکی از بهترین انواع شیشه‌های مات است که امروزه بسیار پرطرف‌دار است و بیشتر در فضاهای داخلی ساختمان‌های مدرن مورداستفاده قرار می‌گیرد.

سطح بیرونی این نوع شیشه برخلاف شیشه‌های سندبلاست که در روی سطوح آن ممکن است فضاهای خالی وجود داشته باشد، به‌صورت یکدست و یکنواخت مات شده و هیچ‌گونه فضای خالی و شفافی بر روی آن دیده نمی‌شود.

شیشه ساتینا دارای تکنولوژی بسیار بالاتری نسبت به شیشه‌های سندبلاست و مشجر است. این شیشه نوع خاصی از شیشه مات محسوب می‌شود که از غوطه‌ورکردن شیشه در هیدروفلوئوریک اسید یا سایر اسیدهای ساینده به دست می‌آید. به دلیل انجام این فرایند روی شیشه چاله‌های ریز میکروسکوپی ایجاد می‌شود و زمانی که روی شیشه دست می‌کشید سطحی مخملی روی شیشه احساس می‌کنید.

3.3.4. شیشه‌های لمینت مات

دو حالت برای مات کردن شیشه‌های لمینت وجود دارد. در حالت اول فقط طلق لمینت ما بین شیشه‌ها مات است و شیشه‌ها به‌صورت شفاف هستند. مزیت این نوع شیشه مات نسبت به شیشه‌های مات دیگر در این است که تمیزکردن و شست‌وشوی شیشه در این روش بسیار راحت است و در روش دوم شیشه‌ها مات هستند و توسط طلق pvb به یکدیگر متصل می‌شود.

شیشه‌های لمینت مات نسبت به دو مدل دیگر شیشه‌های مات دید کمتری دارد و تقریباً هیچ‌چیز در پشت شیشه دیده نمی‌شود. این شیشه‌ها مناسب درب و پارتیشن مکان‌های خصوصی مانند اتاق‌های کنفرانس و مدیریت و یا درب‌های سرویس بهداشتی و حمام است.

4.4. شیشه سوپر کلیر

شیشه‌های باکیفیت سوپر کلیر از درجه ناخالصی و موج کمتری نسبت به انواع شیشه‌های فلوت برخوردار هستند. همچنین از لحاظ کیفی نسبت به شیشه‌های فلوت از درجه بالاتری برخوردار است و شیشه دارای رنگ سبز کمتری است.

این نوع از شیشه‌ها قبل از سکوریت و لمینت شدن باید به‌صورت دقیق برش داده و سوراخ‌کاری شوند؛ زیرا این امکان در شیشه‌های سکوریت وجود ندارد. شیشه‌های کلیر بعد از سکوریت شدن عمدتاً در کاربردهای معماری شیک و مدرن مورداستفاده قرار می‌گیرد. زیرا شیشه‌های سوپر کلیر، سکوریت شده امنیت بالایی را در محیط فراهم می‌کنند و از مقاومتی 5 برابر شیشه معمولی برخوردارند.

5.4. انواع شیشه رنگی

از شیشه‌های رنگی بیشتر در ویترین مغازه‌ها، نمایشگاه‌ها، آزمایشگاه‌ها، ساختمان‌های صنعتی و ساختمان‌های مسکونی با طراحی خاص و باتوجه‌به کاربری پروژه به کار می‌روند. این شیشه‌ها در مقایسه با شیشه‌های معمولی بخش اعظمی از نور را جذب و بخش کمتر را از خود عبور می‌دهند.

شیشه‌ها به دو روش کلی به شیشه‌های رنگی تبدیل می‌شوند. در روش اول هنگام ساخت شیشه، برخی مواد شیمیایی به مصالح اولیه آن اضافه می‌شود که شیشه را به رنگ‌های مختلفی درمی‌آورد. در روش دوم، شیشه معمولی و بی‌رنگ را درون مذابی از شیشه رنگی فروبرده و از این طریق آن را رنگی می‌کنند.

همچنین برای رنگی کردن شیشه‌های لمینت می‌توان از طلق مابین رنگی استفاده کرد و در این مدل شیشه‌ها بی‌رنگ باقی می‌مانند.

6.4. شیشه هوشمند یا مات شونده

شیشه‌های هوشمند به‌نوعی از شیشه گفته می‌شوند که با استفاده از جریان برق شیشه مات یا روشن‌ شده و در واقع میزان جذب نور در شیشه‌های هوشمند را می‌توان به‌صورت دستی و تنها با فشردن یک کلید تغییر داد. این نوع شیشه‌ها اغلب به‌صورت لمینت هستند که علاوه بر خاصیت‌های شیشه لمینت، با طلق PDLC موجود بین دو شیشه امکان مات و یا شفاف‌شدن در کسری از ثانیه با استفاده از جریان برق را دارا هستند.

از انواع شیشه‌های مات شونده برای ایجاد حریم خصوصی در ساختمان‌های مسکونی و اداری استفاده می‌شود و می‌توانند نقش بسزایی در طراحی‌های نوین ساختمانی داشته باشند.

7.4. شیشه آینه‌ای یا رفلکس

از انواع شیشه‌های آینه‌ای یا رفلکس بیشتر در نمای بیرونی ساختمان‌ها استفاده می‌شود. زیرا با بازتاب نور خارجی باعث کاهش نفوذ نور به داخل ساختمان می‌شود. این نوع شیشه‌ها در سمتی که نور بیشتری وجود داشته باشد، خاصیت آینه‌ای دارند. در روز خاصیت آینه‌ای بودن این شیشه‌ها فقط در سطح خارجی قابل‌مشاهده است و در داخل ساختمان مانند شیشهٔ معمولی است و باعث کم شدن نفوذ نور خورشید به داخل می‌شود. و در شب که فضای داخلی ساختمان‌ها از فضای بیرونی روشن تر باشد این ویژگی برعکس است.

نحوه تولید شیشه رفلکس را می توان مانند شیشه معمولی است با این تفاوت که بعد از اتمام مراحل کار روی شیشه را با انواع فلزاتی مانند نقره، نیکل، کروم، مس و یا آلومینیوم پوشش داده می‌شود.

8.4. شیشه سکوریت

شیشه سکوریت (یا شیشه میرال) در مکان ها و فضاهایی که استحکام، مقاومت و ایمنی مدنظر طراحان و معماران باشد، مورداستفاده قرار می‌گیرد. زیرا شیشه‌های سکوریت در مقایسه با شیشه خام، در مقابل شکستگی و گرما مقاومت بیشتری دارد و مقاومت مکانیکی آن 5 برابر بیشتر از شیشه‌های خام است. در صورت شکست، شیشه سکوریت به قطعات کوچک با لبه های صیقلی تبدیل می‌شود که قدرت برش بسیار کمتری نسبت به انواع شیشه‌های معمولی دارد. همین امر موجب افزایش ایمنی شده و خطر صدمه دیدن افراد را کاهش می دهد. یکی از معایب شیشه سکوریت این است که بعد از شکل گیری و حرارت دیگر نمی توان آنها را برش یا سوراخ کرد و اگر با الماس شیشه بری برخورد کنند خُرد می‌شوند.

1.8.4. شکستن شیشه سکوریت یا خودکشی شیشه

اکثر مردم تصور می‌کنند که شیشه‌های سکوریت نشکن هستنتد و یا تحت شرایط سخت و نیروی زیاد میشکنند اما این کاملا غلط است زیرا شیشه‌های سکوریت نیز مانند شیشه‌های معمولی میشکنند و تفاوت آنها در مدل خرد شدن و مقاومت بالاتر شیشه سکوریت است.

گاهی نیز ممکن است بدون اینکه به شیشه‌ها ضربه ای وارد شود شیشه بشکند و خرد شود که به آن اصطلاحا خودکشی شیشه نیز گفته می‌شود. عوامل مختلفی میتوانند باعث خودکشی شیشه سکوریت شود از جمله این عوامل میتوان به ناخالصی در متریال شیشه، قاب بندی نا مناسب، شکستگی های کوچک در شیشه و… اشاره کرد. در مکان های عمومی و جانپناه ها بهتر است که از شیشه‌های لمینت استفاده کرد تا اگر شیشه‌ها به‌صورت ناگهانی شکسته شوند در جای خود حبس شده و فرو نریزند.

9.4. شیشه لمینت

شیشه‌های لمینت از پرس کردن دو یا تعداد بیشتر لایه های  شیشه و طلق لمینت مابین به وجود می‌آیند و در مکان هایی که به ایمنی و استحکام بسیار بالایی نیاز داریم (به عنوان مثال در جانپناه های شیشه ای) استفاده می‌شوند. شیشه‌های مورداستفاده برای ساخت شیشه‌های لمینت می‌تواند از انواع شیشه‌های معمولی، شیشه سکوریت، شیشه رنگی، شیشه فلوت و … باشد.

وجود طلق های PVB در میان دو لایه شیشه باعث می‌شود که شیشه پس از شکستن فرو نریزد و ذرات شیشه خرد شده بصورت چسبنده به طلق نگهداشته شده و از جدا شدن و پخش شدن آنها در محیط جلوگیری شود به همین جهت استفاده از شیشه‌های لمینت در ساختمان‌های مرتفع در جلوگیری از خطرات ناشی از حوادث طبیعی مثل زلزله و آتش سوزی که باعث فرو ریختن شیشه‌های معمولی و سکوریت می‌شود بسیار موثر است.

1.9.4. انواع لمینت

در شیشه‌های لمینت می‌توان از طلق های لمینت رزین و PVB با ضخامت‌های متفاوت استفاده نمود. به عنوان مثال با توجه به استانداردهایی که کارخانه های تولیدی نرده های شیشه ای ارائه می‌دهند، طلق یا لمینیت انواع شیشه هایی که برای نرده شیشه استفاده می‌شود باید از نوع طلق pvb باشد و ضخامت استاندارد نیز در تمامی سرتیفیکیت ها 1.52 میلی متر است.

2.9.4. معایب استفاده از شیشه‌های لمینت با سیستم رزین چیست؟

این نوع شیشه‌ها برای نرده هایی که در فضاهای بیرونی مانند بالکن ها قرار می‌گیرند و معرض تابش نور خورشید هستند معمولا رزین در طول زمان تغییر رنگ می‌دهد و تیره تر می‌شود و گاها دیده شده است که دو لایه شیشه ای که توسط رزین به هم چسبیدن به مرور زمان از یکدیگر جدا شوند و به‌صورت کلی می‌توان گفت سیستم این نوع لمینت در دنیا منسوخ شده و در صورت کلی دیگر مورداستفاده قرار نمی‌گیرد.

3.9.4. چرا از طلق pvb به ضخامت 1.52 در شیشه‌های لمینت استفاده می‌شود ؟

با توجه به ملاحظات تولید و اصول ارائه شده از سوی کارخانه تولیدی نرده های شیشه ای اولین مطلب این است که باید حتما نرده شیشه ای که نیرو مستقیم به شیشه وارد می‌شود و شیشه این نیرو را به قطعات نگهدارنده انتقال می‌دهد لمینت شیشه حتما باید ضخامت 1.52 را داشته باشد.

مورد دیگر این است که با توجه به مسائل تولیدی در کارخانه شیشه معمولا تولید کننده ها برای لمینت شیشه‌ها با ضخامت 6 و 8 میلی متر خیلی متمایل نیستند که از لمینت ها با ضخامت پایین تر استفاده کنند زیرا ضخامت‌های پایین تر لمینت موج های ایجاد شده در پروسه تولید شیشه را پوشش نمیدهد و این امر باعث می‌شود در پروسه لمینت مقداری حباب در شیشه ایجاد شود و این حباب ها به مرور زمان گسترش پیدا میکنند و برای شیشه مشکل جدی ایجاد می‌کند به خاطر همین موضوع تاکید برخی پیمانکاران جهت کاهش قیمت از این طریق بسیار کار اشتباهی است و درنهایت باعث می‌شود هزینه ای که در پروژه بابت خرید این نوع شیشه شده کاملا پرت باشد و یک هزینه ای باشد که بابت خرید یک شیشهٔ کاملا غیر استاندارد صرف شده.

5. کاربرد انواع شیشه‌های ساختمانی

امروزه با توجه به پیشرفت تکنولوژی و امکانات روزافزون دیگر امکان استفاده از شیشه به عنوان یک المان سازه ای وجود دارد. این امکان مورد توجه بسیاری از معماران قرار گرفته است. زیرا علاوه بر زیبایی، حداکثر نور و زاویه دید را برای پروژه به ارمغان می آورد.

شیشه جهت مصارف گوناگونی در فضاهای داخلی و خارجی ساختمان‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرد. از جمله این مصارف می توان به درب شیشه ای، نرده شیشه ای، پارتیشن شیشه ای، نما و سقف شیشه ای، کف شیشه ای، ویترین فروشگاهی و… اشاره کرد.

1.5. درب شیشه

استفاده از انواع درب های شیشه ای به دلیل ظرافت و شفافیت بالا بسیار مورد توجه معماران و طراحان قرار گرفته است. استفاده از یک درب تمام شیشه ای با حداقل اجزای نگهدارنده و یراق آلات مینیمال موردی بسیار مهم در معماری مدرن است. درب های شیشه ای با توجه به کاربرد در مکان های مختلف به دو دسته درب های لولایی و درب های ریلی تقسیم می‌شوند. از انواع درب های لولایی میتوان به درب دیما، پریما، پیانا، تیما، سونا، سرویس بهداشتی و مستر اشاره کرد. درب های ریلی نیز به‌صورت سیستم اسپایدر، فریم دار یا فریم لس است. امکان استفاده از انواع شیشه‌های مختلف مانند سکوریت، لمینت، رنگی، مات و… برای درب ها وجود دارد تا شما با توجه به دکوراسیون منزل یا محل کار خود بهترین گزینه را انتخاب نمایید.

2.5. مکان های قابل استفاده از درب شیشه ای

درب ورودی منازل مسکونی.

درب ورودی و اتاق های ادارات.

درب مغازه‌ها و پاساژ ها.

درب راه پله یا دودبند.

درب سونا.

درب سرویس بهداشتی و مستر.

درب جدا کننده سرویس و حمام.

3.5. نرده شیشه ای

یکی از جدیدترین موارد استفاده‌ از انواع شیشه‌های ساختمانی، انواع نرده های شیشه ای است. این جان پناه ها جایگزین بسیار مناسبی برای نرده های آهنی است. زیرا علاوه بر زیبایی، استحکام بالایی در برابر ضربه و تغییرات دمایی دارند. و همچنین برخلاف نرده های فلزی در برابر رطوبت بسیار مقاوم هستند. به همین دلیل در فضاهای خارجی (مانند تراس، بالکن، روف گاردن و اطراف استخر) و همچنین در فضاهای داخلی (مانند راه پله) کاربرد فراوانی دارند.

1.3.5. انواع نرده شیشه ای

نرده های شیشه ای در مدل های مختلفی قابل اجرا هستند. هر مدل زیبایی و مقاومت متفاوتی دارد. از انواع جان پناه یا حفاظ شیشه ای می توان به روکار (اکسپوز)، توکار (دفنی)، اسپیگات (اسپیگوت)، فیکس پوینت (اتصال نقطه ای)، هنزا، هیبرید، Juliet Balcony، (حفاظ پنجره)، دی لاین، دو لاین، (دو خطی) و Square-Line اشاره نمود. همچنین می توان با توجه به پروژه و متریال استفاده شده در آن به‌صورت سفارشی حفاظ های شیشه را طراحی و اجرا نمود. با انتخاب نرده شیشه ای مناسب پروژه می‌توانید حداکثر نور و زیبایی را در پروژه خود داشته باشید.

4.5. پارتیشن شیشه ای

امروزه از انواع پارتیشن های شیشه ای جهت ایجاد امنیت و تفکیک بخش های مختلف شرکت یا دفتر کار استفاده می‌شود. شیشه بهترین راه برای به نمایش گذاشتن فضای داخلی محل کار شما است و بدون اینکه مانع دید شما بشود نمایی شفاف ارائه می دهد. با توجه به طراحی محل کار و منزل خود، می توانید از انواع شیشه با طرح‌ها و رنگ‌های مختلف در طراحی پارتیشن ها استفاده نمایید و آنها را کاملا سفارشی سازی نمایید.

5.5. نمای شیشه ای

نمای شیشه ای یکی از پرکاربرد ترین نماهای است که در ساختمان‌های مدرن استفاده می‌شود و بیشترین کاربرد را در ساختمان‌های اداری و تجاری داشته و کمتر برای نماهای مسکونی به کار گرفته می‌شود، استفاده از این سیستم در ساختمان‌ها موجب شده تا از حداکثر نور و روشنایی به داخل ساختمان وارد شود.

نمای شیشه ای عایق و کنترل کننده بسیاری از صداهای محیطی است و تنوع رنگ و مدل بسیار زیادی دارد. از جمله مدل های نمای شیشه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

نمای شیشه ای کرتین وال

نمای شیشه ای فین گلس

نمای شیشه ای فریم لس

نمای شیشه ای اسپایدری

نمای شیشه ای کلمپ

6.5. کابین دوش شیشه ای

کابین دوش شیشه ای و دیوایدر (جداکننده) دوش حمام سکوریت و لمینت از مدرن ترین کاربرد های انواع شیشه در طراحی و معماری داخلی ساختمان‌های مسکونی، ویلا و هتل ها هستند. کابین دوش ها انواع مختلفی دارند مانند کابین دوش ریلی، تاشو بدون درب و… که هر کدام مزایا و معایبی دارند و باید با توجه به فضای حمام خود بهترین گزینه را انتخاب نمایید.

دیوایدرها نیز یکی از انواع کابین های دوش شیشه ای هستند که تنها به عنوان جداکننده بین دوش و سرویس بهداشتی نصب می‌شوند. این نوع از کابین دوش ها به علت نداشتن درب به دیوایدر یا جداکننده دوش معروف هستند.

جمع‌بندی و نتیجه‌گیری

جهت آشنایی کامل با  “انواع شیشه مورد استفاده در ساختمان” به پکیج “دوره جامع متره و برآورد پروژه (دکتر مترور)” در بخش گنجینه فایل وب‌سایت مراجعه فرمایید