طرح هادی چیست؟ نقش آن در توسعه و عمران روستایی

مقدمه

شاید برای شما هم پیش‌آمده که در آگهی‌های خریدوفروش، زمینی را در اطراف شهری کوچک یا روستایی دیده‌اید که قیمت بسیار پایینی دارد. حتماً برایتان سؤال شده که علت پایین‌تر بودن قیمت بعضی زمین‌ها چیست؟

برای پاسخ به این سؤال ابتدا باید با طرح هادی آشنا شوید. اما طرح هادی چیست و چه کاربردی دارد؟

طرح هادی طرحی است که در آن چگونگی استفاده از زمین‌های شهری برای عملکردهای مختلف مانند مسکونی، تجاری، کشاورزی، تأسیسات، تجهیزات و نیازمندی‌های عمومی مشخص می‌شود. به‌طورکلی هدف از این طرح ساماندهی و اصلاح بافت موجود شهر یا روستا است. در واقع در این طرح مشخص می‌شود که گسترش شهر به چه صورت و میزانی خواهد بود.

این طرح‌ از سال 1362 با عنوان روان بخشی روستاها پایه‌ریزی شد. همچنین به دستور وزیر مسکن و شهرسازی آن زمان در یکی از نقاط روستایی شهرستان شهرکرد اجرا گردید. در ادامه از سال 1366 این طرح توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی با جدیت تمام پیگیری شد. چرا که اجرای این طرح سبب تجدید حیات و هدایت روستاها از ابعاد کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خواهد شد.

این طرح‌ به‌عنوان مصوبات طرح‌های ساماندهی فضا و سکونتگاه‌های روستایی یا طرح جامع ناحیه‌ای تنظیم می‌شود. به عبارتی می‌توان گفت طرح هادی یک راهبرد برای آبادانی و توسعه شهر یا روستا است که توسط کارشناسان بنیاد مسکن تهیه و تدوین می‌گردد.

طرح هادی شهری و روستایی اصولاً در بازه‌های ۱۰ساله مجدداً تدوین می‌شود. یعنی اگر در حال حاضر زمینی دارید که خارج از بافت بوده و مجوز ساخت ندارد، ممکن است با ابلاغ طرح هادی جدید در محدوده طرح قرار بگیرد.

1. انواع طرح هادی

• طرح هادی شهری
• ظرح هادی روستایی

2. اهداف کلی از اجرای طرح هادی چیست؟

مهم‌ترین بحث در مورد طرح هادی اهدافی هستند که در ابتدا برای آن مشخص شده‌اند. بااطلاع از این اهداف می‌توان تا حد زیادی در مورد کارایی و البته اهمیت آن هم مطلع شد. در فصل اول آیین‌نامه اجرایی تهیه و تصویب این طرح اهدافی برای آن عنوان شده که به شرح زیر هستند:

• بهبود معیشت ساکنین
• اصلاح چرخه تولید و مصرف اهالی
• جذب سرمایه‌های خارجی
• هدایت و کنترل شرایط فیزیکی
• ساماندهی نظام توزیع خدمات
• بهبود سطح رفاه و آسایش اجتماعی
• ایجاد شرایطی عادلانه برای دسترسی تمام اهالی
• خدمات بهزیستی عمومی و فراهم‌کردن تسهیلات لازم برای بهبود مسکن
• درنظرگرفتن شرایط فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی برای ایجاد زمینه‌های توسعه آن

3. طرح هادی شهری

این طرح، چهارچوب اصلی گسترش شهر را تعیین می‌کند و هدف اصلی آن توسعه شهری است.

مسئولیت اجرای این طرح بر عهده وزارت کشور و استانداری‌ها قرار دارد و طبق طرح اولیه، به‌صورت میانگین هر ۵ سال یکبار طرح هادی اجرا می‌شود تا بافت جدید، اراضی و مناطق جدید افزوده شوند.

طرح هادی شهری، طرحی است که برای شهرهای کوچک و شهرهایی با جمعیت کمتر از ۲۵ هزار نفر قابلیت اجرایی دارد.

4. طرح هادی روستایی

طرح هادی روستایی برای معیار سنجش و توسعه روستاها طراحی و اجرا می‌شود تا علاوه بر نظم بخشیدن به روستا، در صورت نیاز اصلاح ساختار نیز در آن صورت گیرد و از مهاجرت ساکنین روستا به شهر جلوگیری به عمل آید. در این طرح به صورتی برنامه‌ریزی و مدیریت انجام می‌شود تا طرح‌های عمرانی با کاربری‌های زراعی، صنعتی، مسکونی، تجاری، تولیدی، باغی و تأسیساتی قابلیت اجرا داشته باشند.

هدف از طرح هادی روستایی ساماندهی و اجرای مناسب مستحدثات روستایی است تا از هرگونه ساختارشکنی و بی‌نظمی در ساخت‌وسازها با نظارت مستقیم بنیاد مسکن جلوگیری شود و هر مالکی در روستا بنا به اهداف خود برای ساخت‌وساز خودسرانه اقدام ننماید و ساختار کلی منازل روستایی بهبود و یکپارچه‌تر شود.

نقشه طرح هادی یک روستا را کجا می توان مشاهده کرد؟

در دهیاری

5. اهداف طرح هادی شهری

در تهیه طرح های هادی شهری هم‌چون سایر طرح های توسعه شهری، اهدافی مدنظر قرار گرفته که با توجه به تعریف ارایه شده از این طرح ها، می توان اهداف زیر را برای آن بر شمرد:

ـ پیش‌بینی و مشخص‌کردن جهات رشد و توسعه شهرهای کوچک در آینده، و جلوگیری از رشد بی‌رویه و کنترل نشده این‌گونه شهرها.

ـ استفاده متناسب و منطقی از زمین‌های شهری

ـ جلوگیری از بی‌نظمی و اغتشاش در کاربری اراضی

ـ توجه به کارکردها و عملکردهای گوناگون شهری و توزیع متناسب این عملکردها در مناطق متفاوت شهر

ـ تدارک طرح برای کنترل پروژه ها و برنامه های عمرانی شهرداری ها

ـ تهیه طرح در تطابق و تناسب با توانایی‌های کادر فنی شهرداری‌ها

• تهیه طرح هادی‌شهر از سال ۱۳۳۴ (برنامه دوم عمرانی) به‌صورت طرح‌های گذربندی در وزارت کشور و توسط کارشناسان آمریکایی و آلمانی آغاز شد.
• تهیه طرح‌های هادی‌شهر از سال ۱۳۵۳ هـ . شبا قانون تغییر نام، جنبه قانونی یافت. طرح هادی‌شهر یک طرح ۱۰ساله است و مقیاس آن ۲۰۰۰/۱ می‌باشد.
• تهیه طرح هادی‌شهر با بررسی حوزه نفوذ از سال ۱۳۵۸ هـ . ش آغاز گشت.

طرح هادی شهری نیز بر مبنای قرارداد تیپ ۱۲ از سال ۵۳ توسط وزارت کشور تهیه می‌شود و پس از تأسیس دفاتر فنی در استانداردهای سراسر کشور توسط این دفاتر تهیه و از سال ۱۳۶۰ توسط دفتر و مشاورین تهیه می‌شود.

سال ۱۳۶۵ به بعد با تشکیل سازمان‌های همیاری شهرداری‌ها در استان‌ها این سازمان‌ها نیز در تهیه طرح‌های هادی دخالت کردند.

1.5. مراحل تصویب طرح هادی شهری

تا سال ۱۳۵۶ پس از تهیه، بدون مرحله تصویب توسط وزیر کشور، طرح های هادی جهت اجرا به شهرداری ابلاغ می شد.

از سال ۱۳۵۶ وزارت کشور با صدور دستور کار ۱/۶۰۰۰ کمیته زیر تشکیل شد:

معاون عمرانی استاندار

رییس دفتر فنی استانداری

مدیر کل راه و شهرسازی

مدیر کل فرهنگ و هنر استان

رییس حفاظت محیط زیست استان

بنابراین تا سال ۱۳۶۸ مراحل تصویب طرح های هادی به قرار زیر بود:

بررسی در کمیته فنی استانداری

بررسی و تصویب در انجمن شهر

تأیید استاندار و ابلاغ استاندار

از سال ۶۸ به بعد مرحله دوم حذف شد.

6. اهداف طرح هادی روستایی

بر اساس بند 2 آیین‌نامه اجرایی ماده 7 اساسنامه بنیاد مسکن انقلاب اسلامی مصوب 17/9/66 مجلس شورای اسلامی، اهداف طرح‌ هادی روستایی به شرح زیر است:

• ایجاد زمینه‌ی توسعه و عمران روستاها باتوجه‌به شرایط فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی.
• تأمین عادلانه‌ی امکانات از طریق ایجاد تسهیلات اجتماعی، تولیدی و رفاهی.
• هدایت وضعیت فیزیکی روستا.
• ایجاد تسهیلات لازم جهت بهبود مسکن روستاییان و خدمات زیست‌محیطی و عمومی.

اهداف تبعی طرح هادی مذکور نیز به شرح زیر است:

• بهبود کیفیت بافت روستا در چارچوب اقدامات پیش‌بینی شده در طرح و تلاش برای ایجاد فضای مناسب‌تر سکونت و فعالیت در آن.
• ایجاد تناسب منطقی بین جمعیت و عملکردهای مختلف مسکونی، تولیدی و خدماتی موردنیاز در محیط روستا.
• کنترل و نظارت بر روند توسعه کالبدی روستا از طریق برنامه و تعیین نحوه استفاده از زمین در محدوده بافت مسکونی موجود و پیشنهادی.
• ایجاد زمینه کاهش خطر سوانح طبیعی در روستا از طریق شناخت زمینه‌های سانحه‌ و تمهید اقدامات ایمن‌سازی و نظارت بر ساخت‌وساز در آن‌ها.
• ایجاد بستر لازم جهت فراهم‌شدن زمینه صدور سند مالکیت املاک واقع در بافت مسکونی روستا.

7. نقشه طرح هادی

به‌طورکلی، نقشه‌های اصلی طرح هادی روستایی دارای اجزای زیر است:

• کادر نقشه: معمولاً نقشه‌ها را در داخل یک کادر با خط ضخیم ترسیم می‌نمایند که همانند فریم نقشه را در برمی‌گیرد.
• راهنمای نقشه: باتوجه‌به موضوع نقشه، علائم و رنگ‌های استاندارد در قسمت کادر سمت چپ به‌عنوان راهنمای نقشه قرار می‌گیرند. علائم و رنگ‌های راهنمای نقشه کاربری اراضی طبق قرارداد تیپ شماره 12 سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و سایر نقشه‌ها نیز طبق دستورالعمل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی به مشاوران ابلاغ می‌شود.
• مشخصات و جزئیات نقشه: این بخش از نقشه شامل معرف، مشخصات و سایر توضیحات مربوط به نقشه است و در پایین کادر سمت چپ قرار می‌گیرد. عمدتاً شامل موارد زیر است:

• • کارفرما به همراه آرم مربوطه
  • نام مشاور و آرم مربوطه
  • عنوان نقشه
  • مقیاس نقشه
  • شمال‌نما
  • نام تهیه‌کننده، ترسیم‌کننده و کنترل و نظارت‌کننده و همکاران
  • تاریخ تهیه نقشه
  • شماره نقشه
  • توضیحات ضروری
  • محدوده موردمطالعه که محتوای اصلی را تشکیل می‌دهد و به‌صورت موضوعی توسط خطوط، علائم و رنگ در کادر سمت راست نقشه منعکس می‌گردد

8. انواع نقشه طرح هادی

نقشه‌های موردنیاز طرح به دو قالب نقشه رسمی و نقشه پشتیبان تهیه می‌شوند. نقشه‌های رسمی طرح به‌صورت آلبوم تهیه و به کارفرما تحویل داده می‌شوند. نقشه‌های پشتیبان طرح نیز در قالب گزارش طرح ارائه می‌شوند و بسته به محدوده و متناسب با آن ارائه می‌شوند.

نقشه‌های رسمی طرح شامل موارد زیر است:

• نقشه کاربری اراضی
• نقشه محدوده‌های در معرض سوانح طبیعی و درجه‌بندی میزان سانحه‌خیزی محدوده‌ها
• نقشه تعیین شیب عمومی و جهات شیب معابر و محل دفع آب‌های سطحی
• نقشه ابنیه و موقعیت بناها و بافت‌های باارزش روستا
• نقشه شبکه معابر پیشنهادی و سلسله‌مراتب آن
• نقشه فضاهای نیازمند نوسازی و بهسازی روستا
• نقشه اراضی پیشنهادی و مراحل مختلف توسعه آن
• نقشه محدوده طرح هادی و حریم استحفاظی
• پلان معابر و تقاطع‌ها
• پروفیل طول با مقیاس طولی و ارتفاعی
• مقاطع عرضی معابر و میادین

نقشه‌های پشتیبان طرح نیز شامل موارد زیر است:

• نقشه‌های مربوط به حوزه نفوذ با مقیاس
• نقشه جایگاه نقش روستا در سلسله‌مراتب تقسیمات کالبدی طرح فرادست
• نقشه عمومی حوزه نفوذ
• نقشه الگوی مراجعات خدماتی آبادی‌های حوزه نفوذ در وضع موجود
• نقشه الگوی جریان مبادلات اقتصادی در وضع موجود
• نقشه الگوی مراجعات آبادی‌های حوزه نفوذ در سال افق طرح

نقشه‌های مربوط به روستا:

• نقشه موقعیت روستا در تقسیمات سیاسی شهرستان
• تعیین مکان موجود و یا پیشنهادی دفن زباله
• نقشه محدوده‌های هم ارزش اقتصادی زمین و ساختمان در روستا
• نقشه مالکیت اراضی روستا (دولتی، خصوصی، عمومی و وقفی)
• نقشه محدودیت‌ها و امکانات توسعه فیزیکی روستا
• نقشه محله‌بندی و مراحل گسترش کالبدی روستا تا وضع موجود
• نقشه معابر موجود و سلسله‌مراتب آن
• نقشه گزینه‌های کاربری اراضی پیشنهادی

1.8. نقشه پشتیبان طرح

نقشه‌های پشتیبان طرح دارای موارد زیر است:

• نقشه ترسیم راه‌‌های مواصلاتی
• نقشه تقسیم‌بندی و موقعیت روستا از نظر سیاسی با مقیاس 1:25000
• نقشه ساختمان و محدوده‌‌های ارزشمند روستا با مقیاس 1:200۰
• مالکیت اراضی اعم از خصوصی، دولتی، وقفی و عمومی با مقیاس 1:1000
• محدودیت‌‌ها و محله‌ بندی روستا با مقیاس 1:2000
• گزینه‌‌های کاربری اراضی پیشنهادی و شبکه گذرگاه‌های روستا با مقیاس 1:1000
• تعیین مکان موجود و دفن زباله با مقیاس 1:25000

9. مراحل تهیه نقشه طرح هادی

مراحل تهیه نقشه طرح هادی شامل مراحل زیر است:

مرحله اول: مطالعات پایه و تشخیص وضعیت موجود
در این مرحله، پیشینه و قابلیت‌های روستا مورد بررسی قرار می‌گیرند و بررسی‌های کلی درباره پارامترهای مختلفی از روستا مانند موقعیت جغرافیایی و کاربرد انجام می‌شود.

مرحله دوم: تحلیل و استنتاج بررسی‌های وضع موجود و تدوین چشم‌اندازها
در این مرحله، بررسی‌های وضع موجود تحلیل و استنتاج می‌شوند و چشم‌اندازهای طرح تدوین می‌شود.

مرحله سوم: تعیین و اولویت‌بندی پروژه‌های پیشنهادی و ارائه طرح هادی
در این مرحله، برنامه‌ها و پروژه‌های پیشنهادی باتوجه‌به شرایط موجود تعیین و ارائه می‌شوند. پس از انتخاب طرح مناسب، اقداماتی برای ایمن‌سازی روستا انجام می‌شود.

10. انواع بافت زمین در طرح هادی

سه نوع بافت زمین در طرح وجود دارد:

1. اراضی داخل بافت
2. اراضی الحاقی به بافت
3. اراضی خارج از بافت

1.10. اراضی داخل بافت

این اراضی برای ساخت‌وساز به دلیل قرارگرفتن در داخل طرح با استفاده از مجوزهای مربوطه از دهیاری محل بسیار راحت و بدون مشکل هستند و برای دریافت امتیازات گاز، برق، آب، تلفن و… نیازی به پرداخت هزینه‌های اضافی نخواهد داشت و مالکین این اراضی به‌راحتی می‌توانند با طی مراحل قانونی و اداری به اهداف خود برسند.

2.10. اراضی الحاقی به بافت

اراضی الحاقی، اراضی هستند که از لحاظ مکانی در نزدیکی بافت قرار می‌گیرند، اما به دلیل اینکه داخل بافت قرار ندارند باید برای ساخت‌وساز از دهیاری‌ها با پرداخت هزینه مجوز ساخت دریافت نمایند تا به بافت طرح در آیند، در غیر این صورت هرگونه ساخت‌وساز در این اراضی غیرقانونی تلقی خواهد شد.

از جمله شرایطی که برای پیوستن این اراضی به بافت طرح موردنیاز است می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

1. نسبت به طرح فاصله نزدیکی در حدود 50 تا 100 متر داشته باشد.
2. نتایج استعلام از نظر ادارات محیط‌زیست، منابع طبیعی، اداره گاز، جهاد کشاورزی، اداره برق، اداره آب بلامانع باشد.

3.10. اراضی خارج از طرح یا اراضی خارج از بافت

اراضی خارج از طرح هادی روستایی، اراضی هستند که در طرح قرار نمی‌گیرند و هرگونه ساخت‌وساز در این اراضی ممنوع و غیرقانونی می‌باشد و برای ساخت‌وساز نیاز به دریافت مجوز منوط به امکان قرارگیری در طرح، در آینده وجود داشته باشد که در این شرایط بر اساس ماده 99 و پرداخت جریمه امکان دریافت پایان کار میسر می‌شود.

11. زمین الحاقی به بافت چیست؟

زمین الحاقی به بافت یا زمین الحاقی به طرح هادی به زمینی گفته می‌شود که از نظر مکان جغرافیایی در نزدیکی طرح قرار دارد، اما به دلیل اینکه در داخل طرح قرار نمی‌گیرد، باید برای ایجاد هرگونه مستحدثات از مراجع ذی‌ربط با پرداخت هزینه‌های تعیین شده، پروانه ساخت اخذ نماید تا در آینده در شمار محدوده طرح قرار گیرد، در غیر این صورت هرگونه ساخت‌وساز در این اراضی ممنوع و غیرقانونی می‌باشد.

از جمله شرایطی که می‌تواند منجر به دریافت مجوز شود می‌توان به نزدیک بودن به طرح در حدود 50 الی 100 متر یا در صورت استعلام از سازمان های آب، گاز، برق، منابع طبیعی، محیط زیست و… اعتراضی صورت نگیرد، اشاره کرد.

12. زمین بافت زرد چیست؟

به مناطق مسکونی مشخص شده با رنگ زرد در طرح هادی و بافت شهری یا روستایی اشاره می‌شود.

بافت زرد مسکونی چیست و به چند دسته تقسیم می‌شود؟

بافت سکونتگاهی کم‌تراکم با رنگ زرد روشن در نقشه بافت مشخص شده است.

ساختار مسکن با تراکم متوسط، با رنگ زرد تیره نشان‌داده‌شده است.

بافت مسکونی با تراکم بالا که به رنگ قهوه‌ای روشن است.

ساختار مسکن ویژه با رنگ قهوه‌ای تیره روی نقشه مشخص شده است.

این طرح مشخص خواهد کرد که اراضی موجود در چه مناطقی قابل‌استفاده است و چگونه می‌توان از آنها استفاده کرد.

13. مراحل و هزینه الحاق زمین به طرح هادی برای ساخت ویلا یا خانه در روستا

سؤال مهمی که بسیاری از مردم از ما می‌پرسند این است که: اگر بخواهم برای ملک خود مجوز ساخت بگیرم و ساخت‌وساز را شروع کنم، مراحل اخذ مجوز ساخت چگونه است و هزینه آن چقدر است؟

اگر ملک شما در روستا است ابتدا باید به دهیاری مراجعه کنید و در آنجا کپی مدارک شخصی و مبایعه‌نامه یا سند همراه خود داشته باشید. اگر زمین شما متعلق به پدرتان است، ابتدا مطمئن شوید که یک توضیح رسمی با پدرتان بنویسید و سپس مجوز ساخت را دریافت کنید. این اسناد به‌عنوان یک کار اجباری ارائه شد؛ بنابراین شما به دهیاری منطقه مراجعه می‌کنید و دهیاری شهرستان شما را به اداره استان معرفی می‌کند. برای دریافت استعلام از اداره جهاد کشاورزی، اداره منابع طبیعی، اداره برق و بنیاد مسکن و در صورت داشتن آبراهه در کشور، با اداره آب مکاتبه می‌کند و منتظر پاسخ استعلام این ادارات است که چه چیزی دارید. برای انجام تک‌تک حروف را خودتان پاسخ دهید از این دفاتر دریافت کنید.

اکنون که پاسخ‌نامه‌ها را دریافت کرده‌اید و مشکلی در مورد ملک وجود ندارد، فرض می‌کنیم که ملک مورداستفاده مسکونی بوده و برای اخذ مجوز طرح مشکلی وجود نداشته است. شما را با نظام‌مهندسی آشنا می‌کند و بر اساس اندازه ساختمان شما از شما پول می‌گیرند.

نکته مهم این است که تا ارتفاع 200 متر تک قیمت می پردازید، در بیش از 200 متر هزینه ها دو برابر می شود، یعنی اگر ساختمان شما 199 متر باشد حدود 5 میلیون تومان و اگر ساختمان شما حدود 201 متر باشد 10 میلیون تومان از شما می گیرد.

بر اساس این گزارش تا پیش از ابلاغیه مورخ ۱۶/۱۱/۷۹ هیئت محترم وزیران، روند بررسی و تصویب طرح هادی به‌گونه‌ای بود که پس از کنترل و تأیید مطالعات انجام شده توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی طرح تهیه شده در کمیته فنی طرح‌های هادی روستایی مطرح می‌شد.

همچنین کمیته مذکور مرکب از نمایندگانی از سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، سازمان جهاد کشاورزی، مسکن و شهرسازی، دفتر فنی استانداری محیط‌زیست، شرکت آبفای روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلام استان و رئیس شورای اسلامی روستا و در صورت نیاز بخشدار مربوطه بوده و در محل بنیاد مسکن استان تشکیل می‌گردید.

بر اساس این گزارش ضمن اینکه پیش از برگزاری جلسه کمیته فنی طرح، یک مرحله بازدید از روستا توسط کارشناسان واحد فنی بنیاد جهت انطباق مطالعات و نقشه‌های مشاور با واقعیات محل انجام می‌گرفت که در حال حاضر نیز روند مذکور پیش از برگزاری جلسه گروه کارشناسی کمیته عمران پیگیری می‌شود.

همچنین متعاقب اصلاح موارد مندرج در صورت‌جلسه کمیته فنی توسط مشاور، به‌منظور تصویب نهایی، طرح تهیه شده در شورای تصویب که متشکل از مدیران و رؤسای هر یک از ادارات و سازمان‌های ذی‌ربط بود، مطرح و پس از تصویب جهت اجرا ابلاغ می‌شد.

شایان‌ذکر است که هم اکنون در پی ابلاغ مصوبه فوق‌الذکر هیئت وزیران، کارگروه عمران و زیر بنایی عمران با دبیری سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی و ریاست معاونت عمرانی استانداری جایگزین شورای تصویب پیشین گردیده است.

14. چند سوال مهم

طرح هادی چه‌طور در خریدوفروش زمین به کار می‌آید؟

حالا سؤال اینجاست که در خریدوفروش زمین، این طرح به چه‌کار ما می‌آید؟ وقتی شما یک قطعه زمین روستایی می‌خرید قصد ساخت‌وساز در آن دارید، اما شاید وقتی برای گرفتن مجوز ساخت‌و‌ساز به مراجع قانونی مراجعه کنید با پاسخ منفی مواجه شوید. در حقیقت آنجا به شما خواهند گفت که بر اساس طرح هادی روستایی شما اجازه ساخت‌و‌ساز در این زمین را ندارید.

چطور باید از جزئیات طرح هادی روستایی باخبر شد؟

حالا این طرح هادی روستایی را باید چطور به دست بیاوریم؟ مرجع تهیه این طرح، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی است و شما برای به‌دست‌آوردن آخرین نسخه این طرح باید به دهیاری‌ها یا شهرداری‌ها بروید. مسئولان این نهادها هم موظف هستید جزئیات این طرح را در اختیار شما قرار دهند. حداقل از چند نفر معتمد روستا می‌توانید بپرسید که زمین موردنظر شما در داخل بافت قرار دارد یا ندارد.

15. بر چه اساسی بنیاد مسکن طرح‌های هادی را تهیه می نماید و کدام روستاها را شامل می شود؟

به استناد قانون اساسنامه بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و همچنین ماده ۱۱ قانون ساماندهی و حمایت از تولید و عرضه مسکن، تهیه طرح هادی تمامی روستاهای بالای ۲۰ خانوار بر عهده بنیاد مسکن گذاشته شده است.
لذا در خراسان جنوبی ۸۲۹ روستای بالای ۲۰ خانوار مشمول این طرح می‌باشد.

16. توضیح درباره اجرای طرح هادی و تکالیف بنیاد مسکن انقلاب اسلامی دراین‌خصوص

باتوجه‌به قانون اساسنامه بنیاد مسکن انقلاب اسلامی مصوب سال ۱۳۶۶ مجلس شورای اسلامی و همچنین ماده ۱۱ قانون ساماندهی مصوب سال ۱۳۸۷ اجرای طرح هادی روستاهای بالای ۲۰ خانوار از وظایف بنیاد مسکن برشمرده شده است و به بنیاد تکلیف گردیده که تا پایان برنامه پنجم توسعه اجرای طرح این روستا به پایان برسد.
لذا پس از تهیه و تصویب طرح هادی و اولویت‌بندی روستاها برای اجرای طرح و تأمین اعتبار، فعالیت اجرای پروژه‌های مصوب آغاز می‌گردد. در این بخش از میان پیشنهاداتی که در طرح عنوان گردیده و بر اساس اولویت‌بندی پروژه‌ها، اقداماتی برای اجرا مشخص می‌گردند.
باتوجه‌به اینکه طرح هادی، سند توسعه روستا بشمار می‌آید پروژه‌ها یا اقداماتی به‌منظور تحقق اهداف طرح در ابعاد مختلف معرفی می‌گردد که عبارت‌اند از:
– ایمن‌سازی و کاهش خطر سوانح طبیعی در روستا
– اولویت‌بندی پروژه‌های زیست‌محیطی، اقتصادی، اجتماعی، فیزیکی و خدماتی رفاهی
– ارائه طرح اصلاح و تعریض معابر
– تعیین فضاهای نیازمند نوسازی و یا بهسازی می‌توان نام برد.

17. رویکردهای چند سال اخیر بنیاد مسکن در نحوه اجرای طرح‌های هادی چه بوده است؟

همان‌طور که روستائیان عزیز اطلاع دارند خصوصاً روستاهایی که در سال‌های قبل حدوداً ۴ تا ۵ سال به قبل توسط بنیاد مسکن اجرای طرح شده بیشتر از همه پروژه‌های اجرایی که نامبرده، بحث بازگشایی معابر و تعریض کوچه مدنظر بود؛ اما این موضوع باعث می‌شد چهره زیبای روستا به هم بریزد و با تخریب‌های گسترده ضمن اینکه بافت سنتی روستا به هم می‌ریخت، روستا شکل و شمایل شهری به خودش می‌گرفت. .
ازاین‌رو در رویکردهای جدید و چند سال اخیر
– توجه بیشتر به مبانی زیبایی‌شناسی در اجرای طرح‌های هادی
– توجه به ویژگی‌های اقلیمی – اجتماعی – فرهنگی و معماری روستا
– تثبیت و ماندگاری جمعیت و افزایش امید به زندگی در روستا
– بهبود وضعیت معیشتی و اقتصادی روستائیان
– توجه به علائق، نیازها و انتظارات روستائیان
– توجه به امر مهم مشارکت (۱ – استفاده از پتانسیل‌های موجود در روستا اعم از نیروی کار محلی و یا مصالحی بومی. ۲- واگذاری بخشی از امور اجرائی غیرفنی مثل تأمین مصالح به روستائیان)
– استفاده گسترده از مصالح بومی مقاوم باتوجه‌به معماری و شیوه ساخت‌وساز در روستا موردتوجه قرار گرفته
از اقدامات اجرایی که در حال حاضر توسط بنیاد مسکن در بحث اجرای طرح هادی صورت می‌گیرد می‌شود به سنگ‌فرش و جداره‌سازی معابر – بهسازی مراکز محلی – ساماندهی فضاهای عمومی – بهسازی مظهر قنات‌ها و همچنین محل برداشت آب و شستشوی لباس اشاره کرد.

جمع بندی

یکی از نکات مهمی که برای خرید زمین در روستا و شهرهای کوچک باید به آن توجه کرد طرح هادی است. در این طرح نقشه تمام قسمت‌های یک شهر و روستا مشخص شده و با توجه به آن می‌توان فهمید آیا زمین مورد نظر داخل این طرح هست یا نه. علت اهمیت این طرح در این است که اگر زمینی خارج از طرح باشد مجوز ساخت و ساز نخواهد داشت و طبیعتا قیمت پایین‌تری نسبت به زمین‌های داخل طرح دارد. در این مقاله تمام مسائل مربوط به این طرح را برررسی کردیم. جهت آشنایی کامل با ضوابط مربوط به “طرح هادی” به پکیج “قوانین شهرداری و شهرسازی” در بخش گنجینه فایل وب‌سایت مراجعه فرمایید