همه چیز در مورد گود برداری ساختمان

مقدمه

برای ساخت یک سازه جدید ابتدا نیاز به مهم‌ترین و حساس‌ترین مرحله در احداث آن داریم که اندکی بی‌توجهی در این زمینه می‌تواند فاجعه‌آفرین باشد. گودبرداری در واقع یکی از فعالیت‌های عمرانی است که با اهداف مختلفی مانند تخریب یک سازه فرسوده، حفاظت از فونداسیون‌ها در برابر یخ‌بندان، احداث کانال‌ها، مخازن زیر زمینی و احداث پارکینگ انجام می‌شود. گودبرداری با روش‌های مختلفی انجام می‌شود. از بیل مکانیکی گرفته تا روش تاپ دان که اگر به‌صورت غیراصولی و سازه نگهبان انجام شود امکان خسارت بالا می‌رود.

گودبرداری در حالت کلی به دو نوع گودبرداری حفاظت شده یا مهاربندی‌شده و حفاظت نشده یا مهاربندی نشده تقسیم می‌شود که در نوع حفاظت نشده یا مهاربندی نشده پایداری شیب‌ها یا جداره‌های عمودی گودبرداری در خاک‌های چسبنده بدون مهاربندی توسط شرایط مکانیکی در خود خاک تأمین می‌شود.

1. گودبرداری چیست؟

عملیات گودبرداری یا پی‌کنی یک عملیات خاک‌برداری برای کندن محل پی ساختمان است که در همه مراحل آن، آن دسته از خاک‌هایی که چسبندگی مناسب‌تری دارند، به لحاظ اقتصادی برای گودبرداری‌ به‌صرفه‌تر هستند. گودبرداری باید بر اساس نقشه و مشخصات و دستورالعمل ناظر و در ابعاد و اندازه‌ای که در نظر گرفته شده انجام شود.

1.1. گودبرداری ساختمان چیست؟

به هر گونه عملیاتی که در آن خاک‌برداری و حفاری برای برداشتن سطح طبیعی زمین انجام می‌شود، گودبرداری‌ ساختمان می‌گویند و این گودبرداری بر اساس اهداف مختلفی انجام می‌شود. برای مثال خاک‌برداری به‌منظور تخریب یک ساختمان قدیمی و ساخت سازه جدید یا حفر کانال‌ها و مخازن زیر زمینی و رسیدن به خاک بکر..

گودبرداری ساختمان از جمله خطرناک‌ترین کارهای عملیات خاکی در مهندسی است که به همین دلیل هم دیوارهای گود باید توسط سازه نگهبان مهاربندی شوند تا افراد و ساختمان‌های اطراف از امنیت کافی برخوردار شوند.

2. خاک‌برداری و گودبرداری

گودبرداری‌ که در اصطلاح عامیانه به آن خاک‌برداری نیز گفته می‌شود، عملیاتی است که در آن خاک از سطح و همچنین عمق زمین برداشته می‌شود. منظور از خاک‌برداری در یک عملیات ساختمانی برداشتن خاک‌های محوطه، گودبرداری فونداسیون ساختمان‌ها و محل ابنیه فنی تأسیسات و برداشتن خاک از منابع قرضه با تجهیزات، وسایل و ماشین‌آلات تا اندازه موردنیازی است که در نقشه‌های اجرایی و دستورالعمل‌های مربوط وجود دارد.

3. هدف از گودبرداری

انجام گودبرداری می‌تواند با چند هدف دنبال شود که از اصلی‌ترین آن دستیابی به خاک سفت و بکر است و از دیگر دلایل آن عبارت‌اند از: پایین آوردن مرکز ثقل سازه، قرارگیری فونداسیون در محل امن و دور از سیل و یخ‌بندان به همین دلیل هم این کار، یک فعالیت ژئوتکنیکی به‌حساب می‌آید.

4. پایش در گودبرداری

باتوجه‌به اینکه با انجام عملیات خاک‌برداری تعادل اولیه خاک بر هم می‌ریزد، و با به‌وجودآمدن تنش در آن دچار تغییرات محسوسی می‌شود، هم‌زمان با ایجاد سازه نگهبان در گود، با چند روش بر گود نظارت می‌شود که به شرح زیر است:

• پایش چشمی:

در پایش چشمی بررسی‌های دوره‌ای به‌منظور شناسایی هر گونه تغییر و تحرک و جابه‌جایی و نشت زمین و دیوار ساختمان‌ها انجام می‌شود که در این روش، کارشناس پایش در چند دوره زمانی نواحی اطراف گودبرداری اعم از خیابان‌های مجاور، ساختمان‌های اطراف، حیاط املاک مجاور و دیواره‌های آن را بررسی کرده و گزارش می‌کند که در این میان تهیه عکس‌های دوره‌ای نیز می‌تواند کمک بسیاری کند.

• پایش رفتار سازه با استفاده از ابزاردقیق:

در این روش ابزاردقیقی برای تغییر شکل ایجاد شده و مقادیر آن در نقاط مناسبی از سازه نگهبان و دیواره‌های گودبرداری نصب می‌شود که از جمله این ابزار به کرنش‌سنج (Strain gage) و انحراف سنج (Inclinometer)  می‌توان اشاره کرد که به‌صورت پیوسته عملیات داده‌برداری را انجام می‌دهند.

پایش رفتار سازه با روش ژئودتیک: در این روش پایش با استفاده از عملیات خاص در نقشه‌برداری و لوازم دقیق مهندسی مانند دوربین‌های نقشه‌برداری و کالیبره کردن دستگاه‌ها میزان جابه‌جایی و تغییرات مورد سنجش قرار می‌گیرد.

5. انواع خاک‌برداری و گودبرداری ساختمان

در ادامه انواع مختلف روش‌های گودبرداری تشریح شده‌اند.

• گودبرداری حفاظت شده (مهاربندی شده)

در شرایطی که جنس خاک، پارامترهای خاک، عمق گودبرداری (کم‌عمق) و عدم وجود ساختمان‌های مجاور (عدم وجود سربار بر گود) باعث پایدار ماندن گود بعد از گودبرداری شود، در این صورت نیازی به اقدامی جهت پایدار ماندن گود نیست.

• گودبرداری حفاظت نشده (مهاربندی نشده)

در شرایطی مانند سست بودن خاک که برای اجرای عملیات عمرانی پس از حفاری نیاز به پایدارسازی گود باشد، مهندس طراح روشی برای پایدارسازی گود انتخاب می‌کند.

• فاکتورهای مهم در انتخاب نوع روش گودبرداری

یک گودبرداری اصولی با درنظرگرفتن شرایط پروژه ممکن است که دارای ویژگی‌های زیر است.

• باتوجه‌به شرایط ژئوتکنیکی خاک، نوع پروژه و وضعیت تراز آب زیرزمینی، مناسب‌ترین و ایمن‌ترین روش بین سایر روش‌های گودبرداری باشد.
• از تأسیسات و ساختمان‌های مجاور و همچنین تأسیسات زیرزمینی موجود بیشترین حفاظت به عمل آید.
• باتوجه‌به شرایط ژئوتکنیکی خاک، نوع پروژه و وضعیت تراز آب زیرزمینی، مناسب‌ترین و اقتصادی‌ترین روش مهار گود انتخاب شود.
• کمترین نیاز به اقدامات نگهداری در زمان بهره‌برداری به‌خصوص برای پروژه‌هایی که مدت‌زمان زیادی امکان بکفیل (پر کردن و کوبش خاک) نمودن گود وجود ندارد داشته باشد.

6. نکات مهم قبل و هنگام گودبرداری

شروع گودبرداری مستلزم رعایت یک سری اصول و استانداردهایی است که در زیر مهم‌ترین آن‌ها آورده شده است.

• مهندس اجرا، مهندس ناظر و سایر عوامل فنی حاضر در پروژه، باید نسبت به مراحل گودبرداری ساختمان و چگونگی ساخت قطعات سازه نگهبان (در صورت لزوم) از قبیل قطعات درجا ریز و پیش‌ساخته که در ادامه بیان خواهد گردید آگاه باشند.
• انتخاب روش تخریب باید بادقت انجام پذیرفته و عملیات تخریب ساختمان ساختگاه پروژه تحت نظارت مهندس ناظر انجام شود.
• قبل از انجام عملیات تخریب در ساختگاه ضروری است انشعابات تأسیسات مکانیکی و برقی موجود در آن با کسب مجوز از مراجع ذی‌ربط و با نظارت کارشناس فنی مربوطه قطع شود.
• قبل از انجام عملیات تخریب در ساختگاه پروژه، بایستی چاه‌های فاضلاب موجود در آن را شناسایی و آن‌ها را با مواد مناسب پر نمود. چنانچه عمق این چاه‌ها بیش از عمق گودبرداری ساختگاه باشد لازم است این چاه‌ها با ملات سیمانی پر شود.
• هشدارهای کافی در خصوص خطرات ناشی از تخریب به ساکنین ساختمان‌های مجاور داده شوند.
• در صورت امکان، مکان دیگری را برای سکونت ساکنین ساختمان‌های مجاور پیش‌بینی و آنجا را تخلیه نمود.
• تابلوهای هشداردهنده لازم برای عدم عبور عابرین و عدم پارک یا عبور خودرو در اطراف محوطه گودبرداری در مکان‌های مناسب نصب شود.
• حصارکشی مناسب در اطراف دیواره گودبرداری در فواصل مناسب ایجاد شود و حتی‌المقدور بایستی دیوارهای سنگین اطراف گود را قبل از گودبرداری تخریب کرد.
• ساختمان‌های مجاور از لحاظ احتمال نشست مورد بررسی قرار گرفته و در صورت لزوم مقاوم‌سازی گردند.
• بایستی از آبیاری غرق آبی باغچه‌های مجاور جلوگیری به عمل آید.
• کانال‌ها، جداول، آبروها و تأسیسات انتقال آب و فاضلاب کنار معابر مجاور گودبرداری شناسایی و چنانچه احتمال ریزش آب به درون دیوار گودبرداری وجود دارد با ایجاد عایق مناسب آب‌بند شوند.
• قبل از تخریب و گودبرداری، بایستی ساختمان‌های مجاور را در برابر خطرات مالی و جانی و مسئولیت مدنی و شخص ثالث و… بیمه کرد.
• خطوط انتقال از قبیل آب، برق، گاز و … شناسایی و در عملیات گودبرداری موارد ایمنی لازم برای آن‌ها اعمال شود.

نکات ایمنی در هنگام گودبرداری

ایمنی در گودبرداری حرف اول را می‌زند. در ادامه به مهم‌ترین نکات ایمین در اجرای گودبرداری اشاره شده است.

• عملیات تخریب و گودبرداری تحت نظارت مهندس ناظر یا دستگاه نظارت، توسط مجری ذی‌صلاح صورت گیرد.
• به طور روزانه آمار کارگران کارگاه ثبت شود.
• همواره افسر ایمنی در تمام مراحل گودبرداری ساختمان حضور داشته باشد.
• سیستم اعلام‌خطر (آژیر خطر) به طور مناسب نصب شود.
• گودبرداری به‌صورت مرحله‌ای به شکلی که در نقشه‌های اجرایی آمده با استفاده از ماشین‌آلات مخصوص یا روش دستی انجام پذیرد.
• در حین گودبرداری باید روش‌های مرحله‌ای طراحی‌شده عیناً اجرا شود.
• در هیچ مرحله‌ای از گودبرداری و اجرای سازه نگهبان نباید دیواره گودبرداری برای مدت‌زمان طولانی رها شود و مراحل گودبرداری ساختمان به‌سرعت انجام شود.
• سازه‌های اطراف و سازه‌های نگهبان پیوسته مورد بازرسی قرار گیرند.
• بازرسی پیوسته دیوار گود از لحاظ وجود و یا نشت رطوبت بسیار اهمیت دارد.
• استقرار وسایل نقلیه (سنگین و سبک)، تجهیزات کارگاهی از قبیل کانکس و تجهیزات در نزدیکی گود ممنوع است. این فاصله بسته به جنس خاک گود و وزن وسایل مستقر متغیر است و توسط طراح و با تأیید مهندس ناظر تعیین می‌شود
• کارگاه از نظر روشنایی در شب باید تحت پوشش کامل بوده و در زمان تعطیلی کار نیز بازرسی دیواره‌های گود انجام شود
• گودبرداری هنگام بارش سنگین و یا سیلاب محلی بهتر است انجام نشود.
• اجرای سازه‌های نگهبان توسط افراد کارآزموده انجام شود.
• همواره باید وقوع حادثه را قریب‌الوقوع دانست و آمادگی امدادرسانی به نیروهای مصدوم احتمالی را در حین گودبرداری داشت.

7. مراحل اجرای گودبرداری

شاید همه موارد ذکر شده بر اثر عدم برنامه‌ریزی در اجرای عملیات گودبرداری رخ ندهد؛ اما کافی است یک، دو یا چند مورد اتفاق بیفتد و گودبرداری در مدت زمانی بیش از مدت واقعی و با هزینه‌‌ای بیشتر تمام شود.

• مرحله اول

اولین قدم در اجرای عملیات گودبرداری محاسبه حجم گود است. برای این مرحله ابتدا باتوجه‌به مندرجات نقشه فونداسیون و برش‌های طولی و عرضی حجم گود محاسبه می‌شود.

• مرحله دوم

دومین قدم از گودبرداری به‌منظور اجرای سازه نگهبان مشخص‌کردن مرز بین گودبرداری با ماشین و کندن مابقی زمین طبیعی گود به‌صورت دستی است.

قدم دوم مختص زمینی است که در همسایگی آن ساختمان‌های ساخته شده قرار گرفته یا عمق گود زیاد باشد و یا خاک محل فاقد چسبندگی لازم بوده و به‌محض گودبرداری و ایجاد دیواره خاکی (ترانشه) سطح دیواره با قرارگرفتن در معرض هوا شروع به خشک‌شدن کند و رطوبت طبیعی خود را از دست دهد و با ازدست‌دادن رطوبت سطحی در عمقی مشخص، تا همان عمق ورق شده و از دیواره جدا شود و به داخل گود سقوط کند.

از این روش برای گودهای تا عمق چهار متر استفاده می‌شود و چنانچه عمق گود زیاد باشد برای جلوگیری از حرکت افقی خاک و ریزش، دیواره به‌صورت پله‌‌ای قطع می‌شود که این باقی‌مانده گودبرداری هم‌زمان با اجرای سازه نگهبان برداشت می‌شود و در گودهای بزرگ که امکان حضور و تردد ماشین‌آلات فراهم است کار با ماشین‌آلات به اتمام می‌رسد و در غیر این صورت گودبرداری با نیروی انسانی تمام خواهد شد.

• مرحله سوم

مرحله سوم از اجرای گودبرداری به‌منظور پیاده‌سازی انواع سازه‌های نگهبان انتخاب و به‌کارگیری ماشین‌آلات مناسب با مکان خاک‌برداری است.

پس از پایان کار گودبرداری ماشینی تا مرز مشخص شده توسط مهندسین مجری و ناظر، مرحله دوم خاک‌برداری که گاهی با ماشین‌آلات و گاهی به‌صورت دستی صورت می‌گیرد، آغاز می‌شود.

این مرحله معمولاً توأم با اجرای سازه نگهبان است، همگام با آن پیش می‌رود و پس از اجرای سازه نگهبان آخرین مرحله از خاک‌برداری دیواره گود، چنانچه دیواره گود کم‌ارتفاع و تا چهار متر باشد با کشیدن یک‌لایه گچ روی دیواره و اگر گود عمیق باشد با ملات ماسه و سیمان به‌صورت پاششی با دستگاه اندود می‌شود (شات‌کریت).

در اضلاعی از زمین که در مجاور حیاط، معبر و زمین خالی هستند عملیات گودبرداری طبق نقشه پیاده شده تا آخر با ماشین‌آلات صورت می‌گیرد.

اگر هنگام گودبرداری پدیده ریختن خاک دیواره به داخل گود اتفاق بیفتد توسط ماشین‌آلات یا نیروی انسان (با دست) خاک سقوط کرده به خارج از پی انتقال می‌یابد، اما معمولاً پس از اتمام خاک‌برداری، در حین اجرای بتن مگر، در حین اجرای آرماتوربندی، بعد از قالب‌بندی، بعد از اتمام آرماتوربندی و یا در حین بتن‌ریزی می‌افتد و انتقال خاک سقوط کرده به بیرون در موارد بالا مستلزم هزینه و زمان مازاد است.

مثلاً دیده شده است که خاک بر روی آرماتورهای بافته شده سقوط کرده و برای بیرون‌کشیدن آن از نیروی انسانی استفاده گردیده که جهت رفع این نقص زمان و هزینه‌‌ای مازاد صرف شده است.

• مرحله چهارم

چهارمین قدم برداشت قسمت‌های زمین گودبرداری نشده در اضلاع مشترک با ساختمان‌های مجاور است.

• مرحله پنجم

پنجمین قدم اجرای سازه نگهبان است.

8. پایدارسازی و مقاوم‌سازی در گودبرداری

در مواردی نیز هنگام گودبرداری به توده‌های خاک کم مقاومت و تراکم‌پذیر برخورد می‌شود که تمام یا قسمتی از کف گود را دربر می‌گیرد.

در چنین مواردی بنا به تشخیص مهندسین ناظر و مجری و نیز هماهنگی با آزمایشگاه مکانیک خاک در خصوص نظرخواهی یا انجام آزمایش، برداشت توده‌های خاک نامناسب یا همان گودبرداری تا رسیدن به زمین مقاوم ادامه پیدا می‌کند.

به عبارتی حجم‌های مازاد برداشت شده، تا تراز زیر فونداسیون با مواد و مصالح مقاوم و تراکم‌ناپذیری مانند لاشه‌سنگ و ملات ماسه سیمان به‌صورت غوطه‌ای، بتن دارای دانه‌بندی با اسلامپ و عیار مناسب، خاک دارای چسبندگی مناسب (حاوی خاک رس) و دانه‌بندی‌شده با سنگ‌دانه بزرگ، کوچک و طبیعی یا مصنوعی، پر می‌شود.

زمین بکر دارای رطوبت طبیعی مختص به خود است. درصد این رطوبت به سطح آب‌های زیر زمینی، وجود نباتات و نوع آنها، جنس زمین، شرایط اقلیمی، و شرایط مصنوعی مانند ساختمان‌های عظیم و تأسیسات صنعتی تأثیرگذار بر زمین، دارد.

اگر در محیط پیرامونی پروژه، ساختمانی وجود نداشته باشد عملیات گودبرداری نسبت به زمینی که در مجاور آن ساختمان است، کم‌خطر محسوب می‌شود.

نوع سازه و ارتفاع ساختمان‌های مجاور، با نوع سازه نگهبان نسبت مستقیم دارند. وزن سازه بتنی از وزن سازه فولادی بیشتر است و هر چقدر تعداد طبقات بیشتر باشد وزن ساختمان بیشتر خواهد بود؛ لذا این پارامترها به انضمام جنس زمین زیر ساختمان‌های مجاور در محاسبه و طراحی سازه نگهبان نقش اساسی دارند.

گودبرداری نیاز به برنامه‌ریزی دارد و چنانچه بدون برنامه‌ریزی صورت گیرد راندمان کار گودبرداری پایین می‌آید و پیامد آن به درازا کشیدن زمان اجرا، بالارفتن هزینه اجرا، بروز خطرات و آسیب‌هایی متوجه گود و نیروی انسانی مرتبط با آن را به دنبال خواهد داشت.

• انواع روش پایدارسازی در گودبرداری

مهندس بر حسب نیاز از روش‌های پایدارسازی گود را بسته به جنس خاک پروژه، سربار ناشی از سازه‌های مجاور گود، محدودیت‌های اجرایی، شرایط آب زیرزمینی، شرایط آب‌وهوایی یکی از روش‌های پایدارسازی زیر را انتخاب می‌کند.

• دیواره‌های مهاربندی‌شده توسط المان‌های کششی
• دیواره‌های مهاربندی‌شده توسط دیوار دیافراگمی
• دیواره‌های مهاربندی‌شده توسط انکراژ
• دیواره‌های مهاربندی‌شده توسط دوخت به پشت
• دیواره‌های مهاربندی‌شده توسط المان‌های افقی و مایل
• شیب‌دار کردن
• دیواره‌های مهاربندی‌شده توسط خرپا
• دیواره‌های مهاربندی‌شده توسط شمع‌های درجا
• دیواره‌های مهاربندی‌شده توسط سپرکوبی
• دیواره‌های مهاربندی‌شده توسط نیلینگ
• دیواره‌های مهاربندی‌شده توسط میکروپایل

9. ماشین‌آلات اصلی گودبرداری

بیشترین حجم گود با ماشین‌آلات سنگین شامل لودر و بیل مکانیکی صورت می‌گیرد مواد ناشی از گودبرداری با کامیون‌های کمپرسی به بیرون انتقال می‌یابند.

اما چنانچه عملیات گودبرداری با محدودیت‌هایی نظیر واقع‌شدن در نقاط مرکزی و پر تردد شهرها، در محدوده معابر دارای ترافیک، کم‌عرض بودن معابر منتهی به نقطه گودبرداری، واقع‌شدن عملیات گودبرداری در نقاط خاص مثل واقع‌شدن در آخر کوچه بن‌بست با عرض کم، همراه باشد، از ماشین‌آلات کوچک‌تر مانند بابکت، بیل بکهو، کامیونت‌های کمپرسی و وانت‌های کمپرسی استفاده می‌شود که در چنین مواردی برای گودبرداری هزینه زیادتری برآورد می‌شود.

• لودر یا بیل مکانیکی؟

لودر هنگام کندن زمین و بارگیری به جلو و عقب تردد می‌کند و بیل مکانیکی موقع کار در جای خود ثابت است. اگر زمین دج یا متراکم باشد لودر ابتدا زمین را حفر کرده و خاک آن را دپو می‌نماید و سپس کامیون‌ها را بارگیری می‌کند. اما بیل مکانیکی که دارای باکت‌هایی با عرض‌های مختلف است (از چهل‌سانتی متر تا یک متر و بیست سانت) که چنانچه در حین عملیات خاکی به توده زمین سخت برخورد کند به‌خاطر بالارفتن راندمان دستگاه و غلبه بر سختی کار از باکت‌هایی با عرض کمتر استفاده می‌کند.

یک مزیت دیگر که بیل مکانیکی نسبت به لودر دارد این است که در این مقطع از کار (گودبرداری‌های محدود) خاک‌برداری هم‌زمان با بارگیری را با هم انجام می‌دهد و یا به زبان ساده‌تر هنگام استفاده از بیل مکانیکی در عملیات گودبرداری دو کار هم‌زمان با هم انجام می‌گیرد.

در گودبرداری با دستگاه لودر باید راه دسترسی به گود تعبیه شود که این راه در قالب یک رمپ است و تا هنگام محوطه سازی باقی مانده و معمولاً با نخاله‌های ساختمانی پر می‌شود که یک عمل غیر اصولی است اما هنگامی که با بیل مکانیکی زمین گودبرداری می‌شود که در مراحل پایانی بیل در بیرون از گود مستقر شده و بدون خاک‌برداری اضافی عملیات خاکی را به اتمام می‌رساند.

آواربرداری، گودبرداری، خاک‌برداری، بارگیری و حمل مواد هر پروژه ساختمانی یا عمرانی تابع شرایط مختص به خود است. این شرایط شامل: نوع ماشین‌آلات، جنس زمین، راه دسترسی، طول مسیر محل تخلیه خاک و آوار، زمان اجرای پروژه، عمق گود، مساحت گود و غیره دارد.

انتخاب نوع ماشین‌آلات در گودبرداری بسیار مهم است. به طور مثال اگر هدف یک ساختمان دو طبقه آجری فرسوده باشد که تمامی مواد و مصالح قابل استفاده و تبدیل به نقدینگی آن از ساختمان جدا شده باشند و عملیات کار با ماشین‌آلات از مرحله آواربرداری شروع شود، به دو طریق اقدام می‌شود اول استفاده از بیل مکانیکی و دوم استفاده از لودر.

در این مرحله از کار (آواربرداری) لودر راندمان بیشتری دارد. برای لودر این امکان وجود دارد که آوارها را از کف بردارد و پاک‌سازی کند و نیز چنانچه محدودیتی برای حضور کامیون‌ها در مجاور پروژه وجود داشته باشد، با لودر می‌توان تا مسافتی مواد را حمل و سپس بارگیری کرد البته لازم به توضیح است که با لودر می‌توان از معابر کم‌عرض پیچ دار به راحتی پیچید زیرا لودر هنگام فرمان دادن از کمر می‌پیچد که این قابلیت دستگاه را قادر می‌سازد از پیچ معابر کم‌عرض به راحتی عبور کند.

اما همان‌طور که توضیح داده شد لودر برای کارکردن نیاز به میدان دارد که باید به اندازه استاندارد این مساحت فراهم باشد و اگر محل مانور دادن لودر (عقب و جلو رفتن لودر در هنگام کار کرد) کم باشد بر راندمان آن تأثیر منفی خواهد گذاشت.

با بیل مکانیکی می‌تواند در کمترین مساحت کارکرد. زیرا هنگام کارکردن به‌دور خود می‌چرخد و در جای خود عمل کندن و بارگیری را انجام می‌دهد.

بازده نوع چرخ زنجیری آن از چرخ لاستیکی آن بیشتر است؛ زیرا باتوجه‌به سنگین‌تر بودن نسبت به بیل‌های چرخ لاستیکی، بیل چرخ زنجیری نیاز به جک‌های تعادل دستگاه ندارد و نیز به‌واسطه سیستم حرکتی (استفاده از چرخ‌های شنی، زنجیری) مخصوص، قادر به تردد در باتلاق، روی آوارهای ساختمانی دارای اشیا و مصالح تیز مانند بتن شکسته شده و تکه‌های میل‌گرد، و بالارفتن از شیب‌های تند است.

اما مانند بیل چرخ لاستیکی مسافت‌های کوتاه را نمی‌توانند طی کند و حتماً باید با تریلرهای مخصوص (کمرشکن) حمل شود که علاوه بر بار مالی در خصوص جابه‌جایی باید میدان مناسب جهت بارگیری و تخلیه بیل چرخ زنجیری نیز فراهم باشد.

10. گودبرداری غیراصولی

گودبرداری غیراصولی همیشه و در طول سال‌ها در صدر اخبار حوادث روزنامه‌ها و ناشی از عدم رعایت قانون بوده است. در اجرای گودبرداری، افراد بسیاری مسئولیت دارند که در این میان کارفرما موظف است تا مشخصات املاک مجاور را از شهرداری گرفته و به‌صورت میدانی موردمطالعه قرار داده و اطلاعات تطبیق داده شده با وضعیت موجود را در اختیار محاسب و طراح قرار دهد.

به‌طورکلی مالک ساختمان، مهندس طراح، مهندس مجری و پیمانکار و مهندس ناظر چهار شخصیت اصلی در اجرای یک گودبرداری اصولی هستند که اگر هرکدام از اینها وظایف خود را به‌درستی انجام ندهد و گودبرداری به‌صورت غیراصولی اجرا گردد می‌تواند منجر به بروز حادثه‌ شود.

طراح پس از در اختیار داشتن مشخصات املاک مجاور باید یک ارزیابی اولیه از خطر گودبرداری انجام داده و فهرستی از این خطرات را تکمیل کند تا به دنبال آن اثرات ایجاد گودبرداری بر ساختمان مجاور را ارزیابی کند و نقشه‌های اجرایی را در اختیار سازنده قرار دهد.

پس از طراحی نوبت به سازنده می‌رسد و سازنده بر اساس نقشه‌های طراح اقدام به گودبرداری کرده و ضوابط موجود را رعایت می‌کند. اگر گودبرداری به‌صورت غیراصولی انجام شده باشد و هر گونه خسارتی به ساختمان‌های اطراف وارد شود، افراد می‌توانند در مراجع حقوقی تشکیل پرونده بدهند. از دیگر خطرات گودبرداری غیراصولی به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:

1. سقوط کارگران یا عابر از ارتفاع
2. در خطر بودن وسایل و اموال داخل و خارج از گود
3. تأمین امنیت جانی افراد داخل و خارج از گود
4. مسمومیت افراد اغلب به دلیل تنفس بخارها و گاز‌های سمی
5. کمبود اکسیژن که منجر به خفگی می شود
6. سقوط آوار و ریزش دیوار
7. برخورد به تأسیسات زیرزمینی و ایجاد خسارت

جمع‌بندی ونتیجه‌گیری

جهت آشنایی کامل با ضوابط و قوانین مربوط به “گود برداری” و دانلود “گودبرداری و سازه نگهبان” به پکیج “جزوات کاربردی” در بخش گنجینه فایل وب‌سایت مراجعه فرمایید